Αφιερωμένο στον Πάτση. Εντελώς άσχετο, και πάλι με αφορμή την αλλαξοπιστία.

Ο εξισλαμισμός των γυναικών αντανακλά επίσης την ύπαρξη μιας ασυνήθιστης κατάστασης. Κάποιες γυναίκες, όπως φαίνεται, δεν είχαν ιδιαίτερη δυσκολία να εμφανιστούν μόνες τους στο ιεροδικείο και να εξισλαμιστούν. Η προσωπική ελευθερία που θα αποκτούσαν μέσω της αλλαξοπιστίας μπορούσε να είναι σημαντική. Εφόσον σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο οι χριστιανοί άνδρες δεν μπορούσαν να παντρευτούν μουσουλμάνες γυναίκες (το αντίθετο επιτρέπεται), μια χριστιανή μπορούσε να διαλύσει το γάμο της ασπαζόμενη το Ισλάμ και οι ιεροδικαστικοί κώδικες του Χάνδακα περιλαμβάνουν τέτοιες περιπτώσεις. (παραπομπή σε ιεροδικαστικούς κώδικες ΤΑΗ. Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου). Η πρόσφατα εξισλαμισμένη Αϊσέ Χανούμ αμέσως μόλις διέλυσε το γάμο της με τον Μιχαήλ, ο οποίος αρνήθηκε να προσηλυτιστεί, παντρεύτηκε τον Αλή, υιό Αμπντουλάχ, που χωρίς αμφιβολία ήταν επίσης εξισλαμισμένος. Μια γυναίκα που εξισλαμιζόταν αλλά δεν ξαναπαντρευόταν, μπορούσε όχι μόνο να απαλλαγεί από ένα ανεπιθύμητο σύζυγο, αλλά επίσης να κερδίσει την κηδεμονία των παιδιών της. Το 1083/1673 μια γυναίκα από τη Σαντορίνη με το όνομα Μαρία έγινε μουσουλμάνα όπως και οι δυο ανήλικοι γιοί της Κωσταντίνος και Αντώνης. Μια μέρα αργότερα ο σύζυγός της Ιωάννης ρωτήθηκε 3 φορές στο ιεροδικείο αν ασπάζεται το Ισλάμ και 3 φορές απάντησε αρνητικά. Ο γάμος διαλύθηκε. Δεν γίνεται κανένα σχόλιο για το νομικό καθεστώς της σχέσης του πατέρα με τους δύο γιούς». (Molly Greene, Κρήτη, ένας κοινός κόσμος, εκδόσεις 21ου αιώνα).

Βλέπουμε στο απόσπασμα ότι, διαχρονικά, μια γυναίκα θα βρει πάντα τον τρόπο να ξεφορτωθεί έναν άντρα και τίποτα δεν μπορεί να την εμποδίσει, σίγουρα όχι η προσήλωση σε μία θρησκεία.

Άμα υπάρχουν λήμματα στο σλανγκ σχετικά με την αλλαξοπιστία, μπορείτε να μεταφέρετε εκεί τα σχόλια, για να μην σπαμάρουμε παραπάνω αυτό το ωραίο λήμμα.

#2
betatzis

στο σύνδρομο της γρίλιας

Δεν αμφιβάλλω καθόλου ότι κάποιος έχει πει την φράση. Αλλά θεωρώ πολύ δύσκολο να την έχει πει κάποιος ψυχικά πάσχων για τον εαυτό του, σαν είδος αυτοσαρκασμού. Πόσο μάλλον να έχει καθιερωθεί σαν μια ιδιότυπη αργκό μεταξύ τους. Είσαι σίγουρη ;;;

Πάντως, αν όντως κάτι τέτοιο συμβαίνει, είναι πολύ πολύ ενδιαφέρον.

#3
betatzis

στο μουτσουτσούνια

Yπαρκτή και παμπάλαια λέξη. Από τα κρυμμένα διαμάντια του ιστότοπου. Την βρίσκουμε σε ποίημα του Ηρακλειώτη ποιητή, φυλακόβιου, δικηγόρου, κουμαριτζή, γυναικά Στέφανου Σαχλίκη (τέλη 15ου αιώνα, σύμφωνα με τον Στέλιο Αλεξίου). Το ποίημα αναφέρεται στις πολιτικές (=πόρνες) και δίνει συμβουλές στους νέους για το πώς να τις αντιμετωπίζουν για να μην πάθουν ό,τι έπαθε αυτός (βέβαια πρώτα καλοπέρασε και μετά το ριξε στο κήρυγμα). Για τον Σαχλίκη στοιχεία βρίσκει όποιος θέλει στην Βικυπαίδια και στην Ανέμη.

Α, ναι, η λέξη : "Η πολιτική του καύχου της του κάμνει μουτσουτσούνια". Μιλάμε για τέλη 15ου αιώνα, μπορεί και πιο παλιά. Συνώνυμη στο ίδιο ποίημα παραπάνω πρέπει να είναι η λέξη τζένια, με την έννοια "μούτρα".

Εύγε Κάνιγκ Λίνγκουιστ.

#4
betatzis

στο εγώ' μαι ΟΦΗτζής

Αλητεία πάντα με την καλή έννοια, μην παρεξηγηθώ.

#5
betatzis

στο εγώ' μαι ΟΦΗτζής

Απ΄ ότι θυμάμαι, υπήρχε και αμοιβαία αλληλοεκτίμηση, συμπάθεια και δίαυλοι επικοινωνίας και φιλίας μεταξύ οπαδών ΟΦΗ και ΠΑΟΚ. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα αυτά. Άλλες εντυπώσεις ενός μικροαστόπαιδου, σαν και μένα (που θα πει ότι μπορεί να είναι και λάθος), είναι οι εξής : Οι φανατικοί του ΟΦΗ (Snakes) ήταν (είναι ;;) κάργα αλητεία, ενώ οι Eργοτελίτες είναι γενικά πιο κουλτουριάρηδες, με αριστερές καταβολές κλπ. Πολύ ωραίος ο λημματοορισμός.

#6
betatzis

στο λάσω

Διορθώνω το πιο πάνω σχόλιό μου, μετά από συζήτηση με την πηγή μου : Το σωστό είναι :΄ άνω γκιο (όργωμα προς τα έξω) έσω γκιο (όργωμα προς τα μέσα)

#7
betatzis

στο λάσω

Χαιρετώ. Και γω είχα παρόμοιο λήμμα στα σκαριά. Περίμενα να μαζέψω περισσότερα, να το κάνω τέλειο, πλήρες κλπ. κλπ., αλλά με προλάβατε. Καταθέτω τα πολύ ελάχιστα που είχα προκάνει.

1) Άνω ντο, κάτω ντο : απευθύνεται στα βόδια κατά το όργωμα, και τα κατευθύνει σε ποια μεριά του αυλακιού θα οργώσουν, προς την μέσα μεριά ή προς την έξω (από διήγηση του πατέρα μου).

2) Πολύ ωραίο διήγημα του Δημήτρη Χατζή με τίτλο: Το βάφτισμα. Τελειώνει με το παράγγελμα έι - χο, που απευθύνεται στο πουλάρι κατά το αλώνισμα. Πρέπει να σήμαινε κάτι σαν «πάμε».

http://www.sarantakos.com/kibwtos/xatzhs_baftisma.htm

3) Γουστόζικο ποίημα του Βασίλη Ρώτα, με τίτλο : Η γυναίκα του ζευγά. Περιλαμβάνει το παράγγελμα Χόπλα Χάι, με ποικίλες απευθύνσεις, κατά περίπτωση, κυρίως σε βόδια κατά το όργωμα. Μου φαίνεται λίγο φτιαχτό, αλλά έχει γούστο και το παραθέτω. Ας αποφανθούν άλλοι για την αυθεντικότητα του παραγγέλματος. Το ποίημα περιλαμβάνει και το ρήμα χουγιάζω.

http://gerontakos.blogspot.gr/2008/10/blog-post_1548.html

4) Πολύ ωραίες σκέψεις στον ορισμό και στα σχόλια.

Σίγουρα θα υπάρχουν και άλλα παραγγέλματα και απευθύνσεις. Με τον καιρό να τα συμπληρώσουμε, γιατί αξίζει να διασωθούν.

#8
betatzis

στο μάσ' τα

όχι ρε πάτση, το λέμε και εκτός τηλεφώνου :-)

#9
betatzis

στο μάσ' τα

ήτονε το 2ο κατά σειρά λήμμα που ανέβασα, αλλά δεν ξαναβάζω σύνδεσμο μέχρι να κάνω ιδιαίτερα και φροντιστήριο. Να ψάξετε να το βρείτε. (βέβαια δεν είχε γίνει συζήτηση εκεί, κάτι άλλο θα θυμάται ο παπάς). Το΄χα βάλει με απόστροφο, γιαυτό προφανώς δεν το βγαλε η αναζήτηση. ΄Αμα βρείτε καιρό, μπορείτε να τα ενοποιήσετε τα λήμματα. Σας βάζουμε δουλειά, για να μην παραπονιέστε.

#10
betatzis

στο μανάβης

Βίκαρ, πολύ ωραίο αυτό που έγραψες παραπάνω. Συμφωνώ σε όλα, εκτός από το ότι υπάρχουνε σεβαστοί λόγοι για να υπάρχει αυτό το χάσμα. Άμα μπορείς, βρες μου ένα σεβαστό λόγο, εγώ δεν βρίσκω.

#11
betatzis

στο μανάβης

:-( Ξέρω όμως να βάζω φατσούλες :-)

#12
betatzis

στο μανάβης

Κάποια μαλακία παίχτηκε στο σύνεδσμο, θα το βρω, πού θα μου πάει.

#13
betatzis

στο μανάβης

Ωραίος. Δες και πρώτο παράδειγμα στο σπρώχνω

Τροποποιήθηκε από τη Σ.Ο. :
διόρθωση λίνκ
#14
betatzis

στο ταγάρω, ταγάρι

1) Με συγχωρείτε, αλλά δεν κατάλαβα τι καινούργιο προσθέτει σε σχέση με τον προηγούμενο ορισμό της ιρονίκ. Και κατά τη γνώμη μου πρέπει να μπει και στα σεξιστικά.

2) Mια σειρά αμετανόητων ταγαριών, μεταξύ των οποίων και το ταγάρι της φωτογραφίας, εξομολογούνται τις ενδυματολογικές και στυλιστικές τους εμμονές στην κάμερα της Αλίντας Δημητρίου

Η παράγραφος Νο 2 του σχολίου μου ανέβηκε με τα ίδια ακριβώς κίνητρα που ανέβηκε και η συγκεκριμένη φωτογραφία, όπως ανεβαίνουν τελευταία κατά ριπές λήμματα, ορισμοί, φωτογραφίες και σχόλια για την επικαιρότητα. Δηλαδή με κίνητρο τον πολιτικό σχολιασμό και την πολιτική αντιπαράθεση. Απλά εγώ ομολογώ φόρα παρτίδα τα κίνητρά μου και δεν υποκρίνομαι ότι λημματογραφώ σε ένα σάιτ για τη γλώσσα και την αργκό.

(Το ότι δεν τσιμπάμε -και δεν πρέπει να τσιμπήσουμε- να ξεκινήσουμε διαδικτυακές άγονες πολιτικές αντιπαραθέσεις, όπως προφανέστατα είναι η επιθυμία σας, δεν σημαίνει και ότι δεν καταλαβαίνουμε τι ακριβώς κάνετε).

Συνεχίστε.

#15
betatzis

στο ελικοδρόμιο

Ντεκαβλέ είσαι και φαίνεσαι (αμάν καρφώθηκα) :-)

#16
betatzis

στο πολυάννα

Φωτογραφίεςπου αποδεικνύουν τα παραπάνω:

1) Γεια σου Χαλικούτη. Μετά το σφακιανό και λίγο ανωγειανό χιούμορ: πιτσιρίκι όταν ρωτήθηκε τί τον έχεις τον τάδε (ήταν πατέρας του), απάντησε : Στο σπίτι του μένω.

2) Αυτό που λέει ο ορισμός για την εξήγηση της φράσης, ακούγεται απλό, αλλά ειλικρινά δεν ξέρω αν είναι και σωστό. Μην ξεχνάμε και ότι συνήθως η ερώτηση απευθύνεται σε παιδιά και σπανιότερα σε ενήλικες. Βρίσκω πιο πιθανό η ερώτηση να έχει σκοπό να τοποθετήσει άμεσα τον ερωτώμενο σε ένα πλαίσιο, μια εικόνα, την οποία ο ερωτών γνωρίζει άμεσα. Έτσι ο ερωτών (νομίζει ότι) αποκτά αμέσως εικόνα και άποψη για την προέλευση (και πιθανόν και άλλα χαρακτηριστικά) του ερωτώμενου. Γι΄ αυτό και η ερώτηση δεν έχει νόημα σε πολυπληθείς πόλεις, εξ ού και το ανέκδοτο του Χαλικούτη. Θέλω να πώ ότι άλλο πράγμα είναι να μην σου αναγνωρίζεται το δικαίωμα για προσωπική αξία και δική σου προσωπικότητα και άλλο πράγμα είναι το να καθορίζεσαι σε πρώτη ανάγνωση από το σόι σου. Το δεύτερο δεν συνεπάγεται αναγκαία και το πρώτο. Ούτε οι ρίζες είναι απαραίτητα κακό πράγμα. Ξεκινάμε από το δεδομένο ότι ρίζες υπάρχουν πάντα, δεν φυτρώνουμε από το πουθενά. Η ερώτηση μού φαίνεται ότι σημαίνει απλώς ότι κάποιος ψάχνει να βρει τις ρίζες ενός προσώπου, χωρίς περαιτέρω νοήματα. Από κάπου πρέπει πάντα να ξεκινήσει κανείς.

#18
betatzis

στο μπαρής

Πάντως στα κουδαρίτικα (κρυφή γλώσσα των μαστόρων, από ήπειρο αλλά και από αλλού), μπαρός είναι ο αφεντικός. Και έχει (ο μπαρός) ρομανί προέλευση, σημαίνει αρχηγός ή κάτι τέτοιο.

Ποτέ όμως δεν έχω ακούσει ούτε συναντήσει σχέση κρητικής διαλέκτου με ρομανί. Μάλλον άκυρο και αυτό.

#19
betatzis

στο σαμπάνι

Πολύ διαφωτιστικό και σωστό το σχόλιο του dryhammer. Βοήθησαν και τα μήδια του σφυρίζοντα. Με μπέρδεψε ο γούγλης, που διαφημίζει «σαμπάνια συρματόσχοινου» και εγώ το κατάλαβα λάθος «σαμπάνια για συρματόσχοινο», ενώ εννοούν προφανώς «σαμπάνια από συρματόσχοινο». Πολύ δυνατή και η φράση «του ήρθε σαμπανιά», σηκώνει αυτοτελή ορισμό. Το ίδιο και η γάσα, η φασκιά και η μπαστέκα.

#20
betatzis

στο γκαλοπατζής

Έχω την εντύπωση ότι είναι και κλισέ αλλά και αντιπερισπασμός ταυτόχρονα. Δηλαδή πετάς ένα κλισέ για να πετάξεις τη μπάλα στα μνήματα όταν είσαι στριμωγμένος. Τέλοσπάντων, δεν είμαι και γω σίγουρος. Αλλά δεν μπορώ να βρω άλλη εξήγηση γιατί ξαφνικά οι κάτοικοι της παπαχελάνδης άρχισαν να χρησιμοποιούν τη λέξη με αυτό το νόημα, ενώ δεν υπάρχει (ή τουλάχιστον εγώ δεν ξέρω) καμία απολύτως παρόμοια χρήση της στο παρελθόν, σε προφορικό ή γραπτό λόγο.

Το κόβω να ΄ναι παπαχελλινικούρα από το red herring, αν και herring είναι η ρέγγα. Τι λένε οι αγγλομαθείς ;;;

Οσφραίνομαι μια δίκαια αγανάχτηση την οποία συμμερίζομαι. Δεν είχα αντιληφθεί καν ότι τα μαγαζιά αυτά έχουν αποκτήσει και ιδιαίτερη κατηγορία στο Χρυσό Οδηγό.

#24
betatzis

στο γίνομαι δυο κάτια

Έτσι εξηγείται γιατί γίνονται μπροστά στην εξουσία δύο κάτια, τσακίζονται, φερτάκηδες όλοι, να ρουφιανεύουν τους άλλους. Δεν είναι πια ν΄ απορώ γιατί έχει τόσα τσανάκια ετούτος ο τόπος, μιλιούνια από γλείφτες, ανθρωπάκια που πουλάνε τα χωραφάκια τους για να γίνουν θυρωροί. Φαίνεται πώς όλοι φοβούνται μην αποκαλυφθούν και τρέχουν να καρφώσουν τους άλλους. (Μάριος Χάκκας, διήγημα Ο φόνος, από τη συλλογή Ο μπιντές)

#25
betatzis

στο φερτάκιας

ευχαριστώ Σαύρε, θα βάλω το παράδειγμα και από ΄κει, για να φαίνεται ότι κάνουμε επιστημονική δουλειά, όχι μπαρμπούτσαλα.

#26
betatzis

στο φερτάκιας

φίνονται = γίνονται.

Αν και δεν χρειάζεται, να διευκρινίσω ότι στο προπαραπαραπάνω σχόλιό μου δεν αναφέρομαι στο σύνολο των συμπαθών θυρωρών (επάγγελμα που μάλλον φθίνει), περιπτεράδων, ταξιτζήδων, μαγαζατόρων κλπ, αλλά μόνο σε κάποιους από αυτούς.

#27
betatzis

στο φερτάκιας

@σφυρίζων : ΟΚ, συμφωνώ, σίγουρα με την πάροδο του χρόνου και εφόσον μια λέξη έχει καθιερωθεί, μπορεί ένας ομιλητής να κάνει παιγνιδίσματα τέτοιου είδους, π.χ. να αποκαλέσει τον Ηλία Καζάν φερτάκια. ΄Ηθελα απλώς να δείξω ότι ιστορικά η λέξη δεν κατάγεται/προέρχεται από αυτό το περιβάλλον και από αυτή την περίοδο.

Τελειώνω με 2 παραδείγματα χρήσης που μου αρέσουν :

1) Τα ίδια κι αυτός εκεί στα Χιώτικα. Είχε το πιο εξευγενισμένο μαγαζί αλλά και ο πιο καλός τεκετζής. Λένε, έμαθα εκ των υστέρων, ότι ο Σάλωνας την έφερνε στην αστυνομία, άλλο τόσο και ο Μίχαλος, ενώ αυτός όχι. Και τον είχε η αστυνομία από μπάτσο και από κλώτσο. Δεν τον άφηνε να σταθεί. Στη φυλακή, εξορία σε διάφορα νησιά, γιατί δεν τους έλεγε τίποτας, ενώ οι άλλοι την εφέρνανε. (Μάρκος Βαμβακάρης, Χρόνια στον Περαία).

2) Καταλήγω στην τελευταία άποψη μάλλον, γιατί πρέπει να΄ναι γενικό το κακό, πολλές φορές το βλέπω στα μάτια των άλλων κι έχω την πεποίθηση πώς αισθάνονται ίδια, σα να ΄χουν διαπράξει αποτρόπαιο αδίκημα και το κρύβουνε μέσα βαθιά τους, ούτε στον εαυτό τους δεν το ομολογούνε, αγνοώντας πώς είναι ανεύθυνοι, αφού είναι δουλειά των προγόνων. Έτσι εξηγείται γιατί φίνονται μπροστά στην εξουσία δύο κάτια, τσακίζονται, φερτάκηδες όλοι, να ρουφιανεύουν τους άλλους. Δεν είναι πια ν΄ απορώ γιατί έχει τόσα τσανάκια ετούτος ο τόπος, μιλιούνια από γλείφτες, ανθρωπάκια που πουλάνε τα χωραφάκια τους για να γίνουν θυρωροί. Φαίνεται πώς όλοι φοβούνται μην αποκαλυφθούν και τρέχουν να καρφώσουν τους άλλους. (Μάριος Χάκκας, διήγημα Ο φόνος, από τη συλλογή Ο μπιντές. Δεν ξέρω τι θα πει κάτια)

#28
betatzis

στο φερτάκιας

Την τεκμηρίωση ή τη διάψευσή τους εννοείται.

Αφού συγχαρώ τον συντάκτη για το μεστό ορισμό, να διατυπώσω μία καθαρά λεξικογραφική ένστασή μου. Η λέξη φερτάκιας χρησιμοποιήθηκε από τον υπόκοσμο, ήταν μια ρεμπετιά ως ορθώς λέει ο ορισμός. Δεν νομίζω η λέξη να χαρακτήρισε ποτέ τους υπαρκτούς σε κάθε περίπτωση ινστρούκτορες, καθοδηγητές, σταλίνες ή όπως αλλιώς τους έλεγαν που αποφάσιζαν για το αν κάποιος τηρούσε τη γραμμή ή όχι και τον κατέδιδαν στον πολιτικό τους φορέα (δηλαδή το ΚΚΕ). Φερτάκηδες του ΚΚΕ δηλαδή δεν υπήρξαν ή καλύτερα δεν λεγότανε έτσι, κάπως αλλιώς θα τους λέγανε. Το παράδειγμα που δίνει ο συντάκτης αφενός δεν μου ανοίγει, αφετέρου δεν τεκμηριώνει τη χρήση αυτή, (πέραν του γεγονότος ότι στο ιντυμίδια συχνά γράφουνε ότι τους κατέβει).

Και αυτή μου η ένσταση εννοείται ότι περιμένει την διάψευσή της, με συγκεκριμένο παράδειγμα από την εποχή εκείνη (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ).

#29
betatzis

στο φερτάκιας

Η δική μου αίσθηση είναι ότι ο φερτάκιας έχει συνήθως επαγγελματική σχέση με το αντικείμενό του, δηλαδή φέρνει την πληροφορία στην αστυνομία βάσει μιας σύμβασης, με συγκεκριμένα ανταλλάγματα, είναι δηλαδή επαγγελματίας ο άνθρωπος. Συνήθως μάλιστα πρόκειται περί αποκλειστικής απασχόλησης (δεν κάνει άλλο επάγγελμα). Είναι έμπορος που πουλάει τοις μετρητοίς την πραμάτια του και βιοπορίζεται ή επιβιώνει από το εμπόριο αυτό (τα σχόλια έδειξαν ότι η πραμάτια μπορεί να είναι και ουσίες).

Από εκεί και πέρα, υπάρχει ένας ολόκληρος στρατός προθύμων, που αποτελείται π.χ. από θυρωρούς, ταξιτζήδες, περιπτεράδες, μαγαζάτορες κλπ, οι οποίοι καρφώνουν (ρουφιανεύουν), όχι για συγκεκριμένα και άμεσα οικονομικά ανταλλάγματα και χωρίς να είναι το κάρφωμα η αποκλειστική τους απασχόληση. Καρφώνουν είτε γιατί γουστάρουν (αρμοδιότητα ψυχοεπιστήμονα), είτε γιατί νιώθουν ότι έτσι τα έχουν καλά με την εξουσία είτε γιατί νιώθουν ότι αν δεν το κάνουν θα μείνουν πίσω ή θα κατηγορηθούν, είτε για έμμεσα ανταλλάγματα που ελπίζουν να έχουν στο μέλλον είτε για άλλους λόγους τους οποίους αδυνατώ να φανταστώ. Αυτοί δεν είναι φερτάκηδες, είναι κοινοί ρουφιάνοι.

Τα ανωτέρω αποτελούν απλή αίσθηση του γράφοντος και περιμένουν την τεκμηρίωσή τους. (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

#30
betatzis

στο πέταλο

!!!!!!