Αμφιλεγόμενος επαγγελματίας πωλητής οπωροκηπευτικών που καταφέρνει να βρομοσκυλάει ψαρίλα. Πρόκειται για τον ψαροντουφεκά που πουλάει τα ψάρια που πιάνει, αντί να τα πάει στα παιδάκια του, την παρέα του, την καλή του, κάπου χωρίς οικονομικό αντίκρυσμα τεσπά.

Υπάρχει καταγεγραμμένη στο νέτι και η άποψη που λέει ότι έτσι ο μανάβης βγάζει τις διακοπές του, τα έξοδα του χόμπυ κλπ επιχειρήματα του πρωκτού που προτιμώ να αφήσω ασχολίαστα.

(Και για όσους δεν κατάλαβαν, η επαγγελματική υποβρύχια αλιεία -καλώς, κάλλιστα- απαγορεύεται).

Αλήθεια [...] τα πουλάς; Είναι πολύ απλή η απάντηση . Ένα ναι ή ένα όχι... [...] θα σε πιστέψω. Ούτε θα σε κακοχαρακτηρίσω. Απλά οι μανάβηδες με τους μανάβηδες και οι ερασιτέχνες με τους ερασιτέχνες. (πλιτς)

Κατ’ αρχάς βασική προϋπόθεση για να πουλάει κάποιος ψάρια, είναι να βγάζει ψάρια. Αυτό όμως δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται και η απόφαση που οδηγεί κάποιον στην ανεύρεση επαγγελματικής αποκατάστασης μέσω της μαναβικής, πρέπει να βγει λαμβάνοντας υπόψη το πόσα ψάρια βγάζει. Αμέσως αμέσως δημιουργούνται οι εξής δύο φυλές: Οι κατ’ επάγγελμα ψαρομανάβηδες (μ@λάκες κατ’ επάγγελμα) και οι wannabe ψαρομανάβηδες (μ@λάκες απλοί ή με περικεφαλαία)… (πλατς)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
vanias

Καλό. Ορθώς απαγορεύεται αλλά αν δεν υπήρχε η ζήτηση, δε θα υπήρχανε κι οι μανάβηδες. Τα χιωτάκια του σάιτ θα έχουν σίγουρα ακούσει τα ονόματα των επαγγελματιών ψαροντουφεκάδων στο νησί. Μιλάμε για κάτι μισότρελους τύπους που ο θρύλος το έλεγε ότι είχαν πάθει εμβολές και παρόλα αυτά βουτάγανε (με μπουκάλες- όχι ελεύθερα και κατα παραγγελία πλέον, αφού οι ώρες στο βυθό ήσαν πια μετρημένες) για να σου φέρουν ό,τι ακριβώς τους είχες παραγγείλει, 3κιλη συναγρίδα, 5κιλο ροφό κλπ των οποίων τα θολάμια γνώριζαν και κρατούσαν σταντ- μπάι μέχρι να βρεθεί ο ενδιαφερόμενος (συνήθως εφοπ-λήσταρχος). Οι εν λόγω τύποι κατέληγαν να διηγούνται για ένα ουζάκι τις περασμένες αλλά μεγαλειώδεις ιστορίες των σε δημόσια ακροατήρια - όσο πιο παραβατικές, τόσο πιο εντυπωσιακές- οι οποίες διανθίζονταν από άγριες μπουζουκοκαταχρήσεις μετά από γερές πληρωμές, μπερντάχια για τα μάτια μιας καμπαρετζούς, και βέβαια σουρεάλ διαπραγματεύσεις με τα όργανα όταν τους συνελάμβαναν επί τω έργω, τ. "βάλε με στη μπουζού, αλλά μη μου πάρεις το ντουφέκι" και διάφορες άλλες ηθικού διδάγματος πονηρίες ("άφησα που λες το ντουφέκι, τα ψάρια και τις μπουκάλες στη θάλασσα και βγήκα νέτος με τη στολή. τι α μου κάμουν;").

#2
donmhtsos

Μ' ανάβει αυτός ο μανάβης! Αυτά κάνουνε και σε λίγο θα βλέπουμε τα ψάρια μόνο σε φωτογραφίες απόπαλιές καλές εποχές

#3
deinosavros

Γειά σου Βάνια. Ε ναι, σωστός, το όλο πλαίσιο είναι ξεφτιλισμένο.

#4
deinosavros

Χιώτης, Βάνια? Είδα που έγραψες θολάμια, και το συσχέτισα με το θομπό = θαμπό, που έχω ακούσει κατ' επανάληψη από Χιώτισσα. Υπάρχει όντως κάτι τέτοιο στα χιώτικα?

#5
vanias

Και από κει κατάγομαι Ντίνο. Ναι, θολάμια τα λέγανε οι γέροι ψαράδες και το πέρασαν και στους νεότερους, σε σημείο που η λέξη να επιδεικνύει εξοικείωση με τον τόπο και το σπορ. Δεν ξέρω, μαντεύω ότι προέρχεται από τον "θάλαμο". Εάν είναι έτσι, ναι υπάρχουν διάφορες παραφθορές ή απλά προφορές : "για" αντί για "λια"(λαγκάδα) πχ "χιγιάδες χαγιά", "ο" αντί "ου" (βαρβάσι) πχ "τος το πες;- τος το πα" και "δίνομε- παίρνομε-πλερώνομε-αγοράζομε", το κελαρρριστό "ρο"(θυμιανά) πχ "βάλε μου ένα ποτήρρρι τυρρρί",χρήση "ζ" αντί "τζ" (καρδάμυλα) πχ."ανάψετε το ζάκι;", "γκα" αντί "κα" (πυργί=βαριά και ακατανόητη προφορά)πχ."παλιομαλάγκα" αλλά και "χα" αντί "κα" (αη γιώργης) πχ."α βρρρε παλιομαλάχα", συγκόλληση και παράλληλη σύντμηση των λέξεων (χώρα κυρίως), πχ "παφάω, παγαμηθείς, μποράβρομε, παπάρω", συνεπής εξάλειψη του "δ" από την λέξη "δεν" πχ. παλιό ανέκδοτο" -το χιώτικο αλφάβητο πάει ως εξής: Α, Β, Γ, Ε... -το Δ; -εν έχει" κ.α τα οποία μου διαφεύγουν. Σημειωτέον ότι η γενίκευση της μορφής του β' πληθυντικού των παρελθοντικών χρόνων, "ανάψετε-φάγετε- επήγετε, κοιμηθήκετε. γαμηθήκετε" κ.ο.κ και συνεπώς το μπουρδούκλωμά τους είναι από τα πιο δυναμικά στοιχεία της βορειοχιώτικης προφοράς της οποίας περιοχής ο πληθυσμός θεωρείται έτι πρακτικότερος από τον νότιο -ελέω της ενασχόλησης με τη θάλασσα. Οι μετατροπές δηλαδή για οικονομία χρόνου, κόπου και επειδή καταλαβαινόμεθα κι έτσι γίνονται με το ρυθμό της ανάσας.

Το "θο" αντί "θα" ακούγεται καρδαμυλίτικο πάντως. Για ρώτα τη και πες μου, έτσι από περιέργεια :)

#6
deinosavros

Η ίδια χρησιμοποιεί και το για (λια) που είπες.

#7
vanias

λαγκάδα -καρδάμυλα είναι από τον κώλο στο μουνί (12 χλμ)

#8
σφυρίζων

+1 Δεινέ νενίκησες τον Σέρλοκ!

#9
deinosavros

Ε, να, αυτά είναι τα ωραία του σάιτ ρε συ. Μπροστά στις πληροφορίες που μας έδωσε ο Βάνιας, να τη χέσω τη βαθμολογία. Αυτό εννοούσα όταν μιλούσα για συμμετοχή στα λήμματα.

#10
vikar

Θυμάμαι να έχω συναντήσει σε κείμενα το διαλεκτικό /ο/ αντί για /u/ (το έχω μάλιστα με ωμέγα: τως τό 'πα). Η τροπή γίνεται και στην αιτιατική ομως; ας πούμε, πώς θα προφερότανε το «θα τους πάρ' ο διάολος» ή το «- τους έφερες τους ροφούς; - τους έφερα»;

#11
vikar

συγκόλληση και παράλληλη σύντμηση των λέξεων (χώρα κυρίως), πχ "παφάω, παγαμηθείς, μποράβρομε, παπάρω"

βάνιας

Αυτά με πάν στο παράλειψη των να και θα και στο α.

#12
deinosavros

@ Βικ, κρίμα που δεν ξέρω από πού στην επαρχία είναι το γράμμα που παραθέτω εδώ.

#13
vanias

Με το συμπάθειο του ντινοσώρ που του γαμάμε το λήμμα,έχεις δίκιο βίκαρ, άμα αλλάξεις όλα τα "ο" σε "ου" δε βγαίνει νόημα. Γι' αυτό κατά βάση αλλάζουν στο άρθρο (ειδικά στην αιτιατική "τος" αντι "τους") κι εντός των ρημάτων που κανονικά θέλουν "ου", όπως παρέθεσα στα παραδείγματα ("πληρώνομε" αντί "πληρώνουμε" κτλ). εν προκειμένω "θα τος πάρει ο διά(βο)λος" (δεν ισχύει το αντίστροφο- τ. "διάουλους") και "τος έφερες τος ροφούς- τος έφερα". Η εφαρμογή πρέπει να είναι ωδική, εξού και ο "διάολος" που δεν κουμπώνει καλά γίνεται "διάβολος", "διάλος" κτλ. Είχα παρατηρήσει ότι οι χωραΐτες χιώτες ασυναίσθητα μετράγανε συλλαβές στην καθημερινή τους επικοινωνία και ανακάτευαν την ορθή συντακτική σειρά των λέξεων, προσέθεταν, αφαιρούσαν, άλλαζαν τον τόνο της φωνής για να πετύχουν το μελωδικότερο αποτέλεσμα (πχ "στου Τζούμα το κανάλι συνέντευξη δε δίνω".)

#14
vanias

να! με μπέρδεψες, τα "Ου" σε "Ο" αλλάζουμε, όχι το αντίθετο.

#15
vanias

Αυτά με πάν στο παράλειψη των να και θα και στο α.

Πηγή vikar

Καλό! δεν το είχα δει! ναι, πολύ κοντά στο χιώτικο σύστημα.

#16
betatzis

Ωραίος. Δες και πρώτο παράδειγμα στο σπρώχνω

Τροποποιήθηκε από τη Σ.Ο. :
διόρθωση λίνκ
#17
betatzis

Κάποια μαλακία παίχτηκε στο σύνεδσμο, θα το βρω, πού θα μου πάει.

#18
vikar

Ούου κουρέλα μπέτα, μέχρι κι' ο δεινός ξερει να βάζει λίνκ, ούουου...

#19
patsis

Ξύλο παιδιά!

#20
deinosavros

Παιδί! Ένα γκαϊβέ του Χότζα!

#21
betatzis

:-( Ξέρω όμως να βάζω φατσούλες :-)

#22
vikar

Αυτά που λέει επάνω ο βάνιας: η παρατήρηση του να θέτεις σε δεύτερη μοίρα τη γραμματική και το συντακτικό χάριν της μουσικότητας (για δέν είναι μόνο η μελωδία, είναι κι' ο ρυθμός), ισχύει, λέω, γενικότερα στον προφορικό λόγο, μα σ' ιδιώματα, σ' αργκό, σε καθομιλουμένη... Απ' τα πιό σημαντικά πράματα στη γλώσσα, και ταυτόχρονα, απ' τα πιό παραμελημένα, δέν το συνειδητοποιείς εύκολα. Και φαίνεται αυτό καθαρά στο διχασμό που διέπει τους ομιλητές, όταν πάνε να γράψουν κάτι που είπαν (που, μαθημένοι απ' το σχολείο και λοιπά τυπικά κείμενα, το γαμάν συνήθως τη μάνα).

Άν μου επιτρέπετε μάλιστα, καταπώς τα βλέπω εγώ τα πράματα, ένα απ' τα ωραία στοιχήματα που λέμε του διαδικτύου, είναι ακριβώς αυτό: να καταστήσει συνειδητότερη και σαφέστερη στους χρήστες του, τη σχέση μεταξύ προφορικότητας και εγγραμματοσύνης, και ν' ανασκευάσει (και να ξεφτιλίσει) κάποια ταμπού που για πολύ-πολύ καιρό έχουνε ταμπουρωθεί πισ' απ' το χάσμα πού 'χει ανοίξει ανάμεσα σε τυπική και καθημερινή γλώσσα, χάσμα που σκάβεται (για σεβαστούς και μή λόγους) ήδη στο σχολείο, και συνεχίζει να βαθαίνει και μετά, και που βέβαια λειτουργεί σε βάρος της γλώσσας ενγένει. Αυτό, για αιώνες, πολεμιότανε μόνο στη λογοτεχνία και το τραγούδι. Τώρα πλέον είν' αλλιώς.

#23
deinosavros

Γιατί ρε Βάνια, δεν μου γαμάτε το λήμμα, καλά περνάμε.

#24
betatzis

Βίκαρ, πολύ ωραίο αυτό που έγραψες παραπάνω. Συμφωνώ σε όλα, εκτός από το ότι υπάρχουνε σεβαστοί λόγοι για να υπάρχει αυτό το χάσμα. Άμα μπορείς, βρες μου ένα σεβαστό λόγο, εγώ δεν βρίσκω.

#25
vanias

Γιατί από μανάβης έγινε μπακάλης...για να αποκτήσει πιο νόημα το θέμα, ο βίκαρ που έχει έφεση να αποκωδικοποιεί τα ανεπαίσθητα θα μπορούσε να βάλει την μουσικότητα στη σλανγκιά, κάπου τεσπά που να μπορούμε να μεταφέρουμε τις εδώ απόψεις. Είπε άλλωστε κι ο λονγκ ντον τζων μήτσος κάπου ότι είναι δύσκολα να βρεις τα καλά του σάιτ, πολλώ μάλλον όταν ψάχνεις μετά από χρόνια να βρεις το σχόλιο που έγινε σε άσχετο μ'αυτό λήμμα.

#26
dryhammer

Σαν μόνιμος κάτοικος Χίου, με καταγωγή προσφυγική και καρδαμυλίτικη, συν ολίγη ηλικία, συμφωνώ, με άπαντες τους περί τα χιακά προλαλήσαντες, όσο και για τα ψαρομαναβικά. Τα συγχαρητήρια στον πατριώτη Βάνια που σε πέντε αράδες έβαλε σε τάξη ένα αχταρμά που είχα στο κεφάλι μου για τους τύπους προφοράς καί κατα περιοχή. Η σημασία της μουσικότητας στον προφορικό λόγο είναι σημαντικότατη γι αυτό και κατα καιρούς σε παλιότερα σχόλιά μου ¨διόρθωνα" παροιμίες κλπ όταν δε μού βγαινε το μέτρο. Στον γραπτό, όσο μπορούμενε το παλέβουμένε.

#27
vikar

Έ, θα έλεγα οτι σε ένα βαθμό είναι θεμιτό να διατυπώνεις κανόνες για τη γλώσσα, προκειμένου να εξηγήσεις σ' ένα παιδί (ή σε έναν ξενόγλωσσο) κάτι, να το περιγράψεις. Το πρόβλημα ξεκινάει μετά ας πούμε, όταν επιτρέπεις στον κανόνα να επωμίζεται ρόλους κανονιστικούς, αντί να παραμένει στο περιγραφικό, αλλα σίγουρα απ' τη στιγμή που τον έχεις διατυπώσει -έστω θεμιτά- έχεις αυτόματα ανοίξει μιά μικρή κερκόπορτα.

#28
vikar

(Γράφαμε μαζί με βάνια και ξεροσφύρη.)

#29
vikar

κάπου τεσπά που να μπορούμε να μεταφέρουμε τις εδώ απόψεις

βάνιας

Ρέ, τώρα έχουμε και φόρουμ!... hά... Βασικά, όχι να ξεριζώσουμε την εδώ κουβέντα απαραίτητα και να την πάμε αλλού (απ' ότι ξέρω άλλωστε, αυτήν τη στιγμή δέν υπάρχει ακόμα η τεχνική δυνατότητα -πέρ' απο χοντροκομμένο κόπι-πέιστ φυσικά), αλλα άμα κάποιος θέλει να συζητηθεί το πράμα αλλού, ας φύγουμ' απ' το εργαστήρι και ορίστε στο σαλονάκι.

Επίσης, υπόψιν οτι πλέον υπάρχει εργαλείο αναζήτησης στα σχόλια (δέν υπήρχε στο παλιό), και μάλιστα είναι στα υπόψιν να στήσουμε ακόμα καλύτερη αναζήτηση στο μέλλον.

Αυτά τα ολίγα, και σόρι για τη φασαρία περι τεχνικούρας.

#30
dryhammer

Απο την εμπειρία μου (λέμε τώρα) νομίζω πως, ό,τι και να κάνουν οι κανόνες, ακολουθούνε τη χρήση της γλώσσας και όταν αλλάξουν τα δεδομένα με τόν καιρό, αλλάζουν κι αυτοί, οπότε η χρήσιμότητά τους ειναι μόνο για την περιγραφή, παρόλο που έχω περάσει άσχημα στα σχολικά μου χρόνια για την μη τυπική εφαρμογή τους.

Είχα φιλόλογο που επέμενε να γράφω όπως μιλάω κι άλλη που επέμενε να γράφω "σωστά" (πχ να γράφω τα μαντερίνια "μανταρίνια"). Και οι δύο μου γέμιζαν τις εκθέσεις με κοκκινιές από τις διορθώσεις χωρίς να είμαι ανορθόγραφος - κατα την τρέχουσα ορθογραφία, γιατί κατα την τωρινή είμαι.

#31
vanias

@ dryhammer Τη Μανάρα είχες;

#32
vikar

Ξηροσφύρη, το πρόβλημα με τους γλωσσικούς κανόνες (που δέ φταίνε τίποτα, δέν έχουνε ψυχούλα οι καημένοι) δέν φαίνεται στο πώς τους μεταχειριζόμαστε σε κουβέντες για τη γλώσσα μόνο, αλλα στ' οτι τους επικαλούμαστε κατακόρον έξωγλωσσικά, με ρητορικούς και ύπουλους τρόπους. Μπαίνει ο άλφα σε μία κουβέντα, πές, πολιτική, και επειδή αντί να πεί «όλους όσοι» λέει «όλους όσους», παίρνει πονηρή λαβή ο βήτα να τον απαξιώσει, εκτρέποντας και χαώνοντας την κουβέντα. Πολύ συχνά φαινόμενα. Άμα ήταν τέτοια πράματα πιό συνειδητά, λέω, θα κώλωνε ο βήτα να το παίξει έτσι ύπουλα, κι' άμα το έκανε, θα τον κράζανε οι άλλοι στην κουβέντα αντί να θαμπωθούν.

#33
dryhammer

@ vanias Ήταν στο σχολείο μου αλλά δεν την είχα. Πάντως τρέφαμε αμοιβαία αντιπάθεια...

@vikar Δεν τα έχω με τους κανόνες, εργαλεία είναι και μόνο. Δεν φταίει το μαχαίρι αν κάποιοι σφάχτηκαν. Στο οτι τους χρησιμοποιούν δικολαβίστικα, όπως σωστά επισημαίνεις, είναι το πρόβλημα.

#34
patsis

Α, εκεί πάει το:

ας όψεται η σεπτότης τε και ιερότης του γραπτού λόγου...

vikar, για τ' αντέτ'

#35
donmhtsos

Εξαιρετικό λήμμα. Τόσο για το περιεχόμενο, όσο και γιά το διάλογο που επακολούθησε. Πιστεύω πως οι ντοπιολαλιές, (και όχι μόνο με τη στεγνή "επιστημονική" αντιμετώπιση του τύπου προέλευση, ετυμολογία κττ) αλλά με την προσέγγιση που έγινε από τους προλαλήσαντες (ιδιαίτερα από το Βάνια) για τη μουσική και το ρυθμό του λόγου, είναι ένας ανεκτίμητος πλούτος και πρέπει με κάθε τρόπο να διασωθεί. Πιστεύω πως ο αυτός εδώ ο ιστότοπος μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην προσπάθεια αυτή. Θα πρότεινα λοιπόν να δημιουργήσουμε μιά "θεματική ομάδα" με αντικείμενο τις ντοπιολαλιές και να προσπαθήσουμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον για συμμετοχή ανθρώπων που έχουν σχετικές γνώσεις. (Πιστεύω πως γνωρίζουμε ανθρώπους από τον τοπο καταγωγής μας που μπορούν να συνεισφέρουν απ' ευθείας, είτε μέσω τρίτων τις γνώσεις τους ). Καλό θα ήταν ο διάλογος αυτός να γίνει συντονισμένα μέσω των υπευθύνων του ιστοτόπου.

#36
deinosavros

άγριες μπουζουκοκαταχρήσεις μετά από γερές πληρωμές, μπερντάχια για τα μάτια μιας καμπαρετζούς

(Βάνιας, στο πρώτο σχόλιο)

#37
vikar

Γειά σου δεινόσα μερακλή.

#38
vanias

ψώνιο το σχόλιο του τύπου: "I love the ache in this song."

#39
donmhtsos

Πραγματική αποκάλυψη (για μένα τουλάχιστον) αυτός ο Χιώτικος μανές. Έχω ακούσει πολλά για ουσίες (χασικλίδικα επί το πλείστον), αλλά για συνουσίες και μάλιστα ηχογραφημένο τόσο παλιά, πρώτη φορά.

Κι από μένα: Γειά σου δεινόσα μερακλή!

#40
deinosavros

Φχαριστώ, αλλά τα εύσημα στον παρόντα - απόντα του σάητος, τον σεβάσμιο Χότζα.

#41
vikar

Αυτός βγήκε στη σύνταξη τελικά;

#42
donmhtsos

Με την ευκαιρία (και γιά να μην ξεχνάμε και το λήμμα, που τού'χουμε γαμήσει τα πρέκια) το ρεφραίν από (μεταγενάστερο) ρεμπέτικο:

Έλα δώ καλέ μανάβη

η μπαλάντζα σου μ' ανάβει

σα ζυγίζεις και η βέργα ανασηκώνεται

κρέμεται και το βαρίδι.

Νά'μπει ο κολιός στο ξύδι

και ιδρώνει το κορμί μου και αναστατώνεται.

#43
donmhtsos

μεταγενέστερο ήθελα να πω

#44
soulto

Μπα, παρενέβη πριν λίγες μέρες στο τόκα και είπε οτι θα ήθελε να γίνει μια κουβέντα και για τις χειρονομίες.

#45
ΣτοΔγιαλοΧτηνος

Αυτό για τον Δονμήτσο, της ίδιας περιόδου, ένα χρόνο παλιότερη ηχογράφηση από τον χιώτικο μανέ.

#46
donmhtsos

@ ΣτοΔγιαλοΧτηνος. Eὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὴν ἀφιέρωση.

Τὸ τραγοῦδι θὰ τὸ χαρακτήριζα "ἀπροσδόκητο" γιατὶ συνδυάζει μιὰ "ἀστικὴ" μουσικὴ φόρμα μὲ ἔντεχνο, δυτικότροπο ὕφος (ποὺ παραπέμπει σὲ ἑπτανησιακὴ καντάδα) τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ λόγια εἶναι "ἄκρως ἀσεβῆ", ἰδιαίτερα γιὰ τὰ ἤθη τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Τέτοια λόγια ἔχουμε συνηθίσει σὲ πιὸ "παραδοσιακὰ" ἀκούσματα (π.χ. "τὰ γαμοτράγουδα" ποὺ μάζεψε ἡ ἀξέχαστη Δόμνα). Νά 'σαι καλὰ ποὺ τὰ βρίσκεις καὶ τὰ μοιράζεσαι μαζί μας.

#47
ΣτοΔγιαλοΧτηνος

:-) στου Σαραντάκου το βρήκα.