Η φράση πέρασε στο λαϊκό λεξιλόγιο πριν 50 περίπου χρόνια. Πηγή της ήταν οι εισπράκτορες των αστικών λεωφορείων της εποχής.
Η τιμή των εισιτηρίων δεν ήταν ενιαία, αλλά καθοριζόταν από το μήκος της διαδρομής. Από την αφετηρία μέχρι την τάδε στάση, το εισιτήριο κόστιζε 1,30 δραχμές π.χ., μέχρι την δείνα στάση κόστιζε 1,60 δρχ, μέχρι την ταδεδείνα 2 δρχ, κ.ο.κ. Όποιος λοιπόν είχε κόψει από την αφετηρία εισιτήριο αξίας 1,60 δραχμών, έπρεπε να κατέβει μόλις το λεωφορείο έφτανε στην αντίστοιχη στάση, ή να πληρώσει την διαφορά μέχρι εκεί που ήθελε να συνεχίσει. (1)
Ο εισπράκτορας ανήγγειλε κάθε επόμενη στάση με μία μονότονη επαγγελματική φωνή, αλλά στις «τερματικές» μετά το όνομα της στάσης, η φωνή του γινόταν πιο ένρινη και αυστηρή όταν ανήγγειλε το game over των εκάστοτε εισιτηρίων, προειδοποιώντας έτσι τα ψιλολαμόγια να κατέβουν και να μην επιχειρήσουν παράβαση.
Παρ' όλο που ο εισπράκτορας ανήγγειλε σε κάθε τερματική στάση και το τέλος του δικαιώματος των εισιτηρίων της αντίστοιχης τιμής, «τέρμα τα μία και τριάντα», «τέρμα τα μία κι εξήντα», μόνον η φράση τέρμα τα δίφραγκα ευτύχησε να καθιερωθεί. Ίσως επειδή είχε μεγαλύτερο «όγκο» και στόμφο στην εκφώνηση, ή ίσως επειδή το δίφραγκο είχε αρκετή αξία και η φράση υποδήλωνε πως είχες κάνει και αρκετή υπομονή μέχρι τώρα.
Η φράση περικλείει και μια μαγκιά και χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από την περασμένη γενιά, με την σημασία των: Μέχρι εδώ ήταν, Τέλος, Δεν πάει άλλο, Ως εδώ και μη παρέκει (2)
Χρησιμοποιήθηκε και σε πιο λάιτ έκδοση, για να δείξει την αποφασιστικότητα κάποιου ν' αλλάξει την μέχρι τότε στάση του. (3)
Μπήκε όμως και στην πολιτική φρασεολογία δείχνοντας την «μη ανοχή» του λαού απέναντι σε κάποιο πολιτικό πρόσωπο. (4)
Τέλος κατάφερε να δείξει και το τέρμα του νήματος για κάποιον. (5)
Εισπράκτορας: «Παπάγου, τέρμα τα δίφραγκα»
Σαν πολλά μου τα έκανες μάγκα μου. Ως εδώ ήταν, τέρμα τα δίφραγκα.
Ωωπ αγαπούλα μέχρι εδώ ήτανε, δεν ξανακαπνίζω. Τέρμα τα δίφραγκα!
«Στοπ κύριε υπουργέ! Δεν μπορείτε να εμπαίζετε άλλο τους αγρότες. Τέρμα τα δίφραγκα»
-Άστα ρε Γιώργη, τον χάσαμε τον Μανώλη...
-Τί λες ρε φίλε;
-Ναι σου λέω, τέρμα τα δίφραγκα γι' αυτόν.
16 σχόλια
Doctor
αυτά είναι! Μαθαίνουμε και ιστορία /λαογραφία σ`ευτουδωνά το site
knasos
Καλά ε! Με έστειλε ο ορισμός! Η θεία μου κάθε φορά που μας πηγαίνει κάπου μόλις φτάνουμε λέει: «Τέρμα τα ροζ εισιτήρια!» οπότε πρέπει να είναι κάτι ανάλογο με αυτό που λες αλλά με χρώμα εισιτηρίων κι όχι αξία. Άλλο ένα μυστήριο της ζωής λύθηκε.
Βασίλης-7
Knaso έχεις δίκιο και η θεία σου επίσης!
Τα εισιτήρια τότε ήταν χρωματισμένα ανάλογα με την τιμή τους.
patsis
Εξαιρετικός ορισμός. Σσωραίος!
GATZMAN
Ξαναζωντανεύεις παλιές μνήμες, χρόνια αφημένες σε ένα αραχνιασμένο σεντούκι του νού. Ευγε!
Galadriel
Πολύ καλός!
ο αυτοκτονημενος
που το θυμηθηκες ρε θεριο αρστα
Βασίλης-7
Ευχαριστώ παιδόπουλα :)
Μέσα στον πανζουρλισμό της ταινίας «Της κακομοίρας», ο Ζήκος σκάει και μια ατάκα για τον πεθερό του μπακάλη τον εισπράκτορα...
-Μμμπααα, τί είπε ο κύριος τέρμα τα δίφραγκα;
GATZMAN
Βασίλη, νομίζω λέει:τέρματα 1 και τριάντα. Η κάνω λάθος;
iron
«μόνον η φράση τέρμα τα δίφραγκα ευτύχησε να καθιερωθεί.», μάλλον λόγω καλύτερου ρυθμού από τις άλλες.
Βασίλης-7
@GATZ, είχα μία αμφιβολία, αλλά αφού το θυμάσαι και εσύ, μάλλον έτσι λέει.
@ironick, μάλλον έχεις δίκιο.
Βασίλης-7
Gatz στοοος, «τί είπατε κύριε τέρμα τα 1 και 30;» λέει. :-)
GATZMAN
Να 'σαι καλά που το ψαξες. Κάποτε είχα κολλήσει μ΄αυτή την ταινία.
Ο ΑΛΛΟΣ
5+5, που δεν τα βάζω συχνά.
D.S
Η φράση καταφανώς σχετίζεται με το γαλλικό φράγκο και όχι με τις
δραχμές. Λέει: "Τέρμα τα φράγκα ή τα δίφραγκα" και όχι "τέρμα οι δραχμές ή τα δίδραχμα", άρα είναι παλαιότερη και σχετίζεται με την εποχή που η δραχμή και το γαλλικό Φράγκο ταυτίζονταν και συνυπήρχαν !!! Πότε έγινε αυτό ; Με την "πρόγονο της ΟΝΕ" και του Ευρώ, την Λατινική Νομισματική Ένωση (ΛΝΕ), που ιδρύθηκε τον 19ο αιώνα, σε μια προσπάθεια ενοποίησης πολλών ευρωπαϊκών νομισμάτων σ' ένα ενιαίο νόμισμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη σε μια εποχή που τα περισσότερα εθνικά νομίσματα εξακολουθούσαν να είναι άμεσα συνδεδεμένα με τον χρυσό και τον άργυρο. Ιδρύθηκε το 1865 και διαλύθηκε το 1927. Το τότε κοινό νόμισμα ήταν το Φράγκο. Όταν η Ελλάδα βγήκε από την Ένωση αυτή, ο λαός είπε και έμεινε η φράση: " Τέρμα τα φράγκα ή τέρμα τα δίφραγκα". Οταν θα βγεί από το Ευρώ είτε οικειοθελώς, είτε με ώθηση, είτε θα καταρρεύσει η ΟΝΕ όπως παλιά η ΛΝΕ, ίσως να λέμε τη φράση: " Τέρμα τα Ευρά / Εβρά ή τα δίευρα/δίεβρα" :) Για εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες, σερφάρισμα στο λήμμα: Λατινική Νομισματική Ένωση (ΛΝΕ).
donmhtsos
@D.S.(#15.) Ἐνδιαφέροντα αὐτὰ ποὺ γράφετε γιὰ τὴ σύνδεση (νομισματικὴ καὶ ἐννοιολογικὴ) δραχμῆς-φράγκου. Ἄλλωστε ἔχουν μείνει σχετικὲς ἐκφράσεις ποὺ συνδέουν τὰ φράγκα μὲ τὸ χρῆμα γενικότερα, ὅπως φραγκάτος, γκαφρά
"κουνήσου μάγκα καὶ ρίχ' τὰ φράγκα" ἐδῶ
Γιὰ τοὺς παλιότερους (50+) ἡ ἔκφραση "τέρμα τὰ δίφραγκα" ἔχει συνδεθεῖ μὲ τὸ τέρμα συγκεκριμένων διαδρομῶν λεωφορείων, ὅπως ἀναφέρει καὶ ὁ λημματογράφος. Πάντως θὰ ἦταν πολὺ ἐνδιαφέρον ἄν βρίσκαμε τὴν ἔκφραση σὲ παλιότερη καταγραφὴ της (δεκαετία τοῦ 1920) ποὺ θὰ συνηγοροῦσε μὲ αὐτὰ ποὺ γράφετε στὸ πολὺ ἐνδιαφέρον σχόλιό σας.