Στη φράση «τους ξηρούς καρποί» βλέπουμε να υπάρχει μια διάσταση στην πτώση μεταξύ επιθέτου (αιτιατική) και ουσιαστικού (ονομαστική), κάτι που προδίδει μια στάση αμφισβήτησης απέναντι στις νόρμες, τονίζει το ανυπότακτο του χαρακτήρα μας και υπογραμμίζει, ότι οι γραμματικοί κανόνες υπάρχουν για να εξυπηρετούν το γλωσσικό ένστικτο και όχι το αντίθετο.

  1. (από ταινία του Χάρρυ Κλυνν, νομίζω την «Και πάσης Ελλάδος»)
    - Γυναίκα, βάλε το βίντεο να παίζει και φέρε και τους ξηρούς καρποί.

βλ. και ξηροκάρπια και παρελκόμενα.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
Hank

Μπράβο! Ο Χάρρυ Κλυνν συνήθιζε να σλανγκίζει έτσι πολλούς συνδυασμών επιθέτων και ουσιαστικών, με αιτιατική το επίθετο, ονομαστική το ουσιαστικό.
Ήταν μια ολόκληρη σειρά.

Λ.χ. κρυφούς φωτισμοί.

Σκεφτόμουν κάποτε να φτιάξω μια λίστα, και εκεί πάνω με πρόλαβες.

#2
vikar

Έχω την εντύπωση οτι πρόκειται για τυπικό χαρακτηριστικό κατατόπους ιδιωμάτων στην ελλάδα. Στο χωριό της μάνας μου τουλάχιστον (βορράς, κοντά Θεσσαλονίκη) συμβαίνει συστηματικά να συμπίπτει η αιτιατική με την ονομαστική του πληθυντικού: τ'ς ξηροί καρποί, τ'ς ακατονόμαστ', και λοιπά (πρόσφατα άκουσα και το αξιολάτρευτο τ'ς άντρ', δηλαδή «τους άντροι», δηλαδή «τους άντρες»).

Απ' όσα έχω ακούσει, δέν θά 'λεγα οτι πρόκειται για χαρακτηριστικό της αργκό δηλαδή... Μήπως ο Χάρρυ Κλύνν σατίριζε ακριβώς τα τοπικά ιδιώματα;

[πρέπει να ξεσκονίσω επιτέλους τις χαρυκλυννικές μου γνώσεις, πρίν με πάρουνε χαμπάρι εδωμέσα...]

#3
vikar

Να το συνεχίσω λιγάκι. Θα μου φαινόταν αλήθεια ενδιαφέρον να βλέπαμε ποιά είναι η σχέση της αργκό με παραδοσιακά ιδιώματα, να βλέπαμε ομοιότητες δηλαδή, άν υπάρχουν, σε γραμματική, συντακτικό, λεξιλόγιο...

Όσο για τον Χάρρυ Κλύνν, οπωσδήποτε θυμάμαι να παίζει πολύ με την κακοποίηση της καθαρεύουσας, να μή σέβεται πιχί την γενική (στο Αλαλούμ δεν είναι που λέει «εδώ πρόκειται περι τέχνη»;...), τέτοια. Αλλα το παρόν (και όχι το «παρών» :-Ρ ---εσωτερικό αστείο, συγχωρέστε με) δέν αφορά την καθαρεύουσα. Ούτε και την καθαρεύουσα βέβαια...

#4
iron

νομίζω πως συχνά έχει σχέση η αργκό με τα ιδιώματα. Έχω κάνει αυτή τη σκέψη πάμπολλες φορές. Νομίζω όμως ότι ως επί το πλείστον η αργκό αυτή έχει προκύψει από χλευασμό (εκπορευόμενο από ταπεινούς πάλι ανθρώπωους, αυτή είναι η πλάκα) των ιδιωμάτων. Πχ. περιμένουτε, χαθήκαμενε, ψωνίζουσι (αυτό το τελευταίο δε, είναι ιδίωμα που βαστά κατευθείαν από την αρχαία ελληνική) κλπ είναι λέξεις που λέγονται για να κοροϊδέψουμε. Δεν μου 'ρχεται όμως κανα ουσιαστικό να πάρει.

#5
Ο ΑΛΛΟΣ

Τους ξηροί καρποί (ή μήπως τις ξηροί καρποί;) είναι πιθανώς γνήσιο ιδιωματικό. Τους ξηρούς καρποί όμως, μισό έτσι μισό αλλιώς, είναι βέβαια πλάκα.
Πολλές σλανγκιές προέρχονται από τέτοια σατιρικά των ιδιωμάτων, όπως και της καθαρεύουσας, ενώ δε νομίζω ότι οι γνήσιοι, σωστοί ιδιωματικοί ή καθαρευουσιάνικοι τύποι βγάζουν σλανγκιές.

#6
iwn

άλλως τα ξηρά καρπά, η ξηροκαρπία

#7
jesus

@ βικαρ:
είναι αρκετά γενικό φαινόμενο στις γλώσσες αυτό. πχ, τα ελβετικά γερμανικά (κ ας με επιβεβαιώσει η ηρώ) δεν έχουν όλες τις πτώσεις των γερμανικών (δλδ ακριβώς το φαινόμενο εδώ, εξίσωση της αιτιατικής με την ονομαστική), υπάρχουν ιταλικές διάλεκτοι που δεν έχουν όλους τους χρόνους, στα γαλλικά ο καθεαυτού αόριστος έχει αντικατασταθεί από τον παρακείμενο κ υπάρχει «έλλειμα» ενός χρόνου στα σύγχρονα γαλλικά κ σίγουρα υπάρχουν κ άλλα παραδείγματα.

το βασικό ζήτημα είναι η «αργκοποίηση» του φαινομένου κ μάλλον θα συμφωνησω με ηρώ κ άλλο.

όσο για τη μίμηση του μάγκα από κλυνν, όσο κ να γελάω με κάποια (ελάχιστα), επιτρέψτε μου να είμαι πολύ επιφυλακτικός στην αξία της, υπάρχουν βιντεα που ούτε κομπολόι δεν μπορεί να παίξει ο τύπος.

#8
iron

περί αργκοποίησης κλπ βλ. και σχόλια στο τσι, τσ'

τζιζ δεν μπορώ να είμαι σίγουρη για τα ελβετικά καθότι τα καταλαβαίνω μεν, αλλά δεν τα μιλάω σχεδόν καθόλου (μιλάω γερμανικά ή κανα ελβετικό τύπου me you bed), κι αυτή τη στιγμή αδυνατώ να θυμηθώ λεπτομέρειες, αλλά νομίζω ότι κάποιες πτώσεις τις λένε περιφραστικά, οπότε και αλλάζουν (όπως πχ έχουμε σήμερα στα ελληνικά περίφραση αντί δοτικής). πρέπει να ρωτήσω την μαμάν όμως...

#9
SABRINA

ολες οι Αρειες γλωσσες ηταν πιο πολυπλοκες,ακριβεις και
λογικες(πολλες πτωσεις,προσωπα,φωνες,αριθμοι,κανονες,
χρονοι,συνταξη,σημεια στιξεως κλπ κλπ) αλλα με τους
αιωνες ανακατευτηκαν με «σκουρωτερες» φυλες που δεν...
αντεχαν τοση ακριβεια και οι γλωσσες «απλοποιηθηκαν»
παραμενει κατι β.γερμανια, βαλτικες χωρες κ.α