Λέξη με εξαιρετική επίδοση στις παράλληλες, συνεκδοχικές ή και ολωσδιόλου άσχετες σημασίες. Μια λέξη μπαλαντέρ (αν και στην τράπουλα ο παπάς είναι άλλο φύλλο!)
Ο ρήγας, αυτό το είπαμε. Αλλά όχι λόγω επιβλητικότητας, λόγω γενειάδας. Κανονικά η εικόνα δείχνει ένα βασιλιά, εξ ου και το Κ (king), αλλά οι Έλληνες τον είδαν παπά.
Το παιχνίδι «εδώ παπάς, εκεί παπάς, πού 'ν' ο παπάς», που, αν και παίζεται με τραπουλόχαρτα, δεν είναι χαρτοπαίγνιο.
Εγκυκλ.: Ο παπατζής τη στήνει σ' ένα πεζοδρόμιο, μ' ένα ελαφρό διπλωτό τραπεζάκι (για να μπορεί να το μαζέψει στα γρήγορα και να γίνει μπουχός μόλις παραστεί χρεία). Πάνω στο τραπεζάκι έχει τρία φύλλα, από τα οποία ένα είναι παπάς (ρήγας). Τα δείχνει ανοιχτά στον παίχτη, εκείνος στοιχηματίζει κάποιο ποσό, μετά ο παπατζής τα κλείνει και με ταχυδακτυλουργικές κινήσεις τα φέρνει βόλτες στο τραπέζι ανακατεύοντάς τα, επαναλαμβάνοντας τη μαγική επωδή «εδώ παπάς, εκεί παπάς, εδώ παπάς, εκεί παπάς...», μέχρι που κάποια στιγμή τα ακινητοποιεί και λέει «πού είν' ο παπάς;». Ο παίχτης δείχνει ποιο χαρτί νομίζει ότι είναι ο παπάς, ο παπατζής ανοίγει τα χαρτιά, ο παίχτης έχει κάνει λάθος, χάνει τα φράγκα του και πάει στη δουλειά του.
Το παιχνίδι αυτό έχει κηρυχθεί παράνομο από πολύ παλιά. Σήμερα δεν υπάρχει κανείς που να αγνοεί ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κερδίσεις τον παπατζή (εκτός αν σ' αφήσει να κερδίσεις μικροποσά στην αρχή για να σε δελεάσει να ποντάρεις περισσότερα). Οι μόνοι που κερδίζουν είναι οι βαλτοί κράχτες, τα λεγόμενα λαμόγια (αυτό εσήμαινε αρχικά η λέξη). Ωστόσο, το παιχνίδι παραμένει επικίνδυνο, εξ άλλων, παράπλευρων λόγων: όπου τη στήσει ένας παπατζής, θα συγκεντρωθεί ένα έστω και περιορισμένο πλήθος περίεργων, που θα συνωθούνται για να δουν τους άλλους να χάνουν τα λεφτά τους και να νιώσουν την κρυφή χαρά ότι οι ίδιοι ήξεραν πού είναι ο παπάς, και μέσα σ' αυτό το στριμωξίδι δρουν άνετα οι πορτοφολάδες, που συνήθως είναι συνέταιροι με τον παπατζή.
Το ίδιο παιχνίδι παίζεται και με τρία μικρά αδιαφανή ποτηράκια ή δαχτυλήθρες, γυρισμένα απίστομα, που το ένα κρύβει από κάτω ένα στραγάλι ή μια μπιλίτσα.
Κλωναράκι χασισιάς σε εντελώς ακατέργαστη μορφή, με τα φύλλα και τα ανθάκια. Τα ανθάκια της κάνναβης έχουν κάτι μυτούλες που σχηματίζουν θυσάνους (εξ ου και η ονομασία φούντα), που με λίγη φαντασία θυμίζουν γένια, όθεν και η λέξη (βλ. και παπαδέρα).
Η πρώτη χάντρα του κομπολογιού. Είναι μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες, και από την τρύπα της (μόνο αυτής) περνάνε και οι δύο άκρες του κορδονιού. Λέγεται και τσαμπουκάς. (Πηγή: Vrastaman).
Το φίλτρο εισερχόμενου αέρος στη μηχανή του αυτοκινήτου, όπως με πληροφορεί ο Αυτοκτονημένος (ευχαριστώ!).
Επίτευγμα μεγάλης δεξιοτεχνίας στη μουσική εκτέλεση, στη φράση «παίζω παπάδες». (Βλ. και παπάδες).
Φρ. τρώω παπάδες: δεν έχω τι να φάω, περνάω φτώχειες.
Φρ. βρέχει παπάδες: βρέχει πολύ δυνατά, βρέχει καρεκλοπόδαρα / καλέκλες, βρέχει με το τουλούμι. (Πηγή: Hank).
Φουλ του άσσου με παπάδες.
Στον παπά τα κονομούσα
και σε σένα τ' ακουμπούσα,
γιατί σ' είχα στην καρδιά μου,
τέλεια νοικοκυρά μου.
Έπαιζα και δαχτυλήθρες
μα εσύ μου ξηγιόσουν τρίχες
κι έτρωγες τα τάληρά μου
μ' άλλονε, νοικοκυρά μου.
(Ευ. Παπάζογλου, «Παπατζής»)
-Μα πόση ώρα κάνεις να το στρίψεις;
-Θέλει τρίψιμο, είναι σε παπάδες.Όχι ρε γαμώτο! Μου 'σπασε το κορδόνι του κομπολογιού, σκόρπισαν οι χάντρες, κι ενώ τις μάζεψα όλες, δε βρίσκω τον παπά! Κρίμα στο κομπολόι!
[Δεν έχω ιδέα από αυτοκίνητα, ας φτιάξει κανείς ένα καλό παράδειγμα.]
Ο μπασίστας δεν πρέπει να παίζει παπάδες. Εμένα μ' αρέσει να είναι λιτός και σταθερός, να στηρίζει τα άλλα όργανα. Θέλει μαγκιά να ξέρεις να παίζεις λίγα.
Μου 'πανε μην μπλέξεις τα σκυλιά με τους ροκάδες,
μα έτσι και δε δούλευα θα τρώγαμε παπάδες,
έπιασα λοιπόν δουλειά σε μαγαζί.
(Γ. Γιοκαρίνης, «Νοσταλγός του Rock'n'roll»)
26 σχόλια
Hank
Καταπληκτικός!!!
Για να ολοκληρώσουμε την εικόνα της σλανγκενέργειας του παπά, βλ.
αν είσαι και παπάς, με την αράδα σου θα πας,
3 παπάδες με μαγιό,
ή παπάς παπάς, ή ζευγάς ζευγάς,
μπλέκω σαν τον παπά στα βάτα,
ούτε στον παπά,
παπαδάκος (ο),
παπαδαριό, το,
σιγανοπαπαδιά, η
Desperado
Εμπεριστατωμένος. Βλέπω competition στις οθονιές!!
Να προσθέσω και το αμίμητο παιδικό: «Πάρ' τον Παπά» ή «Πάνω σου ο Παπάς» άμα τη αυτοψία ρασοφόρου, με ταυτόχρονο λάκτισμα στον «λαμβάνοντα» τον κληρικό.
(btw, έχουμε πηγή/ορισμό για αυτό;)
Hank
Συν από τα κλασικά μη σλανγκ η προσωπική μου φαβορίτα είναι το: «τρελός παπάς σε βάφτισε». Υπάρχουν και τα:
άλλου παπά ευαγγέλιο,
αλλού ο παπάς, αλλού τα ράσα του,
ο παπάς πρώτα τα γένεια του βλογάει,
το πολύ το κυρελέησον το βαριέται κι ο παπάς,
τα ράσα δεν κάνουν τον παπά.
Και ο ρετρό παιδισμός:
κυρελέησον κυρελέησον, ο παπάς πίνει καρνέισιον.
Τελειώνοντας, να δώσω και πάλι συγχαρητήρια για ένα πληθωρικό λήμμα. Είναι συγκινητικό ότι το ίδιο σημαίνον καλύπτει τρεις βασικούς σλανγκοχώρους, όπως τζόγος, ουσίες και άουτο!
iron
μπράβο, ωραίοςςςςς!
να προσθέσω και το «πάρ' τον παπά», το παλιό αστειάκι κατά το οποίο όποιος έβλεπε πρώτος έναν παπά στον δρόμο (οπότε έχουμε και τη σημασία παπάς = γρουσουζιά) χτύπαγε στον ώμο τον διπλανό του λέγοντας «πάρ' τον παπά», δηλαδή πάρ' τη γρουσουζιά από πάνω μου, δικιά σου. Όλη η πλάκα δηλαδή ήταν ποιος θα προλάβει να το κάνει αυτό για να μη φάει τον παπά.
johnblack
Ευρυμάθεια, παραστατικότητα, ρέων λόγος. Αυτό κι αν είναι δυναμικό comeback!
Kαι μια μικρή σλανγκαρχιδιά, έτσι για να μη σε ματιάσουμε: τη μαγική επωδό, όχι «επωδή».
Galadriel
...που για κάποιο λόγο δεν είναι αυτό που έγραψε σε σχόλιιο παραπάνω ο ντεσπεράντος; Αχχχ καλοκαιράκι... :-P
johnblack
Στο δικό μας σχολείο έπαιζε πολύ και το macabre «πάρ' το έιτζ», μια πιο επικαιρική εκδοχή του «παρ' τον παπά» (ήταν τότε που είχε σκάσει το έιτζ κι όλοι μίλαγαν γι' αυτό)
patsis
Στην πόλη μου η αντίστοιχη ατάκα μόλις βλέπεις παπά είναι: «Παπάς, πιάσ’ τ’ αρχίδια σου!».
Ο ΑΛΛΟΣ
Vrastaman
Το πιάσιμο όρχεων στην θέα πάπαρδου είθισται και στους Καθολικούς, τουλάστιχον στην Ιταλία.
xalikoutis
habemus Paparam
GATZMAN
Ωραίος!
Επισκέπτης
Για το αουτο του παραδ. 5.Ο μαστορας αφου χαρχαλεψει επι 5λεπτο τη μηχανη της γκαζγκανας βγαινει στο φως σκουπα ιδρωτα κ γρασσο κ λεει «φιλαρα αν δεν κερασεις τον παπα δεν σε βλεπω για πουθενα»Ερωτηση¨Τι εκερασθη ο παπας ;ουζο;νερο;τσιπουρα;
johnblack
Άλλε σου έχω το 9. Παπάς είναι - καρατσεκερέ - και το κορυφαίο τμήμα του ναργιλέ, κατασκευασμένο από πηλό σε σχήμα μικρής κούπας. Μέσα σε αυτό καίγεται το τουμπεκί.
gaidour το παραδειγματάκι γάμησε, ορίτζιναλ! Αν νταραβερίζεσαι με μαστόρια να ανεβάζεις σχετικά λημματάκια, οι άνθρωποι πραγματικά ανοίγουν το στόμα τους και βγάζουν παπάδες.
Επισκέπτης
Λουλάρω επικενωνία.Θνκς Τζώννυ αλλά δε μου ειπε κανεις ακομα τι κερναμε τον παπα. Να μη σου τυχει!Να το παρει το ποταμι;
Ο ΑΛΛΟΣ
@Τζωνμπλακ: δηλαδή ο λουλάς, έτσι;
Επισκέπτης
Αγειασ
Ο ΑΛΛΟΣ
Και συνεχίζουμε:
Οπότε, στον τζόγο, τις ουσίες και το αυτοκίνητο, προσθέτουμε ΤΩΡΑ ΚΑΙ τη μουσική! Άραγε δε θα βρεθεί και κάποια σεξουαλική σημασία;
(Πάντως για ποδανά σίγουρα δεν προσφέρεται!)
johnblack
άντε να το πάρει το ποτάμι τι τον κερνάμε
johnblack
Όπως λέει ο συγγραφέας, ο «παπάς» αποτελεί στην ουσία μια λέξη μπαλαντέρ για αντικείμενα ιδιαίτερα, που δεν διαθέτουν μονολεκτική περιγραφή, π.χ. το aftermarket φίλτρο αέρα που κοτσάρουν οι ζγκάγκουρες στα παπιά, η πρώτη χάντρα, το κολωνάκι που δείχνει το υψόμετρο, η βοηθητική στέκα για μακρινά χτυπήματα στο μπιλιάρδο κλπ. Εικάζω πως υπάρχουν πολλά περισσότερα παραδείγματα, ιδίως απο το χώρο της μαστορικής και της μηχανολογίας, όπου πολλά εξειδικευμένα εξαρτήματα και εργαλεία με δυσπρόφερτα ή απίθανα ονόματα τίθενται υπό τη βολική και συνάμα «αλήτικη» ετικέτα του «παπά».
joe909
Την εποχή που ήταν στα πάνω του το σκάνδαλο του Βατοπεδίου η Ελευθεροτυπία είχε πρωτοσέλιδο το νεολογισμό «παπακράτος». Που ήταν πολύ πετυχημένος, μια και θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Ελλάδα στη νεότερη ιστορία της γνώρισε τα πολιτεύματα της ελέω Θεού βασιλείας, της συνταγματικής μοναρχίας, της βασιλευομένης δημοκρατίας, της δικτατορίας (επανειλημμένα) και της προεδρευομένης δημοκρατίας, πάντα όμως ήταν και παρέμενε παπακράτος.
σφυρίζων
Το ευχάριστο νέο της ημέρας: Ο ΑΛΛΟΣ βρίσκεται ακόμα ανάμεσά μας, ανέβασε κάτι στο δουπού. Άντε γιατρέ ´μ, να σε βλέπουμε πιο συχνά ;-)
Khan
Ευεργέτης μας μεγΑΛΛΟΣ.
dryhammer
Επι τηι ελεύσηι ιερέως:
- Μήτσο, ένας παπάς ήρθε...
-Σπάστον να τον πιούμε...
jesus
έπος.
soulto
Αχαχαχαχαχ!
Τι έπος, επικούρα!