μου 'ρθε ταμπλάς / νταμπλάς: Πονοκέφαλος, ἀλλὰ κυρίως ἀποπληξία.

Συνώνυμον τὸ «ντουβουρτζάς».

Ἀπὸ τὸ τουρκικὸν tabla, ποὺ σημαίνει κυκλικὸς δίσκος, ὡς καὶ παρ' ἡμῖν ὁ ταβλάς (μὲ τὰ κουλούργια, θὰ κάνω γιούργια κλπ).

Βασίμως εἰκάζω, ὅτι ἀρχικῶς ἠνοεῖτο, ὅτι ἂν κάποιος «ἔτρωγε» ἕνα ταβλὰ στὸ κεφάλι, φυσικά, πονοῦσε κατόπιν. Ἡ σημασία αὐτὴ διεστάλη ἀργότερα, ὥστε νὰ φθάσῃ μέχρι τὴν ἀποπληξία (ἀγγειακὸ ἐγκεφαλικὸ ἐπεισόδιο), ὅπου «μένει κανεὶς ξερός».

Στὰ παλαιότερα χρόνια, τὸν 18ο αἰῶνα ἂς ποῦμε, ὁ νταμπλάς ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ τρία νοσήματα τοῦ ἀνθρώπου, τὰ ὁποῖα διέκρινε τότε ἡ Ἐσωτερικὴ Παθολογία. Αὐτὰ ἦσαν τὰ ἑξῃς:

Ὅ,τι ἦταν ἀπὸ τὸν λαιμὸ καὶ πάνω, ἦταν νταμπλάς.
Ἀπὸ τὸν λαιμὸ μέχρι τὴ μέση, στηθικά.
Ἀπὸ τὴ μέση καὶ κάτω, κοιλιακά. Ὑποκατηγορία τῶν κοιλιακῶν ἦσαν τὰ μητρικά, ἀλλ' αὐτὰ ἀνῆκαν στὴ Γυναικολογία.

Διάφορα ἄλλα ψιλονοσήματα («λαιμά», ποδάγρα, ζοχάδες ἢ τζοχάδες κλπ) ἀνῆκαν στὴν Ἐξωτερικὴ Παθολογία, καὶ δὲν μᾶς ἀπασχολοῦν.

- Τάκη (ἐκ τοῦ πουστάκη), ἂν μάθῃ ἡ μάνα σου ἡ δόλια ὅτι τὸν παίρνεις, νταμπλάς θὰ τῆς ἔρθῃ.

(από aias.ath, 02/12/09)Οἱ 4 ἰδιοσυγκρασίες (ὡς ἀπόστολοι), κατὰ τὸν Dürer (από aias.ath, 02/12/09)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
ο αυτοκτονημενος

ναι ταμπλας το εχο και εγω ακουση σαν αποπληξια

#2
xalikoutis

Αυτή τη διάκριση του 18ου αιώνα την έχω ακούσει από φοιτητές ιατρικής νά΄χει εφαρμογή ως τυφλοσούρτι για τα κοινά παθολογικά περιστατικά («με πονάει εδώ...»), και πεμπτουσία της παθολογίας ως ειδικότητας... μου λέγανε ότι, νταξ, απ΄το λαιμό και πάνω δίνεις ένα σορόπι (νομίζω amoxil των 500), από το λαιμό μέχρι την κοιλιά ένα άλλο, κι από κει και κάτω ένα άλλο...

#3
Επισκέπτης

Κατὰ τὸν sir Terence Cawthorne, εἶναι ἀπίστευτα εὔκολο νὰ ἀσκήσῃ κανεὶς κακὴ ἰατρική. Ἀλλὰ δὲν μιλᾶμε γι' αὐτό· πρόκειται γιὰ τὸ πῶς μετεβλήθη ἡ ἀντίληψι γιὰ τὰ νοσήματα σταδιακῶς, ἀπὸ τὰ μεσαιωνικὰ σκότη μέχρι σήμερα. Μεγάλη διαδρομή...

#4
HODJAS

Στο βιβλίο περί της ιστορίας της ευρωπαϊκής υγιεινής «το καθαρό και το βρόμικο» (Georges Vigarello 2000), λέγεται οτι μείζονα ρόλο έπαιξε η αλλαγή στην αντιμετώπιση της βουβωνικής πανώλης και η εγκατάλειψη της Ιπποκρατείου μεθόδου. Αληθεύει;

#5
aias.ath

Οἱ ἀρχὲς τῆς Ἱπποκρατείου ἰατρικῆς ἦταν περίπου οἱ ἑξῃς:

-Ταίριασμα τῆς ἰδοσυγκρασίας μὲ τὶς περιβαλλοντικὲς συνθῆκες (κλῖμα κλπ).

-Ταίριασμα τῆς ἰδοσυγκρασίας μὲ τὴ δίαιτα, μὲ προτίμησι στὰ τοπικὰ προϊόντα, λόγῳ μακραίωνος προσαρμογῆς τῶν ἐντοπίων.

-Τὸ τρίπτυχο: Λουτρά-Ἡλιασμός-Ἀερισμός. Τὰ Λουτρὰ ἦσαν εἴτε κοινά, εἴτε ἰαματικά. Λιγότερο συχνὴ ἦταν ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ ἀμμολούτρου ἢ λασπολούτρου (ἰαματικοῦ), ὅπως γίνεται καὶ σήμερα. Αὐτὰ εἶχαν, πέραν τῶν προφανῶν στόχων, καὶ μυητικὴ σημασία, ἰδίως γιὰ τοὺς Πυθαγορείους (ἔκθεσις τοῦ ἀνθρώπου στὴν ἐπίδρασι τῶν 4 ἐκδεδηλωμένων στοιχείων [Ὕδωρ, Πῦρ, Ἀήρ, Γῆ ἀντιστοίχως], ἀλλὰ καὶ τῶν Οὐσιῶν [Μεριστὴ καὶ Συνεχής].

-Τὸ δίπτυχο Γυμναστική-Μουσική (σὲ συσκευασία ἑνός: Ὄρχησις).

-Διάφορες θεραπευτικὲς ἐνέργειες ἀναλόγως τῆς ἰδοσυγκρασίας τοῦ ἀσθενοῦς (αἱματώδης, χολερική, φλεγματική, μελαγχολική), καὶ τῆς φύσεως τῆς νόσου, πχ στέρησι ὕδατος, ἀφαίμαξις, ἐμετικά, καθαρτικά.

-Φάρμακα: Ἀλλοπαθητικὰ ἢ Ὁμοιοπαθητικά. Ἔχοντας διατυπώσει ὁ ἴδιος καὶ τὰ δύο θεραπευτικὰ δόγματα ποὺ καὶ σήμερα ἰσχύουν, χορηγοῦσε συγκεκριμένως ὁμοιοπαθητικὰ γιὰ τὰ ἰάσιμα νοσήματα καὶ ἀλλοπαθητικά, ὡς παρηγορικά.

-Διετύπωσε ἐπίσης καὶ τὴν ἀρχὴ ἐφαρμογῆς τῆς χειρουργικῆς: «Ὁκόσα φάρμακ' οὔκ ἰῆται, σίδηρος ἰῆται· ὅσα δὲ σίδηρος οὐκ ἰῆται, πῦρ ἴηται· ὅσα δὲ πῦρ οὐκ ἰῆται, ταῦτα χρὴ νομίζειν ἀνίατα». Στὴν ἔννοιαν τοῦ πυρὸς μπορεῖ νὰ ἐνταχθοῦν οἱ λοιμοκαθαρτήριες πυρὲς τῆς ἀρχαιότητος, ἀλλὰ καὶ τὰ σύγχρονα LASER.

Οἱ ἀρχὲς τῆς Ἱπποκρατείου ἰατρικῆς εἶναι διατυπωμένες γιὰ τὸ περιβάλλον τῆς Ἑλληνικῆς πόλεως, μὲ τὸ σωστὸ μέγεθος (σχολιάζεται ἀπὸ τὸν Ἀριστοτέλη), μὲ τὰ λουτρά της, μὲ τὶς εὐρυχωρίες της, τὰ ἄλση της κλπ, ἡ ὁποία μάλιστα (στὴν ἀνοδικὴ φᾶσι τοῦ κλασσικοῦ πολιτισμοῦ) ἦταν κτισμένη σὲ τόπο ἐπιλεγμένο μὲ βάσι τὴν πυθαγορικὴ ἀνάλυσι τῶν τόπων, κάτι ἀνάλογο τοῦ κινεζικοῦ feng sui, ποὺ δὲν ἔχει διασωθῆ. Λοιμοὺς ἔχομε κατὰ τὴν ἀρχαιότητα μόνο σὲ περιόδους πολιορκίας, ὅπου δὲν μποροῦσε νὰ ἐφαρμοσθῇ τίποτε ἀπὸ τὰ προαναφερθέντα.

Στὶς Εὐρωπαϊκὲς πόλεις τοῦ μεσαίωνος οὔτε οἱ προαναφερθεῖσες προϋποθέσεις συνέτρεχαν, οὔτε καὶ γνῶσις τῶν Ἱπποκρατικῶν ἀρχῶν ὑπῆρχε στοὺς πληθυσμούς. Οἱ ἐλάχιστοι πεφωτισμένοι, δρῶντας κρυφά, δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντιστρέψουν τὸν ἐκκλησιαστικὸ σκοταδισμὸ ποὺ ἐπεβάλλετο φανερά. Ὅτι μετά τὴν Ἀναγέννησι συνετελέσθησαν πρόοδοι εἶναι γεγονὸς ἀναμφισβήτητο, ὅμως στὰ χρόνια τῆς πανώλους προσπαθοῦσαν ἀκόμη νὰ μεταγγίσουν αἷμα προβάτου σὲ ἄνθρωπο (!!!) καὶ ἐφήρμοζαν φλεβοτομίες καὶ καθαρτικὰ χωρὶς νὰ ξέρουν τί κάνουν. Σταθερὸ ἀποτέλεσμα ὁ θάνατος. Τὸ 1800, ὁπότε ὁ Hahnemann ἐπανευρίσκει τὴν ὁμοιοπαθητική, οἱ γιατροὶ ἦσαν, κατὰ κυρίαν πλευράν, δημόσιοι κίνδυνοι, διότι ἴσχυε γιὰ τοὺς περισσοτέρους ἀκόμη ἡ διαίρεσις νταμπλάς, στηθικά, κοιλιακά. Οἱ Ἱπποκρατειακὲς ἀρχὲς ἰσχύουν πάντως ἐξ ὁλοκλήρου καὶ σήμερα, μὲ μέσα τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν, φυσικά, καμμία σύγκρισι.

Συμπερασματικῶς, τὸ βιβλίο ποὺ ἀναφέρεις δὲν τὸ ἔχω διαβάσει, ἀλλὰ μᾶλλον πρέπει νὰ ἔχῃ μπερδέψει τὴ βούρτσα μὲ τὴν ποῦτσα.

#6
HODJAS

Mille grazie!

Προφανώς το βιβλίο αναφερόταν σε παρερμηνείες των κλασσικών απο τους Ευρωπαίους κατά το Μεσαίωνα (και ύστερα).

Η αποπληξία λέγεται και νουσουμπέτι.

Καρασπέκ!

#7
iron

double ass

#8
Galadriel

Χμμμ δεν ακούγεται και κακό εκτός αν μιλάμε για εξωτερική διάμετρο...

#9
MXΣ

O Τριαντάφυλλος το δίνει από το τουρκικό damla που στα εκεί μαλλιαρά σημαίνει καρδιακή προσβολή...

#10
Επισκέπτης

Γειά σας κορίτσια! Πολὺ χαίρομαι ποὺ μὲ ἐπισκεφθήκατε σήμερα (τὸ λῆμμα μου δλδ, ἀλλ' αὐτὸ οὔτε ποὺ κατάλαβε τπτ).

#11
Galadriel

Αία μας λείπεις, αλήθεια.

#12
HODJAS

Γιατρέ μου! Ένα νερατζάκι;
Περιπεράστε, απο 'δώ που είναι δρόσος...

:-)

#13
Vrastaman

Χότζα τις χειροπεδες μη μας ξαναφὐγει!

#14
HODJAS

κλακ!

#15
Khan

Αίαντα γύρνα πίσω!!

#16
betatzis

Και ο σοφός Χάνης έντρομος, μετά των Τρώων την νίκη,

στου θείου Αίαντα τη σκηνή, προσπέφτει με ικεσία,

και λόγια γλυκομίλητα, σιργουλεφτά του λέει,

μπας και του Αία την τρανή, την κάμψει την μουργέλα.

«Ω, αίαντα τρανόκαρδε, θείε βασιλέα των σλάνγκων,

λυπήσου μας τους δύσμοιρους, οι τρώες μας έχουν μπήξει,

βαρύ το δόρυ στον πρωκτό, δεν την παλεύουμε άλλο.

Λυπήσου τον τον Χότζα μας, που παραδέρνει μόνος, μες της αργκό τα πέλαγα, χωρίς καμία βοήθεια,

λυπήσου τον τον Μπετατζή, που έχει μείνει μόνος, να ψάχνει άξια λήμματα, χωρίς να μερακλώνει,

λυπήσου όλους τους σλάνγκους μας, τι οι Τρώες χωρίς οίκτο, γιουρούσι κάναν άγριο, θα κάψουν τα καράβια».

Σαν το λιοντάρι όταν ξυπνά, μετά από σάρκας γεύμα,

διώχνοντας το λήθαργο, τινάζοντας τη χαίτη,

και στέκεται γοργά στα πόδια του και στέργει,

ψάχνοντας νέο θήραμα, δίπλα από το ποτάμι,

για να ταϊσει τα μικρά, για άλλη μία ημέρα,

έτσι ετινάχθη ο Αίαντας και πήρε το σκουτάρι,

μόλις ο Χάνης, με γλυκά λόγια τον παρακάλιε.

(Ιλιάδα, ραψωδία κλ ΄, στίχος 347, σε μετάφραση Κλέαρχου Μπαρμπουτσόπουλου).

Αφιερωμένο στον ντόκτορ Αίαντα.

#17
Επισκέπτης

Ε ρε καλά λένε η μαλακία δεν πάει στα βουνά μα στους ανθρώπους... Παλεψέ την ρε φίλε...

#18
Επισκέπτης

[mod]Προσοχή : το παρακάτω μήνυμα δεν συνετάχθη από τον γνωστό και αγαπητό σε όλους aias.ath αλλά από άγνωστο τρολλ.[/mod]
Xαμάμια, νὰ φᾶνε κι οἱ κόττες, χωρὶς νὰ βάζω τὸ δαχτυλάκι μου στὸν ἀφαλό τους, κύριε Γιῶργο μου, δὲν εἶναι σωστό· ἔχεις καὶ κορίτσι πρᾶμα, τὸ ὁποῖον στὴ σύγχρονη ἐποχὴ ἠχεῖ ἀκόμη πιὸ καλιαρντό, ἀλλέως πέως καλουμένη καὶ ἐπάρατος στὴν ἰδέα περὶ γραμμικότητος τῆς Ἱστορίας τοὺς ἐνηγκαλίζετο ἡ μεταπρατικὴ ἀστικὴ τάξις ὁ πούστης καθέτου εἶναι ἀρχίδια τὴν γεωμετρίαν. ἡ ἤδη προκαθωρισμένη ἰατρονοσηλευτικὴ ὁμάδα CPR, δλδ Καρδιο-αναπνευστικῆς ἀνανήψεως, tὸ παρὸν νὰ ἀναγνωσθῇ ἀφοῦ προηγουμένως ἔχετε μελετήσει τὸ λῆμμα χεσοκαβάντζα. Ἐδῶ κύριοι εἶναι ἡ παραλία τῆς Βλαχιᾶς καὶ ἀρέσκεται ἰδίως στὶς δροσερὲς πεζοῦλες ἐξ ὧν ἐτυμολογεῖται καὶ τὸ κηφηνεῖον (καφενεῖον). Τὸ παραδοσιακὸν κράξιμον ὑπῆρξε μεγάλη ἀτραξιὸν κατὰ τὸ παρελθόν καὶ νὰ εἰσέλθωσι εἰς τὸ ταράφιον, καθιστάμεναι βαθμηδὸν γκρὰν ταραφόλουμπαι, κατὰ τὴν ὁποίαν ἴσχυσε ὁ περιβόητος νόμος 4000, περὶ τεντυμποϊσμοῦ. Ἐπίσης παραπέμπει στὶς σοῦπερ κραγμένες ἀδελφὲς, διότι τὸν ἀποκαλοῦσε ὁ ἔνας Ψοφίξ, ὁ ἄλλος Λυσσάξ, ἐνῷ κάποιος τοῦ ‘ριχνε καὶ κανὰ κλωτσίδι, παῦσι τῶν σεξουαλικῶν σχέσεων τῆς πόρνης ποὺ ἀναφερόταν στὴν Μανωλία τὴν πολιτευτοῦ. «Καλά, ρὲ πστ μου, μὲ Bailey's πῆγε κι αὐτὸς νὰ αὐτοκτονήσῃ;», ἀπὸ τὸ ὁποῖο προέρχεται καὶ ἡ ἔμπνευσις. Συμβαίνει κάτω ἀπὸ ἔπιπλα, ὅταν δὲν καθαρίζεται συχνὰ ὁ χῶρος κατὰ τὴ διάρκεια ἐπεμβάσεων μὲ χρῆσι μικροσκοπίου. Καὶ μιὰ πουτάνα φέραμε, ὁ πούστης καθέτου ἀποτελεῖ ἀρχίδια τὴν γεωμετρίαν.

#19
vikar

Ρε «Αία της Παρέας», σίγουρα έχεις παρέα, ή απλά σου φάνηκε έξυπνη η ρίμα;

#20
Επισκέπτης

...;;;

#21
vikar

... :-)

#22
aias.ath

Καταλαβαίνετε, ὦ φίλοι σλαγκουρογαμόσαυροι, ποιὲς φταῖνε γιὰ ὅλα αὐτά, τὰ παραπάνω: Ἡ ironik καὶ ἡ Μεσοῦλα (ναί, ἡ περισπωμένη). Αὐτὲς μὲ συνεκίνησαν καὶ μπῆκα νὰ τὶς χαιρετήσω. Ὀφείλω νὰ παραδεχθῶ τὸ λάθος μου, νὰ σχολιάσω χωρὶς νὰ συνδεθῶ, διότι ἔτσι δὲν πιστοποιεῖται ἡ γνησιότης τοῦ σχολίου.

Μετὰ βέβαια ἠκολούθησε μπάχαλο, διότι ὁ κουμπάρος τοῦ φίλου μου εἶχε ἔμπνευσι, τοῦ ἀλλουνοῦ, τοῦ ξενέρωτου, δὲν τοῦ ἤρεσε καὶ ἤρξατο ἀσχημονῶν, καὶ δὴ κρυπτόμενος ὄπισθεν ὑποκλαπέντων ὀνομάτων. Φαίνεται ὅμως ὅτι μπῆκε τοὐλάχιστον στὸν κόπο νὰ μελετήσῃ γνήσιο Αἴαντα. Τέτοιο κοπί καὶ πίτα πάντως, δὲν ξαναεῖδα. Τὸ ὑπερρεαλιστικὸ κείμενο ποὺ προέκυψε θὰ εἶχε κάποια ἀξία, ἂν ἦτο προϊὸν ἐλευθέρας γραφῆς. Ἂν τὸν ἐπικηρύξω θὰ τὸν ἐντοπίσῃ ἆραγε τὸ μοντουλέϊκο (πρέπει νὰ βρῶ συνώνυμο, διότι αὐτὸ μοῦ φέρνει κάτι σὰν Μινέϊκο).

Βικάριε καὶ Βράστα χαθήκαμε, ἀλλὰ πιστεύω νὰ διοργανώσουμε κάτι προσεχῶς.

Ὅλα τὰ ὑπόλοιπα ἴσως πρέπει νὰ τὰ ποῦμε ἀπὸ ΠΜ ἢ καὶ διὰ ζώσης, διότι ὅπως βλέπετε τὸ περιβάλλον δὲν εἶναι πιὰ ἀσφαλές.

#23
Vrastaman

Ουφ, βρε Αία, έφυγε ένα βάρος - ειλικρινά είχα ανησυχήσει με το σχόλιο του αίας-impersonator!

#24
aias.ath

@ Βράστα
Φυσικὸ εἶναι νὰ γίνωνται καὶ τέτοια. Θὰ φροντίσω ἐφεξῆς νὰ σχολιάζω, μόνο ἀφοῦ πρῶτα συνδεθῶ.

@Μπετατζή
Πές μου ἀγαπητέ, τὸ θαυμάσιο ἀπόσπασμα ποὺ παρέθεσες εἶναι παράφρασις ὑπάρχοντος ἔπους, ἢ τὸ ἔγραψες γιὰ τὴν περίστασι; Προφανῶς δὲν εἶναι ἴδιο μὲ τὸ φερόμενο ὡς νεανικὸ πόνημα τοῦ Λασκαράτου (ἀποκηρυγμένο ἀργότερα), τὸ ὁποῖο ἀπαγγέλαμε στὰ μαθητικά μας χρόνια.
Ἂν ὑπάρχῃ τέτοιο ἔπος, εἶναι αὐτονόητο ὅτι φλέγομαι ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία νὰ τὸ δῶ.