Η γενική είναι σλανγκ όταν τίθεται (από το ρ. τίθω, όπως λέει η Άνζελα) αντί ονομαστικής. Πάντα γενική ενικού, όχι πλήθους.

πχ:
απιστεύτου
απάρτου
αγαμίδου
πλουσίου

Σημείωση ότι τα παραπάνω λέγονται. Μην πιάσει κανείς και κάνει την τρίχα τριχιά και εφευρίσκει απ' τη γκλάβα του γενικές. Μόνο ό,τι έχει ακούσει.

  1. Η γκόμενα είναι απιστεύτου.

  2. Έχει να γαμηθεί από τον καιρό του μελχισεδεκ, απαρτου και αγαμίιδου γωνία σου λέω.

  3. Έσκασε κι ο κλασικός ο μαλάκας ο πλουσίου με το κουγιέν να μας κάνει επίδειξη την ψωλή του.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
vikar

Εντάξει, η καταχώριση γαμεί και έλειπε. Απο τα λήμματα που δουλεύω στο πρόχειρο εδώ και μήνες (που να πάρει ο διάολος... στο εξής κι' εγώ αντιροτζεριακός, μαζί με Βράστα).

Έχω να συμπληρώσω καναδυό πίπες, θα επανέρθω.

#2
MXΣ

#3
patsis

Μόνο μια αντίρρηση, το δεύτερο παράδειγμα είναι άλλη φάση. Ότι και καλά εννοούνται οδοί απάρτου («ο άπαρτος») και αγαμίδου («αγαμίδης» - εγώ θα έλεγα αγαμήτου από το «αγάμητος»). Σα να λέγαμε Βενιζέλου και Ιπποκράτους γωνία. Είναι διαφορετικό από το «είναι απιστεύτου».

Εκτός κι αν όλο αυτό το φαινόμενο κάπως έτσι ξεκίνησε, δηλαδή το «είναι απιστεύτου» κάποτε λεγόταν «είναι απιστεύτου και αδυνάτου γωνία» ξέρω 'γω, ή κάτι τέτοιο.

#4
Galadriel

απιστεύτου (το αγαμίδου δεν είναι γενική μάλλον για αγαμήτου λέμε;)

#5
Galadriel

...α, οκ, η επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως...

#6
MXΣ

To πλουσίου το έχω ακούσει και εγώ αλλά μόνο στην φάση: «η κυρία Πλουσίου» κιέτσ'...

#7
vikar

Λοιπόν, το συγκεκριμένο φαινόμενο το σκέφτομαι ως γενική της έμφασης, μιά και συνήθως επιτείνει τη σημασία, και έχει δύο μορφές στην καθομιλουμένη, οι οποίες έχουν όπως φαίνεται διαφορετική προέλευση η καθεμιά, άν και συγγενή σημασία και χρήση.

Η πρώτη μορφή είναι αυτή που πιάνει ο ροτζέριο στον ορισμό, και ίσως προέρχεται, όπως πιστεύει ο Άλλος σχολιάζοντας εδώ, απο κατηγορούμενα του τύπου <επίθετο + όνομα σε γενική>, όπως για παράδειγμα: «μαλάκας μεγάλου βεληνεκούς», «γκομενάκι απιστεύτου καύλας» (με μία απαραίτητη δόση παλαιοελληνισμού για να δοθεί ειρωνεία).

Απ' αυτό το σχήμα πιθανόν να αυτονομήθηκε περαιτέρω η γενική, στη χρήση που δείχνει ο ροτζέριο στον ορισμό. Και πράγματι, δέν ξέρω άν χρησιμοποιείται γενικευμένα ή άν χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένα μόνο επίθετα.

Στην άλλη περίπτωση που έχω κατανού, έχουμε προφανώς να κάνουμε με απολειφάδι διαχρονικής σχολικής σάτιρας πάνω στην κλίση των ονομάτων, που στην πλήρη του μορφή εμφαίνει το ουσιαστικό περνώντας το από όλες τις πτώσεις:> [I]-- Θεογκόμενα έ;

-- Μαλάκα, η θεογκόμενα της θεογκόμενας τη θεογκόμενα ώ θεογκόμενα μιλάμε... Να ντρέπεσαι να την γαμήσεις ένα πράμα.[/I] Σ' αυτήν τη μορφή, η γενική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε ουσιαστικό ή επίθετο.

Να πούμε και οτι η χρήση της γενικής για πρόσδοση έμφασης αποτελεί ίσως σημείο των καιρών και συγκεκριμένα της έκπτωσης της συγκεκριμένης πτώσης (πάν άνιντέντεντ), για το οποίο όμως δέν βρίσκω πρόχειρα κάνα καλό λινκάκι --ενευθέτω.

#8
vikar

Ά, ξέχασα παραδείγματα της δεύτερης περίπτωσης που λέω, που έχουν παγιωθεί: ποτέ των ποτών, στο τσακ του τσακός.

#9
MXΣ

Κάτι σαν τα επίθετα σε -ιου (όχι ίου βεβαίως). 'Ωπερ το «πλουσίου» μπορεί επίσης να πηγαίνει στο «παιδί πλουσίου»...

#10
vikar

Το πλουσίου τό 'χω κι' εγώ ακούσει μόνο όπως ο Μουχουσού, και θα έλεγα προσωπικά οτι πέφτει σ' εκείνη την περίπτωση, μιά και είναι πολύ συνηθισμένο στα ελληνικά να έχεις επίθετο σχηματισμένο απο γενική.

#11
iron

ωραίος! μου θύμισες και αυτό που καιρό τώρα θέλω να βάλω, το αντίθετο περίπου: ονομαστική αντί αιτιατικής (στον πληθυντικό). Το κατοχυρώνω εδώ και ένας θεός ξέρει πότε θα το γράψω.

#12
vikar

Ε και το απάρτου και αγαμίδου είναι προφανώς απλά λογοπαίγνιο πάνω στη γενική των οδών. Η γενική στην αργκό έχει πολύ ψωμί. Το λήμμα γαμεί --το είπα;

#13
iron

επιτέλους πήρε μπρος ο συνάδελφος, μπήκε με γκάζια.

#14
MXΣ

όπως λέμε δλδ, εκπαύλου;

#15
vikar

(Με Μουχουσού και ιρονίκ γράφαμε γενικώς μαζί.)

#16
allivegp

Αβύζου και Ακώλου είναι η διεύθυνση.

#17
Γιώργος Ζάκκης

Τοιαύτο λήμμα ώζει καλιαρντής! Ενθυμούμαι το λήμμα «υψομετρού» ούτως ειπίν τραβέστωρ ο οποίος (ή η οποία...) έλκει την καταγωγή του από τα τιμημένα και άπαρτα (ηθελημένον το pun) Ελληνικά βουνά!

Βέβαιως ημίν ότι ο μέγας Ψιψινάκιος έχει εισάγει τοιαύτες γενικές αντί ονομαστικές.

#18
Vrastaman

Η γαλλικού, ο Χαλικού...

#19
ο αυτοκτονημενος

καλοο !!

#20
ΠΡΩΤΕΥΣ

ώζει και παρα-ozzy! Φουλ καλιαρντού! ρωτήστε τον Ανδρέα, τη Φτερού, να σας πει όσες γενικές θέτε!

#21
betatzis

Ιρονίκ, για την ονομαστική αντί αιτιατικής, βλ. και ξηρούς καρποί και άντριδοι, πούστηδοι, καραγκιόζηδοι. Σηκώνει κι άλλο ψάξιμο πάντως.

#22
perkins

ετς, αυτά είναι Λεσβιακά. Όπως και τα «θα παω στς γιατροί» και τα αυτά του Χαρρυ Κλυν «Ξηρούς καρποί και κρυφους φωτισμοί»

#23
Επισκέπτης

Δεν υπάρχει ονομαστική αντί αιτιατικής. Υπάρχουν ιδιώματα όπου η αιτ. πληθ. των αρσενικών σε -ος είναι ίδια με της ονομαστικής. Αυτό φαίνεται και από το άρθρο, που μπαίνει κανονικά σε αιτιατική -πουθενά δε λένε «θα πάω σ' οι γιατροί».
Με άλλα λόγια: δεν υπάρχει συντακτική απόκλιση αλλά τυπολογική.

#24
Επισκέπτης

Χμ... Τώρα που ξαναβλέπω το σχόλιό μου, φαίνεται ότι παρά ταύτα υπάρχει γενική αντί αιτιατικής: λέω «ίδια με της ονομαστικής» αντί «με την ονομαστική». Άμα θέτε βγάζουμε κάνα συμπέρασμα, αλλιώς τ' αφήνουμε. Βασικά εννοούσα «η κατάληξη της ... είναι ίδια με της...», δεν έκανα σλανγκιά, άκανα σαρδάμ.

#25
Επισκέπτης

έκανα

#26
vikar

[αυτός δηλαδή τώρα στ' αλήθεια θέλει να μας πεί οτι απεξαρτήθηκε;...] :-Ρ

Στο πρόπροπροηγούμενο σχόλιο συμφωνώ. Συγκεκριμένα, ακούγεται σε ιδιώματα το «θα πάω στσοι γιατροί» ή «στ'ς γιατροί» όπως λέει ο πέρκινς, αλλα όχι «σοι γιατροί». Θα τό 'λεγα κι' εγώ τυπολογική απόκλιση, πάλι για αιτιατική πρόκειται.

Για το επόμενο σχόλιο, δέν θα τό 'λεγα ούτε σαρδάμ. Είναι συνηθισμένη σύνταξη αυτή (άν και δέν θά 'ξερα να την ονομάσω), οπου ακριβώς το ουσιαστικό που προσδιορίζει η γενική παραλείπεται ώς ευκόλως εννοούμενο.

Έχω πάντως την εντύπωση οτι η σύνταξη αυτή στα τρέχοντα ελληνικά είναι κάπως ενοχοποιημένη, αποφεύγεται, σε αντίθεση με τα παλαιοελληνικά: η φράση το του πατρός δέν ξενίζει τόσο όσο το του πατέρα, που μάλλον θα λεγόταν αυτό του πατέρα.

#27
betatzis

Θυμήθηκα και το του Μπάτη (Ζεϊμπεκάνο Σπανιόλο)

Ζούλα σε μία μωρ'βάρκα μπήκα καί στη σπηλιά του Δράκου βγήκα

Βλέπω τρεις μαστουρωμένοι βρέ και στην άμμο βρέ ξαπλωμένοι

Αυτό ήρθε από ιδιώματα ;;;. Μπορεί, δεν ξέρω καθόλου. Γι΄ αυτό λέω ότι θέλει ψάξιμο από όποιον το αναλάβει.

#28
Επισκέπτης

Δε θα απέκλεια να είναι ιδιωματισμοί, προερχόμενοι όμως όχι από το μητρικό ιδίωμα του Μπάτη αλλά από κάποιο άλλο που μιμούνταν σατιρικά. Στο συγκεκριμένο τραγούδι ο Μπάτης τραγουδάει με πολύ έντονη προφορά (και ου Στράτους ου τιμπέλης...), που δεν την έχει σε άλλα τραγούδια. Και καθώς το σύνολο του έργου του διαπνέεται από ένα σατιρικό και χιουμοριστικό πνεύμα, ίσως κι εδώ να κοροϊδεύει καποιανού τους ιδιωματισμούς.

#29
earendil_ath

να προσθέσω και τα: πανακρίβου
επιπέδου

το δεύτερο μάλλον είναι τόσο συνηθισμένο που δεν είναι σλανγκ, αλλά είναι της αυτής μορφής