Αλλιώς: αναφάνταλος.

Αυτός που ενεργεί με επιπολαιότητα ή βιασύνη, ή πελαγώνει, τα χάνει, δεν ξέρει πώς να αντιδράσει.

Ετυμολογία: (με κάθε επιφύλαξη) αλαφάνταλος < αλαφιασμένος < αλαφιάζω (ξαφνιάζομαι, ταράζομαι, τρομάζω) < αλάφι < ελάφι.

Δείχνει άσχετο με την ετυμολογία γιατί έχουμε μία εικόνα για τα ελαφάκια σαν τρισχαριτωμένα πλάσματα, λυγερόκορμα, με τα μεγάλα τα ματάκια τους, τα μακριά και καλλίγραμμα ποδαράκια τους.

Όταν όμως ένα ελάφι τρομάξει χάνει όλη του τη χάρη και δείχνει ατσούμπαλο, δεν ξέρει προς τα πού να τρέξει και κάνει αδέξια βήματα ή και πηδήματα μέχρι να βρει τον καλύτερο δρόμο διαφυγής.

Ο xalikoutis στο ΔΠ, το αναφέρει σαν ηπειρώτικο, εγώ το έχω ακούσει από Θεσσαλούς.

Μπήκε μέσα, το αλαφάνταλο, πήρε μία βαλίτσα, πέταξε μέσα ό,τι έβρισκε, πλυμένα - άπλυτα - την σκελέα του παππού, και όταν έφτασε στο αεροδρόμιο ξαναγύρισε γιατί δεν είχε μαζί του το διαβατήριο.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
perkins

κοιτα κιεδω

#2
salina

Καλησπέρα perkins. Η αλήθεια είναι ότι το είχα κατεβάσει αλλά δεν βρήκα το λήμμα (ίσως είναι η ώρα να πάρω πρεσβυωπικά). Μπορείς να μου πεις την σελίδα;

#3
perkins

Μην πάρεις πρεσβυωπικά, μια χαρά είναι τα μάτια σου. Παρανόησις διότι δεν ήμουν σαφής. Το συγκεκριμένο γλωσσάρι έχει πολυ ενδιαφέρον καθως εμπεριέχει πλειάδα λέξεων που ήδη υπάρχουν στο σλάνγκρ όπως τσαφωμένη, γουστέρα ,κουτουλού.
Ήθελα να ανεβάσω το προηγούμενο σχόλιο στο λήμμα γουστερα ......αλλα ο δαίμων.. ξερεις. Αατα.

#4
salina

Πράγματι, το γλωσσάρι είναι θησαυρός και ίσως κάποιος σλανκιστής εκ Μακεδονίας να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει ως σημείο αναφοράς και ετυμολογίας

#5
betatzis

Πολύ ωραία λέξη. Μπράβο Σαλίνα που την ανέσυρες.

«Και είχει δίκαιον ν΄ανησυχή δια το στασίδι, διότι οι περισσότερες, οι τωρινές, είναι βιλλάνες, σούσες-μαρούσες, αναφάνταλες, αστάνευτες. Δεν ξέρει η κάθε μια την αράδα της. Αυτή, δια να ξέρη καλά την δική της και να προσπαθή με πάντα τρόπον να την φυλάξη, της έβγαλαν κι αυτό το παρεγκώμι και την είπαν Ντελησυφέρω. Οι τωρινές ενόμιζαν τάχα πως ήτον »ντελήδισσα για το συφέρο της« και δεν ενθυμούντο πλέον τα παραμύθια της κυρούλας τους : »Κίνησ΄ο βασιλιάς να πάη στο σεφέρι«, οπού θα ΄πη εκστρατεία, πόλεμος»

Αλ. Παπαδιαμάντης, Η Ντελησυφέρω.

Ο επιμελητής στο αναφάνταλη, δίνει την ερμηνεία : η γλωσσού, η ελαφρόμυαλη, που λέει όλο ανοησίες. Για την ετυμολογία δεν έχω πάντως ιδέα.

Σχετική συζήτηση έχει γίνει και εδώ, ιδίως σχόλια 12 έως 22.

#6
GATZMAN

Ίσως η λέξη αναφάνταλη, να ετυμολογείται από τη λέξη αναφανδόν (ολοφάνερα, χωρίς επιφυλάξεις), ώστε να μιλάμε για αυτήν που δε λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα, ενεργώντας ελαφρόμυαλα και επιπόλαια.

#7
salina

Ευχαριστώ betatzis για το λινκ Ξέρω την λέξη από τη γιαγιά και τη μαμά μου που χρησιμοποιούν το αΛαφάνταλο και γι΄αυτό εστίασα εκεί για την ετυμολογία. Ίσως έχεις δίκαιο gatzman για το αναφανδόν, εγώ κρατάω επιφυλάξεις για το αλαφιασμένος, αλλά μου κολλούσε με τον τρόπο που το ακούω. Ισως βιάστηκα να το ανεβάσω, αλλά έτσι αλαφάνταλη ήμουνα πάντα…

#8
betatzis

Να πω ότι βρίσκω πολύ λογικό να έχει παραλλαχθεί το νόημα της λέξης, μετά από τόσα χρόνια.

Και να ξαναπώ ότι για μένα το σημαντικότερο απ΄ όλα είναι ότι το άκουσες από τη γιαγιά σου (νέα σλανγκογιαγιά στο σάιτ) και το κατέγραψες, σήμερα, Σεπτέμβριος του 2010.

Σ΄ αυτό που εστιάζω πάντα είναι η χρησιμοποίηση μιας λέξης από αιώνες μέχρι σήμερα. Μ΄ αρέσει να ψάχνω όσο το δυνατόν την παλαιότερη χρήση της και να διασταυρώνουμε ότι χρησιμοποιείται και σήμερα. Για το ακριβές νόημα και την ετυμολογία, δηλώνω αναρμόδιος, ας πουν και άλλοι.

#9
iron

πολύ ωραία λέξη! ρε όλοι την ξέρατε ρε;

#10
Khan

Το βάζω κι εδώ.

Ο Σαραντάκος έχει την λέξη αναφάνταλος στο Λέξεις που Χάνονται (2011) με την σημασία «ελαφρόμυαλος, επιπόλαιος, που κοινολογεί μυστικά», όπως δηλαδή χρησιμοποιείται από τον Παπαδιαμάντη. Ως προς την ετυμολογία, αναφέρει ότι ίσως είναι πιθανή η σύνδεση με το μεταγενέστερο αναφάλαντος, το οποίο όμως σημαίνει «φαλακρός στο μπροστινό μέρος της κεφαλής», οπότε η σημασία είναι υπερβολικά απομακρυσμένη. (Φαντάζομαι ότι το αναφάλαντος θα είναι συγγενές του φαλακρός).