Οι Γιουρούκοι διοικητικά, χωρίζονταν κατά Οίκους (Ojaks) με επικεφαλής εκλεγμένους ή κληρονομικώ δικαίω Μπέηδες (τούρκικα: bey απ' το τουρκοτατάρικο beğ) και κάθε Οίκος αποτελούνταν από Οικογένειες (Semsele) με επικεφαλής Αγάδες (τούρκικα: agha ή ağa) ή Μπέηδες.
Δεν είμαι σε θέση να εξακριβώσω αν και κατά πόσο το Semsele σχετίζεται ετυμολογικά με το πολυσήμαντο τούρκικο silsile: αλυσίδα, ακολουθία, καταγωγή, διαδοχή, γενεαλογική σειρά.
Ο όρος λοιπόν σημαίνει το σόι, τη φάρα, την οικογένεια συχνά και με πιο ευρεία έννοια. Χρησιμοποιείται με αρκετή δόση ειρωνείας υπονοώντας τόσο τη βαβούρα, όσο και τα μπερδεμένα αισθήματα που μας προκαλούν όλοι όσοι σχετίζονται με μας μόνο με κάποιο βαθμό συγγένειας και τίποτε άλλο, αφού οι κοινωνικές συμβάσεις επιβάλλουν μια κάποια συμπεριφορά που όταν δεν είναι αυθόρμητη, δημιουργεί, ενίοτε, κάτι σαν ενοχές.
Παίζει και η φράση (όλο) το σόι και το σιμσελέ με την έννοια: οι πάντες όλοι συγγενείς, μικροί-μεγάλοι, κοντινοί και πιο μακρινοί.
Ήδη γνωστό στο σάιτ από το γαμώ το σεμσελέ μου του iwn, το ανέλαβα απ' το ΔΠ κατά παραγγελία του ΜΧΣ για την ετυμολογία.
Την ημέρα των εγκαινίων του νέου δημαρχιακού μεγάρου της Θεσσαλονίκης, είχα τη φαεινή ιδέα να παραστώ στην τελετή (...) Στην πλευρά του δημαρχείου, όλο το «σιμσελέ» της Θεσσαλονίκης, οι πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές αρχές του τόπου, και πλήθος χειροκροτητών, περίεργων περαστικών και επίδοξων καταδρομέων του μπουφέ, που είναι εκ των ουκ άνευ σε αυτές τις περιπτώσεις. Στην απέναντι πλευρά, διαμαρτυρόμενοι πολίτες, υπό κομματικά πανό αλλά και ανεξάρτητοι, με ποδήλατα, σκυλιά, έξυπνα συνθήματα που παρέπεμπαν στο οικονομικό σκάνδαλο, στην τσιμεντοποίηση και άλλα.
Περπατούν προσεκτικά, δοκιμάζοντας τις αντοχές τους στον οικείο εκλογικό τους δρόμο. Ναι, στο δρόμο για το σχολειό της γειτονιάς, το περικυκλωμένο από τους ενοχλητικούς υποψήφιους και το σεμσελέ τους (σου προτείνουν –θες, δε θες– βιογραφικό ή ψηφοδέλτιο ή αναπτήρα), με πνευματικές λειτουργίες που βρίσκονται σε εγρήγορση.
(Απ' το δίχτυ)
- — Πώς τα περάσατε;
— [Μμμ]μ… Τι να σου πω!! Όλο το σόι και το σιμσελέ παραταγμένο να ξεμετράει ο ένας τον άλλον!!
— Άστην να λέει την αδερφή σου! Μια χαρά ήταν. Πώς να 'ρθεις κι εσύ ακοινώνητε!
— Δε χάζεψα!!
(sic)
8 σχόλια
MXΣ
Φενγκ σούι, φίλος!
Άρα, το σόι σόπι συνξυλές επιτέλους ετυμολογείται από το soy, sop και silsile!
MXΣ
κάτι σε οικογένεια, φυλή, γένος, δηλαδής....
Μιτζνούρ
Silsile σημαίνει κυρίως 'πνευματική διαδοχή' στις tariqa των sufiyim, δηλαδή τη 'σειρά διδασκαλίας' την παραδοσιακή διδασκαλία της ταρίκας. Στον Ινδουισμό λέγεται param-para = από στόμα σε στόμα (διδασκαλία) κι ελληνικά αποδίδεται ως 'διαδοχική σειρά πνευματικών διδασκάλων' ή Σιλσιλέ
Τα oğak είναι οι παραδοσιακές 'μείζονες οικογένειες' (πριν υπάρξει κεντρική εξουσία, αλλά και μετά ως είδος καταμερισμού) οι οποίες επειδή παραμεγάλωσαν έπρεπε να διασπαστούν κάπως και προέκυψαν οι semsele. Συχνά τα oğak έχτιζαν πολύ μακριά σπίτια ή σκηνές, ιδίως στη Σιβηρία, συχνά με σκελετό από οστά φάλαινας.
Και στα ελληνικά η λέξη 'οικογένεια' αυτό σήμαινε αρχικά. Περιελάμβανε όλο το σόι. Αλλά επί Όθωνος αντικατέστησαν με το 'οικογένεια' την τότε εν χρήσει λέξη 'φαμίλια' που σήμαινε την 'πυρηνική οικογένεια' (μπαμπάς-μαμά-παιδιά) εφόσον οι κοινωνικές συνθήκες είχαν αλλάξει.
Μιτζνούρ
Βέβαια, εγώ ως νότιος, δεν το είχα ακούσει, αλλά δεν τα έχω ακούσει όλα
HODJAS
Εμ βέβαια, δεν λέει τέτοια η Αρβανιτάκη...
:-Ρ
salina
Ρε, δεν αφήνετε την Λευτέρω όξ’ απ τα προσωπικά σας,
άντε να μην σας τραβήξω τα αυτάκια :Ρ
vikar
Φαίνεται οτι η λέξη στην ελλάδα κυκλοφορεί πολύ, αλλα και αλλοιωμένη: εκτός απ' τους τύπους που ήδη δίνει ο Μιτζνούρ, βλέπε συσελέκι του Βράστα, αλλα και σόι σοϊλέ που αναφέρει ο Γκάτζ στο δουπού.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος
[...] πάλι αυτός με κανέναν τουρκόσπορο θα είναι, είπε μουρμουριστά άμμα, αυτό το άκουσε ο Ανέστης, το αίμα στο κεφάλι του ανέβηκε, ποιόνα είπες τουρκόσπορο, μην έρθω εκεί και σε γαμήσω κι εσένα κι όλο σου το σιμσιλέ, πεζεβένγκη για πεζεβένγκη, άρχισε να φωνάζει, δύσκολα τον συγκρατήσανε να μην πηδήξει από τον πάνγκο, τον πήρε ο δικηγόρος και τον έβγαλε έξω, άλλη φορά θα έρθουμε, τον είπε.
Δημ. Τσαλίδης Ο τουρκόσπορος (γιόκ τζάνιμ 2), εκδ. Νεφέλη.