Πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σχήμα καθ' υπερβολήν.

Όταν μιλάμε για κάτι στο παρελθον - που ίσως και να μην έχει τελειώσει ακόμη - θέλουμε να δείξουμε ότι κράτησε τόσο πολύ που η αρχή του χάνεται στα βάθη του χρόνου.

Ο ανθρωπος Θανο ειναι καραγκιοζης. Εχει αλλαξει ολες της ομαδας της ψωροκωσταινας,και παραπερα τιποτα. Ειναι απο τους λιγους ποδοσφαιριστες που ενω υπηρξαν επιθετικοι λατρευοι σαν προπονητης να παιζει αμυντικα και στη κοντρα με αντεπιθεσεις. τον λατρεψαν γιατι ψηλομαζεψε τα χαλια καποιων ομαδων,αλλα γιατι δεν γινεται ΛΟΧΙΑΣ; Κομπλαιξηκος,και ητοπαθεις,το γεγονος οτι ειναι σαραντα χρονια τουρκικα σε αυτο το τοπο και δεν μηλα ελληνικα,τα λεει ολα. ΝΑ ΤΟΝ ΧΑΙΡΟΝΤΑΙ... (Από εδώ).

Σαράντα χρόνια τούρκικα πέρασαν και δεν κατάφεραν να τον τελειώσουν τον κωλόδρομο. Τόσο άχρηστοι είναι όλοι τους. (Από εδώ).

'Οταν αναφέρομαστε στο μέλλον, εννοούμε ότι θα περιμένουμε πάρα πολύ, επ' αόριστον - και μπορεί, τελικά, αυτό που περιμένουμε να μην γίνει και ποτέ.

Και βέβαια, οι καταστηματάρχες θέλουν να αποζημιωθούν κι έχουν όλα τα δίκια του κόσμου. Αλλά, να αποζημιωθούν από ποιον; Από τις ασφαλιστικές εταιρείες; Μα, οι ασφαλιστικές εταιρείες εδώ και χρόνια δεν ασφαλίζουν καταστήματα του κέντρου των Αθηνών, για ευνόητους λόγους. Από το «κράτος»; Αστεία πράγματα! Αν τα πάρουν, θα τα πάρουν σε «σαράντα χρόνια τούρκικα», που λέμε. Μέχρι τότε οι καταστηματάρχες θα πρέπει να αποκαταστήσουν τις ζημιές από την τσέπη τους –αν έχουν, που δεν έχουν- και να περιμένουν τα «σαράντα χρόνια τούρκικα», που λέγαμε. (Από εκεί).

Σε ό,τι αφορά την προέλευση της φράσης, στο σάιτ lexilogia.gr ο χρήστης palavra υποστηρίζει πειστικά ότι συνδέεται με την τούρκικη φράση kırk yıl - σημαίνει ακριβώς σαράντα χρόνια και οι Τούρκοι την χρησιμοποιούν για να δηλώσουν ότι κάτι διαρκεί πάρα πολύ καιρό. (Δείτε τι γράφει εδώ). Διατυπώνει επίσης και την άποψη ότι η επιλογή του αριθμού σαράντα ειδικά αντανακλά την σημασία που έχει ο συγκεκριμένος αριθμός στην θρησκευτική παράδοση και την ορθόδοξη και την ισλαμική - σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες περίμενε ο Μωυσής στο όρος Σινά για τις Δέκα Εντολές, σαράντα χρονών ήταν ο Μωάμεθ όταν του αποκαλύφθηκε ο πρώτος στίχος από το Κοράνι, τα μωρά σαραντίζουν, τα σαράντα του πεθαμένου κ.λπ.

Βέβαια, στην τρέχουσα χρήση, το σαράντα αντικαθίσταται και από άλλους αριθμούς, πάντα μεγαλύτερους για να τονισθεί το στοιχείο της υπερβολής - π.χ. πενήντα, διακόσια, τριακόσια ή και χίλια χρόνια τούρκικα.

Το δικαίωμα ιδιοκτησίας, απεφάνθη το δικαστήριο, δεν ακυρώνεται όσος καιρός και να περάσει (χίλια χρόνια τουρκικά που λέμε στον τόπο μας) εφόσον υπάρχει ιδιοκτήτης ή οι κληρονόμοι του κατέχουν τίτλο ιδιοκτησίας. (Από εδώ).

Βλ. και ρούσικη ώρα.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
ΣτοΔγιαλοΧτηνος

Από το τουρκ. 40 και το Κιργιζστάν, και κάπου διάβαζα μια σχετική μυθολογία που έλεγε πως οι κιργίσιοι προέκυψαν όταν 40 παρθένες (kirk kiz, χωρίς τελίτσες τα -i-) γκαστρώθηκαν από τον ποταμό που έκαναν μπάνιο. Τι δγιάλο, δε προσέχανε καθόλου πού πλενόσαντε?

#2
jesus

εγώ (απ' τον πατέρα μου κ μόνον) το ξέρω 400 χρονια τούρκικα κ το 'χα συνδεδεμένο με τα 400 χρόνια της τουρκοκρατίας. τη γενική περίπτωση δεν την έχω ακούσει, ούτε το 40.

#3
vikar

Δέν την έχω την κουβέντα. Εσείς που την έχετε, είχατε συνδέσει μ' αυτήν, τη γνωστή παλιά διαφημιστική ατάκα σαράντα χρόνια φούρναρης;

#4
dryhammer

Την έκφραση την άκουγα συχνά απο τον πατέρα μου και ανθρώπους της γενιάς του για να δηλώσουν μεγάλη χρονική διάρκεια. Τα σαράντα χρόνια φούρναρης ήρθαν αργότερα. Να σημειώσουμε οτι το ισλαμικό ημερολόγιο είναι μικρότερο (σεληνιακό) του Γρηγοριανού (ηλιακό) κατα περίπου 11 μέρες κι αυτό είναι μια αντίφαση στην επίταση του "Τούρκικα" αλλά δεν αναιρεί το νόημα της έκφρασης.

#5
donmhtsos

Ἄκρως ἐνδιαφέροντα ὅλα τὰ προηγηθέντα. Χωρὶς νὰ ἔχω ἄποψη γιὰ τὴν προέλευση τῆς ἔκφρασης, προτείνω νὰ ἐξεταστεῖ καὶ τὸ "...παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακὴ" ἀπὸ τὸ Θούριο τοῦ Ρήγα, ὅπου, πέρα ἀπὸ τὴ χρονικὴ διάρκεια, ὑπάρχει καὶ ἡ ταλαιπωρία.

#6
donmhtsos

Μὲ τὴν εὐκαιρία θυμήθηκα ἕνα παλιὸ σύνθημα τῶν ἀναρχικῶν ἀπὸ τὴ μεταπολὶτευση:

Καλύτερα μιᾶς ὥρας σκλαβιὰ καὶ φυλακὴ

παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιά καὶ φυλακὴ!

Τότε εἶχαν χιοῦμορ.

#7
vikar

Να το πώ αλλιώς: όταν πρωτακούσατε τη διαφήμιση, κάνατε τη σύνδεση με την έκφραση του λήμματος; (σκεφτήκατε μ' άλλα λόγια οτι η διαφήμιση πατά στην έκφραση;)

#8
dryhammer

Ναι!...

#9
poniroskylo

Φαντάζομαι ότι αναφερόμαστε σε αυτή τη διαφήμιση Ζυμαρικά Στέλλα (1982)

Υπήρξε και μετεξέλιξή της - στην έκδοση του 1986 ο τύπος είχε πάρει σύνταξη και το 2001 μάλλον μας είχε αφήσει χρόνους.

Τέλος πάντων, είναι βέβαιον ότι η διαφήμιση πατάει στην έκφραση και όχι το αντίστροφο - είναι εσφαλμένο αυτό που λέει στην πρώτη κιόλας σειρά ο ορισμός σαράντα χρόνια φούρναρης, ότι είναι "Ατάκα που ξεπήδησε από παλιά καλή διαφήμιση". Η έκφραση είναι πολύ παλαιότερη - την θυμάμαι πολύ πριν την δεκαετία του '80 και δες και εδώ. Είναι γεγονός, όμως, ότι αυτή η παρανόηση είναι διαδεδομένη.

Όπως και νάχει, το σαράντα χρόνια φούρναρης και το σαράντα χρόνια τούρκικα έχουν πολύ διαφορετική φόρτιση. Το πρώτο τονίζει την εμπειρία που συσσωρεύει ο χρόνος και έχει θετική χροιά, το δεύτερο χρωματίζει αρνητικά την μεγάλη διάρκεια και δίνει έμφαση στην ταλαιπωρία που συνεπάγεται.