Οιονεί υπερθετικός του απλού αλήτη, ο αλητάμπουρας ένα πράμα.

Κλασική περίπτωση όπου η αλλαγή του γένους ενός ουσιαστικού, εν προκειμένω η θηλυκοποίηση, υποδηλώνει μεγέθυνση / αναβάθμιση κι όχι μείωση / υποβιβασμό (βλ. σχετικά και την χαλικούτειο αντρούλα).

Αλήτρα, αλήτης και αλητεία, χρησιμοποιούνται, σε πολιτικώς καθόλου ορθά συμφραζόμενα, με θετική κατά βάση σημασία. Εκφράζουν έπαινο, θαυμασμό, αναγνώριση, ρησπέκτ, προς ένα πρόσωπο με αντισυμβατική συμπεριφορά ή/και ιδιαίτερες ικανότητες. Αντιθέτως - κι αυτό πρέπει να τονιστεί - το αλητάμπουρας παραμένει κατά κανόνα αρνητικός χαρακτηρισμός, όποιος κι αν το χρησιμοποιεί.

Αναλυτικά, τα αλήτης - αλητεία χρησιμοποιούνται στη γλώσσα με τους εξής 3 τρόπους:

  1. (Μη σλανγκ) Η καθιερωμένη και επισήμως λεξικογραφημένη σημασία. Αλήτης = ο πλάνης, ο αενάως περιπλανώμενος και εν τη χώρα περιφερόμενος, ο μη έχων μόνιμο κατάλυμα, ο ρέπων προς τον άτακτο βίο εξαιτίας φυγοπονίας. Μέχρι το 1994 η αλητεία ήτο ποινικώς κολάσιμη, και στον Ποινικό μας Κώδικα πήγαινε πακετάκι με την δίδυμη αδελφούλα της, την Επαιτεία (η οποία ακόμη διώκεται).

  2. (Σλανγκ) Ο αλήτης ως συνώνυμο του παλιανθρώπου, του απατεώνα, του λαμόγιου, η αλητεία ως συνώνυμο της λαμογιάς, της πουστιάς, της ελεεινής και τρισάθλιας συμπεριφοράς.

  3. (Καρασλάνγκ) Ο αλήτης ως συνώνυμο του γαμαωδέρνουλα, του μαγκιόρου, του κουμανταδόρου / καταφερτζή, του Ωραίου, του πρόστυχου, της μούρης γενικώς. Σ' αυτόν εδώ τον αλήτη και μόνο αναφέρεται και η αλήτρα του λήμματος. Εδώ κολλάει επίσης και η χρήση της αλητείας (δλδ ενός αφηρημένου ουσιαστικού) ως επιθέτου:

- Ο τύπος είν' αλητεία μιλάμε! Μισό χιλιόμετρο σούζα με το μηχανάκι λαμπάδα.

Με αυτή την τελευταία σημασία, χρησιμοποιούν συχνότατα το αλήτης οι γκόμενες, όταν θέλουν να παραπέμψουν στον «τέλειο άντρα, τον άντρα το σωστό, τον πρόστυχο, τον έξυπνο το γοητευτικό». Διότι ο ιδανικός αρσενικός επιβάλλεται να είναι ολίγον κωλοπαιδαράς, φευγάτος, σταρχιδιστής, τρελός, τσαμπουκαλής, επαναστάτης χωρίς αιτία, και εννοείται προστυχάντζας και βρώμικος στο κρεβάτι... Μια Force of Nature... Σαν τον Στάνλεϊ Κοβάλσκι στο Λεωφορείον ο Πόθος ένα πράμα (αλλά και πάμπολλους άλλους κινηματογραφικούς και λογοτεχνικούς «σκοτεινούς» ήρωες..). Αξιοσημείωτο πάντως το ότι τόσες λέξεις με κανονικά αρνητικό πρόσημο (αλήτης, πρόστυχος, βρώμικος, κωλοπαίδι, νταής κ.λπ.) αποτελούν στην πράξη τίτλους τιμής...

  1. Μεγάλη αλήτρα ο δικός σου με τις γυναίκες. Να σκεφτείς αυτή την εποχή τραβιέται με 4. Και μιλάμε για μουνιά περιωπής, όχι τίποτα τσιμπουκοζητιάνες.

  2. Θυμάσαι το Γιώργο, το τουμπανάκι απ' το γυμναστήριο; Με το βρακί του και δυο χιλιάρικα στη τσέπη είχε έρθει στην Αθήνα, και τώρα έχει δυο μαγαζιά και αγοράζει σπίτι στην Κηφισιά. Ήταν όμως μεγάλη αλήτρα, δεν μάσαγε τον πούτσο του, πουθενά...

  3. - Ρε φίλε, έχω ξεσηκώσει κάτι τρελά συνθηματικά απ' αυτό το σλανγκ τζι αρ! Μιλάμε για εκφράσεις που τα σπάνε κανονικά, απιστεύτου και ανυπάρκτου γωνία..
    - Ναι ρε μάγκα μου, όπως τα λες είναι. Οι τύποι εκεί πρέπει να είναι μεγάλες αλήτρες.

Ζαγοραίος ο αλήτης! (από Khan, 11/09/09)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
patsis

Ωραία, μάγκικη λέξη. Είναι αδόκιμη φουλ, φέρνει και κάτι από γήπεδα, προκαλεί εντύπωση, έχει και αυτό το φαινόμενο του «» (νομίζω). Πέντε αστέρια στο λήμμα. Το περίεργο είναι ότι το μυαλό μου πάει κατευθείαν στην έκφραση «μεγάλη αλήτρα», κάτι που συνέβη και στα παραδείγματα. Ταιριάζει καλύτερα έτσι.

Και ο ορισμός πολύ καλός (τριπλός ε;). Χίλτον κι εδώ.

#2
ο αυτοκτονημενος

υπαρχη κ η κατηγορια του αλητοβιου

#3
electron

και του αλητήριου

#4
betatzis

5*. Φοβερό λήμμα, φοβερός ορισμός. Ετοίμαζα το αλάνι (ή ο αλάνης), τώρα το αναφέρω απλώς ως συνώνυμο. Υπάρχει και η Ιστορία της Αλητείας του Λ. Χρηστάκη με κατατοπιστική εισαγωγή και βιογραφίες αλητών (με τις έννοιες 1 και 3), για όποιον άλλο ενδιαφέρεται.

#5
Galadriel

Καλό. Δεν μπορώ να βάλω κάτω από δέκα.

Διαφωνώ ασφαλώς με την έννοια του ιδανικού άντρα - κωλοπαιδαρά, αυτή είναι μια παγίδα που ταλαιπωρεί τα νέας κοπής κάθε γενιάς αλλά μετά βλέπεις αλλιώς. Αυτός που φαίνεται περιπετειωδώς κωλόπαιδο μπορεί και να είναι πραγματικά για κλωτσιές, αυτός που στέκεται μυστηριωδώς αμίλητος μπορεί πραγματικά να μην έχει τίποτα να πει. Κττμγ ο ιδανικός άντρας δεν μπορεί να είναι αλήτρα - ο μοιραίος ίσως.

#6
HODJAS

Καρασπέκ!
Συμφωνώ με Μες: Οι γυναίκες, για κάποιον παράξενο λόγο, πιστεύοντας στο σύμβολο του Ιανού, έχουν την εντύπωση πως κάθε αλήτης έχει μέσα του μια καρδιά μάλαμα. Μπορεί, αλλά όχι απαραιτήτως γι' αυτές... Πολλοί σκληροί άνδρες, συχνά έχουν σαν αποκούμπι τη μανούλα τους, άψυχα πράγματα ένα σκύλο (βλ. Πάσαρης) ή και μόνον τον πούτσο τους.
Ορισμένες γυναίκες, φύσει ή θέσει νοσοκόμες, νομίζουν οτι αυτό μπορούν να το αλλάξουν, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουν οτι αν το καταφέρουν, θα ξενερώσουν.
Άλλωστε, οι γυναίκες αυτές, πάντα θέλουν να καταστρέψουν το χαρακτηριστικό του άνδρα για τον οποίον τον ερωτεύτηκαν.
Το παράδειγμα με το θηλυκό ζωάκι που κατασπαράζει το αρσενικό, κατά την σεξουαλική πράξη, είναι πολύ κατατοπιστικό...

#7
patsis

Λοιπόν, τώρα θα κάνω εν μέρει γαργάρα κάποιες πάγιες θέσεις μου και θα ξεκινήσω κουβέντα για την βαθμολόγηση του συγκεκριμένου ορισμού.

Έχουμε τρία δαγκωτα (δηλωμένα στα σχόλια) πεντάρια και παίζει και ένα τέταρτο. Άρα δύο άνθρωποι ψήφισαν σχετικά αυστηρά (ή ένας πολύ αυστηρά). Γιατί ρε παιδιά; Δεν ζητάω τα ρέστα για λογαριασμό του johnblack, δικαίωμά του καθενός μας είναι να ψηφίζουμε όπως κρίνουμε, αλλά είναι επίσης χρήσιμο να δηλώσουμε τι έλειπε ή τι πήγε λάθος στον ορισμό, γράφοντας ένα σχόλιο κατ’ εξοχήν, ή και με προσθήκη ορισμού. Ελάτε, μην ντρέπεστε, κουβέντα κάνουμε.

#8
Stravon

Συμφωνώ με patsis, βαθμολογία χωρίς σχόλιο ορνιθίζει. Προτείνω σε στους προγραμματιστές να αλλάξουν την σελίδα σε αυτόν τον τομέα και ο σχολιασμός να είναι υποχρεωτικός προκειμένου να μπορεί κάποιος να βαθμολογήσει.

Ως προς τα άλλα σχόλια: είναι γνωστή η παρομοίωση της γυναίκας με τη μύιγα. Και οι δύο πηγαίνουν στα σκατά.

@Mes: Ο ιδανικός άνδρας είναι κάτι σαν την τέλεια θερμοδυναμική μηχανή, δεν υπάρχει και αν είναι ιδανικός σε κάποιον τομέα είναι μπουρούχα σε κάποιον άλλον. Το αυτό ισχύει και για την ιδανική γυναίκα. Ο καθένας διαλέγει και παίρνει.

Τέλος: you can't teach an old dog new tricks

#9
electron

Σα γαϊδούρι που παλιώνει, και περπατησιά δε στρώνει, επι το ελληνικότερον. Ζουραρίζω λίγο...

#10
iron

αντικειμενικά, το λήμμα είναι «σωστόοος» και ο ορισμός «τέλειος». Τελικά θα βάλεις δεκάρι και θα τελειώνει το θέμα. Σωστό ή όχι, έτσι πάει πια. Αλλά αν κάποιος δεν το βρει και τόσο σημαντικό ή καλογραμμένο, θα βαθμολογήσει χαμηλότερα. Και έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει, και δεν χρειάζεται να δώει λογαριασμό σε κανέναν. Πράγματι είναι όμως έτσι αυτές οι βαθμολόγίες; ή παίζονται πάλι εμπάθειες κλπ; τι να πω εγώ που με το που βγήκε ο καλλιτέχνης στο κλαρί, μετά το πρώτο δεκάρι που εισέπραξε βρέθηκε από τον αμέσως επόμενο χρήστη ξαφνικά στον πάτο, γιατί έτσι; και τελικά αναστήθηκε από τους υπόλοιπους; μην την ανοίγουμε πάλι αυτή την κουβέντα, είναι αδιέξοδη.

#11
patsis

Οκ, οκ, σταματώ.

#12
ο αυτοκτονημενος

εχο να διλοσο αναρθογραφιστι οτι
1 δεν επιθυμο να με βαθμοομολογισι κανενασ και για τιποτα απο εδο κ περα 2 δεν βαθμολογο κανενα και για τιποτα απο εδο κ περα
μονον σχολια κ τιποτα αλο (μονο φιλοι κ οχι εραστες)

#13
Vrastaman

Σε περίπτωση που δεν παίζει οργανωμένη μπαγαποντοδοσία/κατωποντοδοσία με σπαστήρες και σκατά και πιστεύω ότι το φαινόμενο αυτό έχει εκλείψει με τα νέα μέτρα του Ρουμάνου ο «νόμος των μεγάλων αριθμών» οδηγεί ασυμπτωτικά σε δίκαιες βαθμολογίες...

@ Αυτο - που χάθηκες ρε συ, like the snows :-)

#14
electron

συμφωνω με προλαλήσαντα, και αφιερώνω «you re so vain» carly simon (αθάνατα 70'ς, έφυγε κι ο Isaac ρε γαμώτι) σε όσους ασχολούνται με βαθμολογίες. με αγάπη
Σασά Ντάριο

#15
electron

δεν συμφωνώ! «οργανωμένη μπαγαποντοδοσία/κατωποντοδοσία», και αυτή ακόμα, αν υπάρχει, που δυσκολεύομαι να το πιστέψω (πάντα τοποθετώ τους συμπολίτες μου ψηλά, ώστε να μην έχουν χρόνο να σπαταλούν για ανούσια πράγματα), σε βάθος χρόνου καταρρίπτεται

#16
Galadriel

Ελέκτρον, εκτός αν είσαι κανας άλλος και μας δουλεύεις όλους, δεν πέτυχες τις άγριες εποχές μας... Δες εδώ για περισσότερη πληροφόρηση, έστω και περιορισμένη: http://www.slang.gr/news/show/25

#17
electron

Επίσης λογικευτείτε. Ενα λήμμα νεανικό, δεν θα έχει την ίδια απήχηση στους -άντα. Αντίστοιχα ένα λήμμα που φλερτάρει με μπαρμπαδισμό μπορεί να μαυριστεί από πιο νέους. Οπότε μην αρπάζεστε αν στους δύο ψηφίσαντες, ο ένας σας μαύρισε!! Αλλά ένα καλό λήμμα ορισμός, με τον καιρό θα αναδειχθεί.

Και πουρ μουά πιο πολύ μ'αρέσει να χρησιμοποιούν ένα λήμμα που έχω ορίσει (συνάδελφοι σλανγκιστές), παρά να έχει αστέρια και φτερά.

Παρεμπιπτόντως το δικό μου ίρτζι, έχει να κάνει με λήμματα που αφορούν τα σκληρά. Πρέπει να είναι κάτι που, είτε να είναι πολύ πετυχημένο, είτε πολύ αληθινό, είτε να χρησιμοποιείται και εκτός συναφιού, για να του βάλλω τρία. Σε όλα τα άλλα, τεσσερα είναι το λιγότερο, αλλιώς μη βαθμολόγηση.

#18
electron

Επίσης, να δηλώσω ότι το παραπάνω λήμμα δεν το βαθμολόγησα. Η εξήγηση είναι ότι στον δικό μου περίγυρο, έχει καθαρά αρνητικό connotation (είμαι ένας μικρός Γ.Α.Π.), και ενώ λέγεται κατα κόρον, εγώ δεν το έχω χρησιμοποιήσει ποτέ διότι το θεωρούσα και το θεωρώ πολύ βαρύ (την ίδια ώρα που δεν σέβομαι καθόλου τα θεία).

Παρέθεσα τα παραπάνω σχόλια (αυτο και αυτό με τα σκληρά), σαν παράδειγμα, των παραγόντων που χρησιμοποιεί ο κάθε ένας για να βαθμολογεί, και όχι για να με γνωρίσετε καλύτερα. Και αυτοί οι παράγοντες είναι πολλοί, και διαφορετικοί για τον καθένα. Οπότε χαλάρωση.

Την υγειά μας να 'χουμε και αν θέλετε να δείτε αστέρια και μόνο αστέρια, βγείτε το βράδυ στο παράθυρο, και χορτάστε αρχαιοελληνικότατο 5άστερο ουρανό

#19
electron

Κάποιος σοφός είχε πει, ότι η πολυλογία είναι σύμπτωμα της αγαμίας. θα ξαναγράψω σχόλιο τον άλλο μήνα πάλι (για να καταρρίψω αυτόν το μύθο)

#20
johnblack

Ευτυχώς μπήκα τώρα που είναι στο 90% τα αστέρια και γλίτωσα το εγκεφαλικό :) Φχαριστώ σας όλους και ιδιως πατσις.

Ορισμένες γυναίκες, φύσει ή θέσει νοσοκόμες, νομίζουν οτι αυτό μπορούν να το αλλάξουν, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουν οτι αν το καταφέρουν, θα ξενερώσουν Xotzas

Τα είπες όλα. Να προσθέσω μονο πως υπάρχουν και αντρες που θελουν να παρουν ένα πορνίδιο, ένα σκυλί μαύρο, ενα ξεκωλίδι και να το «στρωσουν». There's nothing wrong with that.

@ mes. Το θεμα του αντρα του προστυχου θα το συζητήσουμε εν καιρώ..

#21
electron

@mes αυτό θα το εκτυπώσω και θα το διαβάσω στο Snt Moridge, που θα πάω διακοπές με την οικογένεια τα Χριστούγεννα!!!

#22
johnblack

@ μπετατζις. Γνωριζεις προφ πως το νικ που επελεξες είναι καρασλάνγκ για τον μεγαλοεργολάβο, τύπου μπομπολας-σαραντοπουλος (αττικη οδος κλπ) αλλα και αλλους λιγοτερο γνωστούς, όλοι κοπτομενοι υπερ της αειφόρου ανάπτυξης (της τσέπης τους). Υποδηλώνει την συχνα ταπεινη προελευση των ανθρωπων αυτων (ορισμενοι είναι του γυμνασίου) που όμως επειδή ηταν πολυ μεγαλες αλήτρες και αρχιδατοι εγιναν αυτο που εγιναν. Αν εχεις καποια σχεση με το θεμα, καλο θα ηταν να το συζηταγαμε και να το ανεβαζαμε ενας απ' τους δυο.

#23
Επισκέπτης

Το νικ το διάλεξα ως φόρο τιμής στον πνευματικό ηγέτη του σλανγκ στην Ελλάδα Ζωρζ Πιλαλί (τραγούδι Η Μπετονιέρα). Δεν έχω σχέση με το θέμα, αν και το ΄χω ακούσει, οπότε κάνε παιγνίδι. Πάντως δεν τους θεωρώ αλήτρες αλλά αλήτες με την 2η έννοια που δίνεις

#24
johnblack

You get to da point αγαπητέ! Αν ήταν τόσο εύκολο να ξεχωρίσεις τον αλήτη.2 από τον αλήτη.3, να θέσεις με σαφήνεια το όριο ανάμεσα στις δυο σημασίες, μάλλον δεν θα υπήρχε η σλανγκ, εκ φύσεως ελλειπτική, υπαινικτική, «σκοτεινή», που αγαπά τις αποχρώσεις...

#25
smoke

Άλλο ένα δαγκωτό.Τα σέβη μου Μαυρόγιαννε κι απορώ πως έλειπε το λήμμα.Βγάζω ένα συμπέρασμα για τον Μ.Ο ηλικίας και όχι δεν είμαι μέσα.

#26
Επισκέπτης

Συμφωνώ απόλυτα, και ψάχνοντάς το λίγο ακόμα, οι μπετατζήδες είναι αλήτες γιατί κυριαρχούν σε στημένο γι΄αυτούς παιγνίδι, έχοντάς τα βρει έτοιμα από μπαμπά, γνωριμίες, πολιτικούς, κονέ, εξουσία μέσω ΜΜΕ κλπ. Αντίθετα οι αλήτρες, (προτιμώ τον όρο αλάνια), επιβιώνουν και αποδεικνύονται οι γαμάω, έχοντας όλο τον κόσμο και τις πιθανότητες εναντίον τους, γι΄αυτό και είναι αλάνια. Βέβαια δεν αποκλείεται ένα αλάνι-αλήτρα, όταν «μεγαλώσει», να γίνει κοινός αλήτης. Αυτοί μπορεί να είναι οι λεγόμενοι αυτοδημιούργητοι, οι ταπεινής καταγωγής που ανέφερες.

#27
Galadriel

@johnblack αν νομίζεις ότι με τις απειλές θα καταφέρεις οτιδήποτε έχω να σου πω μόνο ένα πράγμα: Εγώ έδιωξα τον Ρένο από την εταιρία φίλε μου, αυτό νομίζω τα λέει όλα, που να με πάρει ο διάολος.

#28
johnblack

Τωρα να πω οτι κατάλαβα χριστόφορο απ αυτό που είπες, θα σε γελάσω και δεν το θέλω.

#29
Galadriel

Ουφ, εννοώ ότι το @ mes. Το θεμα του αντρα του προστυχου θα το συζητήσουμε εν καιρώ.. ακούγεται ως απειλή και σε προειδοποιώ για τις συνέπειες, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την αποχώρηση του Ρένουαπό την εταιρία, για να καταλάβεις μια για πάντα με ποια πας να τα βάλεις. Κι αυτό λέγεται χιούμορ της Μες και σε αυτό το σημείο ακριβώς παίρνουμε βαθιά ανάσα για να ηρεμήσουμε από το γέλιο και λέμε «σε καλό σου βρε Μες».

#30
vikar

Στο καταληκτικό σχόλιο του τζόνι, για τη θετική σημασία στην αργκό τυπικά αρνητικών χαρακτηρισμών, έχει ξαναγίνει αναφορά στο σάιτ (εδώ). Τό 'χει κανείς να το έπιανε σιγά-σιγά;