Όρος που χρησιμοποιείται από τους μοτοσυκλετιστές και τους παθιασμένους οδηγούς αυτοκινήτων.

Σημαίνει την απαλή αλλαγή ταχύτητας, όπου ο χειρισμός γίνεται αργά, με προσοχή και ευλάβεια και όχι στεγνά, διαδικαστικά.

Το κούμπωμα είναι γλυκό, με τον αναβάτη / οδηγό να αισθάνεται και να απολαμβάνει την σύμπλεξη / αποσύμπλεξη, νιώθοντας τα γρανάζια να ακουμπούν το ένα με το άλλο, τις τριβές, τις ανοχές, όλα. Ο όρος λοιπόν, προέρχεται ακριβώς από την αίσθηση «κουμπώματος» των κινούμενων μερών του κιβωτίου μεταξύ τους. Στα αυτοκίνητα χρειάζεται ένα καλό χειροκίνητο κιβώτιο, που να μεταδίδει ατόφια την αίσθηση αυτή. Θρυλικό απ' όσο ξέρω για τον τομέα αυτό, έμεινε για παράδειγμα το Honda S2000.
Ημιαυτόματα και τα ντιπ-για-ντιπ φλώρικα αυτόματα κιβώτια, απορρίπτονται μετά βδελυγμίας.

Σε μοτοσυκλέτα, λέγεται κυρίως όταν βάζουμε πρώτη από στάση, με το χαρακτηριστικό μεταλλικό «κλανκ!» που κάνει όταν είναι ακόμα κρύο το κιβώτιο. Ανάλογα με το κύρος της μοτοσυκλέτας, ο ήχος αυτός μπορεί να χαρακτηριστεί έως και απρεπής και να ξενερώσει τον ιδιοκτήτη της. Σε ένα πιο πολεμικό αντίθετα, ένα τέτοιο βαρβάτο άκουσμα αρμόζει, καθώς οι καλοί τρόποι δεν έχουν θέση εδώ.

Το αντώνυμο είναι η «καρφωτή», που γίνεται τάχιστα, με ελάχιστη (ή και καθόλου) χρήση συμπλέκτη, για να εκμηδενιστεί ο χαμένος χρόνος της αλλαγής. Στην έντονη επιτάχυνση, στην κόντρα, στην σούζα, δεν νοείται άλλος τρόπος. Ενέχει ξεχωριστή απόλαυση, την ευχαρίστηση του «σκισίματος», αλλά πρέπει πάντα να γίνεται μετά από το απαραίτητο ζέσταμα, διαφορετικά τα μηχανικά μέρη ταλαιπωρούνται ακόμα περισσότερο, χώρια την πιθανότητα σε κανένα μπίζιλο μηχανάκι να σου σπάσει κανα κιβώτιο. Δεν τα δέχονται όλα αυτά. Σε κάποια μάλιστα δεν είναι και ηθικά σωστό να το κάνεις.

(Τέλειο παράδειγμα-ορισμός απο εδώ)

Πρώτα τη ζεσταίνεις και μετά την ξεζουμίζεις... Πάντα με σεβασμό σε αυτήν, αλλιώς η στιγμή που θα σε δαγκώσει δεν είναι μακρυά...

Κουμπώνω πρώτη και αφήνω μαλακά το συμπλέκτη... Πηγαίνω ρολάροντας ανάμεσα στα στενά, με το μπάσο γουργουρητό της εξάτμισης να σιγοντάρει τα ροχαλητά της γειτονιάς.

Συντροφιά με σκόρπιες σκέψεις, βγαίνω προς τα έξω... Τα κίτρινα φώτα, δίνουν ένα industrial τόνο στο τοπίο... Αρκετά χαλαρώσαμε σκέφτομαι...

Κατεβάζω δευτέρα, και χουφτώνω απότομα το grip... Ο τετρακύλινδρος ξυπνάει απ τη λήθαργο της ήρεμης βόλτας, στέλνει τον μπροστινό τροχό στον αέρα, και αρχίζει να ανεβάζει στροφές σα δαιμονισμένος ενώ το ουρλιαχτό του σκίζει την ησυχία της νύχτας... Καρφωτή αλλαγή σε τρίτη, προσπαθώντας να μαζευτώ πίσω απ το φαιρινγκ, και στην αλλαγή σε τετάρτη αποφασίζει να επιστρέψει και το δεύτερο τροχό της στην άσφαλτο...

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
xeskist

Τζόνι, περιμένουμε λήμμα για το «πολεμικό» να του βάλουμε το λίνκι!

#2
ο αυτοκτονημενος

οεος

#3
electron

σλανγκαρχιδισμός, που δεν έχει καμία πρόθεση να χαλάσει τον ωραίο λημματοορισμό.
για τη μοτοσυκλέτα: όλες οι ταχύτητες κουμπώνουν και κάνουν τον θόρυβο. Απλά την πρώτη επειδή την βάζεις με μηδέν στροφές, την ακούς, γιατί δεν υπάρχει θόρυβος, ενώ τις άλλες ταχύτητες τις αλλάζεις πάντα σε κάποιες στροφές και εν κινήσει, τις περισσότερες φορές.

Για τα αυτοκίνητα θα σας πω, όταν γίνω 70 χρονών και λόγω αρθριτικών, δεν θα μπορώ να καβαλάω (ίσα ρε λούκι λουκ) μηχανάκι

#4
AN21

σλανγκαρχιδισμός πάνω στον σλανγκαρχιδισμό τους electron: Όσο είναι σε λειτουργία ο κινητήρας ποτέ δεν έχει μηδέν στροφές.
No offence έτσι; Για πλάκα το λέω.

#5
electron

δικιο έχεις με μηδέν στροφές, ο κινητήρας δεν λειτουργεί!!!

#6
electron

ένας μοντ να διορθώσει τον σλανγκαρχιδισμό, και να τον κάνει «με ρελαντί».....:-)

#7
Abas

@ξεσκιστ

χωρις παρεξηγηση, δεν ξερω ποσα μοτερ εχεις ξεσκισει και αν εισαι σιδεροφαγος, αλλα το κουμπωνω δεν ειναι τοσο γλυκο και τρυφερο οσο λες. λεγεται απο τους καυλογκαζους σε ακομα και κατα περιπτωση ως συνωνυμο του καρφωνω.

προκυπτει απο το εξεχον χαρακτηριστικο ενος καλου κιβωτιου που ειναι η σαφηνεια του επιλογεα του.

ετσι οταν επιλεγεις σχεση την νιωθεις να κουμπωνει και να καταλήγει στην σαφεσατη θεση που ξερεις οτι ειναι η εμπλοκη της(μιλαμε για τυπου «Η» κιβωτια)

#8
xeskist

electron, σύμφωνοι ως ένα βαθμό. Αλλά εννoούσα το πάτημα της πρώτης, μόλις που έχεις βάλει μπροστά το μοτόρι, και ο κινητήρας μαζί με το κιβώτιο είναι ακόμα κρύα.
Τότε, και είναι πιο δύσκολο, με την έννοια της ελαχιστότατης παραπάνω δύναμης που εφαρμόζεις στο λεβιέ, αλλά αυτό που αλλάζει δραματικά είναι η αίσθηση που σου μεταφέρει. Και όλο το «κούμπωμα» που είναι και το λήμμα, αναφέρεται στην αίσθηση.
Αν μετά απο λίγη ώρα οδήγησης, ζεσταμένο, στο φανάρι απο νεκρά βάλεις πρώτη για να φύγεις στο κάνει με τον ίδιο τρόπο και ήχο; Δεν το νομίζω. Σε μένα τουλάστιχον, καμία σχέση.

ΥΓ: Δεν κάνει να διορθωθεί ο σλανγκαρχιδισμός σου, γιατί θα αφήσει ξεκρέμαστο τον AN21, σωστά; Εκτός αν το 'λεγες για πλάκα και εγώ δεν το 'πιασα.

#9
Abas

Παραδειγμα

-Ειμαι Κηφισίας τις προαλλες και ανεβαίνω προς Φάρο. Ξαφνικά ακούω κατι να πλησιαζει και να σκάει ξερόγκαζα. Γυρνάω, βλέπω ένα γκολφ του '21, μπλε λεντάκια και δε συμμαζευεται με ένα φαλτσοκομμένο να φταρνίζεται και να κοιτάει το σκορπιό με περιφρόνηση. Τι είπες ρε κριστιάνο ρονάλνο κωλογυφτα αλβανιάρη -είπα από μέσα μου- ;;;;; ...κουμπώνω λοιπόν τη δευτέρα κι ξεδιπλωνω τα 240 αλόγατα και δεν προλαβε να δει την πινακίδα μου. Δικάστηκε και αυτός...

#10
xeskist

@ Abas: Δεν έχω σκίσει κανένα μοτέρ, τα προσέχω!
Τώρα, το αν συγχέεται το κουμπώνω με το καρφώνω το θεωρώ λάθος χρήση. Μα, το λέει και η λέξη, καρφώνω είναι πιο βίαιο, γαμάω κι έτσι.
Το κούμπωμα ξαναματαλέω οτι είναι συνδεμένο με την αίσθηση που πρέπει να κάτσεις και να το ψάξεις για να την νιώσεις. Για αυτό και αναφέρθηκα σε παθιασμένους οδηγούς αυτοκινήτων, αφού το πιθανότερο ένας «καθημερινός» οδηγός δεν παίζει να ασχοληθεί να το καταλάβει.
Στα κιβώτια τύπου «Η» αναφέρθηκα στον ορισμό, με το ονομαστό S2000 κιόλας, επαρκώς νομίζω.
Αλλά εγώ το ξέρω απο τα μηχανάκια, που είναι και περισσότερο συναισθηματικά, για αυτό το λέω έτσι.
Στο παράδειγμα ας πούμε το παλικάρι που το γραψε το διαχωρίζει τέλεια, γι αυτό και το έβαλα εξάλλου.
Μάκια!

#11
xeskist

Μ' αρέσει που γράφουμε την ώρα που ποστάρει ο άλλος και μπερδευόμαστε! Με την σειρά, παρακαλώ...

Το παράδειγμα εσύ το έγραψες η απο τον Γούγλη;
Γιατί τα έχω διαβάσει και εγώ, αλλά επιμένω οτι δεν πρέπει να συγχέονται. Γνώμη μου, τεσπά.

#12
xeskist

Ή μάλλον, για να είμαι πιο σωστός, το λένε όντως με ελαφρώς διαφορετική σημασία αυτοί με τα φτιαγμένα, ναι. Αλλά με πιο γενική και ελαφριά έννοια. Και πάλι όμως όχι συνώνυμο του «καρφώνω». Και στο παράδειγμά σου δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι τέτοιο. Κατέβασε(ς;) ο άνθρωπος δευτέρα ρολαριστός και έδωσε(ς;) τέρμα γκάζι. Που το κάρφωμα; Βέβαια, αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα στα γρήγορα ψάχνοντας στο Internet οπότε... σαθρές βάσεις έχει. Αν το ξέρεις απο προσωπική εμπειρία πάω πάσο και διορθώνουμε και τον ορισμό με αναφορά.
Ξαναλέω όμως οτι στις μηχανές, που είναι πιο ισχυρό το συναίσθημα και το «δέσιμο» μεταξύ ανθρώπου και μηχανής το κουμπώνω δηλώνει γλύκα και προσοχή. Το αφουγκράζεσαι. Δεν είναι τόσο απλό.

#13
electron

διόρθωσα τον σλανγκαρχιδισμό σλανγκομεταμοντέρνικώς...

#14
johnblack

Άψογο λήμμα και συζήτηση. Το σλανγκ στα καλύτερά του.

#15
Abas

Καταρχήν, να σε συγχαρώ συσλανγκιστά Ξεσκίστ για την πρωτοβουλία να συνεισφέρεις στα Auto/moto, που όπως θα έχεις διαπιστώσει ρίχνω κι εγώ κατά καιρούς το βάρος μου.

Λοιπόν επειδή είμαι αδρεναλινομανής και αυτοκινητάκιας από τότε που γεννήθηκα (φήμες θέλουν να γεννήθηκα μαζί με το τιμόνι στα χέρια), ξεκαθαρίζω από τώρα πως ότι αυτοκινητιστικό λέω στο σιτέ είναι καθαρά δική μου προσωπική εμπειρία. Επίσης, για τα πρακτικά αναφέρω πως επειδή έχω ήδη επενδύσει 2 αμάξια, το ένα σε μπαριέρες και το άλλο σε βράχο, τις ωραίες εποχές του street racing τις έφαγα με το κουτάλι.
(ξεκαβαλάω τώρα και μπαίνω στο ζουμί)

Πρώτον και κύριον, δεν αναφέρομαι σε μοτοσυκλέτες, γιατί δεν τό χω, και γιατί αν αρχίσουμε να μιλάμε για καρφωτές και κουμπωτές σε ξηροκάμπανα κλπ. θα πάει μακρυά η βαλίτσα.

Λοιπόν, για την κοντράδικη αργκό, καρφωτή είναι μόνο η αλλαγή χωρίς συμπλέκτη. Η οποία θέλει μαεστρία για να συγχρονίσεις της στροφές του κινητήρα και να τη βάλεις, ιδίως στο κατέβασμα.

Θα μου πείς βέβαια, «κάστε ρε μάγκα και η θεία μου με το daihatsu cuore που είχε μείνει απο συμπλέκτη καρφωτές τις έβαζε μεχρι το συνεργείο». Σε αμάξι με πολύ ροπή και όταν δεν κοιτάς το να φτάσεις αλλά να το πόσο γρήγορα πας, και με πυργολεβιέ ενίοτε με διαδρομές του ενός cm δεν μπορείς να βάλεις καρφωτές παραμόνο αν θές να δεις το δαχτυλίδι συγχρονισμού να περνιέται βέρα στο δεξί σου χέρι. Γιαυτό και στην πραγματικότητα μιλάμε για αλλαγές στα όρια της αποσύμπλεξης: η ταχύτητα βγαίνει χωρίς συμπλέκτη και μπαίνει η μεγλύτερη με ένα ελαφρύ τσίμπημα στο 20% της διαδρομής, διότι το πιθανο μη κούμπωμα της παραπάνω σχέσης θα μας καθυστερήσει. Εξ ου και η φράση: Έχασα την αλλαγή!

Το κατέβασμα θέλει ένα σεντόνι από μόνο του θα το σχολιάσουμε άλλη φορά.

Το κούμπωμα ως συνώνυμο μπορεί να πέφτει ίσως στα όρια της παραπάνω έννοιας.

Όπως και να χει πάντως, ποτέ ένας petrolhead δεν υπονοεί κάποια γλυκιά μεταχείρηση του λεβιέ με τον όρο κούμπωμα. Διότι, όλες οι αλλαγές αυτές είναι γρήγορες λόγω βιασύνης.

- Μόλις κούμπωσα την 3η του άνοιξα 3 καρότσες!!

Δεν υπάρχει γλυκιά αλλαγή όταν κυνηγάς το χρονόμετρο!

Όσον αφορά την αίσθηση, υπάρχουν οι εξής παράγοντες. Ο λεβιές να είναι συνδεδεμένος με άξονα ή με ντίζα (καλώδιο). Στην δεύτερη περίπτωση, υπάρχει μια πιο λαστχώδης αίσθηση (για να παίρνει τις τάσεις η ντίζα και όχι οι επιλογεις του σαζμάν), η οποία αντισταθμίζεται μόνο απο το «κλακ» του κουμπώματος. Κάτι που δεν έχει να κάνει με την βιαιότητα της αλλαγής.

Όπως είναι ευνόητο, όλοι αυτοί οι διακριτοί χαρακτηρισμοί δεν αφορούν κανένα παππού με μερσέντα ούτε τραπεζομπίζνεσμαν με audi που αλλάζουν ταχύτητες (αν δεν εχουν αυτόματο) με απάθεια και χρονοτριβή σε λεβιέδες που έχουν αίσθηση ξύλου ή και καθόλου αίσθηση.

Αντιθέτως όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί επινοήθηκαν από ανθρώπους που σε κάθε αλλαγή ταχύτητας, σε κάθε ασε πάτα του φρένου ή του γκαζιού, αισθάνονται ότι αγκίζουν τα μηχανικά μέρη του αυτοκινήτου. Είναι αυτοί που παίρνουν συγκοινωνίες γιατί πονάνε όταν ακούνε το βεντιλατέρ στην κίνηση. Είναι αυτοί χαίρονται όταν κάνει τουρμπόκαιρο. Είναι άνθρωποι που δεν μπορούν να τη βάλουν γλυκά την ταχύτητα γιατί ξέρουν να δουλεύουν το συμπλέκτη μονο on/off.

Τέλος, να πω ότι όταν το αυτοκίνητο είναι κρύο η πρώτη δεν κουμπώνει γιατί το μοτέρ στροφάρει παραπάνω απο το ρελαντί και δεν συγχρονίζει ο ελεύθερος άξονας. Είναι ο ιδιος λόγος που άμα πάς να βάλεις όπισθεν με τις ίδιες συνθήκες θα ακούσεις το «Κγρχχρχχ» από τα γρανάζια. Αμα βαλεις-βγάλεις δευτέρα χωρίς να αφησεις το συμπλέκτη και η 1η και η όπισθεν θα μπουν κυριλέ.

Αυτό ακριβώς τίποτε αλλο.

#16
johnblack

Χαραμίζεσαι αγόρι μου. Πιστεύω ένα βιβλιαράκι για την άουτο σλανγκ το 'χεις από μόνος σου.

#17
xeskist

Έμεινα χωρίς λόγια. Απλά. Εσύ τώρα θα με κάνεις να μην ξαναγράψω τίποτα για τα Auto/Moto γιατί θα ντρέπομαι...

Τι σπεκ κι άλλα φαγωμένα, λίγα είναι.

Αρα υπάρχει τεράστια διαφορά όταν αναφέρεται σε αμάξια. Μάστα.

Τι να κάνουμε τώρα, να μαζέψεις όλο αυτό το σχόλιο και να τον κάνεις ξεχωριστό ορισμό, ή να κάνουμε edit το ήδη υπάρχουν και να τα ενώσουμε, με δύο ονοματάκια να το χωρίζουν; Διάλεξε. Στην δεύτερη περίπτωση, θα βγει υπερσέντονο, αλλά, αυτό δεν πρέπει να μείνει σε σχόλιο...

Αντιθέτως όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί επινοήθηκαν από ανθρώπους που σε κάθε αλλαγή ταχύτητας, σε κάθε ασε πάτα του φρένου ή του γκαζιού, αισθάνονται ότι αγγίζουν τα μηχανικά μέρη του αυτοκινήτου. Είναι αυτοί που παίρνουν συγκοινωνίες γιατί πονάνε όταν ακούνε το βεντιλατέρ στην κίνηση. Abas

Ρε φίλε, αυτό ακριβώς το έχω και εγώ με το μηχανάκι. Ακριβώς όμως! Δηλαδή το κάνω, θα προτιμήσω να πάω με τα πόδια κάπου, παρά να βάλω μπροστά για μικρές διαδρομές των 10-20 λεπτών. Όχι απο περιβαλλοντική συνείδηση ή τίποτα τέτοιο, αλλά γιατί δεν θέλω να σκέφτομαι οτι το δούλεψα χωρίς σοβαρό λόγο, χωρίς τον χρόνο και την υπομονή να το ζεστάνω σιγά-σιγά, να το πάω σωστά και να το απολαύσω. Δεν μου αρέσει να το χρησιμοποιώ για μετακίνηση δηλαδή. Το λυπάμαι. Το ακούω, το νιώθω που λες, να μην δουλεύει ευτυχισμένο το μοτέρ σε αυτές τις συνθήκες. Ενώ σε κανά βουνό πάνω, σε μια ανάβαση, με χαμηλή θερμοκρασία, δουλέμενο καλά για ώρα, του χτυπάω και τους κόφτες του και ακούγεται καμπάνα, ξεβραχνιασμένο.

Ασε, μπορούμε να λέμε για ώρες. Κάνε τον ορισμό, πρέπει.

#18
xeskist

Α, και τώρα μόλις διάβασα το με όσα.. Εμ, άμα είχα κάνει το homework μου πιο μπροστά θα 'ξερα.

#19
iron

αυτό το λήμμα είναι εξαιρετικά αφιερωμένο στη Μες, ή μου φαίνεται;

#20
agou

Abas, ως (ψιλοάσχετος) κάτοχος τούρμπο, θαύμασα τη λέξη «τουρμπόκαιρος.» Να ανέβει πάραυτα.

#21
patsis