Το τελευταίο αποκούμπι, σε χόρτο μορφή, του χασικλή.

Κατά την εποχή των παχέων αγελάδων, ο επί του στριψίματος είναι χουβαρντάς με την ομήγυρη, στρίβει και ξαναστρίβει τρίφυλλα μπουριά. Στην πορεία το γυρνάει στα διφυλλάκια. Ακολουθούν οι ψύλλοι με τον κατιμά και το επόμενο πρωί έχει γενική καθαριότητα.

Το τίναγμα της κουρελούς μπορεί να κρύβει ευχάριστες εκπλήξεις. Συνήθως περιέχει σπόρια και κομματάκια φούντας που ίσα που τα πιάνει το μάτι, αλλά συμβαίνει αραιά και πού να έχει πέσει στην κουρελού και κανένα αξιοπρεπές κομμάτι. Πού καιρός για διαλογή όμως. Ο φίλος μας τα σκουπίζει όλα, σκόνες, χορταράκια και τα λοιπά συστατικά της κουρελούς για ένα τελευταίο πιώμα. Πιάνει το έπιπλο και γρατζουνάει ένα ταξίμι για τις ευτυχισμένες μέρες που πέρασαν και η ζωή συνεχίζεται. Στην υγειά μας.

- Ξύπνα Μήτσο, μεσημέριασε.
- Τι έγινε ρε μάγκα, στον ύπνο σου με έβλεπες;
- Ξύπνα ρε Μήτσο σε λέω, μία πάει η ώρα.
- Στρίψε έναν ψίλο να πιούμε με τον καφέ.
- Δε γίνεται. Πάλι χάσαμε το ρέγουλο χθες και σώθηκε το πράμα. Άσε που δεν και παίζει μία και μας βλέπω στην ξεραΐλα για καιρό.
- Μην άγχεσαι Αρίστο, συνηθισμένα τα βουνά απ' τα χιόνια. Θα πιούμε την κουρελού. Για μετά βλέπουμε.

Από σέβας και δέος μπροστά στον Γιοβάν Τσαούς και ένα μουσικό παράδειγμα.

Δώστε βάση στο μήδι.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
patsis

Άρα εννοείς την λέξη κουρελού με την απολύτως καθιερωμένη και κυριολεκτική σημασία της, ήτοι το χαλάκι από κουρέλια, έτσι δεν είναι;

#2
Stravon

Χαλάκι γενικότερα. Ούτως η άλλως τω καιρώ εκείνο όλα τα χαλάκια κουρέλια ήταν είτε από κατασκευής είτε από φθορά.

#3
HODJAS

Βρέ τί μου θυμίζει το άσμα (εδώ το' χω)...
;-)

#4
Stravon

Για την ομήγυρη να αναφέρω ότι τυγχάνει να το γρατζουνάω το έπιπλο. Το εν λόγῳ μουσικό τεμάχιο με εσυγκίνησε από την πρώτη στιγμή που το άκουσα και από την πρώτη νότα και επειδή ταυτοχρόνως τυγχάνει να είμαι και τεχνολογίδης (παιδί της τεχνολογίας) συμπεραίνω ότι το ρεμπέτικο τεχνολογία και εποχή δεν κοιτά. Είναι αειθαλές το είδος.

#5
jesus

@ στραβωνα: σε αυτό που είπε ο πάτσις δεν απάντησες, όμως. εγώ δεν μπορώ να καταλάβω με ποιαν έννοια παίζει η κουρελού στο παράδειγμά σου.

@ χότζα: πρόσεξε πώς λέει το «λι» στο «τάληρα». είναι μια επιβεβαίωση αυτού που λέγαμε ότι το «νjι» κ το «λjι» ήταν τα εντόπια, τουλάστιχον αθήνα κτλ, κ τα καθαρά, τα της τιβί που λέω κ γω, ελληνικά ήρθαν εν μέρει με τους ίωνες.

#6
Stravon

Νομίζω ότι υπήρξα σαφής. Στη βόρειο Ελλάδα ακόμη η κουρελού παίζει σε χωριάτικα σπίτια. Είναι το παλιό χαλί των φτωχονοικοκυριών, δηλαδή του 90% της Ελλάδας της εποχής μετά τον 1ο Π.Π. Αυτά ως προς το αντικείμενο. Οι χασικλήδες όμως όταν έλεγαν κουρελού δεν εννοούσαν το ίδιο το αντικείμενο αλλά αυτό που ήταν πάνω σε αυτό. Δηλαδή το πεσμένο χόρτο. Τίποτα δεν πάει χαμένο.

#7
jesus

δλδ ο στίχος προτείνει ως εναλλακτική απ' τον τεκέ τα απομεινάρια που είναι πεσμένα στην κουρελού; σα να μη μου κάθεται.

#8
Stravon

@Jesus Ο Γιοβάν Τσαούς ήταν Πόντιος από την Κασταμονή.

Λέει «δύο τάληρα τον δίνει». Αυτό για τα τον και τα του που διχάζουν βορά και νότο. Πάντως στο κομμάτι τραγουδά ο Αντώνης Καλυβόπουλος.

Το κομμάτι έχει στοιχεία σουίνγκ, κάτι που ίσως μαρτυρά τον κοσμοπολιτισμό της περιοχής.

Το να καταλήξει κάποιος στην πρέζα ήταν μέγιστη ντροπή για τους χασικλήδες http://www.youtube.com/watch?v=o0bFxfk7FtE

#9
jesus

μαζί μιλάμε, χώρια καταλαβαινόμαστε...

#10
Stravon

Σαν θα κλείσουν τους τεκέδες (επί Μεταξά δηλαδή) τότε θα πια θα κουβαλάω στη σπηλιά την κουρελού. Αυτό που λέει ο ποιητής είναι ότι θα πίνουν πάνω στην κουρελού. εδώ
Το λήμμα αναφέρεται στο μετά. Τουλάχιστο βάσει των πηγών μου ακολουθούσε το τίναγμα της κουρελούς. Δεκτές αντιρρήσεις.

#11
Stravon

Δεν καταλαβαινόμαστε χώρια, απλά υπάρχει lag λόγω research

#12
jesus

ε ναι ρε συ, αυτό λέει ο πάτσις, αυτό σου λέω κ εγώ. η λέξη κουρελού στο τραγούδι είναι με την έννοια του χαλιού κ όχι με αυτήν που ορίζεις. βρες ένα παράδειγμα για τον ορισμό για να βάλουμε κ ασε για μύδι το τραγούδι.

#13
jesus

(αφού δεν τραγουδά ο τσαούς άκυρη η παρατήρησις)

#14
Stravon

Δεν αλλαζουν και πολλά γιατί από ότι βρήκα, ο Καλυβόλπουλος ήταν από τη Σμύρνη.

#15
jesus

μέσα έπεσα ο πούστης:Ρ
έλεγα κ εγώ, δεν έκανε για ποντιακή προφορά, υπέθεσα ότι ήταν απλά η καταγωγή από εκεί κ μεγάλωσε σε μικρασιάτικο περιβάλλον.
θξ.

#16
Stravon

Ο Γιοβάν Τσαούς ( Γιάννης Εϊτζιρίδης ή Ετσειρίδης, Κασταμονή Πόντου 1893 - Κοκκινιά 1942) ράφτης το επάγγελμα, δεν δούλεψε ποτέ στην Ελλάδα σαν επαγγελματίας μουσικός. Στη δισκογραφία πέρασε μόλις 12 τραγούδια, όλα πριν την επιβολή της λογοκρισίας από το Μεταξά.

Ανάλογη πορεία είχε και ο ερασιτέχνης τραγουδιστής Αντώνης Καλυβόπουλος (Σμύρνη 1902 - Αθήνα 1959), μηχανουργός το επάγγελμα, με 6 τραγούδια στην δισκογραφία, όλα του Γιοβάν Τσαούς.

Πηγή: αυτή

#17
Επισκέπτης

Σχετικά με την παρατήρηση του jesus για την προφορά:

Σε κάποια από τις Αθηναϊκές Επιστολές του Διάπλαση, ο Ξενόπουλος περιγράφει ένα μάθημα Γαλλικών που παρακολούθησε ως ακροατής. Σχολιάζει λοιπόν ότι η νεαρή μαθήτρια ταλαιπωρούνταν να μάθει όλους τους δυσπρόφερτους γαλλικούς φθόγγους όπως ch, j, eu, u, li, ni!

#18
Επισκέπτης

Δύο τάληρα τον δίνει: το ναργιλέ.

Ο πελάτης είπε στον καταστηματάρχη: «Δύο τάληρα τον δίνεις, αλλά εμείς θα πληρώσουμε παραπάνω, τρία τάληρα, για να μας περιποιηθείς».

Και την έπαθαν όπως ο Χότζας (ο Ναστραδίν) στα λουτρά...

#19
xalikoutis

Προφ η κουρελού ήταν το μοναδικό είδος χαλιού στους φτωχοτεκέδες της εποχής.... αξίζει να δει κανείς πως η κουρελού από καθημερινό, χρηστικό αντικείμενο ανήλθε σε ιερό, σε αισθητικό σημαίνον στους σύγχρονους ιδιωτικούς τεκέδες: όπως γράφει ο Jorge26 στο μπαφόσπιτο:

Στους τοίχους βρίσκει κανείς:
[...]
Κρεμασμένη κουρελού

Σήμερα αυτό που τινάζουν ως τελευταία ελπίδα για κανά μονόφυλλο σε δύσκολες ώρες μάλλον είναι ή το πληκτρολόγιο όπως σωστά γράφτηκε, ή τα πούφ, οι μαξιλάρες του καναπέως κ.λπ.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι παίζει μια αξιοσημείωτη όσμωση κι ένας ισχυρός δεσμός μεταξύ του υποκειμένου του λιωσίματος και του αντικειμένου που θυμίζει ή ευαγγελίζεται στιγμές λιωσίματος, θυμηθείτε το κόλλημα του Big Lebowski με το χαλάκι του (the rug).

#20
HODJAS

Στράβων: Τσέκαρε σχετικό μήδι – σχόλια κι εδώ. Οι ρεμπέτες έλεγαν «πρεζάκηδες, πουτάνες και πούστηδες στον τεκέ δεν μπαίνουνε» = αναξιόπιστοι. Η σχέση είχε ως εξής: Ο χασικλής περιφρονούσε τον πρεζάκια – ο πρεζάκιας μισούσε τον χασικλή (τα λέει ο Πετρόπουλος, που έκανε στο γκιζ-ντάνι).

Τζηζ: Σχετικά σχόλια εδώ κι εδώ.

Το παραμυθάκι περί Μικρασιατών-Ιώνων, Ποντίων-Δωριέων, Κρητών-Βενετσιάνων ή αντίστροφα Μακεδόνων-Σλάβων, Θεσσαλών-Βλάχων, Μωραϊτών-Αρβανιτάδων κλπ όπως βολεύει τον καθένα μην σε πολυ-ψήνει, γιατί με τα τουρλουμπούκια αιώνων μεταναστεύσεων-πολέμων-αφανισμών κτλ δεν έχει μείνει χριστούγεννο όρθιο στη Ν.Α. Ευρώπη & Μαύρη Θάλασσα (κι ας έχουν όλ’ αυτά κάποια δόση αλήθειας).

Ένα είναι σίγουρο: Ο νέηλυς, μόλις λιγδώσει τ’ άντερό του, το πρώτο πράγμα που κοιτάει να κάνει, είναι να κατασκευάσει παρελθόν (κι αν είναι και φθονερός όπως οι νεοέλληνες, να σαμποτάρει το παρελθόν του άλλου).

Οι Μυτιληνιοί θεωρούνται κατ’ εξοχήν Αιολείς, ενώ κατασπαράζουν τα φωνήεντα προφέροντας τη νεοελληνική όμοια όπως οι Κεντροελλαδίτες. Να έχει σχέση με το οτι είχε έρθει μια μεγάλη παρτίδα Ηπειρωτών και Θεσσαλών στο νησί (και απέναντι στο Αϊβαλί) μετά το 1773 και πριν το 1821;
Πολλοί χριστιανοί Μικρασιάτες κατοίκησαν την Ιωνία μόνο 40-50 χρόνια, ως άποικοι απο την κυρίως ειπείν Ελλάδα και τα νησιά, πριν διωχθούν οριστικά το 1922.
Έχω εντοπίσει τουλάχιστον 2-3 Επτανησιακές εκφράσεις των Βλάχων της Μακεδονίας (τί στο διάολο γίνεται;)

Άμε βγάλε άκρη...

#21
Stravon

Χότζας:Οι πόντιοι δεν είναι Δωριείς αλλά Ίωνες. Αποικία των Μιλησίων ήταν ο Πόντος από το 8 πΧ αιώνα. Ως προς τους αφανισμούς κλπ έγιναν δε λέω, αλλά δεν αυτοί δεν είχαν καμία σχέση με τους σημερινούς πολέμους. Άλλα τα μέσα και άλλοι οι σκοποί. Ειδικά σε τόπους όπως ο Πόντος με τόσο δυσπρόσιτους ορεινούς όγκους θα ήταν ηλίθιο από μεριάς επιτιθεμένου να προσπαθήσει να διώξει τον κόσμο από τα βουνά. Θα έχανε πολλές δυνάμεις σε άγνωστους τόπους χωρίς λόγο. Κατά την τουρκοκρατία μην ξεχνάμε ότι τα χωριά ήταν χωρισμένα σε χριστιανικά και μη. Τα μικτά χωριά σπάνιζαν. Οι δε πόλεις ήταν χωρισμένες σε μαχαλάδες, Εβραϊκούς, Αρμένικους κλπ. Υπήρχαν δηλαδή άτυπες διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των εθνών. Υπήρξαν και βιασμοί αλλά δεν οδηγεί κάθε βιασμός σε εγκυμοσύνη. Δε μας βίαζαν αδιαλείπτως για 2000 χρόνια. Εξάρσεις είχαμε. Αν ο Τούρκος ήταν τόσο σκληρός θα έπαιρνε πόδι πολύ γρήγορα.

Γενικότερα σαφώς υπήρξαν αλλαγές όλα αυτά τα χρόνια αλλά δεν ήταν στο μέτρο και το βαθμό που αυτές παρουσιάζονται. Οι Τουρκαλάδες ενδιαφέρονταν κυρίως για τη διαιώνιση της εξουσίας τους και για το χρήμα. Εκτιμώ ότι περισσότερες αλλαγές έγιναν στον Ελλαδικό χώρο παρά στον Ασιατικό.

Τέλος μην ξεχνάμε ότι δε μιλάμε για έναν λαουτζίκο που ξαφνικά κατακτήθηκε από ορδές αλλοεθνών και αλλοιώθηκε. Μιλάμε για έναν λαό που για αιώνες ήταν η πλειοψηφία σε όλη την ανατολική μεσόγειο. Δεν αλλοιωθήκαμε αλλά ξεχαστήκαμε. Έτσι άλλοι νομίζουν ότι είναι Τούρκοι, άλλοι ότι είναι Ιταλοί αλλά οι Έλληνες είναι πολύ περισσότεροι από όσους νομίζουμε.

Υπάρχει φυσικά η άποψη της κατασκευής του παρελθόντος αλλά και αυτή της ανακάλυψης του παρελθόντος. Ανακαλύπτουμε επομένως το παρελθόν (και ας έχει αυτό κάποια δόση ψεύδους).

#22
jesus

τά χουμε πει κ απο κοντα αυτά θείο χότζα.

(μην μου αρπάζεσαι, προφ κ δεν το καταπίνω, λέγοντας ίωνες εννοούσα απλά τους ελληνόφωνους με καταγωγή από την πάλαι ποτέ ιωνία...)

#23
jesus

πάντως στο σοβαρό. παρατήρησα πρόσφατα ότι η φωνητική της ελληνικής γλώσσας έχει ήχους που δεν υπάρχουν στη γραπτή κ την επίσημη. πχ το παχύ σ, τα διάφορα νι κ λι, κλειστό ε ή ου.

αντίθετα, οι γάλλοι ή οι άγγλοι, νομίζω δε κ οι ρώσσοι, παράγουν μόνο τους ήχους αυστηρά (ή τουλάστιχον πιο αυστηρά από τους έλληνες) της γλώσσας τους.

δεν ξέρω αν αυτό συνδέεται με κάποια απομεινάρια της αρχαίας ελληνικής προσωδίας ή πιθανότερα από τις προσμίξεις των λαών της βαλκανικής, απλά καταθέτω την παρατήρηση.

#24
patsis

Δεν κατάλαβα πάλι. Δηλαδή λέγεται η «κουρελού» και με την σημασία των τριμμάτων χασίς που σε καιρό έλλειψης αποκτούν αξία; Ή μήπως υπάρχει έκφραση «πίνω την κουρελού»; Και αν είναι το τελευταίο, μήπως αυτό είναι το λήμμα και όχι η λέξη κουρελού μόνη της; Ντάξει ρε παιδιά, είπα να ρωτήσω, μπααα...

#25
Stravon

Μπορείς να πεις {πίνω, στρίβω, καπνίζω, ντουμανιάζω, τινάζω, κα}την κουρελού. Αυτό συνοψίζεται σε «Χ την κουρελού» όπου Χ€{πίνω, στρίβω, καπνίζω, ντουμανιάζω, τινάζω, κα}

#26
patsis

Ok.

#27
HODJAS

«Χ την κουρελού» όπου Χ€{πίνω, στρίβω, καπνίζω, ντουμανιάζω, τινάζω, κα}

Πού' σαι παιδί! Μια κουρελού on the rocks! Shaken not stirred...
:-Ρ

#28
Stravon

«...[I]μου' φαγες όλα τα δακτυλίδια
Και κοιμάμαι τώρα τώρα στα σανίδια[/I]...»
Υπονοεί ότι την κουρελού την πούλησε όσο-όσο. Τέτοια καταστροφή. Έτσι, γα να μάθουμε να ψάχνουμε τα βαθιά νοήματα στα άσματα.

#29
Fotis Nitsiopoulos

βράζω τα βαμβάκια μου