Βοναπάρτης

Από το βιβλίο του Άλκη Ξ. Ξανθάκη «Ιστορία της Ελληνικής φωτογραφίας 1839-1970», εκδ. Πάπυρος 2008, κεφ. 2, 'Oι πρώτοι φωτογράφοι στην Ελλάδα', σ. 14-15

«Ο Άγγλος περιηγητής και ζωγράφος Edward_Dodwell επισκέφτηκε την Ελλάδα την περίοδο 1801-1806. Η φωτογραφία δεν είχε ακόμα εφευρεθεί, γι' αυτό είχε φέρει μαζί του μια camera obscura την οποία χρησιμοποιούσε για να αντιγράφει διάφορα τοπία. Στο βιβλίο του A Classical and Topographical Tour Through Greece During The Years 1801, 1805 and 1806 (Λονδίνο 1809), αναφέρει μια εμπειρία του, όταν πήγε να σχεδιάσει με τη μηχανή του αυτή τον Παρθενώνα.

''Μια μέρα, καθώς προσπαθούσα να σχεδιάσω τον Παρθενώνα με τη βοήθεια σκοτεινού θαλάμου, ο Δισδάρης*, έκπληκτος από το φαινόμενο που αντίκρυζαν τα μάτια του, με ρώτησε (...) τι θα σκάρωνα με την παράξενη αυτή μηχανή. Επιχείρησα να του εξηγήσω, τοποθετώντας ένα άσπρο φύλλο χαρτιού και βάζοντάς τον να κοιτάξει μέσα στον σκοτεινό θάλαμο. Μόλις όμως είδε τον ναό να αντανακλάται αμέσως πάνω στο χαρτί με όλες του τις γραμμές και τα χρώματα, φαντάστηκε ότι μπόρεσα να το πετύχω αυτό χάρη σε κάποια μαγική διαδικασία... Όπως ξανακοίταξε μέσα στον σκοτεινό θάλαμο (...) έτυχε να περάσουν κάποιοι από τους στρατιώτες του μπροστά από το αντανακλαστικό γυαλί της μηχανής. Και τότε ο κατάπληκτος Δισδάρης τους είδε να περπατούν πάνω στο χαρτί, έγινε έξω φρενών και, αφού με αποκάλεσε γουρούνι, διάβολο και Βοναπάρτη, μου είπε ότι αν ήθελα μπορούσα να αποσπάσω από την Ακρόπολη και τον ναό τις πέτρες, αλλά δεν θα μου επέτρεπε ποτέ να κλείσω με μάγια τους στρατιώτες μου μέσα στο κουτί του (...). Του είπα πως, αν δεν με άφηνε ήσυχο θα έβαζα τον ίδιο μέσα στο κουτί μου απ' όπου δύσκολα θα κατάφερνε να ξαναβγεί (...). Από τότε (...) απέφευγε να με πλησιάζει και δεν με ξαναενόχλησε ποτέ.''

*Ο Τούρκος φρούραρχος της Ακρόπολης.