επαγγελματίας1 ακόμη ορισμός

Υβριστικός χαρακτηρισμός τον οποίο απευθύνουν αγανακτισμένοι οδηγοί (γιωταχήδες, μηχανόβιοι κ.α.) σε ταξιτζήδες (ταρίφες) με επικίνδυνη / απρόσεκτη οδική συμπεριφορά.

Κυρίως ως κλητική προσφώνηση: α ρε επαγγελματία, πρόσεχε και λίγο!

Φαινομενικά, η έκφραση δεν έχει τίποτα το προσβλητικό. Αναφέρεται απλώς στο επαγγελματικό status των οδηγών ταξί, οι οποίοι προκειμένου να πάρουν την πολυπόθητη άδεια πρέπει (εκτός της καταβολής τεράστιου χρηματικού ποσού) να περάσουν και απο ορισμένες εξετάσεις ικανότητας. Ως επαγγελματίες, οι ταρίφες αναμένονται να λειτουργούν τρόπον τινά ως οδηγικό πρότυπο για τους απλούς ερασιτέχνες γιωταχήδες. Οι τελευταίοι, ευκαιρίας δοθείσης, υπενθυμίζουν στους ταρίφες αυτόν τους το ρόλο, κάνοντας έκκληση στην επαγγελματική τους ιδιότητα και ως εκ τούτου «επαναφέροντάς τους στην τάξη» ύστερα απο κάποιο οδηγικό παράπτωμα. Ως εδώ όλα καλά λοιπόν.

Ωστόσο, η έκφραση «επαγγελματίας» είναι ελλειπτική. Αν θέλουμε να την αποτυπώσουμε γραπτώς, θα πρέπει μάλλον να χρησιμοποιήσουμε αποσιωπητικά: ρε κοίτα έναν επαγγελματία...

Η έκφραση είναι κάθε άλλο παρά μονοσήμαντη. Διακρίνεται για την αμφισημία της. Σε ένα πρώτο επίπεδο -το οποίο περιγράψαμε στην προηγούμενη παράγραφο- το «επαγγελματίας...» συμπληρώνεται ως «επαγγελματίας οδηγός». Αυτός δηλ. στον οποίο λάθη δεν συγχωρούνται. Αν παραμείνουμε σ' αυτό το επίπεδο, η εξακόντιση του χαρακτηρισμού ενέχει μεν έμμεση νουθεσία και ψόγο, απέχει όμως πόρρω απο το να συνιστά ύβρη.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το «επαγγελματίας...» συμπληρώνεται -νοητά πάντα, στη σκέψη του εκφέροντος- με το «μαλάκας»: «επαγγελματίας μαλάκας», κατά τα εξίσου κλάσικ μαλάκας με πατέντα, μαλάκας με δίπλωμα, μαλάκας με διδακτορικό. Γενικά το επαγγελματίας μπορεί να προστεθεί ως επιτατικό έμπροσθεν οιουδήποτε μειωτικού / υβριστικού χαρακτηρισμού, βλ. π.χ. επαγγελματίας ξύστης.

Με την ίδια ακριβώς σημασία, ο χαρακτηρισμός «επαγγελματίας» μπορεί να απευθυνθεί, πλην ταξιτζήδων, και σε εκπροσώπους έτερων συμπαθών κλάδων, όπως π.χ. στους οδηγούς φορτηγών ή τους δασκάλους οδήγησης. Και είναι αλήθεια οτι κατά νταλικέρηδων δεν έχει τύχει να το ακούσω ποτέ, πιθανόν διότι απολαμβάνουν ενός γενικότερου respect στο λαϊκό φαντασιακό (σκληρή δουλειά, αρχέτυπα αντρίλας κλπ). Οι δάσκαλοι οδήγησης γίνονται εντούτοις συχνοί αποδέκτες του «επαγγελματία!», καθότι, όταν είναι off duty και δεν έχουν τον ατζαμή δίπλα τους να τους ζαλίζει τον πούτσο με τις χαζοερωτήσεις και τις φοβίες του, βγάζουν τα πωθημένα τους κάνοντας ό,τι παράβαση του ΚΟΚ υπάρχει.

Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια λοιπόν. Ο εκφέρων (αγανακτισμένος οδηγός) έχει σε κάθε περίπτωση καλυμμένο τον κώλο του: κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει για εξύβριση, στο βαθμό που καμιά τζιζ λεξούλα δεν αρθρώνεται. Μπορεί κάλλιστα να ισχυριστεί (και ενώπιον δικαστηρίου αμαλάχει) πως το μόνο που έκανε ήταν η έκκληση στο φιλότιμο και την επαγγελματική συνείδηση του οδηγού ταξί. Όμως ο ίδιος ξέρει -όπως ξέρει πολύ καλά κι ο ταρίφας αλλά και οποιοσδήποτε άλλος- ποια είναι η νοητή συνέχεια της φράσης του. Ο νόμος είναι με το μέρος του και του ταρίφα τα χέρια είναι δεμένα: είναι αναγκασμένος να υποστεί αγογγύστως την προσβόλα χωρίς να μπορεί να απαντήσει αναλόγως. Αν το κάνει, το πράγμα χοντραίνει άρδην και ο ίδιος κινδυνεύει να βρεθεί μπλεγμένος εκ του μηδενός.

Τέτοιου είδους ελλειπτικές υβριστικές εκφράσεις (όπως π.χ. το η μάνα σου) είναι πολύ δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια (θα έλεγα απο τα ενενήντας και μετά), όπου το να βρίζεις φόρα παρτίδα σε στιλ Καραϊσκάκη θεωρείται εντελώς πασέ και γύφτικο και όλοι πλέον αναζητούν περίτεχνους πνευματώδεις τρόπους να την πουν σε κάποιον εμμέσως πλην σαφώς, έχοντας τον κώλο τους καλυμμένο σε περίπτωση που απειληθεί μανούρα. Αυτή η επίδειξη πνεύματος έχει βέβαια τα καλά της, είναι όμως περιττό να πούμε πως αφήνει απωθημένα και κατάλοιπα, τα οποία μόνο ένα ξεγυρισμένο βρις-οφ μπορεί να ξεπλύνει δεόντως, αφήνοντας πίσω του μιαν ασύγκριτη αίσθηση κένωσης και ανακούφισης. Αυτής ακριβώς της άποψης ήταν κι ένας παλιόφιλος χρήστης, του οποίου η συμπεριφορά eventually υπερέβη τα όρια ανοχής της Ηγετικής Κλίκας του σαϊτός.