Ο τορβάς, λέξη προελεύσεως τουρκικής [τουρκ. torba] περιγράφει δύο αντικείμενα:
1. Το γνωστό ταγάρι, τσάντα δηλ. κατασκευασμένη από πανί ή μαλλί
2. Τη γνωστή ταΐστρα που χρησιμοποιείται για διάφορα οικόσιτα ζώα.
Σημειωτέον ότι, η ίδια λέξη υφίσταται αυτούσια και στις σλαβικές βαλκανικές γλώσσες, αλλά και στα αλβανικά.
Μεταφορικά, η έκφραση χρησιμοποιείται για να εκφράσει:
1. ότι κάποιος κινδυνεύει (το γνωστό αμερικανικό put my ass on the line).
2. ότι κοροϊδεύουμε ή εξαπατούμε κάποιον με δόλο (τον έβαλα στον τορβά).
3. ότι δυνάμεθα να συνουσιαστούμε με κακομούτσουνο ερωτικό σύντροφο (θα την έπαιρνα μόνο με τορβά στο κεφάλι).
Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδος συναντάμε και τη μορφή «τουρβάς» ή «ντουρβάς».
- Απόσπασμα άρθρου εφημερίδας:
Τις δυο τελευταίες τετραετίες αδίκως οι Δημοτικές Αρχές της Ομηρούπολης προσπαθούσαν να ανοίξουν γραμμή για το θέμα με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου. Ποιος να δεχτεί να βάλλει το κεφάλι του στον τορβά για ένα ζήτημα που ισορροπεί μεταξύ άγραφου εθιμικού δικαίου και καραμπινάτης παρανομίας;
- Καλό το Μαράκι, εεε;
- Έσκιζα, αλλά μόνο με τορβά στο κεφάλι...Σχόλιο διαδικτυακού forum:
«Διάολε δεν μπορούμε όλοι να είμαστε υπάλληλοι, πρέπει να βάλουμε και το «κεφάλι στον τορβά». Ο δεύτερος χρειάζεται οργάνωση, διαδικασίες εξαγωγής πορισμάτων και προτάσεων είναι πιο συλλογικός, θέλει μεγαλύτερη και σε βάθος μελέτη. Ο πρώτος συντελεί στην ανάπτυξη, ο δεύτερος συντελεί στη διασφάλιση της βιωσιμότητάς της.»
5 σχόλια
krepsinis
Τολμώ να εισαγάγω τον ορισμό, υπό αίρεσιν, αφού η έκφραση αναγράφεται σε λεξικά, άρα ίσως να μην είναι σλάνγκ... Έχω κατηγορηθεί ως σλανγκορεβιζιονιστής και ίσως η μοίρα μου είναι να σαπίσω στη (σλανγκο)Σιβηρία... Παρακαλείται η Επιτροπή Καθαρότητος Σλάνγκ, να αναλάβει δράση!
Hank
Σε ό,τι αφορά τα καθ' εμέ, το λήμμα αστράφτει!
Hank
ΥΓ. Για να μην υπάρχει παρεξήγηση, τα λήμματά σου συνήθως μου αρέσουν και τα αστράφτω. Κι εξάλλου κι εγώ έχω ανεβάσει λήμματα αυτοαναφορικά και μη μαρτυρούμενες λεξιπλασίες. Το κριτήριο για μένα δεν είναι μόνο το Λεξικό.
Ένα λήμμα που υπάρχει σε Λεξικό αξίζει να μπει, αν πληροί ένα από τα παρακάτω: 1) δίνει μια ενδιαφέρουσα εξήγηση, για κάτι που οι πολλοί δεν το ξέραμε, ή δεν μπορούσαμε να το φανταστούμε (όπως εδώ), οπότε μας γνωστοποιεί με ενδιαφέροντα τρόπο κάτι που λέει ένα Λεξικό, 2) αναφέρεται σε θέματα σλανγκ (λ.χ. ουσίες, μπουρδέλα, σεξ κ.ο.κ. 3) είναι κάπως παράξενη λέξη, λ.χ. τουρκική, αλβανική, σλαβική, κι έχει ενδιαφέρον να μάθουμε την προέλευσή της.
Τα λήμματά σου συνήθως εξυπηρετούν το 1 και το 3 και γι' αυτό εισπράττουν πολύ υψηλές βαθμολογίες. Απλώς καυτηρίασα το γεγονός ότι στα λήμματά σου δεν χωράνε δύο καρπούζια σε μία μασχάλη, και ή παπάς παπάς, ή ζευγάς ζευγάς σε αντίθεση με την πλειοψηφία των λημμάτων σου, δεν συμβαίνει κάτι από τα 3 που προανέφερα. Τέσπα, είμαι και νεώτερος στην ιεραρχία...
poniroskylo
«Η έκφραση βάζω το κεφάλι μου στον τορβά προέρχεται απ' τον κίνδυνο που διέτρεχαν οι προεπαναστατικοί Κλέφτες να τους συλλάβουν οι Αρματολοί και να τους βάλουν τα κεφάλια στον τορβά για να τα παρουσιάσουν στις Αρχές και να πάρουν το μπαξίσι τους.» (από τον Ιό, Ελευθεροτυπία 04/02/96)
Κατά το μεσαίωνα,αλλά και αρκετά αργότερα, και μετά την επανάσταση του ΄21 που οι πειρατείες και οι ληστείες ήταν στο φόρτε τους, επικηρύσσονταν οι ληστές και οι πειρατές με αρκετά μεγάλο ποσό. Έπρεπε όμως όποιος συνελάμβανε ληστή, να τον αποκεφάλιζε και να έστελνε το κεφάλι του , παστωμένο μάλιστα για να διατηρηθεί,( ως απόδειξη), μέσα σε έναν ντορβά, ένα ταγάρι δηλαδή, στην Κων/πολη.
Πολλές φορές και οι ίδιοι οι ληστές, περισσότερο για να πάρουν αμνηστία,αλλά και για την αμοιβή, συνελάμβαναν και αποκεφάλιζαν κάποιους αμετανόητους από το σινάφι τους και έστελναν το κεφάλι τους μέσα σε έναν ντορβά στην Πόλη.
Η φράση: «βάζεις το κεφάλι σου στον ντορβά» σύμφωνα με αυτή την εκδοχή λεγόταν προειδοποιητικά ή και απειλητικά για κάποιον που διακινδύνευε τη ζωή του, με σκοπό να συνετιστεί.« (Από το rembetiko.gr)
allivegp
Μέσα στον τορβά, βάζανε και αλάτι για να συντηρηθεί η αποκομμένη κεφαλή. Π.χ., έτσι «ταξίδεψε » το κεφάλι του Αλή-Πασά μετά το θάνατο του στην Υψηλή Πύλη, για να αγοραστεί κατόπιν έναντι αδρού τιμήματος από έναν πλούσιο εκκεντρικό Άγγλο, που την μετέφερε στο Λονδίνο για να κάνει πλάκα στη λέσχη του.