Όρος που απαντάται κυρίως στον πληθυντικό. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάθε τι μικρό σε μέγεθος, σφαιρικό, γυαλιστερό, μονόχρωμο.
Την έπιασε μανία φέτος τα Χριστούγεννα και γέμισε όλο το σπίτι με αυτά τα κλαδιά που έχουν πάνω τους κόκκινα μπιρμπιλόνια.
-Τι σκατά είναι αυτά τα μπιρμπιλόνια στο φαγητό ρε Ελένη;
-Κόκκοι κέδρου, αγάπη...
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Ο παρεξηγιάρης, ο κομπλεξάκιας, που του θίξανε τον εγωισμό και τα (κατά φαντασίαν ή μη) πρωτεία του. Λέγεται και για άντρες και για γυναίκες.
Η παρεξήγα αυτή, προϋποθέτει πόζα. Δεν είναι ότι απλώς παρεξηγηθήκαμε, αλλά έχουμε και υφάκι και το δείχνουμε. Όπως θα έκανε μια σουλτάνα ώστε όλο το παλάτι να το πάρει πρέφα.
- Τι έχει ο Σάκης και κάθεται σαν τη θιγμένη σουλτάνα;
- Χέστονα μωρέ, του είπαμε ότι η γκόμενα που κουβάλησε όχι μόνο πλουσιέξ δεν είναι όπως του πούλαγε, αλλά γενικά είναι για τα μπάζα, ε και παρεξηγήθηκε.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Συντομογραφία της λέξης προκατασκευασμένος, αλλά και της λέξης προκατεψυγμένος. Κάτι το προκάτ δεν είναι ποτέ «ορίτζιναλ» και απευθύνεται στην λαϊκή κατανάλωση, καθότι φτηνότερο ποιοτικά και οικονομικά. Είναι η εύκολη λύση. Προκάτ, κατ' επέκταση, χαρακτηρίζουμε οτιδήποτε ετοιματζίδικο, είτε είναι τρόφιμο, είτε είναι σπίτι, είτε είναι κατάσταση (στην τελευταία περίπτωση είναι συνώνυμο του «σικέ»).
Συλλογικό σύμπτωμα που καλά κρατεί ακόμα και χρονολογείται από την αντίστοιχη μανία της δεκαετίας του '70 για ετοιματζίδικα πράγματα (κονσέρβες, κατεψυγμένα, προκάτ εξοχικά, κλπ). Εξάλλου η ίδια η λέξη παραπέμπει στις περίεργες συντομογραφίες από φίρμες της δεκαετίας αυτής: σόφτεξ, πυρκάλ, χρωπεί, μπυράλ, κλπ
- Μπράβο, μαλάκα. Σε ωραία ταβέρνα μας έφερες.
- Γιατί ρε, τι σού 'φταιξε πάλι; Μια χαρά είναι το μαγαζί.
- Ταβέρνα που σερβίρει προκάτ πατάτες, ρε μαλάκα; Δε μας πήγαινες στα μακντόναλντζ καλύτερα;
- Ωραίο σπιτάκι αυτό, ε; Ένα τέτοιο θα ήθελα για εξοχικό.
- Σιγά το ωραίο ρε μαλάκα, προκάτ είναι, δεν το βλέπεις; Μια να δώσεις στον τοίχο θα πέσει όλο...
- Είδες, τελικά, που ήταν γραφτό να τα φτιάξουν ο Μιμίκος και η Μαίρη;
- Ε όχι και γραφτό, καραπροκάτ ήτανε, μήνες το έστρωνε η μάνα της...
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Το άκουσα από Αιγινήτη για την σαρανταποδαρούσα, το βρήκα όμως εδώγια την ψαλίδα.
Και τα δύο πάντως έχουν ψαλιδωτή ουρά.
Να τι έφταιγε, βλέπετε; Μια ψαλικουρίδα έχει κάνει φωλιά μέσα στην πρίζα...
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Όρος του παιδικού ομαδικού παιχνιδιού «κρυφτό». Η φτούκα είναι το μέρος όπου «τα φυλάει» (δηλαδή μετράει, με κλειστά τα μάτια, μέχρι ξέρω γω το πενήντα, ώστε να έχουν χρόνο να κρυφτούν οι συμπαίκτες) αυτός που θα ψάξει τους κρυμμένους. Μπορεί να είναι ένα δέντρο, μια γωνία, μια κολώνα, ό,τι. Μόλις αυτός που ψάχνει απομακρυνθεί από την φτούκα για να ψάξει τους κρυμμένους, οι κρυμμένοι έχουν σαν στόχο να προλάβουν να τρέξουν στην φτούκα πριν τους βρει. Ο πρώτος που θα φτάσει στη φτούκα, θα την φτύσει και θα πει «φτού ξελευτερία!». Μ' αυτό τελειώνει το παιχνίδι και ελευθερώνονται οι κρυμμένοι.
Από κει μάλλον προκύπτει και η έκφραση (που έχει γίνει και αυτόνομο παιχνίδι) «κάνω φτούκα πρω» (δηλ. «φτούκα πρώτος /-η») που σημαίνει προλαβαίνω πρώτος. Λέγεται δηλαδή από αυτόν που θα προλάβει να παρουσιαστεί ή να μιλήσει πρώτος σε μια δεδομένη περίσταση, άρα θα έχει και προτεραιότητα σε σχέση με τους άλλους που ήρθαν δεύτεροι ή τρίτοι (και οι οποίοι λένε «φτούκα δε-», «φτούκα τρι-», κλπ). Είναι δηλαδή σαν μια έκφραση θριάμβου, ας πούμε.
Προφάνουσλυ η λέξη προέρχεται από το ρ. φτύνω.
Κάθε απόγευμα έπαιζα αμπάριζα, κρυφτό.
Η φτούκα ήταν μια μουριά με ασβέστη ασπρισμένη.
Μετράγα ως το είκοσι έλεγα “φτου και βγαίνω”.
Ξελευθερία φώναξες κι εγώ ξαναμετρώ.
από το ποίημα «Το κρυφτό», Κώστας Βελιάδης (εδώ)
...δεν θα είμαι ο νονός γιατί έκανε «φτούκα πρώ» η Ελένη.
Ο πολιτικός μας βίος λειτουργεί ως ένας τεράστιος «Καραγκιόζ μπερντέ». όπου ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης παίζουν το παιδικό παιγνίδι «φτούκα πρω» για το ποιος είπε πρώτος αυτό ή το άλλο, ποιος είναι ο «καλός» που υποχωρεί για να σωθεί ο τόπος και ποιος ο «κακός» που προβοκάρει με διαρροές το σχέδιο «κυβέρνηση σωτηρίας»...
(όλα ιντερνετικά)
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
