Ορισμοί με ετικέτες (55)
Εμφανίζονται 11-20 από 55

Στο τάβλι είναι ό,τι και το σουβλάκι και ο μιναρές, δηλαδή η τοποθέτηση πολλών πουλιών στην ίδια θέση, έτσι ώστε να σχηματίζεται μια μεγάλη κάθετη σειρά από πούλια.

Στο τάβλι είναι ό,τι και το σουβλάκι, δηλαδή η τοποθέτηση πολλών πουλιών στην ίδια θέση, έτσι ώστε να σχηματίζεται μια μεγάλη κάθετη σειρά από πούλια. Δημοφιλής ταβλοσλανγκιά μεταξύ των Αιγυπτιωτών που ζούσαν / ζουν σε μουσουλμανικό θρησκευτικό περιβάλλον.

Πάσα: Ντίνος.

Η ζαριά έξι δύο στο τάβλι, η λεγόμενη και ξίδι. Προφ πρόκειται για λολοπαίγνιο με την αρχαΐζουσα έκφραση «κρίνεις εξ ιδίων τα αλλότρια» (η οποία άλλωστε σεφερλίζεται και ως «κρίνεις εξ αιδοίων τα αλλότρια»), οπότε μιλάμε για αρκετά παλιά ταβλαδόρικη ατάκα.

Πάσα: Ντίνος.

Καυχησιάρικη έκφραση στο τάβλι. Όταν κάποιος προηγείται θεαματικά, τότε και καλά καθησυχάζει αυτόν που χάνει ότι δεν πρόκειται να του το πάρει τριπλό (όπως θα μπορούσε, δηλαδή, αν επετρέπετο από τους κανονισμούς του ταβλιού). Υπάρχει δηλαδή ένα πλαφόν στη συντριβή.

Χρησιμοποιείται και εκτός ταβλιού όταν θέλουμε να καθησυχαστούμε ότι υπάρχει ένα πλαφόν στη νίλα που έχουμε πάθει, ή, αντιστρόφως, να λοιδωρήσουμε τον συνομιλητή μας για την ζημιά που έφαγε. Στη ζωή βέβαια ισχύει το αντίθετο, ότι υπάρχουν πάντα και χερότερα...

Οι τριάρες, η ζαριά τρία-τρία στο τάβλι και αλλού.

Κατά τον Μπάμπη, το εξάπαντος είναι λόγιον επίρρημα που σημαίνει ό,τι κι αν συμβεί, σε κάθε περίπτωση, οπωσδήποτε, ανυπερθέτως, το δίχως άλλο. Είναι μεσαιωνικό από το ἐξ ἅπαντος δηλαδή εκ πάσης περιστάσεως. Όμως ο Μπάμπης δεν ξέρει από τάβλι...

Κατά τον τάβλαρχο Χότζα, λοιπόν, πρόκειται για την ζαριά έξι- πέντε (τάβλι και αλλού). Μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωσή της μας περιγράφει εδώ: «Έξι-πέντε, όταν ο αντίπαλος είναι μαζεμένος με μια πόρτα στον άσσο στο σπίτι του παίκτη και ο τελευταίος μαζεύει κι έχει από δυο πόρτες στο 6 και στο 5 αφήνει δυο πούλια ανοιχτά, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 5 αφήνει ένα στο 6, αν έχει πάνω από δυο πούλια στο 6 αφήνει ένα στο 5 κλπ κι ο αντίπαλος παίζει να τον τσακώσει».

Μπορούμε να φανταστούμε την έκφραση στο στόμα μαγκιτών παλαιάς κοπής που πανηγύριζαν και υπονόμευαν την καθαρεύουσα. Επίσης, αν συμβεί η ζαριά έξι πέντε να είναι καλή μπορεί να γίνει και λολοπαίγνιο με την δόκιμη σημασία, στο στυλ «εξάπαντος θα σε γαμήσω» κ.ο.κ. Η ζαριά έχει απαθανατιστεί και στο δίστιχο της Παξιμαδοκλέφτρας:

«Έριξα τα ζάρια μου κι έφερα έξι πέντε
και τους μπάτσους στη γωνιά τους πάει πέντε πέντε».

Ρητορική ερώτηση στο τάβλι όταν κάποιος περιμένει να φέρει συγκεκριμένη ζαριά. Κάτι σαν το και σκατά, αλλά χωρίς τα σκατά.

Βλέπε και το συγκεντρωτικό του χότζα ταβλομάχος.

Η ζαριά έξι και άσος στο τάβλι. Η κατεξοχήν μικρομέγαλη ζαριά.

Για τις μικρομέγαλες ζαριές ο τάβλαρχος (και εμπνευστής του λήμματος) Χότζας αναφέρει εδώ: «Μικρομέγαλο = μικρό και μεγάλο ζάρι, έσχατη ευκαιρία ώστε ή να γκελάρει το ένα και να μείνει ανοιχτό ή να μείνει περιττός αριθμός στα πίσω και με την επομένη ν’ αφήσει».

Ωσεκτουτού, σε παρόμοιες συνθήκες, ο ταβλομάχος μπορεί να θεωρήσει το έξι-άσο ως εξαίσιο με μια ελαφρά παραφθορά στην σειρά των φωνηέντων και να αναφωνήσει «εξαίσια», όπως ο Δρακουμέλ στα στρουμφάκια, ή άλλοι bad guys.

Σημειωτέον ότι αίσα είναι η υποδεικνυόμενη από οιωνούς μοίρα, πρβλ. αίσιος, εξαίσιος, απαίσιος. Kαι οι ταβλομάχοι χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους ταβλομαντείας.

Περιπαιχτική έκφραση, έναντι μακράς εις μάτην αναμονής τινός.

Ιδίως στο τάβλι, έχει την σημασία της ματαιοπονίας του αντιπάλου που περιμένει να απεγκλωβιστεί από εξάπορτο ή κωλυσιεργεί να την πουλέψει στη φεύγα (αφού κατά το δημώδες του φεύγα η μάνα ποτέ δεν έκλαψε).

Συναφείς κοροϊδευτικές εκφράσεις: Βάλε τα καλά σου, ετοιμάσου, περίμενε τον αγύριστο κλπ.

Η έκφραση ανάγεται στην παλιά συνήθεια του τραταρίσματος των μουσαφιρέων με γλυκό του κουταλιού (νεραντζάκι, συκαλάκι, σταφύλι, κυδώνι κλπ) όπου, κατά το τελετουργικό, καλούνταν να πουν μιαν ευχή προς τον αμφιτρύωνα μπουκωμένοι με το γλυκό, π.χ. «Και στις χαρές σας!» και καπάκι να πιουν απνευστί το νερό (κάνοντας ένα χαρακτηριστικό «άααχ!»).

Το ξύσιμο του αυτιού ή το διακριτικό ρέψιμο που ακολουθούσε, σηματοδοτούσαν την υποχρεωτική μετάβαση των γυναικών στην κουζίνα προκειμένου να επακολουθήσει «σοβαρή συζήτηση» μεταξύ των ανδρών...

Δυόδυα είναι η ζαριά δύο δύο στο τάβλι, οι δυάρες.