Ορισμοί με ετικέτες (16)
Εμφανίζονται 1-10 από 16

Η εορταστική εκείνη περίοδος όπου, επιτέλους, μαζεύεται και κανένα φράγκο παραπάνω και ξεχρεώνουμε δανεικά. Συνήθως συμβαίνει όταν ο τύπος που έρχεται να σφραγίσει το υποθηκευμένο μας σπίτι για λογαριασμό της τράπεζας πατάει ήδη το χαλάκι. Ο λεγόμενος 13ος μισθός είναι όντως 13ος μιας και ο γκαντέμης ποτέ δεν μένει στην τσέπη παραπάνω από όσο χρειάζεται να παιχτεί μια διαφήμιση με θέμα τα Πόκεμον ενώ ένα μούλικο παρακολουθεί.

Θα ήταν τρομερή παράβλεψη να μην αναφερθεί το κρυμμένο μήνυμα του λήμματος. Μιας και τα «εορταστικά έσοδα» εξαφανίζονται ως δια μαγείας πρέπει να έρθουν νέα που θα μας επιτρέψουν να καταναλώσουμε όλα τα «απαραίτητα» που επιβάλλει η περίοδος. Έτσι, το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων καταφεύγει σε μεθόδους δανειοδανείων ώστε και γαλοπούλα να φάει, και να πάει σε σαλέ για να έχει απάντηση στην ερώτηση «Πού πήγες διακοπές», και να κάνει τα 3/4 της Πτολεμαΐδας χαρούμενα γεμίζοντας το σπίτι με λαμπιόνια και εξασφαλίζοντάς τους λίγη δουλίτσα ακόμη και να βρει την κατάλληλη ενδυμασία που θα έχει την τιμή να τσαλακωθεί περιμένοντας στην είσοδο γνωστών ξενυχτάδικων. Οπότε έχουμε γέννηση καινούριων χρεών κάτι που απεικονίζεται με γλαφυρότητα από το λήμμα.

Βέβαια η μία και μοναδική λύση είναι η αγορά ενός ή και περισσότερων κασονιών με μπουκάλια βότκα, τοποθέτηση επάνω τους σκούφου του Άι Βασίλη που τα μετατρέπει αυτόματα σε χριστουγεννιάτικο δώρο και σόλο αποστολή εξαφάνισής τους. Άντε και καλές γιορτές!

Όταν δεν πληρώνεις σε μαγαζί.

Η κιμωλία. Κατά συνεκδοχή, η αγορά επί πιστώσει. Κι αυτό γιατί οι παλιοί ταβερνιάρηδες είχαν ένα μικρό μαύρο πίνακα –την πλάκα– και εκεί σημείωναν με κιμωλία, με το τεμπεσίρι, τα βερεσέδια των πελατών, τα χρωστούμενα.

Η λέξη έχει επιβιώσει (just) με αυτή την έννοια στην έκφραση γράφω τεμπεσίρι –θέλει να πει η έκφραση πως σημειώνω ότι κάτι μου χρωστάς αλλά είτε δεν με νοιάζει να το ξεπληρώσεις, γιατί είναι ασήμαντο, είτε ξέρω ότι δεν πρόκειται να το ξεπληρώσεις, γιατί είσαι μπαταχτσής.

Υπάρχει επίσης και η έκφραση εσύ έχεις την πλάκα, εσύ και το τεμπεσίρι –δηλαδή, όλα τα εργαλεία και τα ατού τα έχεις στα χέρια σου και κάνεις κουμάντο.

Η προέλευση της λέξης, όπως έχει ήδη πει ο vikar, είναι από το τούρκικο tebeşir που σημαίνει ακριβώς κιμωλία και η σαφώς πιο συνηθισμένη σημασία της είναι η κιμωλία του μπιλιάρδου.

1. Επιδίδομαι σε λούφα, τεμπελιάζω εν ώρα εργασίας φροντίζοντας να μη δίνω στόχο, εξαφανίζομαι την κατάλληλη στιγμή και αφήνω τους συναδέλφους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Αρμόζει ιδιαίτερα στις στρατιωτικές και στις δημόσιες υπηρεσίες.

2. (μτβ.) Κλέβω, με ιδιαίτερη έμφαση στο λαθραίο της ενέργειας, υφαρπάσσω.

3. Αποφεύγω την πληρωμή μιας οφειλής ή την εκπλήρωση μιας υποχρέωσης.

4. Περνάω, μεταφέρω, διεκπεραιώνω λαθραία.

Τουμπανιασμένο, θεωρείται κάτι που βρίσκεται στα απώτερα όρια του. Προφ, η λέξη προέρχεται από το τέντωμα του δέρματος πάνω στο ξύλο, ώστε να κατασκευαστεί ένα αξιοπρεπές και αποτελεσματικό τύμπανο.

Βάση αυτού του χαρακτηριστικού του τύμπανου, η λέξη έχει σλανγκοποιηθεί σε άπειρους τομείς. Οι κυριότεροι από αυτούς:

• auto moto: α) τουμπανιασμένο αυτοκίνητο είναι αυτό που μετά τις μετατροπές, καταλαμβάνει τον διπλάσιο όγκο. Αεροτομές, φτερά, τριπλάσια λάστιχα, προβολείς. Τουμπανιασμένη μηχανή είναι αυτή που επίσης έχει πάνω της όλα τα έξτρα αξεσουάρ του εργοστασίου, συν ότι aftermarket έχει κυκλοφορήσει. β) τουμπανιασμένος κινητήρας είναι αυτός που έχει φτάσει τα όρια του. Άλλος ένας ίππος και μπουμ!
• γυμναστική: από τις ντόπες και την γυμναστική, γίνεσαι τούμπανο, τουμπανιάζεις. Δλδ τσιτώνουν οι μυς όπως το δέρμα του τύμπανου, και φαίνεται ότι λίγο να σφιχτείς, θα σκιστεί το δέρμα. Προ τουμπανιάσματος αγόραζες Μ(edium), και μετά XXL(large). Σαν το ανθρωπάκι της Michelin ένα πράμα.
• φαγητό μέχρι σκασμού: η λαϊκή (ακροβατούμε μεταξύ σλάνγκ και κυριολεξίας) μεταφορά του επιστημονικού όρου «τυμπανισμός». Αμάν έχεις φτάσει σε αυτό το σημείο, μία γουλιά νερό μπορεί να σε σκάσει. Επιστημονικά ο «τυμπανισμός» είναι το φούσκωμα, είτε από δυσλειτουργία του πεπτικού, είτε από εκτεταμένη ασιτία, είτε από πνιγμό. Στη σλανγκ, μιλάμε για κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας φαγητού ή ποτού, ή και τα δύο.
• οικονομικά / τεχνολογία: α) για πιστωτικές κάρτες που είτε είναι στα όρια τους, ή τα έχουν περάσει, και πληρώνεις κάπου 30% τόκο! η χαρά του τραπεζίτη! β) φορτωμένες κάρτες, ή σκληροί δίσκοι.

Ο πελάτης ο οποίος επιλέγει να αποχωρήσει δίχως να πληρώσει το οφειλόμενο ποσό που αντιστοιχεί στα προϊόντα που έχει καταναλώσει σε ένα μαγαζί.

Αν και πιθανό έως προφανές αίτιο αυτής της συμπεριφοράς θα μπορούσε να θεωρηθεί η απώλεια του χρηματικού αντιτίμου που θα έπρεπε να καταβληθεί, τις περισσότερες φορές ο λόγος που οδηγεί τον καταναλωτή να «τραβήξει πιστόλα», όπως λέμε, είναι η υποσυνείδητη ανάγκη που νιώθει να πάει κόντρα στο κατεστημένο, αναδεικνύοντας την λανθάνουσα καουμπόικη κουλτούρα του. Βέβαια, σε καταστάσεις εκτεταμένης χρήσης αλκοόλ, ο πιστολέρο ίσως λειτουργήσει ακούσια, μη όντας ικανός να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να πληρώσει.

Η προέλευση της λέξης αυτής βρίσκεται στη μακρινή άγρια δύση, όπου ο περίφημος Κλιντ Ίστγουντ, οπλοφορώντας, κατανάλωνε αμύθητες ποσότητες αλκοόλ στα εκάστοτε σαλούν και κατόπιν αυτού, εξαιτίας του ευερέθιστου χαρακτήρα του, τραβούσε το πιστόλι του, τα έκανε όλα λίμπα και φυσικά έφευγε κούκλος-ηθοποιός χωρίς να πληρώσει τίποτα!

Αξίζει να σημειωθεί πως αδόκιμη θα ήταν η εννοιολογική ταύτιση της λέξης με τον ομώνυμο ανεγκέφαλο ποδοσφαιριστή του ΟΣΦΠ Κώστα Μήτρογλου, ο οποίος απέκτησε το προσωνύμιο αυτό λόγω του χαρακτηριστικού πανηγυρισμού του!

βερεσέ (επίρρημα): με πίστωση. Από το τουρ. veresiye, υπάρχει και ο τύπος της λέξης βερσιγιέ.

Ο βερεσές είναι η αγορά ή η πώληση με πίστωση. Τα βερεσέδια είναι τα οφειλόμενα χρήματα της αγοράς ή πώλησης με πίστωση. Το βερεσέδικο είναι το αντικείμενο που αγοράζεται/πωλείται με πίστωση.

τα ακούω βερεσέ: χωρίς να δίνω σημασία, χωρίς να τα λαμβάνω υπόψη. Απάντηση με έμφαση στο «ότι έχω ήδη πάρει την απόφαση μου και δεν με μεταπείθεις».

τζάμπα και βερεσέ: χωρίς σοβαρή αιτία, άσκοπα, μάταια, άδικος κόπος, πήγε στράφι.

Ολοκληρωμένη η έκφραση έχει ως εξής: με άφησε νταντέλα ή είμαι νταντέλα, σε έκανα νταντέλα. Συνώνυμο του τους πήρα και τα σώβρακα, μας άφησαν άφραγκους, τίναξα την μπάγκα στην Καζαμπλάνκα, δεν έχω ούτε για ταξί, με ξεζούμισαν κ.λπ. Η λέξη προέρχεται από την δαντέλα, λόγω της περίτεχνης μπορντούρας και λόγω του ότι τα καλά εσώρουχα είναι δαντελένια.

Η έκφραση αναφέρεται συνήθως σε τρεις μεγάλους τομείς της ζωής. Τον τζόγο, τον έρωτα και το σεξ. Στους δύο πρώτους αφορά το οικονομικό, στον τρίτο την κατάσταση της κωλοτρυπίδας.

Λήμμα που κατατίθεται με απεριόριστο ρισπέκ στον τρισμέγιστο ορίτζιναλ σλανγκογνώστη Γιώργο Γεωργίου.

Ερμηνεύεται ως το έσχατο σημείο απελπισίας λόγω χρεών, ένα βήμα πριν το πουλί δηλαδής. Το σημείο αυτό χαρακτηρίζεται απαξιωτικό ακόμα και μεταξύ των αλανιών που μεταχειρίζονται τέτοιου είδους εκφράσεις, και που βεβαίως δεν θεωρούν ανήθικο το να είσαι ωραίος και να έχεις και τα χρέη σου.

Μπαινοντας βαθιά στην ουσία του λήμματος, διαπιστώνουμε τα εξής:

• Ότι η αλυσίδα του χρέους καταλήγει σε άτομα εκτός του monkeysphere του ομιλούντος
• Μιλάμε σαφώς για ένα πληθος πολυάριθμο, αλλά ποτέ «όλον τον κόσμο», να μη λεμε και υπερβολές, σοβαροί άνθρωποι!
• Η υποδιαίρεση της ανθρωπότητας στην οποία αναφερόμαστε αποτελεί κομματι του δυτικού ανεπτυγμένου κόσμου, οπότε και θα στραφούν σε ένδικα (και όχι μονο) μέσα για να πάρουν τα λεφτά τους.

Με αυτό πάμε διακοπές τα τελευταία χρόνια, ή κάνουμε Χριστούγεννα. Νομίζω ότι και αυτή η λέξη είναι σλανγκ, όσο και τα άλλα δάνεια, που αναφέρθηκαν, γιατί η λέξη δεν υπάρχει στα λεξικά, είναι πρόσφατη. Και, κυρίως, η έννοια είναι απαράδεκτη. Γιατί να χρεωθείς για να πας στην Πάρο ή στο Παρίσι, όταν μπορείς να περάσεις τις διακοπές σου κάνοντας ράφτινγκ;