Ορισμοί με ετικέτες (20)
Εμφανίζονται 1-10 από 20

1) Κανονικά (και λεξικογραφημένα), αύρα λέγεται ένα ελαφρά θωρακισμένο αστυνομικό όχημα, που στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή πλήθους. Αναφέρεται συχνά ως «της χούντας» (τότε τις είχαν για περιπολίες -για να μη γαμάνε το οδόστρωμα με τα τανκς κάθε τρεις και λίγο), αλλά ήταν σαφώς και της «δημοκρατίας».

Τα πρώτα μοντέλα (βρετανικής κατασκευής και προελεύσεως, αρχικά για στρατιωτική χρήση γύρω στον Α' Παγκόσμιο) δρούσαν και πριν την επταετία, ενώ το 1975 αντικαταστάθηκαν από κάτι καινούργια βελγικά, που γνώρισαν μεγάλες δόξες στις διαδηλώσεις της Μεταπολίτευσης. Αποσύρθηκαν οριστικά το 1981, τουλάχιστον απ' τους δρόμους. Τελευταία χρήση τους ήταν στη φύλαξη του αεροδρομίου.

Ο Τριαντάφυλλος εικάζει ότι «ίσως [λέγεται έτσι] επειδή είναι ελαφρύτερο από τα θωρακισμένα με ερπύστριες». Ο δε Μπάμπης δίνει την περιγραφή «οχήματα για την ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης». Μπορεί να λέει έτσι το προσπέκτους, αλλά οι αύρες δεν ήταν ταξί. Το ατού τους ήταν, πρώτον, ότι μπορούσαν να γκαζώσουν ατρόμητα μέσα από πλήθος και οδοφράγματα. Και δεύτερον, ότι δυο-τρεις μπάτσοι μπορούσαν άνετα να κατσικωθούν εκεί πάνω και να εκτοξεύουν δακρυγόνα, εν κινήσει άμα λάχει. Αυτά για τις παλιές αύρες.

2) Σήμερα όμως, αύρα λέμε ένα εντελώς διαφορετικό αστυνομικό όχημα: το κανόνι νερού (ή υδροβόλο, ή «Αίαντας» κατά την αστυνομική επιχειρησιακή ορολογία). Πάλι ελαφρά θωρακισμένο, αλλά πολύ μεγαλύτερο, ρίχνει νερό υπό πίεση -ακούγεται ακίνδυνο, αλλά να μη σου τύχει. Καινούργιο φρούτο στην Ελλάδα, έχει γράψει ιστορία σε άλλες χώρες (π.χ. στην Αμερική ενάντια σε μαύρους διαδηλωτές, στα ηρωικά σίξτιζ).

Εδώ σε μας πρωτοεμφανίστηκε στην Κερατέα, τώρα συχνάζει και στο Σύνταγμα ή όπου έχουμε ντράβαλα τέλος πάντων. Το μοντελάκι είναι ισραηλινό, και οι δυνατότητές του πολλές: διασκορπίζει πλήθος, καθηλώνει τους ευκίνητους, ενώ θεωρητικά επιτρέπει τη μίξη νερού με χημικά ή δακρυγόνο (κοινή πρακτική στη Γαλλία), ή με μπογιά («δεν ήμουν στη διαδήλωση, κυρ-αστυνόμε!» «αφού είσαι ροζ, ρε!»). Και φυσικά, τρομοκρατεί.

3) Τέλος, να σημειώσουμε ότι η λέξη αύρα δεν εξαφανίστηκε απότομα το '81 (που αποσύρθηκαν οι αύρες της μεταπολίτευσης), για να επανέλθει ως δια μαγείας το 2010. Ενδιαμέσως, χρησιμοποιήθηκε στον λαϊκό λόγο για να περιγράψει κάθε μυστήριο αστυνομικό όχημα (τζιπάκια, βανάκια, κλούβες, ό,τι), άλλοτε λόγω άγνοιας και άλλοτε μεταφορικά. Με αποτέλεσμα ένα τεράστιο μπέρδεμα αφενός, και να μείνει ζωντανή η λέξη αφεδύο -ώστε να πάρει καινούργιο σημαινόμενο 30 χρόνια μετά, που χρειάστηκε.

Πηγές: Ιός, Ελευθεροτυπία, Θεοδοσίου, βικούλα, Χότζας, deinosavros, jesus.

O αστυνόμος, ο τροχαίος, ο τηρητής της τάξης και του νόμου, ο κατά κόσμον μπασκίνας.

Τα παράγωγα της λέξης είναι το μπατσικό (περιπολικό) και η μπατσαρία (η αστυνομία σ' ένα γενικότερο) ενώ γνωστό είναι και το κλασικό πλέον σύνθημα μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι. Για τις σπάνιες περιπτώσεις που κάποιος θέλει να αναφερθεί χαϊδευτικά σ' έναν εκπρόσωπο του είδους, υπάρχει και η εκδοχή μπατσούλης (δέον να χρησιμοποιείται με μέτρο).

Η GLX βερσιόν του μπάτσου είναι ο μπάτσμαν.

Κατά το Πονηρόσκυλο, αυτό που κάνουν οι μοτοσυκλέτες στην μία ρόδα, και τα σκυλιά στα δύο πόδια (κάτι παραπάνω θα ξέρει). Επίσης: Το να στέκεται κάποιος ακίνητος μπροστά σε κάποιον (συνήθως ιεραρχικά ανώτερο) και να δείχνει απόλυτη πειθαρχία και φόβο.

Ετυμολογία: σούζα < ιταλικό suso < λατινικό επίρρημα su(r)sum = κίνηση από κάτω προς τα πάνω < subversum (σουπίνο) < subvertere = αναστρέφω, ανατρέπω < sub (= υπό) + vertere στρέφω, τέρπω.

Να μην συγχέεται με το τσούζει Σούζη;. Ή μήπως να συγχέεται;

Στα καλιαρντά είναι ο πρωθυπουργός, ο πριμάτσος, ο πρωθύ, ο πρωκτυπουργός, ως πρώτος μεταξύ πολλών νταβάδων που μας βγάζουν στο κλαρί και μας εκμεταλλεύονται.

Μεταφορά στα ελληνικά της έκφρασης cyber-bully, πρόκειται για αυτόν που κάνει cyber-bullying ήτοι διαδικτυακό εκφοβισμό, δηλαδή εκφοβίζει, απειλεί ή ταπεινώνει άλλους χρήστες του Διαδικτύου, δρώντας ως μπούλης και νταής. Όπως σημειώνει η Βικούλα, μεταξύ των πρακτικών που συνιστούν κυβερνο-νταηλίκι είναι η "αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού, η αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε πολλαπλούς παραλήπτες, η αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενος το άτομο που εκφοβίζεται, η υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση του ατόμου", όπως επίσης και το να "ποστάρεις φήμες και κουτσομπολιά για ένα άτομο στο ιντερνέτι προκαλώντας μίσος στους άλλους, ή να εντοπίζεις και στιγματίζεις συγκεκριμένα άτομα, δημοσιεύοντας υλικό που τους συκοφαντεί και τους εξευτελίζει δημόσια".

Τον όρο κυβερνονταήδες χρησιμοποιεί και ο Γιώργος Κυριαζής, μεταφραστής του Thomas Pynchon και δη του έργου Bleeding Edge:

Σε λίγο είναι συνδεδεμένοι και και κατεβαίνουν αργά από το πρωινό Μανχάταν στο ζοφερό σκοτάδι, με τις μηχανές αναζήτησης του επιφανειακού διαδικτύου από πάνω τους να σέρνονται από σύνδεσμο σε σύνδεσμο, αφήνοντας πίσω τους τα μπανεράκια και τα αναδυόμενα παράθυρα και τις ομάδες χρηστών και τα αυτοαναπαραγόμενα τσατ ρουμ... εκεί βαθιά όπου μπορούν να αρχίσουν να περιπλανιούνται ανάμεσα σε ιδιοποιημένα κομμάτια χώρου διευθύνσεων με κυβερνονταήδες να φρουρούν την περίμετρο, κέντρα λειτουργίας σπαμ, βιντεοπαιχνίδια που με τον ένα ή άλλον τρόπο κρίθηκαν υπερβολικά βίαια ή προσβλητικά ή όμορφα, και επομένως ακατάλληλα για την αγορά, όπως αυτή ορίζεται σήμερα...

Τόμας Πύντσον, Υπεραιχμή, Αθήνα: εκδ. Ψυχογιός, 2014, σ. 282

μπρατίδι, μπρατίδιο

Αφιερώνεται στην εξοχωτάτη Σούλτω, μυουμένη τε υποτακτικώς και μυούσα θεϊκώς στο μπιντιεσεμικό ιδίωμα.

Ως ανήκον στο μπιντιεσεμικό ιδίωμα προέρχεται από το αγγλικό brat, που σημαίνει αλητάκι, αλητάμπουρας. (Αρχικά σήμαινε το παιδί ενός ζητιάνου, προερχόμενο από λέξη για το κουρελιασμένο ρούχο, ίσως κελτικής προέλευσης, δες). Το brat εντάσσεται έτσι στο ελληνικό κλιτικό σύστημα. Ως μπρατίδι δηλώνει με χροιά περιφρόνησης τον αλητάκο κατά τα γαμίδι, αρχίδι, ναζίδι, υπουργίδι. Ως μπρατίδιο έχει και μια δόση ερωτικού πόθου κατά τα νυμφίδιο, πορνίδιο, μιλφίδιο. Εννοείται ότι τα φύλα μπορεί να είναι ο,τιδήποτε. Μπρατίδι(ο) μπορεί να είναι γυναίκα προς άντρα, ή άντρας υποτακτικός προς θεά δομινάτριχη, ή και πιο ΛΟΑΤ καταστάσεις. Επίσης μπορεί είτε να αναφέρεται σε μία BDSM σέσιον με τη στενή έννοια, είτε σε μία γενικότερη δομή σχέσης, μεταφορικώς ακόμη και εκτός BDSM συναφείας με τη στενή έννοια, καθώς κάθε σχέση θα έχει κάαααποια σαδομαζοχιστικά χαρακτηριστικά. Για καθαρά περιγραφικούς και όχι κανονιστικούς λόγους να αναφέρω πάντως ότι τα περισσότερα παραδείγματα που διαπίστωσα σε bdsm φοράδες είναι άντρας ντόμης με καυλάκι μπρατίδιο κορτσούδι σέξι αλλά σπασαρχίδω.

Μπρατ, λοιπόν, στο αγγλικάνικο μπιντιεσεμικό πρωτότυπο, και μπρατίδι ή μπρατίδιο στα ελληνικά, είναι ένας υποτακτικός, ένας μπότομ, ο οποίος δεν κάθεται σαν καλό παιδί- σουμπίτσα να υποστεί έτσι αδιαμαρτύρητα το σαδομαζοχιστικό παίγνιο που του "επιβάλλεται" από τον τοπ κυρίαρχό του, αλλά αντιθέτως "αγωνίζεται" ενάντια στην εξουσία του και τον προκαλεί. Το μπρατίδι μπορεί να τεστάρει τον κυρίαρχό του. Μπορεί απλώς να γουστάρει να δαμαστεί κάνοντας μόνο στην αρχή το αγρίμι. Ή μπορεί και η μπλόφα του μπρατιδίου να τραβήξει πολύ και να τα σπάσει στον κυρίαρχο. Γενικά το μπρατίδι είναι σε μια φάση πετραδάκια μου πετάς, παιχνιδάκια μου ζητάς, είναι περίεργο να τεστάρει όρια, δεν πάει by the book, αλλά παίζει το σαδομαζοχιστικό παιχνίδι μέσω μπιχεβιοριστικής δοκιμής και πλάνης (trial and error που λένε και στο χωριό μου).

Αρέσει αυτό στον κυρίαρχο; Κατ' αρχήν, ένα μπρατίδιο μπορεί να είναι πιο θελκτικό από μια παθητική σουμπίτσα, που αναλαμβάνει μοιρολατρικά το ρόλο της καθισταμένη ελαφρώς βαρετή (έως και βανίλια). Το μπρατίδι διεγείρει την καύλα εξουσίας του κυρίαρχου, που εντέλει είναι και η κυρίως καύλα σ' αυτόν τον μάταιο κόσμο, καθώς ο κυρίαρχος θα προσπαθήσει να δαμάσει κάποιον αρχικά αδάμαστο, ένα περήφανο άτι κατά μια άλλη μπιντιεσεμική έκφραση, Αλέξανδρος- Βουκεφάλας (ή βουκεφάλας) κιέτσ'.

Απ' την άλλη, προσοχή στο διάκενο ανάμεσα στην playfulness ή cheekiness, που είναι απολύτως θελκτικά, και την καθαυτό bratiness που είναι αρκετά κλικ πιο πέρα προς την κατεύθυνση της spasarchidishness.

Πάντως και ο φιλόσοφος που διατύπωσε κατ' εξοχήν τη διαλεκτική κυρίου και δούλου υποστήριξε ότι η εξουσία του Πνεύματος αξίζει μόνο αν γίνει μέσα από μια νίκη ως άρση της άρσης επί μιας αντίθεσης, ο,τιδήποτε άλλο είναι και φιλοσοφικώς- πνευματικώς και σεχουαλικώς βανίλια. Τα τσαλιμάκια του μπρατιδίου μπορούν να είναι επομένως το αλατοπίπερο μιας BDSM σέσιον ή σχέσης. Επειδή, όμως, δεν είναι πάντα προβλεπέ η έκβαση, μπορεί τελικά να σπαστεί άσχημα ο κάπα (κυρίαρχος) και να ξεκαυλώσει.

Αυτό βεβαίως μπορεί απλώς να σημαίνει ότι δεν είναι καλός κυρίαρχος. Ή ότι το μπρατίδι έχει κακοπέσει σε έναν κυρίαρχο, που δεν είναι ο σωστός κυρίαρχος, ο κυρίαρχος που πρώτα απ' όλους το μπρατίδι χρειάζεται για να ισιώσει. Γιατί εντέλει ο κυρίαρχος την έχει μεγάλη. Την ευθύνη. Το μπρατίδι απλώς συμπεριφέρεται με τον κακομαθημένο τρόπο που ξέρει να συμπεριφέρεται. Ο κυρίαρχος είναι αυτός που καλείται να βρει τα κουμπιά του και να το δαμάσει, πρώτα απ' όλα του ίδιου του μπρατιδίου.

Δίνω εδώ τον λόγο στους ειδικούς για τον πολυπλευρέστερο ορισμό του μπρατιδίου:

Για μένα είναι το κακομαθημένο ανώριμο πλάσμα που για τους λόγους του θέλησε -καύλα του και μαγκιά του- να δοκιμάσει η να συνεχίσει να ζει το BDSM. Κουραστικό, ανυπόφορα δύστροπο και τελικά για κλωτσιές -ή καλύτερα για αδιαφορία και περιφρόνηση- και στο σπιτάκι του σαν άτομο, τα ίδια και σαν BDSMερ. Απλά κουβαλάει την ραδιενέργεια του και στην ασυμμετρία του και καταλήγει με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία. Δεν ξέρω αν ένα τέτοιο κουκλάκι αρέσει σε κάποιους -ή ένα ατομάκι που να υποδύεται το ρόλο-, εγώ όποτε το πέτυχα στο διαβά μου, έφυγα σύντομα τρέχοντας αφού κάποιες φορές πέρασα και από το φαρμακείο για ηρεμιστικά. [...] Όχι ειναι πολύ έξω από παιχνίδι. Αφορά πολύ και τον βανίλια κόσμο, πάρα πολύ. Πολύ κουραστικό πλάσμα το Brat. Συνήθως οι πολύ όμορφες ή πολύ έξυπνες είναι έτσι, ή αυτές που παίζουν τους βανίλλα στα δάκτυλα. Είναι πρόκληση για οποιονδήποτε Κυρίαρχο που του αρέσουν γενικώς τα ρίσκα. Αν ο διάλογος δεν λειτουργεί, θα χρειαστεί να κάνει την καρδιά του πέτρα αρκετές φορές και να αφαιρέσει αυτονόητες ελευθερίες. Για να υποχρεωθεί στο λογικό το μπρατίδι, θα πρέπει να εξαναγκαστεί στο παράλογο. Μετά θα λειτουργήσει ο φόβος και κάπου κάπου το καλοπιάσιμο. Πλεονέκτημα αν το έχεις σπίτι σου, όπου μπορείς να το ελέγχεις πολύ καλύτερα. Τωρα γιατί να μπλέξει ο Κυρίαρχος με ένα τέτοιο άτομο; Ας απαντήσει ο καθένας Κυριαρχος για τον εαυτό του. Πρόκληση το μπρατίδι. Και πιο δυναμικό από τον συνεσταλμένο υ, κατά την γνώμη μου. [...] Για μένα πρόκληση είναι κάτι που με βελτιώνει, που μου επιστρέφει κάτι. Να ισιώσω ένα μαλακιστήρι αφού έχω αφήσει τα νεύρα και την ψυχική μου υγεία στο πορτ μπαγκάζ, δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Προτιμώ να σαπίσω να τον παίζω και σαν πρόκληση μαθαίνω τα σουμεριακά με μέθοδο linguaphone που αγόρασα από site στη Μαδαγασκάρη.

Brat στο BDSM

Μερικές ακόμη διαστάσεις:

• Το μπρατίδι είναι συχνά όμορφο κι έξυπνο. Για αυτό το παίρνει να είναι μπρατίδι. Δαρβινικά ομιλώντας τα χαζά άσχημα μπρατίδια δεν επιβιώνουν. Το γεγονός ότι το μπρατίδι μπορεί να είναι ένα ούμπερ χοτ καυλάκι σημαίνει ότι αξίζει τον κόπο του δαμάσματος. Εξάλλου λ.χ. μια γυναίκα που είναι μπρατίδι σε μια σχέση μπορεί σε προηγούμενη σχέση της να ήταν θεά ενός μουνόδουλου άντρα και να ξενέρωσε με τη βανίλια της φάσης, οπότε σε επόμενη σχέση καθίσταται μπρατίδι. Και το αντίστροφο δεν αποκλείεται, να είναι πρώτα μπρατίδι για να τραβήξει την προσοχή αδιάφορου άντρα και μετά να γίνει θεά κάποιου μουνοείλωτα.

• Αν το γιαλομιάσουμε το θέμα, το μπρατίδιο- γκόμενα μπορεί να έχει ένα θεματάκι με τον πατέρα του, λ.χ. να έχει φάει σκάλωμα μαζί του, και να γουστάρει έναν ντόμη πατρική φιγούρα, αλλά και να του τα πρήζει, επειδή έχει συνηθίσει ο δικός της πατέρας να της κάνει pampering.
• Το μπρατίδι μπορεί εντέλει να τιμωρηθεί περισσότερο από τον σούμπη/ σουμπίτσα. Εξάλλου μπορεί αυτό να είναι και αυτό που θέλει. Σε αυτήν την περίπτωση λέγεται αγγλικανιστί και Smart Ass Masochist, οι φίλοι του τον φωνάζουν SAM (δες). Το μπρατίδι- smart ass έχει χαρακτηριστικά όπως εξυπνάκιας, προσοχοπουτάνα, εγωπαθής, ντράμα κουίν. Λ.χ. αν υποθέσουμε ότι το Eurogroup είναι ένα ντάντζεο (dungeon) το μπρατίδι είναι κάπως όπως φαντάζονται οι σαμαροβενιζέλοι ότι είναι ο βαρουφάκης, δηλαδή μια αλήτρα που μπαίνει μέσα με τσαμπουκά, εγωπάθεια, απαιτεί να πέσουν όλα τα λέιζερ πάνω του, και που τελικά θα τιμωρηθεί υποτίθεται πολύ περισσότερο από ό,τι αν ήταν μια σαμαρελική σουμπίτσα. Αναλόγως του κατά πόσον αρέσει στον ντόμη, το μπρατίδι μπορεί να χρησιμοποιήσει και στοιχεία, όπως σαρκασμός και χούμορ στην αψήφησή του.
• Το κλειδί είναι η προσοχή. Συνήθως δεν γεννιέσαι ως μπρατίδι, αλλά γίνεσαι μπρατίδι ως μία επίκτητη συμπεριφορά, καθώς προσπαθείς να αποσπάσεις την προσοχή ενός αδιάφορου κυρίου σου. Αν ο κύριος δεν σε προσέχει και δεν εκπληρώνει τις μαζοχιστικές ανάγκες σου, τότε εφόσον σουμπίτσα ήσουν ούτως ή άλλως ο μόνος τρόπος να κάνεις μια διαφορά είναι να μετατραπείς σε μπρατίδι.
• Ποια θα είναι τότε η ενδεδειγμένη ανταπάντηση του κυρίαρχου; Μία λύση είναι η ακόμη μεγαλύτερη τιμωρία.

Αυτό σημαίνει ότι, πάλι δαρβινικά ομιλώντας, τα μπρατίδια είναι οι ανθεκτικές σουμπίτσες. Για να συνεχίζεις να είσαι μπρατίδι από κάποιο σημείο και πέρα σημαίνει ότι αντέχεις να είσαι μπρατίδι.

• Μια άλλη λύση είναι η αδιαφορία. Σε φάση, το don't feed the brats είναι το νέο don't feed the trolls. Όμως η αδιαφορία είναι η ενδεδειγμένη λύση μόνο επιφανειακά. Στην ουσία το μπρατίδι είναι ένα σύμπτωμα για κάτι άλλο. Οπότε ο εμπειρίκος ντόμης ψυχοψάχνει ποιες ανάγκες κρύβονται πίσω από το σύμπτωμα του μπρατιδίου, προκειμένου να απευθυνθεί αμεσότερα σε αυτές.
• Μπορούμε εδώ να κάνουμε μια διάκριση ανάμεσα σε σέσιον και σχέση. Σε μια σέσιον η μπράτινες μπορεί να είναι πλέιφουλνες επιθυμητή. Σε μια μακροπρόθεσμη σχέση, όμως, είναι μάλλον σύμπτωμα ότι κάτι πάει στραβά στη σχέση ή στον χαρακτήρα και για αυτό εντέλει οι έμπειροι BDSMηδες δεν την θέλουν, δεν την επιζητούν, ενώ είναι κυρίως οι λιγότερο έμπειροι που αφήνονται να παρασυρθούν από τον επιφανειακά πλέιφουλ/ παιγνιώδη χαρακτήρα της. Σε κάθε περίπτωση το αν ένα μπρατίδι θα ειδωθεί ως κιουτ αλατοπίπερο ή ως εκνευριστικό μαλακιστήρι είναι και θέμα προσωπικού γούστου και περί ορέξεως τζιτζίκια γιαχνί στην τελική.

Η εξουσία που ασκεί ο γκέης. Κατά τα «νταηλίκι», αλλά και «πουστρηλίκι». Με λίγα λόγια το γκεϊλίκι είναι το νταηλίδικο πουστρηλίκι, ή το πούστικο νταηλίκι, όπως προτιμάτε, προσωπικά πιστεύω το πρώτο.

Με μια λέξη: Βαλλιανάτος (όπου το γκεϊλίκι σχηματίζεται και κατά το «προεδριλίκι»).

Με περισσότερες λέξεις: Είναι ο γκέι που δεσμεύεται να μην αποτελέσει πουστρίγκο, αλλά αντιθέτως πούσταρχο! Γκέιλορντ! Πανηγυρίζει το γκεϊλίκι του με τις τελευταίες επιταγές της gay pride και gay celebration, κάνει την παρελασούλα του. Είναι υπέρ της Μυκόνου και των ελεύθερων σχέσεων, αλλά άμα λάχει πάει και στην Τήλο να διαδηλώσει το δικαίωμα των γκέι στον γάμο, ακόμη κι αν αυτός δεν πρόκειται να παντρευτεί ποτέ, ακόμη κι αν επιτευχθεί η νομοθετική ρύθμιση. Στρατεύεται στην ΛΟΑΤ και συχνάζει στα παραθύρια για να ταπώνει με το χιούμορ, ευφυία και ντρίπλες του τους ομοφοβικούς.

1. Τα γαμήσια μέσα σε διεφθαρμένη κυβέρνηση, αλά Ζαχόπουλο και καταστάσεις Φάκινγκχαμ.

2. Το γαμήσι που κάνει η κυβέρνηση στους πολίτες.

1. Εκτοξεύεται προβοκατόρικα σαν απαξιωτικός χαρακτηρισμός και ύβρη από εξωκοινοβουλευτικούς αριστερίζοντες και αναρχικούς κατά Κουκουέδων, που δρουν εναντίον τους σαν τραμπούκοι, τόσο κυριολεκτικά όσο και ιδεολογικά.

2. Αυτός που είναι εξουσιοδοτημένος να περιφρουρεί τις πορείες που τυγχάνουν της υποστήριξης του ΚΚΕ. Το γεγονός πως το ΚΚΕ υπερηφανεύεται (σε βαθμό αυτοδιαφήμισης) για αυτήν την περιφρούρηση, είναι η καλύτερη απόδειξη για την αποτελεσματικότητά του, όπως κι ολόκληρου του υποστηρικτικού μηχανισμού.

Εννοείται, πως καμιά απ’ τις δυο εκδοχές δεν ανήκει στην επίσημη ορολογία του κόμματος.

(Κλασική αργκό της φυλακής): Ο κουμανταδόρος, το άτυπο αφεντικό των φυλακισμένων, συχνά με την ανοχή του τυπικού αφεντικού (Διευθυντή) και σίγουρα με το δέος των φυλάκων. Ο υπερθετικός του βαρύμαγκα, αλλά και με σαφή ηγετικά προτερήματα. Πιθανότατα τούρκικης προελεύσεως.

Μεταφορικώς: Το αφεντικό με το άστε-ντούα.

Σερέτης, έξυπνος, δίκαιος και επικίνδυνος, ήταν ο εξισορροπητής των πολυσχιδών συμφερόντων μέσα στη φυλακή (π.χ. ζάρια, άδειες, πουστράκια, δουλειές επ' αμοιβή, ξεκαθαρίσματα, τιμωρία ρουφιάνων, ναρκωτικά, προστασία κ.τ.λ.). Γαμούσε κι έδερνε.

Συνήθως είχε αρκετά βαριά ποινή, όχι όμως για έγκλημα κατά περίσταση (π.χ. φόνος αντίπαλου βοσκού για τα γίδια) ή ειδεχθές (βιασμός ανηλίκων), αλλά κατ' εξακολούθησιν, κατ' επάγγελμα και κατά συνήθεια τελέσεως συγκεκριμένων εγκλημάτων (π.χ. μαστροπεία, αποδοχή προϊόντων του εγκλήματος, κιβδηλεία, λαθρεμπόριο, ναρκωτικά, εκβίαση κ.τ.λ.) και δη σε ρόλο αφεντικού-ενορχηστρωτή. Δηλαδή για εγκλήματα του δομημένου υποκόσμου 2-3 πόλεων και όχι χωριατίστικα καμώματα ή φλάς που έφαγε ένας μουρλός. Άλλωστε, λένε: «Ό,τι είσαι έξω απ' τη φυλακή είσαι και μέσα», δηλαδή αντιμετωπίζεσαι αναλόγως. Εξ άλλου, μέσα στην φυλακή έχει να κάνει κανείς, με ανθρώπους που οδηγήθηκαν εκεί κυρίως λόγω ιδιαιτέρως ανεπτυγμένων ενστίκτων (κατά τον Λομπρόζο!) και δεν θα είναι καθόλου εύκολο να τους γελάσει περί το ποιόν του. Έτσι, ο ψιλικατζής παραμένει ψιλικατζής, ο χρεοφειλέτης είναι ένα συμπαθητικό ανθρωπάκι, ο πρεζάκιας είναι ξεφτίλας κ.ο.κ.

Ο τσιρίμπασης όμως, μέσα-έξω ήταν αφεντικό και έπαιρνε ρέφες (=πόντους) απ' όλα τα επαγγέλματα του υποκόσμου, χάρη στη σωματική του ρώμη, το ψυχικό του σθένος και το μυαλό του, που δούλευε με διπλό διαφορικό. Χώρια που το φύσαγε από παραδάκι, ένεκα οι δουλειές έξω, που τις συνέχιζε ο έμπιστός του κι είχε και χρημάτιζε τους πουλημένους εκτελεστές του σωφρονιστικού συστήματος...

Ο σημαντικότερος τσιρίμπασης του παρελθόντος αιώνος, ήταν ο Νίκος Σκριβάνος, του οποίου πρωτοπαλίκαρο ήταν ο Νίκος Μάθεσης (ή τρελάκιας). Γνωστός τσιρίμπασης κι ο Σακαφλιάς, στη φυλακή Τρικάλων, που τον έφαγε η μαρμάγκα (ο Αντωνίτσης), είτε για να γίνει αυτός τσιρίμπασης είτε για λογαριασμό άλλου επίδοξου αφεντικού (δεν έχει εισέτι διευκρινισθεί, ακόμα και οι τρικαλινοί λένε μαλακίες).

Ο τσιρίμπασης γνώριζε ότι κατέχει ζηλευτή θέση στην μικρο-κοινωνία της φυλακής, δεν διακινδύνευε το κύρος του για μηδαμινά πράγματα (έστελνε άλλους) και όφειλε να προσέχει όλες τις κινήσεις, στον μικρό και περιορισμένο χώρο της φυλακής, του κάθε βαρύμαγκα που βυσσοδομούσε εναντίον του. Άλλωστε, η αποκαθήλωσή του ήταν ιδιαιτέρως οδυνηρή: Είτε ο θάνατος του στερούσε το αξίωμα, είτε (χειρότερα) η δημόσια διαπόμπευση = τον βαράγανε ή τον πηδάγανε πεν-έξι βαλτοί μπεχλιβάνηδες... Τη θέση του, την έπαιρνε ατάκα ο μάγκας που του την έστησε, για να μην δημιουργηθεί κενόν εξουσίας (!)

Βλ. σχετικά «Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη», «το άγιο χασισάκι» κ.α. (Ηλίας Πετρόπουλος) και «Τα παιδιά της πιάτσας» και «Παραμύθια πίσω απ' τα κάγκελα» του Νίκου Τσιφόρου. Ειδικά, στο «Τουμπεκί» του Πέτρου Πικρού, ψυχογραφείται θαυμάσια η έννοια και η νοοτροπία του τσιρίμπαση εν έτει 1927 (!)