Στη γηπεδική διάλεκτο σημαίνει επεισόδια μεταξύ οπαδών αντίπαλων ομάδων ή οπαδών και αστυνομίας.

-Τι έγινε στο Αρτάκη το Σάββατο ρε ψηλε;
-Παίχτηκε σκηνικό με τις γαβριέλες(=γαύροι).Τους ρίξαμε τρελό τρέξιμο!

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

1) Κανονικά (και λεξικογραφημένα), αύρα λέγεται ένα ελαφρά θωρακισμένο αστυνομικό όχημα, που στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή πλήθους. Αναφέρεται συχνά ως «της χούντας» (τότε τις είχαν για περιπολίες -για να μη γαμάνε το οδόστρωμα με τα τανκς κάθε τρεις και λίγο), αλλά ήταν σαφώς και της «δημοκρατίας».

Τα πρώτα μοντέλα (βρετανικής κατασκευής και προελεύσεως, αρχικά για στρατιωτική χρήση γύρω στον Α' Παγκόσμιο) δρούσαν και πριν την επταετία, ενώ το 1975 αντικαταστάθηκαν από κάτι καινούργια βελγικά, που γνώρισαν μεγάλες δόξες στις διαδηλώσεις της Μεταπολίτευσης. Αποσύρθηκαν οριστικά το 1981, τουλάχιστον απ' τους δρόμους. Τελευταία χρήση τους ήταν στη φύλαξη του αεροδρομίου.

Ο Τριαντάφυλλος εικάζει ότι «ίσως [λέγεται έτσι] επειδή είναι ελαφρύτερο από τα θωρακισμένα με ερπύστριες». Ο δε Μπάμπης δίνει την περιγραφή «οχήματα για την ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης». Μπορεί να λέει έτσι το προσπέκτους, αλλά οι αύρες δεν ήταν ταξί. Το ατού τους ήταν, πρώτον, ότι μπορούσαν να γκαζώσουν ατρόμητα μέσα από πλήθος και οδοφράγματα. Και δεύτερον, ότι δυο-τρεις μπάτσοι μπορούσαν άνετα να κατσικωθούν εκεί πάνω και να εκτοξεύουν δακρυγόνα, εν κινήσει άμα λάχει. Αυτά για τις παλιές αύρες.

2) Σήμερα όμως, αύρα λέμε ένα εντελώς διαφορετικό αστυνομικό όχημα: το κανόνι νερού (ή υδροβόλο, ή «Αίαντας» κατά την αστυνομική επιχειρησιακή ορολογία). Πάλι ελαφρά θωρακισμένο, αλλά πολύ μεγαλύτερο, ρίχνει νερό υπό πίεση -ακούγεται ακίνδυνο, αλλά να μη σου τύχει. Καινούργιο φρούτο στην Ελλάδα, έχει γράψει ιστορία σε άλλες χώρες (π.χ. στην Αμερική ενάντια σε μαύρους διαδηλωτές, στα ηρωικά σίξτιζ).

Εδώ σε μας πρωτοεμφανίστηκε στην Κερατέα, τώρα συχνάζει και στο Σύνταγμα ή όπου έχουμε ντράβαλα τέλος πάντων. Το μοντελάκι είναι ισραηλινό, και οι δυνατότητές του πολλές: διασκορπίζει πλήθος, καθηλώνει τους ευκίνητους, ενώ θεωρητικά επιτρέπει τη μίξη νερού με χημικά ή δακρυγόνο (κοινή πρακτική στη Γαλλία), ή με μπογιά («δεν ήμουν στη διαδήλωση, κυρ-αστυνόμε!» «αφού είσαι ροζ, ρε!»). Και φυσικά, τρομοκρατεί.

3) Τέλος, να σημειώσουμε ότι η λέξη αύρα δεν εξαφανίστηκε απότομα το '81 (που αποσύρθηκαν οι αύρες της μεταπολίτευσης), για να επανέλθει ως δια μαγείας το 2010. Ενδιαμέσως, χρησιμοποιήθηκε στον λαϊκό λόγο για να περιγράψει κάθε μυστήριο αστυνομικό όχημα (τζιπάκια, βανάκια, κλούβες, ό,τι), άλλοτε λόγω άγνοιας και άλλοτε μεταφορικά. Με αποτέλεσμα ένα τεράστιο μπέρδεμα αφενός, και να μείνει ζωντανή η λέξη αφεδύο -ώστε να πάρει καινούργιο σημαινόμενο 30 χρόνια μετά, που χρειάστηκε.

Πηγές: Ιός, Ελευθεροτυπία, Θεοδοσίου, βικούλα, Χότζας, deinosavros, jesus.

  1. (1976)
    Και βγαίνουν, που λες, οι αύρες, παίρνουν το οδόφραγμα της Πατησίων παραμάζωμα, σκορπίζει ο κόσμος, πέφτουν δακρυγόνα, της πουτάνας, μας κυκλώσανε, άστα. Μιλάμε για πολύ ξύλο.

  2. (2012)
    Δείτε τη φωτογραφία που ανέβασε το Prezatv στο Twitter με την αύρα να ρίχνει νερό πάνω στους διαδηλωτές!

  3. (1998)
    - Ωχ, κατεβάσανε αύρα!
    - Πού, πού;
    - Εκεί, εκεί!
    - Αυτό είναι κλούβα, γαμώ την ασχετοσύνη σου.
    - Ό,τι και να 'ναι τρέχα!
    - Φάε ένα μάχιμο...

  4. Η «τεθωρακισμένη ίλη εφόδου» που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 1947, ως συνέχεια της περιβόητης κατοχικής μονάδας του Μπουραντά, μετασχηματίσθηκε μεν το φθινόπωρο του 1960 σε «Μηχανοκίνητον Υποδιεύθυνσιν» (και την επόμενη χρονιά διαφημίστηκε -ως «Τμήμα Κρούσεως»- στα επίσημα «Αστυνομικά Χρονικά»), η δύναμή της όμως περιοριζόταν σε κάποιες απαρχαιωμένες «αύρες» βρετανικής προέλευσης. «Σε μερικά απ' αυτά τα οχήματα, δεν έστριβαν καν τα τιμόνια για να φέρουμε βόλτα γύρω-γύρω την Ομόνοια», θυμάται ο κ. Ψυχογιός.
    (Ιός - «Πώς έφτιαξα τα ΜΑΤ»)

  5. AVRA MOWAG πρώην Ε.Α. πωλείται. Είναι πλήρως ανακατασκευασμένη και λειτουργική (Ground up restoration). Συνοδεύονται με μεγάλο στοκ ανταλλακτικών αλλά και ειδικά εγχειρίδια για το όχημα. Η τιμή της είναι 22.000 ευρώ και δίνει πληροφορίες ο Χρήστος.
    (επωλήθη...)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Από μπλε και χακί αποτελούνται τα κοινώς λεγόμενα ΜΑΤ, δηλαδή οι αστυνομικοί που είναι επιφορτισμένοι με τη διατήρηση της τάξης μέσω της καταστολής πλήθους (ή, για να το κάνουμε πιο λιανά, ματατζήδες είναι οι μπάτσοι που σπάνε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις. Δια ροπάλου.). Ο διαχωρισμός παραπέμπει προφανώς στο χρώμα της στολής.

Τα μπλε ανήκουν στην ΥΜΕΤ (Υποδιεύθυνση Μέτρων Τάξης) και είναι βοηθητικό σώμα. Σε φουλ εξοπλισμό, φέρουν όπλο, γκλομπ, ασπίδα και κράνος. Συνήθως τούς κατεβάζουν όπου δεν προβλέπεται πολύ ξύλο, ή για ελιγμούς (περικυκλώσεις, αποκλεισμούς εισόδων / εξόδων και άλλα στρατηγικά), ή απλώς για καβάντζα. Πληθυντικός: τα μπλε, οι μπλε ή οι μπλέδες.

Τα χακί, οι κατεξοχήν ματατζήδες, ανήκουν στην ΥΑΤ (Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης). Ο εξοπλισμός τους περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, αλλά και αλεξίσφαιρα γιλέκα, αντιασφυξιογόνες μάσκες, περικνημίδες και λοιπά προστατευτικά, δακρυγόνα και κρότου-λάμψης. Αυτωνών η εκπαίδευση είναι για πιο χάρντκορ καταστάσεις. Γι' αυτό και αν ψάξεις για φωτογραφίες με «ΜΑΤ», «καταστολή» κλπ, εννιά στις δέκα θα σου βγάλει χακί στολές. Πληθυντικός: τα χακί, οι χακί ή οι χακήδες. Σπανιότερα, λέγονται και πράσινοι.

Να μη συγχέονται με τους εκαμίτες, οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με την καταστολή πλήθους -αυτοί είναι καθαρά κομάντα. Παλιότερα, οι πρωτάρηδες τους μπέρδευαν (έβλεπαν τα χακί σε πλήρη εξάρτυση, ένα ομολογουμένως σχιακτικό θέαμα, και λέγανε αμάν! μας την πέσαν τα ΕΚΑΜ!) -αλλά έκαναν λάθος, διότι τα ΕΚΑΜ δεν είχαν κανένα λόγο να βρίσκονται σε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις. Απ' τα δεκεμβριανά και μετά, τίποτα πλέον δεν αποκλείεται. Άντε με το καλό, να κατεβάσετε και στρατά στους δρόμους, να μην κοροϊδευόμαστε τέλος πάντων.

Δες και: καπελάκιας.

  1. Είμαι στα ΥΜΕΤ (μπλε με ασπίδες) και θέλω να θίξω το θέμα της προτροπής του κόσμου προς εμάς να ενωθούμε με το πλήθος ώστε αυτό νικηφόρο να μπει μέσα στην βουλή...

  2. Διμοιρίες έχουν περικυκλώσει την ΑΣΣΟΕ από απόσταση, μια μπλε Δεριγνύ και Πατησίων από την μεριά της καθόδου, κλούβα με χακί στην πλατεία Βικτωρίας ακριβώς έξω από τα πρώην FLOCAFE. Οι μπλέ είναι σε στάση αναμονής σε σχετική ετοιμότητα.

  3. Πριν λίγο εισέβαλαν μπάτσοι στον χώρο του σχολείου. Απέναντι έχει κλούβα με μια διμοιρία χακήδες, δυο περιπολικά και ασφαλίτικα.
    (όλα απ' το νέτι)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Μια εμβληματική φυσιογνωμία των διαδηλώσεων (τον θυμάμαι ήδη από το 1998 και μάλλον είναι παλιότερος αρκετά), ο ανθρακωρύχος είναι ο συμπαθής πληθωρικός κωφάλαλος μπροστάρης των διαδηλώσεων. Εφοδιασμένος με εργατική κάσκα και ιατρική μάσκα για τα δακρυγόνα (από όπου πήρε και το ψευδώνυμο) και φορώντας ενίοτε μάσκα για τη θάλασσα πάνω από τα χαρακτηριστικά γυαλιά μυωπίας, συμμετέχει στις διαδηλώσεις και πάντα αλληλέγγυος, βοηθάει όποιον βρεθεί σε ανάγκη χτυπημένος από τα δακρυγόνα, τα γκλομπ και τα υπόλοιπα χάδια του δημοκρατικού μας καθεστώτος.

Στον ελεύθερό του χρόνο (από τις πορείες), πηγαίνει κανένα γήπεδο όπου κι εκεί καταφέρνει να μαγέψει τα πλήθη (βλ. βίντεο). Γενικά από λεφτά δεν πρέπει να τα πάει καθόλου καλά, γι' αυτό και όπως έμαθα εθεάθη ο καημένος τώρα τελευταία με ένα τετράδιο να ζητάει μια μικρή συνεισφορά από τον κόσμο.

Τον έχουνε κατηγορήσει και για ασφαλίτη, αλλά μάλλον αυτά είναι κακόβουλες ανακρίβειες κάποιων ασυναίσθητων. Στο τέλος θα βγάλουν ασφαλίτη και τον Λουκάνικο!

Μιας και το ανοίξαμε το ζήτημα, βάζω και την κατάθεση της φίλης μου της Νάγιας στον ορισμό:

Ο Μανωλάκης ο Μεζούρας όπως τον ξέρω εγώ... Από το 1987 παρακαλώ, όταν παίζαμε ηλεκτρονικά στο Κιάτο (απ' όπου και κατάγεται)... Γιατί πάντα κυκλοφορούσε με μια μεζούρα στο χέρι... Αγαπημένο του ηλεκτρονικό ένα με ένα πιγκουινάκι το οποίο το έλεγε «πάπι» με την χαρακτηριστική του ομιλία... Έμπαινε στο μαγαζί (το αναψυκτήριο του Μπαγλαμπά πίσω από την disco SUPER STAR με το ψαράκι.... Θυμάται κανείς;), το έψαχνε λέγοντας «πάπι που;» και οι περισσότεροι τον στέλναμε στην τουαλέτα....

Αργότερα τον είδα στα γήπεδα... Στην σκεπαστή στη Φιλαδέλφεια και στο στίβο στο ΟΑΚΑ είτε έπαιζε ο ΠΑΟ είτε ο ΟΣΦΠ (1998 περίπου...)

Οι ΚΝίτες πριν καμιά 10αριά χρόνια τον λέγαν ασφαλίτη και δεν τους άλλαζες τη γνώμη με κανέναν τρόπο....
Και είναι αγέραστος ρε γαμώτο... 25 χρόνια ίδιο τον θυμάμαι...

Nayapedia λέμεεεε!!! χαχαχαχα Naya speaking

  1. (από Indymedia)
    «Ναι, αυτός που χτυπήθηκε πολύ άγρια από τους μπάτσους είναι ο γνωστός, συμπαθής «ανθρακωρύχος». Φιγούρα γνωστή σε όλους μας, αλλά ακόμα και στον τελευταίο πρωτοεισακτέο των μπατσοσχολών- πολύ περισσότερο στους «έμπειρους» μπάτσους ή κρυπτομπάτσους σημερινούς βασανιστές του.»

  2. (από Indymedia)
    «Ήμουν παρών χθες στο περιστατικό με τον Μεζούρα. Κάποιος απ' αυτούς τους «Αγανακτισμένους» που μαζεύονται με σημαιούλες στον άγνωστο, ενοχλήθηκε από τις κραυγές του (κωφάλαλος είναι ο άνθρωπος, έλεος...) και πήγε να τον διώξει. Ο Μεζούρας, όπως όλοι τον ξέρουμε τόσα χρόνια στο δρόμο, δεν κώλωσε και αντιστάθηκε στο φασισταριό. Ο σιστας τότε τον χτύπησε με ένα μπουκάλι μπύρας στο κεφάλι με τα γνωστά επακόλουθα. Ελπίζω κάποιος να έχει γνώση της κατάστασης του και να μας ενημερώσει, γιατί ο άνθρωπος πραγματικά έδειχνε να υποφέρει μετά το θρασύδειλο χτύπημα.»

  3. (από εδώ)
    «Ανθρακωρύχος. ( Πάντα μάχιμος με αγανακτισμένες κραυγές μπορεί με την ευφράδεια λόγου του να μαγέψει οποιοδήποτε εξεγερμένο ανα την γή. Στήριξη του παρέχει η Original 21).»

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Περιπολία αστυνομικών, πολλά στρουμφάκια μαζί που βολτάρουν στον δρόμο με τη γνωστή στάση -ευθυτενείς, χεράκια διπλωμένα πίσω στη μέση, αγέρωχο βλέμμα και καλά βλοσυρό και απειλητικό... τς τς τς... Συχνάζουν σε γήπεδα, συγκεντρώσεις, ομιλίες, συναυλίες, πορείες... και γενικότερα όπου μαζεύεται πολύς κόσμος και υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν επεισόδια.

Άσε ρε φίλε, βγήκαμε τρέχοντας από το γήπεδο να γλιτώσουμε τη φασαρία και πέσαμε πάνω σε μια μπατσοθύελλα... τι να σου λέω... μας πήραν στο κυνήγι και παραλίγο να μας συλλάβουν.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Κυρίως στον πληθυντικό, ο μπάτσος του οποίου η εξάρτυση δεν περιλαμβάνει κράνος. Αν θυμάμαι καλά, η διαβάθμιση σε επίπεδα δυσκολίας είναι:

καπελάκηδες < μπλέδες < ματάδες / ματατζήδες < εκάμ < στρατός.

Οι μπλέδες (μπλες στον μάλλον ανύπαρκτο ενικό) διακρίνονται απ' τους ματάδες λόγω του μπλε, αντί χακί, χρώματος στολής, φοράνε κράνος, και είναι πιο καλά εξοπλισμένοι απ' τους καπελάκηδες, αλλά δεν έχουν τα χημικά για καραμέλες, γιατί δε φοράνε όλοι μάσκα, και δεν έχουν όλοι ασπίδα (αν θυμάμαι καλά, επίσης).

Οι καπελάκηδες δεν κάνουνε για τίποτα, κρέας για τα κανόνια σε φάση, ενώ οι ματάδες είναι ο μεγάλος κακός του βίντεογκέημ. Τώρα τα αποτυχημένα καγκούρια τύπου ΔΙΑΣ δεν τα πρόλαβα, ας πέσουν σχόλια.

Έχω την εντύπωση ότι ο ενικός ματατζής είναι συχνότερος του ματάς, και το αντίθετο παίζει στον πληθυντικό.

  1. - Ποια αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας στα γήπεδα και μαλακίες. Τις περισσότερες φορές καπελάκηδες στέλνουνε, άιντε και τίποτα μπλέδες. Πού να τους κάνουνε ζάφτι τους χουλιγκάνους.

  2. - Ήταν πολλοί, αλλά ήταν καπελάκηδες, ρε πούστη... Αν κάναμε ένα ντου, παραμάζωμα θα τους πέρναμε. Μετά σκάσανε οι ματάδες και το διαλύσαμε ησύχως.

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Αργκό των αναρχικών. Βασικά η φράση είναι κυριολεκτική και προκύπτει από το γεγονός ότι στις συγκεντρώσεις, πορείες, συνελεύσεις κλπ, το σχετικό ξήλωμα για το μάζεμα χρημάτων (για αφίσες, δικηγόρους συλληφθέντων κλπ) γίνεται μέσα σε ένα κράνος που περνάει γύρω γύρω στους / στις παρευρισκόμενους /-ες.
Το κράνος συνήθως είναι για διάφορους λόγους ό,τι πιο πρόχειρο υπάρχει σε δοχείο στις εν λόγω συναθροίσεις, μετά τα κουτάκια μπύρας, που όμως δεν προσφέρονται. Λειτουργεί σαν κινητό παγκάρι (ευαρεστηθείτε να τσοντάρετε παρακαλώ...).

- Ποιος μαζεύει τα λεφτά ρε συ;
- Θα περάσει κράνος είπανε...
- Καλά, εγώ τηγκανά... δώσε και για μένα...
- Α ρε κουνάβι τζαπατίστα...

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

α. Εναλλακτική αποστροφή στη γνωστή κινηματική ιαχή «και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει...»΄.

Λέγεται ότι την ασυναγώνιστη αγωνιστική αυτή παραλλαγή του «μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι» πρωτοείπε στο μεσοπόλεμο ο, παρεισφρύσαντας στο μπλακ μπλοκ, ποιητής εκ του pro-χοίρου (φίλος του χοιρινού) Αντρέ Μπρετόν, διότι καθώς εξήγησε αργότερα «διατί να υβρίζομεν τα γουρούνια; δε φταίνε αυτά που είναι μπλε, μητεούτε βεβαίως τα ψάρια ευθύνονται !».

Ανεκδοτολογικά και σύμφωνα με αυτήκοους μαρτυριάρηδες, οι πορδές των μαύρων βαρβάρων ένιωσαν φοβερή την προσβολή προς το ιερότερον και παναγριώτατον των συνθημάτων, έχασαν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, και ωσεκτουτού έπαψαν να σπάνε το έδαφος (τσιμεντένιο κράσπεδο), επίσης κάτω από τα πόδια τους, και εξυλόκοπησαν το φτωχό Αντρέ. Εξ ου και το άλλο υπερυπερρεαλιστικό σύνθημα «αφήστε το μπετόν, και πιάστε [Σ.τ.Σ.: στις μάπες] το Μπρετόν» αργότερα εύχρηστο σε οικολογικές πρωτοβουλίες ενάντια στις αναπλάσεις πλατειών. (Σύμφωνα πάντως με άλλους ερευνητές, η παραλλαγή θα πρέπει να χρεωθεί σε ωτοπερήφανο υπέργηρο σύντροφο).

β. Να σημειώσουμε εδώ δυο ακόμα παραλλαγές του ίδιους συνθήματος:

«Και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει
Μικρό μου Πόνυ, μικρό μου Πόνυ!»
Παραλλαγή που δείχνει ότι ο α/α χώρος καθόλου δεν είναι τόσο μάτσο όσο η φεμινιστική εσωτερική αντιπολίτευση τον θέλει, τουναντίον.

γ. Να σημειώσουμε ακόμα και το «Και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει
Μπάτσοι, γουρούνια, παλιοχαρακτήρες!
που φανερώνει ότι από τον Πρίγκηπα Κροπότκιν κι έπειτα, ο χώρος των αναρχικών μια ζαμπουνιά την έχει, ακόμα κι όταν παραφέρεται.

δ. παραλλαγές του στυλ »εσείς πουλάτε την άσπρη σκόνη«
απορρίπτονται ως μερικευτικές και παρωχημένες λόγω αύξησης του κύκλου εργασιών και επέκταση των δραστηριοτήτων των δορυφόρων σε νέα επιχειρηματικά αντικείμενα.

- Μπάτσοι, πιρούνια, δορυφόροι...
- Πες το δυνατά ρε μαλάκα να γελάσουμε....
- Να γίνω ο γραφικός της πορείας για να γελάς εσύ ρε βλάκα...

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Η περιγραφή του ατόμου των ΜΑΤ... Της γνωστής αστυνομικής μονάδας...

Έκαναν ντου οι ματατζήδες και τους σάπισαν στο ξύλο...

(από Khan, 27/03/13)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

Παρατσούκλι των ομάδων περιφρούρησης της ΚΝΕ. Ο όρος επικράτησε μετά το 1997 –όταν οι συγκεκριμένες ομάδες έπαιξαν τον ρόλο των ΜΑΤ στις πορείες για την επέτειο του Πολυτεχνείου, απωθώντας αντιεξουσιαστές και σπρώχνοντάς τους προς τα παρακείμενα ΜΑΤ.

— Πώς ήταν χθες η πορεία;
— Τα κλασικά, μας την έπεσαν τα ΜΑΤ έξω από τη Θεολογική –τα ΚΝΑΤ είχαν αργία χθες...

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία