Ορισμοί με ετικέτες (24)
Εμφανίζονται 1-10 από 24

Θέτοντας αυτή την κατάληξη παρουσιάζουμε με τριτοκοσμικά χρώματα την εικόνα ενός κράτους, μιας εταιρίας, κλπ

Το «με Μαρξ, ορθοδοξία και μια ζεϊμπεκιά» είναι στίχος του Χάρρυ Κλυνν από το «Ελλάδα, η χώρα του πράσινου ήλιου» στα '80ς. Ο Χάρρυ Κλυνν στα '80ς σατίριζε την τότε νεοεμφανιζόμενη γειτνίαση μαρξιζόντων και ορθοδόξων, που εν μέρει προήλθε εκ των τελευταίων ως αντίδραση για τις κατηγορίες όσον αφορά στον ρόλο της Εκκλησίας κατά την Δικτατορία, και εν μέρει στα πλαίσια γενικότερων ζυμώσεων στην σοσιαλιστική δεκαετία των '80ς. Σήμερα, όμως, το οξύμωρο σχήμα «μαρξορθόδοξος», ως αντιδιαστελλόμενο από αυτό που οι ίδιοι θεωρούν ως ευρωλιγούρηδες ή φωταδιστές, δηλώνει ότι στην σύγχρονη Ελλάδα πλάι στην κλασική αντίθεση Δεξιά-Αριστερά, υπάρχει ένα παράπλευρο ιδεολογικό δίπολο που μπλέκεται με περίεργους τρόπους στα υπάρχοντα κόμματα. Οι «μαρξορθόδοξοι» είναι αυτοί που πιστεύουν σε ιδανικά της «καθ' ημάς Ανατολής», των ελληνικών «κοινοτήτων», σ' ένα είδος ιθαγενούς σοσιαλισμού. Το οποίο στην πράξη σημαίνει απλώς έντονη κριτική στην Δύση και τον φιλοδυτικισμό, η οποία κριτική τους φέρνει σε στενή γειτνίαση με καθαυτό μαρξίζοντες αντικαπιταλιστές. Από την άλλη, έχει γίνει και μια γειτνίαση μεταξύ δεξιών με την έννοια του φιλοδυτικού φιλελευθερισμού και ορισμένων αριστερών τύπου λ.χ. ΣΥΡΡΙΖΑ, που είτε απλώς διεκδικούν κάποια γενικά δικαιώματα (στην καλύτερη περίπτωση), είτε απλώς θεωρούν ότι είναι τρέντυ να ψηφίσεις ένα αριστερό κόμμα, που να μην βαρύνεται όμως με τον δογματισμό του ΚΚΕ.

Το αποτέλεσμα είναι ότι τόσο οι μαρξορθόδοξοι, όσο και οι ευρωλιγούρηδες διοχετεύονται σε πολλά κόμματα και εξουσίας και εναλλακτικά. Έχω την εντύπωση ότι οι μαρξορθόδοξοι τείνουν να διοχετεύονται περισσότερο σε Ν.Δ. και μετά ΚΚΕ, Παπαθεμελή ή και ΛΑΟΣ, ενώ οι ευρωλιγούρηδες πιο πολύ σε ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΡΙΖΑ και μετά Ν.Δ. και εναλλακτικά φιλελεύθερα ή οικολογικά κόμματα. Αλλά πιστεύω εξίσου ότι τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ έχουν και μαρξορθόδοξους και ευρωλιγούρηδες στις τάξεις τους, κι αυτό τα καθιστά κατάτι αντιφατικά. Βεβαίως και τα δύο άκρα αυτά του διπόλου έχουν καθ' εαυτά τις αντιφάσεις τους. Μερικά φαινόμενα για χάρη παραδείγματος. Βλέπουμε μια γειτνίαση στους «μαρξορθόδοξους» προσωπικοτήτων τόσο ετερόκλητων όσο ο Κώστας Ζουράρις, η Λιάνα Κανέλλη, ο Χρήστος Γιανναράς, ο π. Μεταλληνός, ο Διονύσης Σαββόπουλος (πιο πολύ '80ς - '90ς), ο Γεωργουσόπουλος, ο Παπαθεμελής κ.ά., ενώ η κατά βάση αριστερή εκφραστική τους χρησιμοποιείται και από ακροδεξιούς λ.χ. του Καρατζαφέρη. Από την άλλη, βλέπουμε φαινόμενα, όπως λ.χ. της «συμμετοχικής δημοκρατίας», που επαγγέλθηκε ο Γ. Παπανδρέου το 2004 βάζοντας στο ίδιο κόμμα Ανδρέα Ανδριανόπουλο και Στέφανο Μάνο με Μίμη Ανδρουλάκη και Μαρία Δαμανάκη, πράγμα που του κόστισε τις εκλογές, εν μέρει. Και το άλλο οξύμωρο, που βλέπουμε στις μέρες μας είναι ότι έχουμε μια οιονεί φιλορωσική Δεξιά της Ν.Δ. και μια ας πούμε φιλοαμερικανική Κεντροαριστερά του ΠΑΣΟΚ, πολύ σχηματικά βέβαια, και κυρίως σε επίπεδο συμπαθειών των δύο ηγεσιών.

Αυτά. Απλώς διερωτήθηκα μήπως σε σλανγκ λεξιπλασίες μπορεί να βρεθεί ακριβέστερη περιγραφική δυναμική από ό,τι σε κλασικούς όρους, όπως Δεξιά-Αριστερά.

Ο κάτοικος του Ελλαδιστάν, δηλαδή ο Έλληνας όταν συμπεριφέρεται τριτοκοσμικά ή τεταρτοκοσμικά και απολίτιστα, σαν κάφρος. Άργκιουαμπλjυ ο όρος προσβάλλει περισσότερο τους κατοίκους κρατών σε -σταν, όπως τους συμπαθείς και ευγενικούς Πακιστανούς παρά τους Ελληνάρες, αλλά τέσπα. Εξάλλου όταν λέμε κάποιον Ελλαδιστανό σκεφτόμαστε περισσότερο τα χαρακτηριστικά ελαττώματα του Νεοέλληνα, που τον εμποδίζουν να εξευρωπαϊστεί, παρά υποτιθέμενα ελαττώματα ασιατικών λαών.

Ο όρος μπορεί να συγκριθεί και με το ελληνέζος: Ο ελληνέζος από την ιταλική κατάληξη -ese είναι περισσότερο ο Έλληνας που αλλοτριώνεται επειδή αλλοιθωρίζει προς την Δύση ή προς παντού αλλού εκτός από τον τόπο του, και δεν ριζώνει στην ιδιαιτερότητα του πολιτισμού του, ενώ ο Ελλαδιστανός από το -στάν είναι, αντιθέτως, αυτός που έχει υπερβολικά εντρυφήσει στην ανατολίτικη συνιστώσα του ρωμέικου.

Πάσα: Το άρθρο του Ν. Σαραντάκου για τους αυτοφαυλισμούς των Ελλήνων.

Με την ευκαιρία, να αναφέρω άλλον ένα:
Ως Ελλαδοπίθηκοι αναφέρονται πίθηκοι πιθανώς πρόγονοι του ανθρώπου που έζησαν στον ελλαδικό χώρο πριν από εκατομμύρια χρόνια, βλ. λ.χ. εδώ για το είδος Helladopithecus Semierectus, που έζησε πριν την ανακάλυψη του εγέρθουτου και παρέμενε γι' αυτό μόνο semierectus. Μεταφορικώς είναι ο Έλληνας που φέρεται σαν αγκαούγκας ή αούγκανος.

Η Ελλάδα ως τόπος υποτέλειας, (νεο-)ραγιαδισμού, νέας αποικιοκρατίας, ενδοτισμού και μειοδοσίας σε εθνικά θέματα. Χρησιμοποιείται κυρίως από Ελληνάρες και e-λληνάρες, αλλά και άλλους που ασκούν κριτική στο ξεμνημούνιασμα της Ελλαδούλας. Εκ του τουρκικού raya, που σήμαινε τον χριστιανό υπήκοο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και κατ' επέκταση κάποιον με δουλοπρεπή στάση, και του συνηθέστατου σε εθνικούς αυτοφαυλισμούς -στάν.

Πρόσφατο εθνικό αυτοφαυλιστικό εκ των Μανωλάδα και Ελλάδα, και άμα λάχει και από το μάνα. Η αναφορά είναι στα γεγονότα στη Μανωλάδα και ο υπαινιγμός είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί μια χώρα όπου θάλλει η εκμετάλλευση των μεταναστών παρατύπων και μη, με φαινόμενα δουλεμπορίου όπως το trafficking, ή τ. «δουλοπαροικίας», ή ανασφάλιστης εργασίας κ.τ.λ.

Εθνικό αυτοφαυλιστικό νέας κοπής, που τρέπει το ψωροκώσταινα, και σημαίνει την Ελλάδα ως μια χώρα πολλών φόρων, που συχνά είναι παράλογοι και στραγγαλίζουν την όποια ανάπτυξη και κοινωνική κινητικότητα, φέρνοντας αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκουν. Επίσης, φορογιώργαινα για να στηλιτεύσει την πολιτική του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ήταν πρωθυπουργός της ψωρογιώργαινας. Η έκφραση βεβαίως κρίνει την μετά το 2010 πολιτική των Μνημονίων, αλλά και την κακή εφαρμογή της από τους εγχώριους πολιτικούς.

Ο όρος ψωροκώσταινα ως ένα από τα σημαντικότερα αυτοφαυλιστικά μας έχει λάβει πολλές τροπές, όπως ψωρογιώργαινα, ψωρολακόσταινα, ψωλοκώσταινα, παλαιοκώσταινα και γενικότερα τρέπεται ανάλογα με το όνομα ή παρατσούκλι του εκάστοτε πρωθυπουργού, λ.χ. ψωροτζέφραινα, ψωραντώναινα κ.ο.κ.

Μια -ίλα που μυρίζει Βαλκάνια. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα μέρος του χαρακτήρα της Ελλάδας που πολιτισμικά είναι μακριά από την Δυτική Ευρώπη και τον εκσυγχρονισμό, ενώ είναι περισσότερο κοντά στην πολιτισμική ζώνη που σηματοδότησαν η πάλαι ποτέ Οθωμανική Αυτοκρατορία και το Βυζάντιο, την οποία μοιράζεται με τις υπόλοιπες χώρες των Βλακανίων.

Σε περίοδο οικονομικής κρίσης η -ίλα είναι της μοδός για να περιγράψει την κατάρρευση της ψευδαίσθησης ότι απέχουμε παρασάγγας από τους υπόλοιπους Βαλκανίους και ότι είμαστε μια νησίδα Εσπερίας που θα χρησίμευε ως μεσάζων για να ενταχθούν και οι άλλοι βαλκανικοί λαοί στην ευρωπαϊκή οικογένεια και ότι εντέλει η όποια διαφοροποίησή μας από τα υπόλοιπα Βαλκάνια αποδείχθηκε ένα επεισόδιο όχι και τόσο μεγάλο σε διάρκεια. Ορισμένοι πανηγυρίζουν την βαλκανίλα στην λογική ανάληψης της Ρωμιοσύνης τε και βρωμιοσύνης που αποτελεί σημαντικό μέρος της ταυτότητάς μας, επιβεβαιώνοντας εκ του αντιστρόφου τον Samuel Huntington.

Εξάλλου, η βαλκανίλα χρησιμοποιείται γενικά για οποιοδήποτε πολιτισμικό ερέθισμα έχει ένα βαλκανικό μπρεγκοβιτσικό / κουστουριτσικό ζενεσεκουά. Μάλιστα η βαλκανίλα δεν είναι προνόμιο των Βαλκανίων, αλλά μπορεί να εμφανιστεί όπου γης στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας.

Παρεμπιπτόντως, την πρόσληψη της βαλκανίλας από τους Ευρωπέους εταίρους μας έχει analύσει με Β-λακανικούς όρους ο Slavoj Zizek. Υποτίθεται ότι στα 1990ζ, όταν μαινόταν ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, οι λαοί της θεωρούντο ως η συστατική εξαίρεση που συνιστούσε το συμβολικό σύστημα της Ευρώπης ως ο εξαιρούμενος Άλλος της, με τρόπο που στην λακανική ψυχανάλυση ισοδυναμεί με την jouissance ως άρρητη συνύφανση ηδονjής και οδύνjης επέκεινα της συμβολικής συστηματοποίησης και θεματοποίησης. H μεγάλη επιτυχία της α λά Emir Kusturica βαλκανίλας οφειλόταν ακριβώς στο ότι με τα πνευστά, τους Ρομά, την οργιαστική μουσική και το γενικό ντελίριο προσέφερε στην Ευρώπη την jouissance ενός μη συμβολοποιήσιμου Άλλου (του Πραγματικού κατά Lacan). Στην περίοδο 2010-2012, όταν ήταν η Ελλάδα στην μπούκα, πολλοί νεοζιζεκιανοί εντρύφησαν σε παρόμοιες analύσεις για την φοροκώσταινα ως συστατική εξαίρεση της Ευρώπης, αναλύοντας λ.χ. την jouissance του σουβλακιού, που τρέχουν τα ζουμιά στα χέρια σου και σε ενοχλούν καθώς σε λερώνουν, αλλά σου αρέσει κιόλας καθώς το βρώμικο είναι μέσα στην ευχαρίστηση. Πέρα από την σχετικότητα του ποιος τυχαίνει κάθε φορά να είναι ο Άλλος της (Δυτικής) Ευρώπης, νομίζω ότι μπορούμε να κρατήσουμε ότι στην βαλκανίλα ενυπάρχει μια ορισμένη jouissance, μια γοητεία από την καταστροφή, την ευτέλεια, την γυφτιά, την μυρωδιά μπαρουτιού, το χάος. Περισσότερα στα παραδείγματα.

1. Πρώτου μεγέθους θέμα είναι το πώς θα γίνουμε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα και όχι το πώς θα ανακατευόμαστε καθημερινά με τη βαλκανίλα (Εδώ).

Άλλο ένα εθνικό αυτοφαυλιστικό, δηλώνει την Ελλάδα ως τον τόπο όπου θάλλουν και αναπτύσσονται κάθε είδους σούργελα, με αποτέλεσμα το όλο εφέ της χώρας να είναι εξαιρετικά σουργελέ. + COYΡΓΕΛΕΗCON +

Ακόμη ένα εθνικό αυτοφαυλιστικό (κατά τον όρο του Νίκου Σαραντάκου) με πρωταγωνίστρια την Ελλάδα μας, πρόκειται για λεξιπλασία εκ των Βενεζουέλα και του Ευάγγελου Βενιζέλου.

H Βενιζουέλα είναι το απότοκο μιας ρητορικής πολεμικής σημαινόντων που θα μπορούσαμε (με αρκετή σχηματικότητα) να αποδώσουμε ως εξής: Στην αρχή, αριστερά αλτέρνια προβάλλουν χώρες της Λατινικής Αμερικής με αριστερή κυβέρνηση ως παράδειγμα του πώς μπορεί κάποιος να ξεφύγει από το κυρίαρχο καπιταλιστικό παράδειγμα χωρίς να είναι Σοβιετία. Εξέχουσα θέση κατέχει ασφαλώς η Βενεζουέλα του αξέχαστου Hugo Chávez. Στη συνέχεια πολιτικοί αντίπαλοι των αριστερών αλτερνιών, λ.χ. διαμένοντες στο ΠΑΝΔΟΚείο, νεοφιλελέδες και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις αντιτείνουν ότι η παρουσίαση αυτή χωρών της Λατινικής Αμερικής, όπως λ.χ. η Βενεζουέλα και η Αργεντινή, είναι εξιδανικευμένη και ότι στην πραγματικότητα οι χώρες αυτές έχουν τριτοκοσμικά χαρακτηριστικά που τις καθιστούν χειρότερες ακόμη κι από το Ελλαδιστάν. Ορισμένοι υπερβάλλουν σε γλαφυρότητα, όταν παρουσιάζουν δυστοπικές εικόνες της Βενεζουέλας ως Μπανανίας με αποτέλεσμα τα αλτέρνια να ωθηθούν σε ειρωνικό πανηγυρισμό και υπονόμευση (celebrating & undermining που λένε και στο χωριό μου). Τύπου αν είναι τριτοκοσμική η Βενεζουέλα, τότε τι να πούμε για την Βενιζουέλα, δηλαδή για την Ελλαδούλα όπου κάνουν κουμάντο οι κάθε λογής Βενιζέλοι κ.τ.λ.

Μεταξύ των χαρακτηριστικών της Βενιζουέλας είναι η διακυβέρνηση μέσω Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου και ντροπολογιών, και γενικότερα η εφεύρεση περίτεχνων νομικοφανών τρόπων να γίνονται λαμογιές και να καταργείται η νομιμότητα, ο κυνισμός στην προώθηση ενός ιδιότυπου βλαχοφιλελευθερισμού με λατινοαμερικάνικο kitsch value, ο ναρκισσισμός του ηγέτη προσωποπαγούς κόμματος ή κυβέρνησης που παραπέμπει σε μη δημοκρατικά καθεστώτα και ταλιμπάν.

Σχετικοάσχετο: Αφορμή για παρόμοιο εθνικό αυτοφαυλισμό έχει δώσει και η σύντμηση του Αεροδρόμιου Ελευθέριος Βενιζέλος σε Ελ. Βενιζέλος , η οποία θεωρείται ότι προσδίδει ένα σπανιώλικο και λατίνο χρώμα, που ταιριάζει εντέλει στη χώρα μας.

Μπορεί να είναι και ένας σπάνιος δόκιμος όρος για να δηλώσει τον Προτεσταντισμό (βλ. 4ο παράδειγμα). Αλλά εδώ μας ενδιαφέρει ως ένα εθνικό φαυλιστικό (και ουχί αυτοφαυλιστικό, που λέει κι ο Νίκος Σαραντάκος), επίσης σπάνιο, αλλά το έχω πετύχει πού και πού στο Φέισμπουκ και σε πολιτικά σάιτ, του οποίου η χρήση γίνεται κατά παραδειγματική αντιδιαστολή με άλλους εθνικοφαυλιστικούς όρους, όπως η Σοβιετία και η Μπανανία.

Το νόημα είναι περίπου το εξής. Προβάλλονται συχνά ως δυστοπίες τα κράτη του πρώην ανατολικοευρωπαϊκού υπαρκτού σοσιαλισμού (Σοβιετίες) ή οι χώρες της Λατινικής Αμερικής (Μπανανίες, βλ. και Βενιζουέλα). Επειδή η Ελλάδα κινδυνεύει να έχει χαρακτηριστικά από τα παραπάνω, λ.χ. γραφειοκρατία, δημόσιο φορέβα, αγκυλώσεις, λαϊκισμό κ.ά., αυτοφαυλίζεται συχνά και η Ελλάδα με όρους όπως οι παραπάνω, ή κρούεται ο κίνδυνος μήπως καταστεί κάτι τέτοιο στο μέλλον.

Κατά αντίστιξη, λοιπόν, κάποιοι χρησιμοποιούν τον όρο Προτεσταντία για να χαρακτηρίσουν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή χώρες του Προτεσταντικού Βορρά της Ευρώπης, όπως λ.χ. η Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες, η Ολλανδία, ή πιο κεντρικά η Ελβετία, όπου υποτίθεται ότι η προτεσταντική ηθική έχει δημιουργήσει εθισμούς, όπως λέει και ο Max ο Weber, οι οποίοι οδήγησαν σε μία εύρυθμη λειτουργία ενός ευνομούμενου και οριοθετημένου καπιταλισμού, και σε πολιτικές αρετές των πολιτών, όπως το αίσθημα ευθύνης, η ωριμότητα και άλλες προτεσταντιές, που συνηθίζονται στις χώρες του ενάρετου Βορρά. Αν τώρα η έκφραση ειπωθεί στο πλαίσιο celebrating and undermining, τότε δέον να την εκφέρουμε με έναν επιτονισμό αηδίας, όπως αντιστοίχως στα Σοβιετία και μπανανία, για να χαρακτηρίσουμε τις προτεσταντιές που συμβαίνουν σε ανέραστες χώρες, όπου οι κάτοικοί τους στερούνται την jouissance και την ζουζουνισάνς που προσφέρει το ελληνικό μπάχαλο και ωσεκτουτού είναι κουτόφραγκοι που μπορούν να πιαστούν κότσοι, δεν είναι ψημένοι στη ζωή, τρακάρουν στο ίσωμα, είναι εύπιστοι, πιστεύουν ό,τι τους λένε κ.τ.ό. Για μεγαλύτερο εφέ δέον να επιτονιστεί με τέτοια υποτίμηση σαν να λέμε ότι δεν πρόκειται για σοβαρές χώρες.

Πάσα: John Black.