γκουριλίκι

Η ψευδο-αυθεντία. Το να παρουσιάζεται κάποιος ως αυθεντία στο είδος του με σκοπό να προσελκύει θαυμαστές, οπαδούς και «μαθητές», χωρίς βεβαίως να το αξίζει, ίσα-ίσα το αντίθετο.

Πρακτική την οποία χιλιάδες άσημοι ή διάσημοι τσαρλατάνοι έχουν εφαρμόσει με εξαιρετική επιτυχία από τις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού. Πρακτική η οποία δεν πρόκειται ποτέ των ποτών να εκλείψει, όσο ο άνθρωπος είναι εξαρτημένος από την έννοια του (όποιου) Πατέρα, δηλαδή κάποιου ανώτερου, από τον οποίον εξαρτάται η μοίρα του και η σωτηρία του σώματος, την τσέπης του ή της ψυχής του. Και στην εξάρτηση αυτή, η γνώση και η παιδεία δεν βοηθάνε παρά ελάχιστα, δυστυχώς.

Για να πουλήσεις γκουριλίκι, πρέπει να κάνεις τα εξής:

α. Να μην το πουλήσεις. Δηλαδή να μη φαίνεται ότι έχεις κάποιο κέρδος απ' όλη αυτή την ιστορία (οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό, προσωπικό –τόνωση του Εγώ– κλπ). Ίσα-ίσα, να δίνεις την εντύπωση ότι το κάνεις Μόνο για το καλό του άλλου, επειδή τον νοιάζεσαι και είσαι δω γι' αυτόν.

β. Να βρεις τι ακριβώς «ζητάει ο κόσμος». Να εξετάσεις πολύ καλά τον περίγυρό σου και να ξεκινήσεις απ' αυτόν. Σιγά-σιγά, αφού έχεις κάνει ένα άλφα όνομα, ανοίγεις τον κύκλο σου.

γ. Να παρουσιαστείς ως προφήτης της όποιας αλλά μοναδικής αλήθειας στον τομέα που «εκπροσωπείς» (θρησκεία, οικονομία, πολιτική, ιατρική, άστρα, στη δουλειά σου, στην τέχνη σου, σε οτιδήποτε). Εδώ θέλει κάποια προσοχή: πρέπει ο-πωσ-δήποτε να ακουμπά η ψευδο-θεωρία σου όχι μόνο στις εκάστοτε ανάγκες του κόσμου, αλλά και σε κάτι που είναι, αντικειμενικά, σωστό, ορθό, σοφό, βαθύ, δουλεμένο από την ανθρώπινη σκέψη, γνωστό σε όλους, κλπ. Αλλιώς δεν θα πιάσει το ποτ-πουρί που ετοιμάζεις. Επίσης, το ψήγμα πραγματικής αλήθειας που περιλαμβάνει η μπούρδα σου, πρέπει, παρότι γνωστό σε όλους, να είναι και δυσερεύνητο. Πρέπει να είσαι πέρα για πέρα σίγουρος και να επαφίεσαι στην τεμπελιά ή στη δυσχέρεια του άλλου να κάτσει να ψάξει σε βάθος την σχέση που έχουν οι κοτσάνες σου με τις 1-2 ξαναμασημένες σοφές κουβέντες που αμολάς.

δ. Να εστιάσεις την απόδειξη της «αλήθειας» αυτής σε ένα φαινόμενο σπάνιο, αξιοπρόσεχτο, εξαιρετικό, ασύγκριτο, το οποίο σε χαρακτηρίζει. Αυτό μπορεί να είναι είτε φτιαχτό (σικέ) ή πραγματικό: κάποιο θαύμα, κάποιο στυλ, κάποιο σωματικό ελάττωμα ίσως, κάτι μικρό αλλά ξεχωριστό. Αυτομάτως τότε, όλοι θα συνδυάσουν μέσα στο ηλίθιο (= εξαρτημένο) μυαλό τους την εικόνα του στοιχείου αυτού με τα λόγια «αληθείας» που εκφέρεις –και σιγά-σιγά θα πάψουν να επιτρέπουν στη λογική να παρεμβαίνει.

ε. αμέσως μετά, πρέπει να εκμηδενίσεις με το γάντι (= με πατρικό, πλην αλλ' όμως εξαιρετικά απαξιωτικό ύφος) τις όποιες πραγματικές –άρα επικίνδυνες για να αποκαλυφθείς– γνώσεις αυτών που προστρέχουν σε σένα. Μπορεί να είναι ικανότεροι από σένα, είναι το πιο πιθανό. Όμως, για χ λόγους, έχουν την ανάγκη σου. Άρα τους έχεις στο χέρι. Είναι εύκολο λοιπόν να τους αναιρέσεις στα ίδια τους τα μάτια. Όλοι είμαστε λίγο ή πολύ του ενοχικού, άρα με το που θα μας κομπλάρει κάποιος λέγοντάς μας ότι οι απόψεις μας είναι αποτέλεσμα προσωπικής αδυναμίας και ανασφάλειας και όχι αληθινές γνώσεις, τσιμπάμε και υποτασσόμαστε σε αυτόν που «ξέρει».

στ. Τέλος, να επεκτείνεις την επιρροή σου και προς τους εχθρούς σου, έχοντας ανακαλύψει πρώτα το ευαίσθητο σημείο τους και κάνοντας πάλι τα ίδια.

Γκουριλίκι έχουν πουλήσει πολιτικοί, στοχαστές, καθηγητές, θρησκευτικοί εκπρόσωποι, αλλά και καθημερινοί άνθρωποι που φουσκώνουν το προφίλ τους στα μάτια του άλλου όσο δεν πάει. Το γκουριλίκι είναι αποτέλεσμα προσωπικού κόμπλεξ και απωθημένου προς τους άλλους, σε συνδυασμό με την ικανότητα που έχεις (αλλιώς δεν παίζει) να «διαβάζεις» τον άλλον σαν ανοιχτό βιβλίο και την γερή σου μνήμη (= συσσώρευση πληροφοριών).

Στις αρχές του γκουριλικίου έχει βασιστεί η προπαγάνδα (πολιτική, θρησκευτική), η λαοπλάνη, η διαφήμιση, οι λυκοφιλίες, διανοητικά, καλλιτεχνικά, στοχαστικά ρεύματα και τάσεις, τέσπα ένα τεράστιο μέρος του ανθρώπινου πολιτικού και πολιτιστικού οικοδομήματος. Ανάλογα με τις επιταγές των εποχών, το γκουριλίκι προσαρμόζεται. Στις μέρες μας, για παράδειγμα, κατά τις οποίες ο ορθολογισμός έχει κλονιστεί γιατί έχει κατηγορηθεί για πολλά εγκλήματα και όλοι σπεύδουμε να πειστούμε από αυτή την μισή αλήθεια, το γκουριλίκι εξυπηρετεί τους Σωτήρες της κοινωνίας και της ψυχής, για άλλη μια φορά. Έτσι λοιπόν ανθούν οι ακροδεξιές και τα μεταφυσικά, το «παραδοσιακό» και το «εσωτερικό», και πάει λέγοντας, ενώ οι άλλες αξίες (αριστερά, διανόηση, οικολογία, ψυχολογία, τέχνη, επιστήμη, η ουσία της παράδοσης, ο πατριωτισμός –και όχι ο εθνικισμός) προσφεύγουν επίσης σε γκουριλίκι, γιατί από μόνα τους δεν έπεισαν και πολύ...

Και αυτό είναι το κακό: το γκουριλίκι αντιμετωπίζεται με γκουριλίκι, πρώτον γιατί και οι ρομαντικοί ξυπνήσανε και γίνανε πονηροί, δεύτερον γιατί το να πατάξεις κάτι την σήμερον είναι ταμπού και σε ταυτίζει μια κι έξω με την Ιερά Εξέταση στην καλύτερη των περιπτώσεων, τρίτον και σημαντικότερο γιατί όλ' αυτά τα σοφά ξέρουν να τα λένε πρώτοι οι ανίκανοι που πουλάνε ακριβώς αυτό το γκουριλίκι, άρα ποιον ν' ακούσεις. Πιάσ' τ' αυγό και κούρεφ' το λοιπόν...

Τέλος, γκουριλίκι είναι και το να αγοράζεις γκουριλίκι. Το να πιστεύεις σε αυτούς τους τσαρλατάνους, δηλαδή.

Στην ιστορία του δυτικού κόσμου, η πρώτη μεγάλη εποχή γκουριλικίου έσκασε την εποχή των σοφιστών. Μετά ήρθε ο χριστιανισμός. Και μετά οι ιδεολογίες κάθε είδους. Σήμερα έχουμε λίγο απ' όλ' αυτά + ψυχανάλυση + εναλλακτικά + οριενταλισμό + οικολογία + επιστήμη + υπερμεταφυσικά. Εννοείται ότι τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα είναι αξίες που πατάνε σε γερές βάσεις, άσχετα αν μας βρίσκουν σύμφωνους ή όχι. Η πρακτική τους εφαρμογή όμως όταν πέφτουν σε χέρια τσαρλατάνων είναι αυτό που λέω γκουριλίκι. Και τσαρλατάνοι είναι όλοι όσοι τα έπιασαν στο στόμα τους μετά από τον πρώτο που μίλησε γι' αυτά.