Ιδού μια όσο σύντομη γίνεται, υποκειμενική και σίγουρα γεμάτη ελλείψεις αναλυσούλα:

Ο Ρομαντισμός (χοντρικά: τέλη 18ου αι.) είναι ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που υπέστη κατά τον 20ό αιώνα -και εξακολουθεί να υφίσταται- μεγάλη υποτίμηση, παρά την ψευδο-επιστροφή σε αυτόν, και παρά την μέχρι στιγμής αδιάκοπη (αν και όχι εύκολα ορατή) επιρροή του σε μεγάλες στιγμές της σύγχρονης τέχνης.

Η οριστική και αμετάκλητη υποτίμησή του επήλθε με τα απανωτά σοκ που πέρασε ο δυτικός κόσμος κατά το πρώτο μισό του 20ού: τους δύο παγκόσμιους πολέμους, την Οκτωβριανή επανάσταση, την πτώση των αυτοκρατοριών και την κατάπτωση της θρησκείας, σοκ τα οποία τον προσγείωσαν απότομα στην ωμή ζωή, πάνω που ανθούσε η παλιά καθεστηκυία κατάσταση πραγμάτων (με όλα της τα πλην αλλά και τα συν), γκραν φινάλε της οποίας υπήρξε η Μπελ Επόκ.

Τα σοκ αυτά, μαζί με άλλους παράγοντες, έθεσαν υπό απόλυτη αμφισβήτηση τις αξίες του δυτικού πολιτισμού, εδραιώνοντας, συγχρόνως, την νεότερη εποχή. Όμως ο ρομαντισμός (που κατά τη γνώμη μου, όσο ακραίο και να ακούγεται αυτό, ελλοχεύει ακόμα και σε ωμά μοντέρνα κινήματα σαν τους αξιονιστές) ήταν ένα σπουδαίο -αν και πολύ συχνά υπερβολικό- κίνημα, που εξέφρασε την πρώτη στην ιστορία του ανθρώπου νοσταλγία για τη φύση και τις αγνές ανθρώπινες σχέσεις. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος είχε πια εγκατασταθεί για τα καλά στις πόλεις: η ζωή του και η σχέση του με τον συνάνθρωπο άλλαξε προς αυτό το οποίο βιώνουμε σήμερα. Ως προς αυτή την διάθεσή του, ο ρομαντισμός είναι το πρώτο νεωτεριστικό κίνημα.

Επειδή είχε μεγάλη πέραση στην εποχή του, κακοποιήθηκε αργότερα -όπως οτιδήποτε έχει γνωρίσει επιτυχία με την αξία του σε αυτόν τον ντουνιά. Και ήταν εύκολο θύμα γιατί, σε πρώτη ανάγνωση, ο ρομαντισμός δείχνει «εύπεπτος». Το βάθος του εκφράζεται με μέσο την θλίψη και την γλυκιά μελαγχολία και όχι την ωμότητα ή τη βία.

Η κακοποίησή του συνίσταται στην κακέκτυπη απομίμησή του, η οποία είναι αυτό που λέμε «ρομαντζούρα». Πλην αλλ' όμως, όσοι (οι περισσότεροι δηλαδή) απαξίωσαν στα νεότερα χρόνια να εντρυφήσουν στον ρομαντισμό και τον προσπέρασαν κατευθείαν, αντιμετωπίζοντάς τον υποτιμητικά, ακριβώς λοιπόν επειδή ποτέ δεν τον γνώρισαν σε βάθος, αποφάσισαν πως οποιαδήποτε ρομαντζούρα είναι το ίδιο και το αυτό με τον καθαρόαιμο ρομαντισμό, άρα τον απέρριψαν -και τον απορρίπτουν ακόμα- ως ρομαντζούρα και τον ίδιο.

Όσα τρωτά σημεία και να έχει το Ρομαντικό κίνημα (τα οποία, προσωπικά, εντοπίζω περισσότερο στη ζωγραφική του, λιγότερο στη λογοτεχνία του και ακόμα λιγότερο στη μουσική του), η πλήρης απαξίωσή του είναι μια καθαρά κομπλεξική και βιαστική αντιμετώπιση, που πηγάζει από ταμπού ταξικοκοινωνικής φύσης, κττμγ.

Υπάρχουν όμως ρομαντζούρες. Είναι, για να μιλήσουμε για σημερινά πράγματα, οι new age κιέτσ' μουσικές που χαρακτηρίζονται ως σούπες. Είναι τα μυθιστορήματα τύπου άρλεκιν και το 70% της σημερινής παγκόσμιας «λογοτεχνικής» παραγωγής. Είναι οι πίνακες του Μπομπ Ρος. Είναι δηλαδή το κιτς ή η ξεπέτα που φέρει και εκμεταλλεύεται κάποια στοιχεία ρομαντικά για να ξεγελάσει αφενός τον αδαή, αφεδύο τον με στεγανά και στερεότυπα κριτή.

Κατά το «ρομαντζούρα» πάει και η κλασικούρα, η γενικούρα, κλπ.

Δύο παραδείγματα όπου τα πράγματα είναι εντελώς τελείως ανάποδα και παρεξηγημένα:

  1. - Σ΄αρέσει ο Σοπέν;
    - Αμάν ρε φίλο, ξεκόλλα με αυτές τις ρομαντζούρες πια...

  2. - Σ' αρέσει ο Μπομπ Ρος;
    - Αχ ναι, είναι πολύ ρομαντικά τα τοπία του...

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
xalikoutis

Δηλαδή «Σοπέν; Σου πω...»

#2
Επισκέπτης

Και ο Τζο Ντασέν ήταν αρκετά ρομαντικός...

#3
iron

«όνειραααα...»

#4
Επισκέπτης

όνειρα, ξόνειρα, τσοντ'ας'εν, κι ότι θέλ'ας'εν...

#5
jesus

όποιος δεν τ' αρέσει ο σοπέν, να του πέσει το πουλί. τι; δεν έχει; ε, να του καεί το βίντεο.

(σέβας στην ανάλυση κ στη ρομαντική μουσική)

#6
iron

μια συμπλήρωση: όταν λέω χοντρικά τέλη 18ου, εννοώ το εμφανές ξεκίνημά του. Από κει και πέρα βάστηξε καλά μέχρι το τέλος του 19ου.

#7
iron

γενικά, τζιζ, όποιος αποκρούει μετά βγδελυμίας ό,τι δεν γνωρίζει, ακόμα κι αν αυτό είναι μια απλή καθημερινή γεύση, ναι, να του πέσει το πουλί του κλπ. Δεν μπορώ πχ να δεχθώ να μου λέει κάποιος «δεν μου αρέσει η σοκολάτα» και να μην έχει φάει ποτέ, ή, το χειρότερο, να μην την έχει δει καν (λέμε τώρα). Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί σου λένε ψέματα ότι βεβαίως και ξέρουν τι εστί σοκολάτα απλώς δεν την γουστάρουν -κι έτσι η συζήτηση τελειώνει προτού καν αρχίσει.

#8
Vrastaman

Έχω φάει σοκολατάκια Mozart και μου αρέσουν. Από μουσική όμως, πφφφτττ!

#9
ΠΡΩΤΕΥΣ

Υπάρχει ρομαντζούρα και στη ντίσκο; «ροκ μη αμαντέους»

#10
iron

ίσα-ίσα βράστα! τα σοκολατάκια μότσαρτ είναι εμπορικά και δεν τρώγονται (που λέει ο λόγος), ενώ ο μοτσαρτάκος που χόρευε μέσα στο σπίτι του με τη γυναίκα του για να ζεσταθεί, έχει γράψει διαμάντια. Απλώς έπεσε και αυτός στα χέρια (ή στην κρίση) άξεστων, αλλά επίσης, αναγκαστικά, μυρίζει και ωδειίλα, -εξηγούμαι: είναι κάποια έργα τα οποία, από τεχνικής άποψης, μπορούν να παιχτούν και από αρχάριους ή από μέσης προόδου μαθητές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αξίζουν. Αλλά κάτι πρέπει να παίξουν και αυτοί, οπότε συνήθως αυτά τα έργα κακοποιούνται, εκ των πραγμάτων. Και άλλο είναι να ακούσεις μια σονάτα Μότσαρτ από τον μαθητή της α μέσης, άλλο από τον Μπρέντελ ή την Μιντόρι, πχ.

Κατά τ' άλλα ο (διεθνής) «βανδαλισμός» πολλών γνωστών έργων εκτείνεται από το να τα ακούς στα ασανσέρ, στα αεροπλάνα, στα σούπερμάρκετ, στα γυμναστήρια, μέχρι και σε διασκευές του κώλου, βλ. αυτό το Ήλιε μου ήλιε μου αρχηγέ μου (να ξεράσω) που τραγουδάει η Πρωτοψάλτη αν δεν κάνω λάθος και που βασίζεται στην συμφ. αρ. 40 το καημένου του Μότσαρτ.

Παρόλ' αυτά, έχω αναπτύξει την θεωρία πως και η κατάχρηση αυτή κάτι σημαίνει για αυτά τα έργα. Πού θα το φαντάζονταν οι συνθέτες τους ότι θα γίνουν χιτάκια διακόσια, τριακόσια, τετρακόσια χρόνια μετά... Εμένα δεν με πειράζει αυτό. Με πειράζει ότι εξαιτίας αυτού βγάζουμε πρόχειρα συμπεράσματα. Νταξ, αν τώρα μου έρθει ένας κωλοπετσωμένος μουσικός και μου πει ότι δεν την ακούει ιδιαίτερα με τον Μότσαρτ, ίσως το δεχθώ ευκολότερα.

για την ιστορία, οι Chic Corea και Keith Jarett έχουν παίξει Μότσαρτ, ας πούμε. Θέλω να πω ότι σπάσαν αυτό το ταμπού. Στο συσιφόνι μπορεί να τους βρεις αλλά είναι άθλιος ο ήχος.

Σου αφιερώνω λοιπόν ένα Μότσαρτ που πιθανόν δεν έχεις ακούσει, παιγμένο από άλλον τζαζίστα, τον Γκούλντα, βλ και άκου μήδι.

δισκλέιμερ: όλη αυτή η συζήτηση γίνεται με αφορμή τον Μότσαρτ ο οποίος δεν ανήκει στους ρομαντικούς, απλώς στους χιλιοκακουσμένους.

#11
iron

χότζα, Τζίζα, φχαστώ!! με ποιον να πρωτοχορέψω δεν ξέρω! Μπορώ βέβαια να σας παίξω τα βαλσάκια και να χορέψετε τα δυο σας, ή να πάρετε την Μες, την Τοτίνα, την Πειρατίνα...

#12
jesus

είχα διαβάσει κάπου ότι κ καλά ο μότσαρτ ήταν τέτοια ιδιοφυΐα που το έργο του είχε ξεπεράσει εκφραστικά το έργο του σοπέν κ το έκανε να φαίνεται σαχλό, πριν καν αυτό (του σοπέν) εμφανιστεί.

πιο ανιστόριτη, αντιδιαλεκτική και αντιμουσική μπούρδα δεν έχω διαβάσει έκτοτε. κ αν πω εγώ ότι παρ' ότι καταλαβαίνω ότι ο μότσαρτ ήταν ιδιοφυΐα, που όπως κ τον μπαχ (αυτόν λιγότερο, τον σώζουν οι σουίτες για τσέλο), δεν τους παλεύω, αν πώ ότι ο μότσαρτ για μένα είναι φλώρος, έτσι απλά, με αυτόν τον κρυστάλλινο κ χαζοχαρούμενο ήχο, τι πα να πει;

πα να πει μήπως ότι ο 19ος κ ο 20ος αιώνας που μ' αρέσουν θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς την ανάπτυξη των εκφραστικών μέσων κ των μουσικών δομών κατά την κλασσική περίοδο; χωρίς αυτήν την εκκοσμίκευση της τέχνης κ την απελευθέρωση της μουσικής από την λατρεία της φόρμας;

μήπως αντίστοιχα όταν λες ότι η ρομαντική μουσική είναι γτπ, ξεχνάς ότι τα αυτά εκφραστικά μέσα κ οι δομές είχαν σε μεγάλο βαθμό εξαντληθεί κ ότι ήδη ο μπετόβεν είχε αρχίσει να δουλεύει στην υπέρβασή τους;

δεν τους μπορώ τους μαλάκες ρε πστ...

(δε μιλάω για ζωγραφική, γιατί είμαι άμπαλος κ στο επίπεδο «μ' αρέσει-δε μ' αρέσει, μ' αγαπά-δε μ' αγαπά.)

#13
jesus

τσεκάρετε κ το Makowicz vs Mozdzer at the Carnegie Hall. κ γαμώ τους αυτοσχεδιασμούς.

#14
Vrastaman

Αίρον, αυτά λένε, όχι τα γνωστά μαζικής παραγωγής. Το ίδιο ισχύει βέβαια με τις καλές εκτελέσεις πχ Μπρέντελ κα. Συμφωνώ, ο Μότζαρτ ο καλός δεν φταίει σε τίποτα που η μουσική του έχει ευτελιστεί από το πολύ παίξιμο. Ούτε ο Βιβάλντι φταίει που οι 4 Εποχές του «φοριούνται» σε ορισμένους κύκλους όσο και η «Λυγαριά» σε λαϊκές συνεστιάσεις. Προσώπικλυ προτιμώ αισθητικά τον Chopin αλλά είμαι βέβαια πολύ λίγος για να θάψω την μουσική του Αμαντέους...

ΥΓ Κάποτε κάποιος περαστικός στην Ν. Υόρκη ρώτησε τυχαία τον Μπρεντέλ «Excuse me sir, how do you get to Cargenie Hall;» και αυτός απάντησε «Practice, practice, practice!»

ΥΓ 2 Πες τα ρε Τζιζας!

#15
Desperado

Συγνώμη αλλά πλην των αστερίων, δεν μπορούσα να μην εισάγω μήδια αφιερωμένα στο πιο φανταστικό, λευκό afro όλων των εποχών (μιας και τον αναφέρεις iron!)

#16
jesus

εξαφανίστηκες θείο!
ξανανέβασε το μήδι, εμένα τουλάστιχον δε μου ανοίγει, κάτι πουστιά παίζει.

#17
iron

κι επειδή φέτος είναι τα 200 από τη γέννηση του Σοπέν, ιδού ένα μήδι.

#18
iron

όσοι δεν αντέχετε τέτοιες διάρκειες, ακούστε τουλάστιχον το μισό, μέχρι το 4:30+...

#19
iron

α και κάτι άλλο, μια σημαντική διευκρίνιση:
το ρομαντικό ψιθυρίζει,
η ρομαντζούρα φωνάζει.
και όπως λέει ο Σενέκας στον Ιππόλυτο:
«Τα μικρά παράπονα φλυαρούν, τα μεγάλα σιωπούν» - Curae leves loquuntur, ingentes stupent.

(όχι δεν είμαι λατινομαθής, το αναφέρει ο Montaigne στο δοκίμιό του «Περί θλίψης»)

#20
Khan

στη!

#21
iron

κάποιος να με σταματήσει να ανεβάζω μήδια, πλιζ;;;;

#22
batmandarkknight

«someone 's been to college » όπως λένε και στο χωριό μου. Η αναλυση μετραει πολυ, χαίρομαι που έχετε πανεπιστημιακή μόρφωση εδώ στο slang, ironick σε θαυμάζω για τις γνώσεις σου και σε ζηλεύω, εγω σπούδασα υπεύθυνος ταξιδιωτικού γραφείου αλλά δεν ξέρω τόσα πολλά ενδιαφέροντα όπως εσύ,ευχομαι να ειχα έστω λίγη από τη σοφία σου .

#23
deinosavros

Νυχτεριδάνθρωπε και σκοτεινέ ιππότη, Εγώ θα σού πώ πότε, αν, πόσο και με τι θα ψαρώνεις, και Εγώ θα σού μάθω όσα επιτρέπεται να γνωρίζεις για να Με υπηρετήσεις.
Να αγρυπνάς περιμένοντας τις οδηγίες Μου.

Μίλησα. Όχι άλλο.

Αλή Πασάς Τεπελενλής

#24
allivegp

Άιρον, αν κανείς νυχταριδάνθρωποςκαισκοτεινόςιππότης σου χαρίσει ξαφνικά στο δρόμο λουλούδια, θα ξέρεις ποιό λήμμα σου τον άγγιξε.

#25
Galadriel

αααααχαχαχαχα βλαμένα μπούχησα το μόνιτορ με καφέ αααααααααααχαχα α να σας βράσω

#26
Galadriel

....ααα τεπελενλήςςςς αχαχαχ

#27
deinosavros

(...κάτι πρέπει να κάνουμε με αυτό το γέλιο της Γκαλά, να το αξιοποιήσουμε με κάποιο τρόπο ρε παιδί μου, κρίμα να πηγαίνει χαμένο. Για ρίχτε οι υπόλοιποι καμιά ιδέα...)

#28
Mr. Cadmus

Γέλασαν με τους ορισμούς μου... γέλασα όταν τους κάηκε το βίντεο.

Σε τέτοιο στυλ.

#29
Galadriel

(βατμαν σου έχω πει το κενό μετά την τελεία όχι πριν) Κάδμους θα με σκοτώσεις επειδή γελάω; ε;

#30
Mr. Cadmus

Κοζάρεις το βίντεο μου τώρα, ε;