εντεψίζης

Από το τούρκικο edepziz —σημαίνει ανάγωγος, άνθρωπος χωρίς τρόπους, αυθάδης και βωμολόχος.

Έχω την εντύπωση ότι η λέξη, στην τρέχουσα, έχει εξαφανισθεί. Μπορεί να την ακούσετε από άνθρωπο μικρασιατικής καταγωγής μιας κάποιας ηλικίας που θυμήθηκε τις ρίζες του την ώρα που του ήρθε να ρίξει μπινελίκια. (παρ. 1)

Πάντως, η λέξη απαντάται σε λογοτεχνικά κείμενα (παρ. 2) και τη χρησιμοποιεί πού και πού και ο Δημήτρης Ψαθάς.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι ο Γ. Σεφέρης έχει γράψει μια συλλογή ποιημάτων με τον γενικό τίτλο «Τα Εντεψίζικα». Εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του και ο ποιητής εμφανίζεται με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης. Είναι από αθυρόστομα έως πορνογραφικά (παρ. 3 και παρ. 4).

Αν κάποιος θέλει να διαβάσει όλα τα «Εντεψίζικα», μπορεί να τα βρει εδώ.

Ε, κακόχρονο νά 'χεις... πεζεβέγκη... ζεβζέκη... εντεψίζη...
Όλα ξεχαστήκανε την άλλη μέρα. Ρωμιοί και Οβραίοι φιλιωμένοι όπως και πρωτύτερα. Οι Οβραίοι παίρνουνε παιδιά; Ποιος εντεψίζης λέει τέτοιες κουταμάρες; (από το διήγημα του Κοσμά Πολίτη «Με διαμαντένιο χτένι ηχτενιζούτανε», αποδελτιωμένο στο www.sarantakos.com)
Ήτανε μια κερά στη Ζανζιμπάρη
κ' ήταν μεγάλο το μουνί της σαν αμπάρι·
σαν εφίλευε κανεί
έλεγε: «Είναι τάχα κει;
έχει φύγει; - Δέν τους παίρνω πια χαμπάρι.»
Στο φως του λύχνου σ' έγδυσα, στο χάραμα είχες χύσει
και στο καταμεσήμερο κέρατα μού 'χες στήσει.

Hank

2009-01-18 08:31:12+00:00

Σπεκ!

vikar

2009-02-04 21:29:15+00:00

Οτι είσαι θεός δέν σ' τό 'π' ακόμα έ;... Ή σ' τό 'πα;

Sir Demetrius Sui generis

2009-02-16 15:27:30+00:00

για τον Εμπερικο ηξερα απο χρονια,αλλα ο Σεφερης τοσο αθυροστομος; επεσα απο τα συννεφα..και ηταν κα συντηρητικος..θα τον παραδεχομουν ομως αν ειχε το θαρρος να τα εκδωσει ζωντανος χωρις ψευδωνυμο!

Ο ΑΛΛΟΣ

2009-05-07 18:27:42+00:00

Ωραία λέξη, χαίρομαι που τη βρήκα εδώ μέσα. Και γαμώ τις τεκμηριώσεις!
Αλλά έκανα κάτι που μου έχει ξανατύχει: είχε 5+5 άστρα, έβαλα κι εγώ άλλα 5+5 και ξαφνικά έπεσαν στα 4,5+4,5. Τι κάνω λάθος;

Galadriel

2009-05-07 19:12:28+00:00

Φαίνεται τα βάζεις με μισή καρδιά και το σύστημα είναι ευαίσθητο.

GATZMAN

2009-05-07 19:16:10+00:00

χα χα χα...έχει ποιητική ψυχή. Τι θα πει ο ποιητής, λέει ο ένας, τι θα πει ο ποιητής λέει ο άλλος;.... Δε λέμε καλύτερα, πως κρατάει φόρο η κυβέρνηση;...χε

2009-05-12 19:16:55+00:00

Λοιπόν όχι. Βρήκα τη λύση (ή μάλλον, μου την υπέδειξαν): αν κι άλλος έχει το ίδιο πρόβλημα, ας κοιτάξει τα σχόλια σ' αυτό κι αυτό το λήμμα.

Επισκέπτης

2009-09-27 19:52:27+00:00

Έχω ρίζες από Ρωμυλία(περιοχή Βάρνας) και η λέξη χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα με τη σημασία του αθυρόστομου.Μόνο που ακούγεται ντεψίζης(ντιψίηζ, για την ακρίβεια)Όπου ζουν Θρακιώτες πρόσφυγες η λέξη μάλλον θα εξαφανιστεί μαζί με τους σημερινούς 70άρηδες.Οι νεότεροι δεν την πέρασαν(όπως κι άααλλες)
στα παιδιά τους.Και ντιψήζαβο(υ)ς, η άλλη της μορφή.Άλλο συνηθισμένο μπινελίκι είναι το αχμάκ(η)ς=αργόστροφος.