ιστρίων

Με πιθανή ετρουσκική ρίζα, μας προέκυψε από το γαλλικό histrion.

Ηθοποιός, αλλά και παντόμιμος στην αρχαία Ρώμη και συχνότατα απελεύθερος, έκανε κολεγιά με άλλους σχηματίζοντας κάτι σαν μπουλούκι. Ελάχιστοι έχαιραν εκτίμησης.

Κατά τον πρώιμο μεσαίωνα είχε εξελιχθεί σε περιπλανώμενο καλλιτέχνη ευρείας ...γκάμας, που διηγούνταν ιστορίες, έπαιζε μουσική, τραγουδούσε, χόρευε, μέχρι και ζώα εκγύμναζε, ώστε να μην παραπονιέται ο λαουτζίκος για φτωχό θέαμα. Σχημάτιζαν συντεχνίες που κυνηγήθηκαν από εκκλησιαστικές κι άλλες Αρχές, πράγμα που κάτι υπονοεί για το ποιόν των παραστάσεών τους.

Απ’ το υπερβολικό του παιξίματός τους προήρθε το ιστριονικός: θεατρινίστικος, μελοδραματικός, υπερβολικός σε χειρονομίες, ένταση συναισθημάτων κι έκφραση.

Υπάρχει και η αντίστοιχη διαταραχή της προσωπικότητας (Histrionic personality disorder), που αποτελεί και όρο της Ψυχολογίας για να περιγράψει άτομα που με τέτοια συμπεριφορά επιζητούν να είναι το επίκεντρο της προσοχής, συχνά χειραγωγώντας τους γύρω τους.

Τον ξεχασμένο όρο ξέθαψε ο Μάριος Πλωρίτης με ένα άρθρο του στο Βήμα της Κυριακής, με τίτλο «Ο ιδιοφυής ιστρίων», με το οποίο κατευόδωνε το Δημήτρη Χορν.

Ο ευφυής Πλωρίτης διαισθανόμενος, ίσως, τον θλιβερό σοδομισμό του «θεατράνθρωπος» (βιρτουόζικα περιγραφόμενο από τον HODJAS), δεν τεμπέλιασε διανοητικά καταφεύγοντας στα εύκολα: χάραξε όριο που, ως τώρα, δεν τόλμησαν ούτε να προσπεράσουν, ούτε να κλισάρουν οι δημοσιογραφίσκοι επιπέδου «άμα σε θέλει το γυαλί, τύφλα να 'χει η σχολή», βάζοντας τον φίλο του από τη μια και τα λιμά απ’ την άλλη.

Το άρθρο είχε κάνει αίσθηση, με πλείστους όσους πράσινους απ’ τη ζήλια να τρώνε σκόνη σε ανήλιαγες καβάντζες, προσπαθώντας να βρουν τι θέλει να πει ο ποιητής, ψάχνοντας σε παλιές εκδόσεις των χρησιμότερων βιβλίων από την ανακάλυψη της γραφής.

(εν είδει σπεκ στον HODJAS)