Δεν ξέρω αν συμφωνείτε, αλλά υπάρχουν πραγματικά περιπτώσεις που προκύπτει στα σλανγκικώς λεγόμενά σου ένα λογοπαίγνιο, που δεν είναι σαφές αν είχες την πρόθεση να το κάνεις, ή αν ήταν μια παρενέργεια, μια παράπλευρη απώλεια του λόγου σου. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις και αμήχανες καταστάσεις. Οι Αγγλοσάξονες που είναι αρκετά straightforward guys εφηύραν γι' αυτό τις εκφράσεις pun intended (πρόθεση για λογοπαίγνιο) και pun unintended (μη πρόθεση για λογοπαίγνιο), που τις τοποθετούν εντός παρένθεσης μετά το πέρας της ασάφειας.

Αυτή η συνήθεια έχει θεωρηθεί από πολλούς ως ακραίο ψώνισμα. Σαν, ας πούμε, την συμπεριφορά κάποιου που λέει ένα κρύο ανέκδοτο κι όταν βλέπει ότι κανείς δεν γελά, μετά λέει «τέλειωσε» κι εννοεί «γελάστε ρε μαλάκες, μην με προσβάλλετε!». Ή σαν το ναρκισσισμό κάποιου που εννοεί: «Μαλάκα! Έκανα λογοπαίγνιο! Γελάστε, είμαι και πολύ κουλ!». Με λίγα λόγια θεωρείται ότι αυτοί που τις χρησιμοποιούν έχουν ψυχολογία τρέντουλου ή μπλόγκερ. Ή, τέλος, σαν να υποτιμούν τη νοημοσύνη των ακροατών / αναγνωστών τους και να εννοούν: «Το ξέρω ότι είστε υπερβολικά ζώα για να πιάσετε το λογοπαίγνιό μου, γι' αυτό σας βάζω την ένδειξη μήπως και το καταλάβετε εκ των υστέρων». Αναλόγως προς τα τεχνητά γέλια / χειροκροτήματα σε χολυγουντιάνικες κωμικές σειρές των '80ς.

Ωστόσο, πιστεύω ότι όντως υπάρχουν στιγμές, που μπορεί να προκύψει ένα λογοπαίγνιο από το οποίο κάποιος, ας πούμε, να προσβάλλεται. Ή που να μην ήταν στις συνειδητές προθέσεις σου, (παρά μόνο σε κάποιες ασυνείδητες). Οπότε το pun unintended έχει σίγουρα λόγο ύπαρξης. Αλλά πιστεύω ότι και το pun intended είναι σημαντικό, γιατί μπορεί μια ειρωνεία να είναι τόσο λεπτή ή αμφίσημη / πολύσημη / διφορούμενη που ο αποδέκτης να αμφιβάλλει, μήπως και σου ξέφυγε. Οπότε του δείχνεις ότι το ήθελες και του κλείνεις το μάτι. Σε κάθε περίπτωση οι δυο εκφράσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται με πολλή φειδώ και να μην γίνεται κατάχρηση, γιατί ένας γελοίος ναρκισσισμός ελλοχεύει! Αλλά οι εκφράσεις αυτές είναι αναντικατάστατες και το γεγονός ότι δεν έχουν μεταφραστεί σε μια καθαυτό ελληνική σλανγκ, παρά μόνο χρησιμοποιούνται από Έλληνες στα αγγλικά, θεωρώ ότι είναι πρόβλημα!

O Jake Gyllenhaal ανδρώθηκε ως ηθοποιός με τον ρόλο του γκέι στο Brokeback Mountain (pun unintended).

Με τον πυροβολισμό του δεκαπεντάχρονου, εξοστρακίστηκε απ' την κοινωνία μας η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια (pun intended).

(από patsis, 14/04/09)(από patsis, 10/04/11)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
The Gray Jedi

Πολύ γκέι έκφραση όμως ρε.
Ο μέγιστος Μάντοξ είχε αναφερθεί σε αυτήν κάποτες και την κατέκρινε.

#2
Galadriel

ε, οκ, μετάφραση όχι (τί να πεις; «σκοπιμολογοπαίγνιδο»; δεν λέει, δεν έχει και αντίθετο) - αν είναι να την δούμε έτσι άντε να γράφουμε από δίπλα «λογοπαίγνιο» - «κυριολεξία». Ή στο πιο χαλαρό «γελάστε ζώα», «μη γελάτε ρε μαλάκες». Αλλά πολύ αμερικανιά μου φαίνεται, όπου όλα θέλουν διευκρίνηση («καταλάβατε ή θέλετε να κάνω και κακά»).Κατ' αντιστοιχία των αγώνων μπάσκετ, όπου στα αμερικάνικα γήπεδα ακούς κάτι συνθήματα του στυλ «de-fence, de-fence» (δηλαδή hello;;; δεν το ξέρανε ότι πάνε για άμυνα;) - ενώ όσο και να το κάνεις στα Ελληνικά γήπεδα παίζει ποίηση.

#3
Vrastaman

...Mes, ενδιαφέρουσα και η σύγκριση του αμερικανικού ερωτικού λόγου: Εκείνοι λένε «sweetie-pie» και «sugar-plum» εμείς λέμε «ψυχή μου» και «φως μου».

#4
Galadriel

Ψυχή μου και φως μου huh. Επειδή όπως έχω αναφέρει δεν κατέχω από τσόντες, μήπως οι άρρενες επαΐοντες μπορούν να με πληροφορήσουν για την (όχι κυριολεκτική - από πλευράς αντιστοιχίας εννοώ) μετάφραση των φράσεων «πάρτα μωρή καριόλα, πάρταααα», «σου γαμάω την κολλάρα μωρή ψώλα», κ.λπ.; και μην μου πείτε κανα «fuck you whore», απέχει σε βαρύτητα παρασάγγας. Η Ελληνική γλώσσα είναι ποίηση (απόδειξη το σλαγκ.gr).

#5
Vrastaman

«Do partake of my manhood you embedded one, oh, do partake»;

«I perform intercourse with thy gargantuan derierre, you penisette»;

Μπα... επίσης πως να μεταφράσει κανεις την κλασσική ατάκα του παλαιού καλού Ψώλλυγουντ, «θα στην φοράω και οι σάλπιγγές σου θα παίζουν την ισπανική υποχώρηση» ;

Ή, back to the basics, το Εμμανουηλιδικό «μπουμπούκο μου» ;;;

#6
Hank

χαχαχαχαχαχαχααχαχαχαχχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχψααχαχαχαχαχαχ

#7
vikar

Κι' όμως, υπάρχουνε φράσεις γι' αυτές τις περιπτώσεις. Στα ελληνικά, τα ανυποψίαστα απο αγγλισμούς, θα έλεγε κανείς δέν υπονοώ κάτι για το pun unintended και άν με πιάνεις / άν με εννοείς ή κι' όποιος κατάλαβε κατάλαβε (ο νοών νοείτο στα παλαιοελληνικά) για το pun intended:> O Jake Gyllenhaal ανδρώθηκε ως ηθοποιός με τον ρόλο του γκέι στο Brokeback Mountain (χωρίς να υπονοούμε κάτι).

Με τον πυροβολισμό του δεκαπεντάχρονου, εξοστρακίστηκε απ' την κοινωνία μας η ανθρωπιά, η αξιοπρέπεια (και ο νοών νοείτω).

Οι εκφράσεις του λήμματος λέγονται βέβαια συχνά (και εννοείται πως ήταν καταχωρίσιμες), αλλα εμπίπτουν ξεκάθαρα θά 'λεγα στους αγγλισμούς που αναπαράγουμε σάν αμερικανάκια εκ τηλεοράσεως, χωρίς να καλύπτουν κανένα κενό και καλά των ελληνικών, όπως αφήνει ο ορισμός να εννοηθεί. Και το οτι οι ελληνικές φράσεις δέν είναι αργκό είναι φυσικό, εφόσον τα λογοπαίγνια (ειδικά τα μή εσκεμμένα) δέν είναι χαρακτηριστικό της αργκό. Άλλωστε ούτε στα αμερικάνικα θα τις έλεγα σλάνγκ αυτές τις ατάκες.

Η μόνη διαφορά που βλέπω προσωπικά ανάμεσα στις ελληνικές και τις αμερικάνικες ατάκες, είναι οτι οι τελευταίες δείχνουν οτι το ζήτημα «λογοπαίγνιο» έχει θεματοποιηθεί περισσότερο στη συνείδηση του αμερικάνου ομιλητή απ' ότι στη συνείδηση του έλληνα. Πράγμα που θα απέδιδα στην αμερικάνικη νεύρωση με την πολιτική ευπρέπεια --σε πρώτη φάση και χωρίς πολλή-πολλή ανάλυση, ίσως κάνω λάθος. Το ξαναπιάνουμε αν είναι.

#8
Khan

Στος, μου θύμισες και μια εϊτίλα του Μηλιώκα.