Ξεκομμένος στρατιώτης, συνήθως φρουρός σε προκεχωρημένο φυλάκιο, αγγελιαφόρος κλπ που σβερκώνεται από τους οχτρούς με σκοπό την απόσπαση πληροφοριών.
Μαλερεζμάν δεν έχω το πρωτότυπο κείμενο του β' παραδείγματος για να δούμε την αντίστοιχη αγγλική ορολογία, και δεν έχω ιδέα κατά πόσον η προφανής εννοιολογική σύνδεση είναι ντόπια ή εισαγωγής.
Όταν τέλειωναν -πολύ γρήγορα- "τα πολιτικά", αρχίζανε οι ατέλειωτες διηγήσεις για μάχες [...] για την προσωπική παλικαριά [...] για τον Θεσσαλό ομαδάρχη που [...] αναποδογύρισε ολόκληρη διμοιρία του αντιπάλου. Ή για την μικρόσωμη λαζού αντάρτισσα που [...] περνά μόνη, ντυμένη γυναικεία, στα μετόπισθεν, "πιάνει γλώσσα" σε μιά πηγή κι οδηγεί στη βάση της έναν λοχία -κοτζάμ άντρακλα- του κυβερνητικού στρατού.
Θωμάς Δρίτσιος, Από τον Γράμμο στην πολιτική προσφυγιά, εκδ. Δωρικός, 1983.
Οι λόχοι αναγνώρισης των σοβιετικών μεραρχιών έβγαιναν έξω κάθε βράδυ προσπαθώντας να αιχμαλωτίσουν όσο το δυνατόν περισσότερες "γλώσσες". Δύστυχοι φρουροί και στρατιώτες που μετέφεραν μερίδες συσσιτίου αιχμαλωτίζονταν και μεταφέρονταν πίσω από τις ρωσικές γραμμές για ανάκριση.
Antony Beevor, Στάλινγκραντ, εκδ. Γκοβόστη 2004.
3 σχόλια
donmhtsos
Πολὺ ἐνδιαφέρων ὅρος. Πρώτη φορὰ τὸν ἀκούω.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος
Να 'σαι καλά Δον. Στην πηγή του 1ου παραδείγματος βρίσκω και το παρακάτω χωρίο, όπου το λήμμα έχει την έννοια της πηγής πληροφοριών γενικώς, και όχι αποκλειστικά από αιχμάλωτο.
Στο μεταξύ, αρχίσαμε να στέλνουμε και τα πρώτα μηνύματα προς την πατρίδα. Σ' όλη τη διάρκεια του εμφυλίου, δεν ξέραμε τίποτα για τους δικούς μας. Ζουν? Πεθάνανε? Στην αρχή και μόνο όσοι δρούσαμε στις περιοχές της καταγωγής μας και προσεγγίζαμε στα χωριά μας ή όταν επιστρατεύαμε απ' αυτά ή κι όταν τύχαινε να πιάσουμε "γλώσσα", κοντοχωριανό, μαθαίναμε για τους δικούς μας "καμιά αλήθεια ή ψέμα...".
Προχτές που μίλαγα με έναν συνχη του ΕΣ τον ρώτησα σχετικά. Η ορολογία δεν τον ξένισε, τη βρήκε οικεία, αλλά είπε πως είναι σίγουρα παλιά και πως δεν χρησιμοποιείται πλέον. Τείνω να πιστέψω πως η έκφραση είναι ελληνική.
ΣτοΔγιαλοΧτηνος
Ωπ....μάλλον άκυρο. Απρόσεκτη ανάγνωση. Να πιάσουν (=αιχμαλωτίσουν) κοντοχωριανό, συνηθισμένο φαινόμενο στον εμφύλιο που σφαζόσαντε συγγενείς κ συντοπίτες. Άρα, μένουμε στον ορισμό ως έχει.