1) Κανονικά (και λεξικογραφημένα), αύρα λέγεται ένα ελαφρά θωρακισμένο αστυνομικό όχημα, που στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή πλήθους. Αναφέρεται συχνά ως «της χούντας» (τότε τις είχαν για περιπολίες -για να μη γαμάνε το οδόστρωμα με τα τανκς κάθε τρεις και λίγο), αλλά ήταν σαφώς και της «δημοκρατίας».

Τα πρώτα μοντέλα (βρετανικής κατασκευής και προελεύσεως, αρχικά για στρατιωτική χρήση γύρω στον Α' Παγκόσμιο) δρούσαν και πριν την επταετία, ενώ το 1975 αντικαταστάθηκαν από κάτι καινούργια βελγικά, που γνώρισαν μεγάλες δόξες στις διαδηλώσεις της Μεταπολίτευσης. Αποσύρθηκαν οριστικά το 1981, τουλάχιστον απ' τους δρόμους. Τελευταία χρήση τους ήταν στη φύλαξη του αεροδρομίου.

Ο Τριαντάφυλλος εικάζει ότι «ίσως [λέγεται έτσι] επειδή είναι ελαφρύτερο από τα θωρακισμένα με ερπύστριες». Ο δε Μπάμπης δίνει την περιγραφή «οχήματα για την ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης». Μπορεί να λέει έτσι το προσπέκτους, αλλά οι αύρες δεν ήταν ταξί. Το ατού τους ήταν, πρώτον, ότι μπορούσαν να γκαζώσουν ατρόμητα μέσα από πλήθος και οδοφράγματα. Και δεύτερον, ότι δυο-τρεις μπάτσοι μπορούσαν άνετα να κατσικωθούν εκεί πάνω και να εκτοξεύουν δακρυγόνα, εν κινήσει άμα λάχει. Αυτά για τις παλιές αύρες.

2) Σήμερα όμως, αύρα λέμε ένα εντελώς διαφορετικό αστυνομικό όχημα: το κανόνι νερού (ή υδροβόλο, ή «Αίαντας» κατά την αστυνομική επιχειρησιακή ορολογία). Πάλι ελαφρά θωρακισμένο, αλλά πολύ μεγαλύτερο, ρίχνει νερό υπό πίεση -ακούγεται ακίνδυνο, αλλά να μη σου τύχει. Καινούργιο φρούτο στην Ελλάδα, έχει γράψει ιστορία σε άλλες χώρες (π.χ. στην Αμερική ενάντια σε μαύρους διαδηλωτές, στα ηρωικά σίξτιζ).

Εδώ σε μας πρωτοεμφανίστηκε στην Κερατέα, τώρα συχνάζει και στο Σύνταγμα ή όπου έχουμε ντράβαλα τέλος πάντων. Το μοντελάκι είναι ισραηλινό, και οι δυνατότητές του πολλές: διασκορπίζει πλήθος, καθηλώνει τους ευκίνητους, ενώ θεωρητικά επιτρέπει τη μίξη νερού με χημικά ή δακρυγόνο (κοινή πρακτική στη Γαλλία), ή με μπογιά («δεν ήμουν στη διαδήλωση, κυρ-αστυνόμε!» «αφού είσαι ροζ, ρε!»). Και φυσικά, τρομοκρατεί.

3) Τέλος, να σημειώσουμε ότι η λέξη αύρα δεν εξαφανίστηκε απότομα το '81 (που αποσύρθηκαν οι αύρες της μεταπολίτευσης), για να επανέλθει ως δια μαγείας το 2010. Ενδιαμέσως, χρησιμοποιήθηκε στον λαϊκό λόγο για να περιγράψει κάθε μυστήριο αστυνομικό όχημα (τζιπάκια, βανάκια, κλούβες, ό,τι), άλλοτε λόγω άγνοιας και άλλοτε μεταφορικά. Με αποτέλεσμα ένα τεράστιο μπέρδεμα αφενός, και να μείνει ζωντανή η λέξη αφεδύο -ώστε να πάρει καινούργιο σημαινόμενο 30 χρόνια μετά, που χρειάστηκε.

Πηγές: Ιός, Ελευθεροτυπία, Θεοδοσίου, βικούλα, Χότζας, deinosavros, jesus.

  1. (1976)
    Και βγαίνουν, που λες, οι αύρες, παίρνουν το οδόφραγμα της Πατησίων παραμάζωμα, σκορπίζει ο κόσμος, πέφτουν δακρυγόνα, της πουτάνας, μας κυκλώσανε, άστα. Μιλάμε για πολύ ξύλο.

  2. (2012)
    Δείτε τη φωτογραφία που ανέβασε το Prezatv στο Twitter με την αύρα να ρίχνει νερό πάνω στους διαδηλωτές!

  3. (1998)
    - Ωχ, κατεβάσανε αύρα!
    - Πού, πού;
    - Εκεί, εκεί!
    - Αυτό είναι κλούβα, γαμώ την ασχετοσύνη σου.
    - Ό,τι και να 'ναι τρέχα!
    - Φάε ένα μάχιμο...

  4. Η «τεθωρακισμένη ίλη εφόδου» που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 1947, ως συνέχεια της περιβόητης κατοχικής μονάδας του Μπουραντά, μετασχηματίσθηκε μεν το φθινόπωρο του 1960 σε «Μηχανοκίνητον Υποδιεύθυνσιν» (και την επόμενη χρονιά διαφημίστηκε -ως «Τμήμα Κρούσεως»- στα επίσημα «Αστυνομικά Χρονικά»), η δύναμή της όμως περιοριζόταν σε κάποιες απαρχαιωμένες «αύρες» βρετανικής προέλευσης. «Σε μερικά απ' αυτά τα οχήματα, δεν έστριβαν καν τα τιμόνια για να φέρουμε βόλτα γύρω-γύρω την Ομόνοια», θυμάται ο κ. Ψυχογιός.
    (Ιός - «Πώς έφτιαξα τα ΜΑΤ»)

  5. AVRA MOWAG πρώην Ε.Α. πωλείται. Είναι πλήρως ανακατασκευασμένη και λειτουργική (Ground up restoration). Συνοδεύονται με μεγάλο στοκ ανταλλακτικών αλλά και ειδικά εγχειρίδια για το όχημα. Η τιμή της είναι 22.000 ευρώ και δίνει πληροφορίες ο Χρήστος.
    (επωλήθη...)

Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!

Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία

#1
Pirate Jenny

Λέξη του ντου. Καλημέρα σας.

#2
Παπαντώνης

Πολλά συγχαρητήρια.Δεν το γνώριζα.Μέχρι τα μέσα του '90, έβλεπα ένα τέτοιο παρόμοιο όχημα στην πίστα του αεροδρομίου Μ.Αλέξανδρος στην Θεσσαλονίκη.Η μόνη διαφορά είναι ότι εκείνο ήταν πιο τετραγωνισμένο, και είχε πύργο με κάτι που έμοιαζε με κανονάκι.Τώρα, για νερό ήτανε, για βλήματα ήτανε, ποιος να ξέρει.Εάν κάποιος έχει καμιά ιδέα για το συγκεκριμένο που συζητώ, ας την ρίξει, μπας και το βρούμε.

#3
HODJAS

Μελετημένο το άτομο!

#4
iron

μια χαρά, μπράβο στο κορίτσι!

#5
deinosavros

Αμ πώς! Το καλό πράμα αργεί.

#6
sstteffannoss

@Pirate Jenny: Άψογο!!!

@HODJAS: Mais qu'est ce qui se passe ici; Τι να υποθέσω με το εδώ και το @ σχόλιο;

#7
vikar

Μπράβο ρε Πειρατίνα.

#8
vikar

Αξίζει νομίζω να τονιστεί περισσότερο. Ο Μπαμπινιώτης λέει συγκεκριμένα «θωρακισμένα αστυνομικά οχήματα για την ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης», οπου το «θωρακισμένα» σχεδογλιτώνει τον ορισμό. Ακόμη, έχει και παράδειγμα: «έστειλαν τις αύρες να διαλύσουν τη συγκέντρωση».

Αλλα ρε φίλε, «για τη μεταφορά»; Μα, «για τη μεταφορά»;;!...

Πολύ-πολύ λεπτό παράδειγμα μας βρήκε η Πειρατίνα για το πόσο προχειράτζα, κακογραμμένο, πονηρό εξαρτάται είναι ώρες-ώρες το λεξικό του Μπαμπινιώτη. Θυμάστε τους εσωσαϊτικούς μας τσακωμούς με αφορμή μια λέξη που έλειπε ή μιά επιπλέον λέξη που έκανε τη διαφορά;... Έ, σκέφτομαι οτι στην (επαγγελματική και επιστημονική) ομάδα του Κέντρου Λεξικολογίας επικρατεί παντελής ομόνοια και αρμονία, και με πιάνουν ασθματικά γέλια.

#9
deinosavros

ΟΚ Βικ, διέταξα ήδη τον Μπάμπη να αλλάξει τη φράση σε
«μεταφορά και χρήση αστυνομικής κατασταλτικής ισχύος».

(Ενημερώνω και τις αρμόδιες υπηρεσίες στο Μόναχο. Για θύμησέ μου λίγο τη διεύθυνσή σου...)

#10
xalikoutis

fair enough!

#12
vikar

Εντέλλεσθε οπως αποστείλατε την σχετικήν εγκύκλιον εις την Ettstraße 2, 80333 München.

Θα επιμείνω στο λεξικογραφικό του πράγματος. Ο Τριαντάφυλλος («ελαφρύ, αστυνομικό θωρακισμένο τροχοφόρο») δέν είν' οτι δίνει περισσότερες πραγματολογικές πληροφορίες, ή οτι είναι πιό αντιεξουσιαστής ξερωγώ στον ορισμό του· απλά ειναι λιτός.

#13
patsis

Ίσως ο Μπαμπινιώτης επηρεάστηκε από την έννοια του ΤΟΜΠ = Τεθωρακισμένο Όχημα Μεταφοράς Προσωπικού. Τέτοιου μεγέθους και σχήματος μερικά από αυτά στις εικόνες. Ένα κλασικό ΤΟΜΠ είναι το παπάκι.

#14
MXΣ

#15
Pirate Jenny

Φχαρστώ, παίδες (καθυστερημένα, αλλά νταξ).

@Παπαντώνη: στα διεθνή αεροδρόμια είχανε αύρες Mowag, δες 4ο μήδι. Νομίζω ότι υπάγονταν στην αντιτρομοκρατική, αλλά να μην πάρω όρκο. Το κανονάκι σίγουρα δεν ήταν για νερό. Τώρα κανονικές σφαίρες έριχνε, πλαστικές, δακρυγόνα, θα σε γελάσω. Δε νομίζω να χρησιμοποιήθηκε και ποτέ.

Να πούμε και κάτι ακόμα. Η πρώτη νεκρή της μεταπολίτευσης, η Αναστασία Τσιβίκα, από αύρα πήγε. Την παρέσυρε το «όχημα για ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης» (μη χέσω) μέρα μεσημέρι, στο κέντρο της Αθήνας. Ήταν Ιούλιος του 1976, είχε διαδήλωση-ταραχές-ντράβαλα, κι η γυναίκα ήταν εντελώς άμαχος πληθυσμός - πλανόδια μικροπωλήτρια, 66 χρονών.

Κι όχι μόνο πήγε, αλλά πήγε κι άκλαφτη: η κυβερνητική ανακοίνωση την χαρακτήρισε «ζητιάνα», ενώ απ' το ΚΚΕ και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις δεν της έδωσαν και πολλή σημασία, διότι λούμπεν στοιχείο....

#16
σφυρίζων

:-(

#17
jesus

#18
Khan

Πίκρα!

#19
soulto

και αύρες καθαρίζουμε