Ορισμοί από τον Desperado (64)
Εμφανίζονται 61-64 από 64

Εκ πρώτης όψεως, τα εν λόγω λήμματα μοιάζουν με ονόματα Ακριτών ή χωριά ξεχασμένα στα όρη τ’ άγρια βουνά. Κι όμως, πρόκειται για εντέχνως καμουφλαρισμένες ξένες φράσεις και μάλιστα γνωστές Παγκοσμίως.

Το καμουφλάρισμα φυσικά έγινε εις την ημεδαπήν, το μεν πρώτο από άγνωστο γλωσσοπλάστη, το δε δεύτερο από γνωστή και νυν ατυχήσασα καλλιτέχνιδα.

Η Κουτσουμπήλω

Γνωστή και ως κουτζουμπίλα, πρόκειται για την τοπική απόδοση του γνωστού άσματος «Could you be loved» του Master Rastafarian Bob Marley. Ο μύθος λέει πως ο γλωσσοπλάστης, ζήτησε από local επαρχιακό δισκοαναβάτη να βάλει «την Κουτσουμπήλω», σε στιγμή ύψιστου ντερτιού και μετά την κατανάλωση γενναίας ποσότητας ganja.

Του Γκουντουμπήτρου

Παρομοίως με την Κουτσουμπήλω, η εν λόγω φράση αποτελεί στίχο της γνωστής επιτυχίας «Can’t take my eyes off you» του Frankie Valli, την οποία κατέστησε ύμνο των 80s η disco μπάντα Boys Town Gang.

Του Γκουντουμπήτρου ή αλλιώς «(You’re just) too good to be true» είναι φυσικά η απόδοση της Βασίλισσας του Πανηγυριού, Έφης Θώδη στην δική της εκτέλεση του γνωστού χιτ.

Λιγότερο διαδεδομένο είναι επίσης το Αγκατσούμπε. Παρόλο που παραπέμπει σε Νιγηριανό ποδοσφαιριστή του Κεραυνού Άνω Μουσουνίτσας, είναι ο τίτλος και το ρεφρέν του γνωστού «I got you Babe» του (μακαρίτη και πρώην συζύγου της Cher), Sonny Bono στην εκτέλεση της Chrissie Hynde ντουέτο με τον εκνευριστικό Alistair Campbell των βαρετών UB40.

Πρόκειται για ειρωνική/χιουμοριστική φράση συνώνυμη του «Όλα βαίνουν καλώς» ή «Όλα Καλά». Το χιουμοριστικό οφείλεται στο ομοιοκατάληκτον. Η ειρωνεία από την άλλη, έγκειται στο αυστηρά μιλιταριστικό/απολυταρχικό πνεύμα της φράσης και μάλιστα από δυο πηγές:

1. Το Τευτονικόν της φράσης που φέρνει στο νου βηματισμό χήνας, άψογη προσσσσ’χή! και αναφορά του Obersturmfuhrer στον SS Λοχαγό Karl-Heinz Frachten von Zipper.

2. Τη χρήση της λέξης Kommissar. Ως επίσημος τίτλος στην Ρωσία (комисса́р), μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο (πολιτικός) Κομισάριος ήταν υψηλόβαθμο κομματικό στέλεχος, ισόβαθμος του Διοικητή σε στρατιωτικούς σχηματισμούς με αντικείμενο τον έλεγχο του στρατού από το Κόμμα (ένα είναι το κόμμα!). Καμία διαταγή του Διοικητή δεν δινόταν αν δεν είχε προηγηθεί έλεγχος και έγκριση από τον Κομισάριο. Όπως είναι αντιληπτό, ο Κομισάριος ήταν ο φόβος και ο τρόμος παρέα με την KGB και το στρατιωτικό της αδελφάκι, την GRU.

Όπως γίνεται αντιληπτό, η κανονική χρήση της γίνεται για να δηλώσει αναγνώριση του αδιαμφισβήτητου κύρους του παραλήπτη και τον (σχετικό) φόβο προς την εξουσία του, πλην όμως στην περίπτωση μας, «with a twist» που λένε και οι Αγγλοσαξώνοι.

Η χρήση της φράσης λοιπόν εντοπίζεται κυρίως στα εξής:

Κοινωνικά
Με ανάλογη διάθεση ως απάντηση σε αίτημα/ερώτηση φίλου:

Χιουμοριστικά
- Τι έγινε ρε φίλε, ξεμπέρδεψες με τις εξετάσεις;
- (με ευχαρίστηση): Alles klar Herr Kommissar!

Ειρωνικά
- Πήρες ρε μαλάκα κανά παγωτό; Λιώσαμε απ’ τη ζέστη.
- Alles klar Herr Kommissar. Με βανίλια Μαδαγασκάρης και στους -2 βαθμούς κελσίου για το αφεντικό…

Προς έτερον ήμισυ
- Μωρό μου, τάϊσες τον σκύλο; έβαλες πλυντήριο; πλήρωσες τη ΔΕΗ; κανόνισες το φροντιστήριο του μικρού;
- Alles klar Herr Kommissar. Όλες οι δουλειές καπούτ.

Επαγγελματικά
Αν γνωρίζονται καλά και υπάρχει καλή/φιλική σχέση, ο υφιστάμενος το χρησιμοποιεί ως απάντηση σε περιπτώσεις όπου ερωτάται από προϊστάμενο για την εξέλιξη κάποιας ενέργειας ή έργου:
- Γιώργο τι έγινε με την παραγγελία του Μητσάρα;
- Alles klar Herr Kommissar. Ολοκληρώθηκε και έφυγε σήμερα το πρωί.

Αν οι σχέσεις δεν είναι καλές, η φράση χρησιμοποιείται στο κρυφό ως μπινελίκι:
- Δημητρίου ακόμα να τελειώσεις τις διορθώσεις;
- Είναι 1500 σελίδες κ. Διευθυντά και μου το δώσατε πριν 30 λεπτά…
- Δεν έχει σημασία παιδί μου. Ως στέλεχος πρέπει να είσαι αποδοτικός και ταχύς.
- (sotto vocce): Alles klar Herr Kommissar, κλαπαρχίδι. Εγώ φταίω που σταμάτησα την Γραψαρχιδίνη…
- Τι είπες παιδί μου;
- Τίποτα, τίποτα…

Προς την Εξουσία
Συνήθως στο χαμηλόφωνο, εκτός αν θέλεις να προκαλέσεις την μήνιν του βλαχαδερού με την εξουσία. Στην περίπτωση των στρουμφακίων είναι βέβαια οξύμωρο καθώς η φράση στην Γερμανική είναι σχεδόν κυριολεκτική («Μάλιστα ή όλα καλά κύριε Αστυνόμε») και δηλώνει ευγένεια και συμμόρφωση προς τας εντολάς:
- Άδεια, δίπλουμα, ασφάλεια (στου χαντάκ)…
- Alles klar Herr Kommissar…
- Ποιόν είπις Κλαρ ρε χουλιγκάνε; Ακολούθα με στου τμήμα για να μαθ’ς να βρίζεις…

Για την ίδια χρήση υπάρχει και το: Γιαβόλ μαιν Κομαντάντ στο Δημόσιο Πρόχειρο (σλανγκασίστ)

Έμμεση σλανγκασίστ: ironick (βλ. σχόλια εδώ).

Εξ’ ολοκλήρου χρήση της φράσης στο χιτ του 1982 “Der Kommissar” (το μήδιον είναι θαύμα αισθητικής 80s) του μακαρίτη Falco.

Μεταφορικά, η απομίμηση αντικειμένου ή ιδέας. Συνήθως, παράνομο αντίγραφο ακριβών προϊόντων όπου η μαϊμού μπορεί να είναι τόσο καλή, ώστε ακόμη και γνώστες του πραγματικού να μη μπορούν εύκολα να διακρίνουν τις διαφορές. Ωστόσο, η λέξη χρησιμοποιείται υποτιμητικά για να υποδηλώσει αντίγραφο χαμηλής ποιότητας.

Η πραγματική λέξη μαϊμού αποδίδεται στο αρχαίο «μιμώ», καθότι οι βιολογικοί πρόγονοί μας μιμούνται/αντιγράφουν (βλ. Φωτό 1). Αντίστοιχη έννοια εις την Αγγλικήν έχει η φράση: «Monkey see, Monkey do» (ό,τι βλέπει η μαϊμού το κάνει). Παράξενο λοιπόν πως οι Αγγλόφωνοι δεν χρησιμοποιούν την έκφραση για τον σκοπό αυτό.

Οι «μαϊμούδες» μπορούν να είναι «πλήρη» αντίγραφα με καμία εμφανή διαφορά από το πραγματικό (π.χ. ρολόγια, τσάντες, γυαλιά ηλίου), χαμηλής ποιότητας αντίγραφα ή αντικείμενα με ελαφρώς παραποιημένα τα λογότυπα των εταιριών (π.χ. Adilas).

Τα τελευταία χρόνια, μεγάλη άνθιση παρατηρείται στη μαζική παραγωγή και διάθεση μαϊμούδων CD/DVD μουσικής, ταινιών και παιχνιδιών (βλ. Φωτό 2). Οι μαϊμούδες αυτές συνεχίζουν να πωλούνται κατά κόρον, γεγονός παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς τις πειστικότατες προτροπές της μουσικής βιομηχανίας ότι η πειρατεία σκοτώνει τη μουσική (και το χοντρό νταβατζηλίκι της βιομηχανίας).

Παρόλο που, σύμφωνα με την Εθνική Αοιδό Lady Angela, η διάθεση των μαϊμουδο-CD/DVD γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από μαύρους οικονομικούς μετανάστες, για το φαινόμενο μάλλον φταίει κάποιος «ευρέως». Το θέμα ερευνά ο Εθνικός Ιστορικός (και μέγας μΕΛετητής) Λιακόπουλος, ο οποίος φυσικά μπορεί να αποδείξει τη συνομωσία μεταξύ «ευρέων», ΕΛ, Χανεμπού, Ορκ, πρακτόρων της CIA και υποστηρικτών του Εξαποδώ των οποίων ηγείται ο Agent Smith υπό τις οδηγίες του Αρχιτέκτονα. Μη χάσετε τις φοβερές αποκαλύψεις στην επόμενη εκπομπή με τίτλο: “Nazi Lesbian Hookers abducted by UFOs and forced into weight-loss programs” (κλεμμένο από τον Weird Al Yankovich)

Cult φράση, με ρίζα στο μακρινό 1968 και την ταινία Κορίτσια στον Ήλιο. Η χρήση της είναι ευρεία, κυρίως λόγω του κωμικού της στοιχείου που πηγάζει απευθείας από την σκηνή στην οποία ειπώθηκε. Σε αυτήν, ο αγαθός βοσκός κυνηγάει την τουρίστρια Άνναμπελ, θέλοντας να της προσφέρει αμύγδαλα. Η τουρίστρια, μην γνωρίζοντας ελληνικά, τρέχει τρομαγμένη από την εμφάνιση και τους «χωριάτικους» τρόπους του φοβούμενη τα χειρότερα.

Η φράση χρησιμοποιείται σε μεγάλο αριθμό περιστάσεων, ωστόσο αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πέρα από το κωμικό στοιχείο (χωρίς η ταινία να είναι κωμωδία), η χρήση κατά κύριο λόγο αποπνέει την κοινωνική αγνότητα εκείνης της εποχής της Ελλάδας, που αποτυπώνεται τόσο πετυχημένα στο φιλμ.

Η συνήθης χρήση γίνεται σε περιπτώσεις όπου κάποιος βιάζεται (λόγω ή έργω) και κάποιος άλλος προσπαθεί να τον κάνει να κατεβάσει στροφές. Επίσης χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου διέρχεται μια όμορφη γυναίκα οπότε η φράση έχει την έννοια του «κάτσε να σε τρατάρω». Τέλος, το «μύγδαλα», μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό κάθε φορά που κάποιος λέει «στάσου».

Η επιτυχία της ταινίας και το γεγονός ότι αποτελεί μέρος της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου, έχουν εξασφαλίσει τις συχνές προβολές της στην τηλεόραση, διατηρώντας όπως είναι λογικό τη διαχρονικότητα της ίδιας αλλά και της φράσης. Αυτό δεν είναι τυχαίο, καθώς οι συντελεστές της ταινίας αποτελούν ένα Who’s-Who του ελληνικού κινηματογράφου:

Σενάριο: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Σκηνοθεσία: Βασίλης Γεωργιάδης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νίκος Κουτελιδάκης
Μοντάζ: Αριστείδης Καρύδης-Fuchs
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος Ηθοποιοί: Γιάννης Βόγλης, Ann Lonnberg, Κώστας Μπάκας, Βαγγέλης Καζάν, Μιράντα Μυράτ.

3 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1968 και υποψήφια για χρυσή σφαίρα ξένης ταινίας 1969