Ορισμοί από poniroskylo (304)
Εμφανίζονται 11-20 από 304

Έκφραση με τουρκικές ρίζες. Χρησιμοποιείται στη Βόρεια Ελλάδα από μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους, πιθανώς με καταγωγή Κωνσταντινουπολίτικη ή Μικρασιάτικη. Στην σύγχρονη Τουρκία η έκφραση δεν συνηθίζεται αλλά είναι απολύτως κατανοητή. Συνεπώς, χρησιμοποιήστε την σε συνομιλία με Τούρκους μόνο αν πραγματικά την εννοείτε - είναι και παρεξηγιάρηδες αυτοί.

Η έκφραση αποτελείται από τα εξής συνθετικά μέρη:

αλ = παίρνω
σικιμέ = η ψωλή μου
βουρ = βαράω, κοπανάω
ντουβαρά = στον τοίχο

Το όλον, λοιπόν, σημαίνει:

Παίρνω την ψωλή μου και την κοπανάω στον τοίχο.

Η έκφραση δείχνει ότι έχω περιέλθει σε πλήρη απόγνωση από τις μαλακίες που ακούω ή βλέπω να γίνονται - ιδιαίτερα όταν γίνονται ή λέγονται πράγματα πολύ αντιφατικά και όταν ξέρω, παράλληλα, και ότι δεν μπορώ να αντιδράσω. Λέω, λοιπόν, στον συνομιλητή μου ότι, βασικά, έχει φτάσει σε τέτοιο όριο βλακείας και αλαλούμ που είναι σα να έχει βγάλει την πούτσα του και να την βαράει στον τοίχο. Κι εγώ, που δυστυχώς ξέρω ότι είναι μάταιο να προσπαθήσω ν' αντιδράσω, αναγκάζομαι να κάνω το ίδιο - μιλάμε για τέτοια απόγνωση.

Παλαιότερης κοπής έκφραση διασαφηνιστικού χαρακτήρα. Βάζει τα πράγματα στη θέση τους όταν ο συνομιλητής μας τείνει να συγχέει ετερόκλητες έννοιες π.χ. τις βούρτσες με τις πούτσες.

Δεν γνωρίζουμε ποια ακριβώς ήταν η Μάρω - αν και πληροφορίες μη διασταυρωμένες αναφέρουν ότι επρόκειτο για εξαδέλφη της Χάιδως.

Περισσότερα είναι γνωστά για τους Τουπαμάρος. Ήταν ένα αριστερό κίνημα στην Ουρουγουάη στις αρχές της δεκαετίας του '70 - έμειναν γνωστοί ως αντάρτες των πόλεων με ειδικότητα στις πολιτικές απαγωγές. Τουπάκ Αμάρου, εξ ου και Τουπαμάρος, ήταν το όνομα δυο βασιλέων των Ίνκας που είχαν δώσει σκληρές μάχες κατά των Ισπανών κατακτητών - βλ. και Οι 7 κρυστάλλινες μπάλλεςκαι Ο Ναός του Ήλιου από τις Περιπέτειες του Τεν Τεν, εκδόσεις Μαμούθ Comix, για μια εις βάθος ιστορική ενημέρωση.

Όχι αυτό που μασουλάμε, αυτό που ξηγιόμαστε. Ή, άμα λάχει, μας το ξηγιούνται άλλοι.

Θα του ξηγηθώ αλμυρό φιστίκι είναι μια απειλή εξαιρετικά ασαφής. Μπορεί να είναι μπινελίκια χοντρά, μπορεί να είναι δυο χαστούκες, μπορεί να υπονοώ ότι, μεταφορικά τουλάστιχον, θα του κάνω τον κώλο φινιστρίνι. Γενικά, θέλω να δείξω ότι, αφού κάνω την ξήγα, θα του φύγει η μαγκιά και θα καταλάβει ότι μαλακίες εγώ δεν σηκώνω. Σίγουρα, τέλος πάντων, δεν προδιαθέτει για καλό. Το οποίο είναι λίγο περίεργο γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι που ξέρω εγώ τα αλμυρά φιστίκια τα βρίσκουν νοστιμότατα και μάλιστα λένε ότι άμα αρχίσεις δε σταματάς. Τρέχα γύρευε.

Συντάσσεται πάντα με το ρήμα ξηγιέμαι και πάντα χωρίς άρθρο. Ως προέλευση και ετυμολογία, μπορεί να είναι και μια πλάγια υπόμνηση ότι το αλάτι στις πληγές τσούζει - πώς λέμε τσούζει Σούζη; Και ίσως να έχει σχέση με το φιστίκωμα = γαμήσι (βλ. εδώ) - το οποίο θα έλυνε το γιατί ξηγιόμαστε αλμυρό φιστίκι και όχι, ας πούμε, αλμυρή σαρδέλα. Ή, μπορεί κατά βάθος να πιστεύουμε ότι οι ξηροί καρποί και τα φρούτα γενικότερα έχουν από μόνα τους κάτι το απειλητικό -γιατί μετά το αλμυρό φιστίκι, αν κάποιος πάλι δεν συνετισθεί, θα του εξηγήσουμε και τι εστί βερίκοκο κι αν χρειαστεί θα του δείξουμε και πόσα απίδια βάνει ο σάκος.

Κατηγορηματική απάντηση σε δυο ερωτήματα που πολύ έχουν απασχολήσει την κοινωνική φιλοσοφία από αρχαιοτάτων χρόνων.

• Ερώτημα α: γεννιέσαι ή γίνεσαι;

• Ερώτημα βου: αλλάζει ο άνθρωπος;

  Η απάντηση που δίνεται, εν προκειμένω, είναι α) η μαλακία είναι εκ γενετής και βου) ελπίδα επανένταξης δεν υπάρχει.

Ίσως ορισμένοι να θεωρήσουν την τοποθέτηση αυτή μοιρολατρική αλλά δεν μπορούν να αρνηθούν ότι είναι και ρεαλιστική. Και, δεδομένου του όγκου της μαλακίας που μας περιβάλλει - και της εμμονής του κάθε μαλάκα στη μαλακία του - δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η έκφραση αυτή χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο. Μάλιστα, στο φατσοβιβλίο έχει συσταθεί κατ' αυτάς γκρουπ ακριβώς με αυτή την επωνυμία: ΑΜΑ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΑΛΑΚΑΣ,ΕΙΝΑΙ ΜΑΛΑΚΑΣ!!!... (τα κεφαλαία και τα θαυμαστικά δικά τους). Τον Φεβρουάριο του 2009, το συγκεκριμένο γκρουπ είχε πάνω από 4,000 μέλη. Όπως είπε κι ένα απ' αυτά, τους ενώνει το γεγονός ότι τη φράση αυτή «kai mia k 2 kai 1231231498 fores thn leme ka8hmerina.» (τα greeklish δικά της).

Τα μέλη του γκρουπ έχουν διατυπώσει την βασική τους θέση με πολλούς τρόπους και αντιγράφω κάποιους απ' αυτούς:

• mia fora malakas pada malakas!!!!
• Τι γίνεσαι,τι γεννιέσαι - μαλάκας είσαι.
• Once malakas,always malakas!
• otan o an8rwpos einai malakas teleiwse!!!den exei piswgyrismata!!!!!!!!!!!!!!!!!!
• xaxaa!!giati an kapoios einai skatomialos kai skatokefalos den allazei!!oso kai na prospatheis na tou allaxeis ta miala toso pio poli tha emenei sti malakia tou!!
• γεννιεται δεν γινεται.ειναι μικρος μαλακας κ μεγαλωνοντας γινεται μεγαλος μαλακας.κ στις δυο περιπτωσεις μαλακας παραμενει,μονο το μεγεθος αλλαζει

Η σωστή εκφορά της φράσης προϋποθέτει, φυσικά, τον τονισμό του δεύτερου είναι - άμα ο άλλος είναι μαλάκας, ΕΙΝΑΙ μαλάκας ...

Σχετικό λήμμα: ο βλάκας είναι ανίκητος.

Κάπως σχετικά λήμματα: άμα είναι ξεκωλιάρης ο άνθρωπος και πού να τρέχεις με τα τακούνια ...

Το αμορτί, κυριολεκτικά, είναι ένα μικρό, αμελητέο κέρδος στο λαχείο. Συγκεκριμένα, αν το τελευταίο νούμερο του λαχείου που κρατάμε συμπίπτει με το τελευταίο νούμερο του πρώτου αριθμού, του αριθμού που κερδίζει το τζάκποτ, τότε κι εμείς κερδίζουμε δυο φορές την αξία του λαχείου μας –την σήμερον ημέρα, ας πούμε, θα πάρουμε 20 ευρώ. Κι αν συμπέσουν τα δυο τελευταία νούμερα, τότε παίρνουμε 40 ευρώ –δες και το μήδι 1. Βγάζουμε, δηλαδή, την επένδυση μας –την αποσβένουμε– και κάτι παραπάνω. Αυτό τα μικρά κέρδη από τα αμορτί είναι που νομιμοποιούν την Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων να μας πλασάρει χρόνια τώρα το κατ' εξοχήν παραπλανητικό και μούφα σλόγκαν «Ο Ένας στους Δύο Κερδίζει» –δες το μήδι 2.

Εννοείται ότι αυτοί που παίζουν τακτικά λαχεία τα κέρδη του αμορτί δεν τα παίρνουν ποτέ σε ρευστό αλλά πάντα σε λαχεία για την επόμενη κλήρωση.

Μεταφορικά, την έκφραση αμορτί (το πιάσαμε, το πήραμε ή ήρθε) την χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ότι:

• μπορεί να μην ήρθαν τα πράματα όπως ιδανικά θα θέλαμε και να μην κερδίσαμε τον πρώτο αριθμό αλλά δεν φάγαμε και την απόλυτη ήττα και κάπου έχουμε συμβιβαστεί και πάλι καλά είμαστε λέμε –έτσι το μεταχειρίζεται ο Μητροπάνος στο μήδι 3– ή, ότι

• στο τσακ του τσακός ήτανε να κάνουμε την καλή αλλά –γαμώ την ατυχία μου μέσα– κάτι δεν έκατσε πάλι και πάλι μείναμε στα ψιλολόγια.

  Η τέλεια πανωλεθρία, βεβαίως, συνοψίζεται στην έκφραση ούτε αμορτί. Ρε πστ μου!

Από τη γαλλική λέξη amortir, που σημαίνει ακριβώς κάνω απόσβεση. Είναι η ίδια λέξη από την οποία προκύπτει και το αμορτισέρ (amortisseur) που, στη λόγια γλώσσα, λέγεται αποσβεστήρας κραδασμών.

Εκ του αγγλικού adaptor. Οι ορισμοί που δίνουν τα λεξικά είναι προσαρμοστής ή προσαρμογεύς ή και προσαρμογεύς ρευματολήπτου. Επεξηγούν δε ενίοτε ότι πρόκειται για βύσμα συνδέσεως το οποίο χρησιμοποιούμε όταν οι ακροδέκτες του βύσματος που έχουμε δεν είναι συμβατοί με τις υποδοχές της πρίζας όπου πρέπει να μπει.

Ακριβώς επειδή όλα αυτά είναι εξαιρετικά μπερδεμένα λέμε αντάπτορας και καθαρίζουμε τη θέση μας. Ο αντάπτορας είναι ένα μαραφέτι που έχει την σωστή υποδοχή για να πάρει την αρσενική πρίζα που διαθέτουμε αλλά και τα σωστά γκαβλιτσέκια για να μπει στη συνέχεια στη θηλυκή πρίζα που είμαστε υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσουμε.

Ο όρος USB αντάπτορας είναι απολύτως καθιερωμένος.

Τα πράγματα έχουν ζορίσει τόσο που κάθομαι πάνω στον κάθετο άξονα 2-D διαγράμματος. Με άλλα λόγια, κάτι μακρύ και επώδυνο έχει μπει στον κώλο μου.

Ο τυχάρπαστος. Ο δεν-τον-ξέρει-ούτε-η-μάνα του. Ο παγκοσμίως άγνωστος.

Ο οποίος, βέβαια, όσο απίθανο κι αν είναι, εμφανίζεται φάντης μπαστούνι μπροστά μας και μας χαλάει. Μπορεί, από το πουθενά, να μας φάει τη γκόμενα ή τη δουλειά. Μπορεί να είναι ο αναπληρωματικός ο οποίος στην πρώτη του εμφάνιση με τα χρώματα του βαθμολογικά αδιάφορου Ξυσταρχιδικού βάζει το φαλακρό γκολ της ισοφάρισης και η ομαδάρα χάνει την έξοδο στο Τσάμπιονς Ληγκ. Ή, ακόμα χειρότερα, να είναι ο νέος Μαραντόνα από το Ουζμπεκιστάν τον οποίον ψώνισε σε τιμή ευκαιρίας ο πρόεδρος της ομαδάρας και θα είμαστε υποχρεωμένοι να τον τρώμε στη μάπα κάθε Κυριακή.

Το θηλυκό του είδους είναι, βέβαια, η απιθανοπούλου. Ποδόσφαιρο μάλλον δεν παίζει. Αλλά, πολλές απ' αυτές παίρνουν επιχορηγήσεις και ανεβάζουν θεατρικά δρώμενα.

Κατευθείαν. Με τη μία. Από μιας αρχής.

Η ορίτζιναλ έκφραση είναι βγαίνω από χέρι - ή και είμαι φτιαγμένος από χέρι ή γίνομαι από χέρι - και προέρχεται από τον ευγενή στίβο του κουμκάν, του πινάκλ και άλλων συναφών αθλημάτων. Σημαίνει ότι τα χαρτιά που πήρα στο μοίρασμα είναι στρωμένα τέλεια, τα κατεβάζω όλα και βγαίνω και κερδίζω την παρτίδα. Όλες αυτές οι εκφράσεις και άλλες - π.χ. κερδισμένος από χέρι - που δηλώνουν την βέβαιη και προδιαγεγραμμένη επικράτησή μας χρησιμοποιούνται ευρύτατα και σε χώρους άλλους εκτός από την πράσινη τσόχα.

Αυτά είναι τα καλά νέα. Τι γίνεται όμως όταν κερδίζει κάποιος άλλος; Στην περίπτωση αυτή, η έκφραση είναι χάσαμε από χέρι - ή/και είμασταν χαμένοι από χέρι ή/και τη γαμήσαμε από χέρι ή/και την πουτσίσαμε από χέρι. Σημαίνει ότι ή ήττα ήταν σίγουρη, προεξοφλημένη, τετελεσμένο γεγονός.

Οι Βολιώτες.

Τον χαρακτηρισμό χρησιμοποιούν απαξιωτικά οι κάτοικοι άλλων πόλεων, και ειδικά οι Λαρισαίοι. Αλλά, τους Βολιώτες δεν φαίνεται να τους χαλάει ιδιαίτερα - οι φανατικοί οπαδοί του Ολυμπιακού Βόλου αυτοαποκαλούνται Austrian Boys.

Το ενδιαφέρον είναι από πού βγήκε η προσωνυμία Αυστριακοί. Βασικά, κανείς δεν είναι σίγουρος και κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές:

• Διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες - σαν τους Αυστριακούς
• Διότι είναι ψυχροί άνθρωποι - σαν τους Αυστριακούς
• Διότι είναι μοχθηροί - επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ' τους Τούρκους.
• Διότι στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα Αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.

Αυτά τα λένε οι Λαρισαίοι. Οι εξηγήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι Βολιώτες είναι:

• Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη Αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό Αυστριακή προστασία.
• Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά την Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους «Έλληνες το γένος» (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, Αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.

Και υπάρχει και η εκδοχή της Φρικηπαίδειας.
* Ο Βόλος είναι μία πόλη στην κεντρική Ελλάδα. Γνωστή αυστριακή αποικία που εξελίχθηκε σε αποικία των ΕΛ, μετά την εκδίωξή τους από την αφιλόξενη προσωρινή τους κατοικία, την γνωστή υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας.