Ορισμοί με ετικέτες (116)
Εμφανίζονται 1-10 από 116

Δύο δημόσια έγγραφα γίνονται al dente αν το απαιτήσει η κατάσταση: η ταυτότητα και το διαβατήριο.

1. Στην έκφραση "με την ταυτότητα στα δόντια"

α) Η οδήγηση στα όρια, με ελιγμούς λίαν απαιτητικούς σε ικανότητα και ταχύτητα αντίδρασης. Αλλά και με την ψυχή στο στόμα, με τρομερό άγχος, με ακραιφνή ένταση λόγω της συναίσθησης του επαπειλούμενου κινδύνου.

β) Πιο δόκιμα/κυριολεκτικά: Σε ετοιμότητα να αποδείξω το όνομα ή κάποια ιδιότητά μου σε κάποιο όργανο εξουσίας, κρατικής (όπως ο αστυνομικός) ή άλλης, ιδίως όταν αυτή η ετοιμότητα επιβάλλεται καταπιεστικά. Βρίσκομαι υπό το καθεστώς ενός αδίκως αιωρούμενου ελέγχου και μιας σκιώδους απαίτησης σε αχρεώστητη απολογία.

γ) Εκ του β. Σε ετοιμότητα γενικά, απέναντι σε απρόβλεπτες καταστάσεις, με διάθεση περιπέτειας.

2. Στην έκφραση "με το διαβατήριο στα δόντια"

Έτοιμος να εγκαταλείψω την χώρα, ιδίως για να διαφύγω τον κίνδυνο ή τις υποχρεώσεις που η παραμονή μου σε αυτή συνεπάγεται. Συνήθως συμβαδίζει με άτακτη εγκατάλειψη της έως τότε εθνικιστικής μου ρητορικής.

Η προέλευση της έκφρασης σαφής: σε καταστάσεις αναταραχών, πολέμων, προσφυγιάς και παρόμοιων καταστροφών, αρπάζεις με τα δυο σου χέρια ό,τι μπορείς, παιδιά, βαλίτσες κλπ και τρέχεις πανικόβλητος σε πρεσβείες, σε αεροδρόμια, σε συνοριακούς σταθμούς, μετά τα οποία ελπίζεις ότι θα βρεθείς σε ασφαλές περιβάλλον. Είναι τόση η βιασύνη και η ταραχή σου αλλά και τόσα πολλά τα σημεία ελέγχου που, ελλείψει ελεύθερων χεριών, το διαβατήριο το σφίγγεις αναγκαστικά στα δόντια, σε ετοιμότητα να το επιδείξεις σε οποιονδήποτε μπορεί να σε περάσει στην άλλη μεριά, γινόμενος έτσι ο σωτήρας σου.

Από το χάρβαλο που προέρχεται κατά μια ακόμα ετυμολογία από το άρβαλον, (απ’ τη ρίζα -ρα- > ρήγνυμι (γ>β) > ραβάσσω > αρραβάσσω (α, ευφωνικό.) > αραβέω > άραβος > αρβαλώ) που σχετίζεται ως προς τη σημασία με το ρήμα αρβελίζω που σημαίνει κόβω σε μικρά κομμάτια.

1. Σημαίνει κάτι που είναι χάρβαλο, σαράβαλο, ξεχαρβαλιασμένο, και γι’ αυτό κάνει θόρυβο.

Όπως έφη ο acg, χάρχαλο είναι το ξεχαρβαλωμένο πράγμα, κάτι που έχει προ πολλού χάσει το αρχικό του σχήμα· βρίσκοντας σύμφωνο τον xalikoutis πως χάρβαλο κατράβαλο είναι παιδική λέξη για το χάρχαλο ή το σαράβαλο (εδώ).

Όταν αναφερόμαστε σε κτίρια, οικοδομήματα ή κατασκευές σημαίνει ερείπιο, ρημάδι.

2. Για πρόσωπα είναι ένας μειωτικός χαρακτηρισμός που σημαίνει χαζός, βλάκας, μαλάκας που έχει πάρει ψηλά τον αμανέ.

Aν αναφερόμαστε σε ηλικιωμένους δίνεται έμφαση στη μεγάλη ηλικία και υπονοείται πως είναι ανήμπορος σωματικά, ξεκουτιασμένος, ραμολί.

3. Στον πληθυντικό χάρχαλα σημαίνει αρχίδια, προφανέστατα αντί του χαρχάλια.

Οι εκφράσεις μου ‘κανες τ’ αρχίδια χάρχαλα ή μου τα ‘κανες χάρχαλα είναι ταυτόσημες με τις: μου ‘σπασες/ζάλισες τ’ αρχίδια, μου τα ‘πρηξες/ζάλισες.

4. Κυρίως στον πληθυντικό σημαίνει τα άχρηστα μικρά κομματάκια, θρύμματα, σκουπίδια που προέρχονται από την κατεργασία/επεξεργασία κάποιας πρώτης ύλης για να δημιουργηθεί κάποιο χρήσιμο αντικείμενο / προϊόν.

Εξού η φράση είναι για τα χάρχαλα σημαίνει πως κάποιος ή κάτι είναι άχρηστο/για τα μπάζα, για τα σκουπίδια, για τα τσακίδια, για τον πούτσο.

5. Όταν αναφερόμαστε σε μια κατάσταση είναι συνώνυμο του μπάχαλο.

Υπάρχουν και τα κάργα σχετικά:

6. ο χαρχάλας, χαρχαλάς,

7. η χαρχάλα,

8. η χαρχάλω,

9. Τα ρήματα χαρχαλεύω, χαρχαλίζω, χαρχαλώ σημαίνουν κάνω θόρυβο ψάχνοντας, ψαχουλεύοντας, ανακατεύοντας διάφορα πράγματα αλλά και χαϊδεύω, πασπατεύω, γαργαλεύω, σκαλίζω, αφρατεύω το χώμα, μαστορεύω.

Σχετικό και το Κερκυραϊκό χαρχαλιάζω που σημαίνει «δοκιμάζω».

Όταν ένα ζευγάρι χαρχαλεύεται σημαίνει πως ερωτοτροπεί, βρίσκεται στα προκαταρκτικά.

Προέρχονται από το χαλεύω (με αναδίπλωση του χαλ-, κι ανάπτυξη υγρού στην προπαραλήγουσα λόγω της παρουσίας υγρού στη λήγουσα) που σημαίνει ψάχνω (αναζητώ, ζητώ, γυρεύω, θέλω –από το «σκαλίζω» ή το «χαλώ»: διαλύω τα ενωμένα, αραιώνω τα πηχτά, ανοίγω τα κλεισμένα).

Μια άλλη ετυμολογία τα θεωρεί ηχομιμητικά.

Ο νέος οδηγός που έχει ένα Ν στο πίσω τζάμι και οδηγεί εκνευριστικά αργά.

1. Το μεγάλο κλουβί

2. Ημιφορτηγό σε στυλ βαν

3. Όχημα που διαθέτει κάγκελα στα παράθυρά του και χρησιμεύει για την μεταφορά κακοποιών ... ή αστυνομικών. Στην πρώτη περίπτωση τα κάγκελα είναι για να μην δραπετεύσει ο κακοποιός, στην δεύτερη για να προστατευθούν οι μπάτσοι.

4. Το καφάσι

Σλανγκιστί, έτσι αποκαλούνται αντικείμενα που διευκολύνουν την ζωή (κάνουν κάποιον «ακαμάτη»).

Τα τρία πιο γνωστά είναι:

• Tο μπιλάκι που προσαρμόζεται στο τιμόνι, κυρίως των φορτηγών, και βοηθάει να στρίβεις πιο εύκολα το τιμόνι,
• Tο αντικείμενο (ένα ξύλο που στην άκρη έχει ένα χέρι) που σε βοηθάει να ξύσεις την πλάτη σου,
• O μικρός αυτοσχέδιος ανυψωτήρας (τροχαλία και σκοινί) που χρησιμοποιείται για να ανεβάζεις μικροπράγματα στη σκαλωσιά ή ψηλά σε όροφο. Καμιά φορά και η τροχαλία αποκαλείται ακαμάτης.

Επίσης και ανακατεύω τα πετρέλαια / το χυλό / τη φασολάδα / την κουτάλα / το γιαούρτι.

Χρησιμοποιώ αυτοκίνητο με μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων και όχι αυτόματο και, αναγκαζόμενος να αλλάζω συχνά ταχύτητα (σχέση στο κιβώτιο), υποτίθεται μοιάζω σαν να ανακατεύω με το χέρι μου το καύσιμο του αυτοκινήτου ή ένα φαγητό που βράζει, με κουτάλα τον λεβιέ των ταχυτήτων.

Η έκφραση οπωσδήποτε έχει αρνητική φόρτιση, κατά του μηχανικού κιβωτίου και υπέρ του αυτόματου.

Το κρεσενταριστό φραπέ που χτυπάς μόνος σου, ή που σου σερβίρει κάποια πρόθυμη φραπεδιάρα ψυχή. Κρητικός ιδιωματισμός που έχει παρεισφρήσει για τα καλά και στην μπουρδελοσλάνγκ.

Πέραν του φραπουτσίνο, τα αλάνια επίσης αποκαλούν καταχτύπι...

• Τις δυνατές κι απανωτές γαμικές ωθήσεις της γενετήσιας πράξης (βλ. παρ. 4)
• Τα εκκωφαντικά ντάπα-ντούπα, κυρίως ωσαναφορά ροκιές και μεταλιές (βλ. παρ. 5)

• Τους τρελούς κραδασμούς που νοιώθει ο πωπός του ωτομοτά σε ανώμαλο δρόμο με σκληρές αναρτήσεις και κωλοφτιαγμένο κινητήρα (βλ. παρ. 6)

  Σ.ς.: αφιερούται στον Αγνωστο Φραπελημματοδότη του σλανγκρρ ἐπ' εὐκαιρίᾳ τση 7ης *Παγκόσμιας Ημέρας Frappernité.*

Συνώνυμο: Η Σημαντικότερη Μοτοσυκλέτα του Κόσμου.

Λίγη Ιστορία πρώτα... (- Τι λίγη ρε μαλάκα, ολόκληρο σεντόνι είναι! - Σσστ! Αξίζει.)

Οι παρακάτω δύο παράγραφοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο αφιέρωμα στην ιστορία του παπιού στο τεύχος 396 (01/07/2007) του περιοδικού ΜΟΤΟ, με συντάκτη τον Γιώργο Τσιλιμαντό.

Το πρώτο παπί της νεοϊδρυθείσας τότε Honda, το θρυλικό Super Cub των 50cc κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1958, μισό αιώνα πριν, στην πιο δύσκολη αγορά του κόσμου. Αυτήν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μια εποχή πολύ ζόρικη για οποιοδήποτε Ιαπωνικό προϊόν, πόσο μάλλον μια μικρή μοτοσυκλέτα. Και αυτό γιατί εκείνη την κάργα συντηρητική περίοδο στην Αμερική, η μοτοσυκλέτα ήταν το κατεξοχήν περιθωριακό στοιχείο, απόλυτα συνυφασμένη με την παρανομία και την δράση συμμοριών όπως οι Hell's Angels που τρομοκρατούσαν την αμερικανική επικράτεια. Έτσι, όταν τότε ακόμα η σήμερα πανίσχυρη ιαπωνική μοτοβιομηχανία κυριολεκτικά δεν υπήρχε, οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές μεγάλες μοτοσυκλέτες ήταν οι μόνες που κυκλοφορούσαν. Και ήταν ελάχιστες στον αριθμό, μα γρήγορες και θορυβώδεις, αναξιόπιστες και επικίνδυνες, αφοσιωμένα εργαλεία για εθισμένους μηχανόβιους με όλη την σημασία της λέξεως, ακόμα τότε. Ο μηχανόβιος ήταν μονίμως βρώμικος με σκόνη και λάδια, έτοιμος να λύσει τον κινητήρα όποτε του χρειαστεί, ποτέ κυριλέ, ποτέ «καθημερινός», hardcore πράμα. Όχι σαν σήμερα που καβαλάει και ο κάθε μπούλης. Και αιτία για αυτό είναι το πρώτο παπί της Honda. Γιατί;

«You meet the nicest people on a Honda»

Ο Honda, (ο ιδρυτής και συνιδιοκτήτης της μικρής εταιρείας) σχεδίασε μια ευφυέστατη μοτοσυκλέτα, πρωτόγνωρη για τα τότε δεδομένα, απλούστατη στην σχεδίαση και την κατασκευή. 4,5 ίπποι από 50 κυβικούλια, με ημιαυτόματο κιβώτιο για να μην παιδεύεται κανείς με συμπλέκτες, ποδιά για να μην βρέχονται τα πόδια, σχάρα για να βάζεις πέντε πράματα, και μια αξεπέραστη οικονομία καυσίμου. Αξιόπιστη όσο τίποτε άλλο μέχρι και σήμερα, ελαφριά και πανεύκολη στο χειρισμό της, ήταν μια μηχανή που δεν έτρεχε, δεν έκανε φασαρία, δεν λέρωνε και δεν τρομοκρατούσε. Μια μηχανή που μπορούσε να την καβαλήσει οποιοσδήποτε. Με μια πρωτοφανή διαφημιστική καμπάνια με το παραπάνω διάσημο σλόγκαν, η Honda κατάφερε να πείσει την συντηρητική αμερικανική κενωνία και να την κάνει να δοκιμάσει το δίκυκλο που κατασκεύασε. (Δείγματα από τις διαφημίσεις στα έντυπα της εποχής μπορείτε να δείτε εδώ.) Αυτό ήταν. Καθημερινοί άνθρωποι που ήθελαν απλά να πηγαίνουν στην δουλειά τους, νοικοκυρές γυναίκες (!), φιλήσυχοι πολίτες, μετακινούταν με το μικρό παπί, που το έβλεπαν πια ως ένα καθημερινό μέσο προσωπικής εξυπηρέτησης. Και αυτή ήταν και η μεγαλύτερη επιτυχία της Honda, καθώς άλλαξε δραματικά το τρόπο που αυτή η μαλακισμένη η κοινή γνώμη έβλεπε την μοτοσυκλέτα και την έφερε πιο κοντά σε όλους. Στα μικρό αυτό ταπεινό παπί οφείλει η Μοτοσυκλέτα αυτό που είναι σήμερα, αυτό που εκατομμύρια ανθρώπων απολαμβάνει. Και ξεπατικώνοντας ξεδιάντροπα από το άρθρο του ΜΟΤΟ, κλείνω τούτο το κεφάλαιο:

«Αν οι ιδιοκτήτες των παπιών, γνώριζαν ότι κάθονται πάνω στην σέλα της μοτοσυκλέτας που ευθύνεται για την θέση του δίκυκλου στην κοινωνία μας, με την μορφή που έχει σήμερα, τότε, σταματώντας στο φανάρι δεν θα ένοιωθαν μειονεκτικά, αλλά αντίθετα θα κοιτούσαν υποτιμητικά όλες τις άλλες μοτοσυκλέτες γύρω τους!»

-Και το λοιπόν; Σήμερα στην Ελλάδα τί γίνεται;

Όπως κάθε άνθρωπος που έχει καβαλήσει παπί (και ξέρει στοιχειώδη ισορροπία) μπορεί να επιβεβαιώσει, η οδήγηση ενός παπιού έχει βαθμό προνηπιακής δυσκολίας, αφού στην ουσία είναι σαν ποδηλατάκι με κινητήρα. Οι χειρισμοί του και οι συμπεριφορά του στο δρόμο είναι αστεία, έτσι όμως δεν εμπνέει και τον απαραίτητο σεβασμό στον οδηγό του, που κάνει τις απίστευτες παπαριές στην σέλα του, βέβαιος οτι το 'χει. Αστεία όμως είναι και η ασφάλεια που παρέχει, καθώς ειδικά στα πρώτα τα ιστορικά αλλά και στα σημερινά κινέζικα, τα φρένα και οι αναρτήσεις δεν προσφέρουν τίποτα στη ενεργητική ασφάλεια. Βασίζεσαι στο γεγονός ότι «νταξ' μωρέ αφού δεν τρέχω, τι να τις κάνω τις Brembo» και ο Θεός βοηθός. Μια μεγάλη, «κανονική» μηχανή παρέχει απείρως περισσότερη ενεργητική ασφάλεια, αλλά μόνο αν ξέρεις να οδηγάς στα αλήθεια.

Έτσι, στην Ελλάδα πριν από 20 κάτι χρόνια, η ιστορία της Αμερικανικής αγοράς επαναλήφθηκε. Ακόμα και αυτοί που φοβούνταν και έβριζαν τις μηχανές και τους «αλήτες τους μηχανόβιους», απέκτησαν παπί για να κάνουν την δουλειά τους.
Πολλοί όμως από αυτούς οδηγούν με νοοτροπία αυτοκινήτου, νομίζοντας ότι οι άλλοι οδηγοί τους βλέπουν (!), χώνονται παντού και άσχημα (αφού εξάλλου γι' αυτό πήραν το παπί) και δεν ενδιαφέρονται να μάθουν για ασφαλή οδήγηση και πρόβλεψη κινδύνου, αλλά θεωρούν ότι αφού δεν τρέχουν, όλα καλά. Το πιθανότερο είναι ότι το παπί θα είναι και ελλιπώς συντηρημένο, προσθέτοντας στον κίνδυνο. Να συμπληρωθεί εδώ ότι το όνομα «παπί,» στην Ελλάδα λέγεται ότι προέρχεται από το χαρακτηριστικό «πλα-πλα-πλα» που κάνουν όταν μένουν χωρίς εξάτμιση.

Αν δώσεις όμως 1500e για ένα καινούριο μάλιστα μηχανάκι, δεν πρόκειται να δώσεις εύκολα τα τουλάστιχον 300 (και λίγα λέω) ευρώ που απαιτούνται για εξοπλισμούς προστασίας, ένα καλό κράνος, ένα υφασμάτινο μπουφάν με προστασίες άντε και γαντάκια, και εδώ που τα λέμε δείχνει λίγο too much... Έχω συγκεντρώσει περισσότερα βλέμματα με ένα χιλιάρικο ντυμένο πάνω μου βολτάροντας το C90 μου (που πιάνει-δεν πιάνει 600 γιούρα), παρά με το διαόλι. Δείχνει και μάλλον είναι υπερβολικό, δεν θα το ξαναπείς όμως όταν νιώσεις ότι η άσφαλτος πονάει το ίδιο από όπου κι αν πέσεις.

Αλλού τώρα.

Τα παπιά είναι ως γνωστόν το κατεξοχήν όχημα των +-16χρονων κάγκουρων. Ο λόγος είναι απλός και βασίζεται στη ιστορία. Πέρα από το χαμηλότατο αρχικό κόστος, η μαμά και ο μπαμπάς πείθονται πολύ πιο εύκολα να αγοράσουν στον μικρό που τους τα 'χει πρήξει ένα παπάκι, που είναι μικρό και δεν τρέχει παρά μια σκοτώστρα μεγάλη μηχανή. «Θα του περάσει και στα 18 θα του πάρουμε αμάξι», δικαιολογούνται σε εαυτούς και συγγενείς, και πράγματι πολλές φορές ισχύει. Η καγκουριά εκφράζεται προσωρινά με το παπί, για να μεταφραστεί αργότερα στο αμάξι που θα έρθει. Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία και το λήμμα έχει παραγίνει μεγάλο.

Υπάρχουν βέβαια και οι «αυθεντικοί», που ίδρωσαν για το παπί τους και λαχταρούν την ώρα που θα πάρουν μηχανή. Θα μάθουν πάνω σε αυτό, θα μαζέψουν και μερικά χρήματα με την βοήθειά του (να πηγαίνουν στην δουλειά, ντε!) και η ώρα δεν θα αργήσει.

Για να κλείσω επιτέλους, το παπί είναι το σήμα κατατεθέν των ντελιβεράδων, καθώς είναι το μοναδικό που έχει όλα, μα όλα τα πλεονεκτήματα: φτηνό σε απόκτηση και συντήρηση (ποιος ήρθε;) για τον εργοδότη, γρήγορο και ευέλικτο για να φτάνει πάντα στην ώρα του. Όλα τα ντελιβεράδικα παπιά είναι σάπια έως εσχάτων, ο χάρος ο ίδιος, τα παιδιά οδηγούν αυτοκτονικά μέσα στο χάος, και το επάγγελμα του ντελιβερά βρίσκεται με διαφορά στην πρώτη θέση της λίστας με τα εργατικά ατυχήματα. Αλλά ποιος νοιάζεται; Αρκεί που η πίτσα ήρθε στην ώρα της.

Αυτοκίνητο όχημα το οποίο χρησιμοποιείται σε αγροτικές εργασίες και διαθέτει προσαρμοσμένη καρότσα στο αμάξωμα.

Είναι σκληροτράχηλα οχήματα που οι κάτοχοι τους κοκορεύονται ότι δεν έχουν βάλει λάδι και νερό εδώ και είκοσι χρόνια. Στο εσωτερικό μπορείς να βρεις λογαριασμούς, αποδείξεις, μισοάδεια (ή μισογεμάτα) μπουκαλάκια με νερό ή ξεθυμασμένο πιοτό, σακούλες, κέρματα, βίδες, εργαλεία, παπούτσι κ.α.

Αν μιλάμε για κλασικές εικόνες τότε σίγουρα είναι όχημα τ. Ντάτσουν. Πιθανότατα διαθέτει αρκετά σημάδια κακομεταχείρισης - όπως αναρίθμητα βουλιάγματα και τρακαρίσματα - αλλά και αρκετές ενδείξεις φροντίδας με κλασσικότερη το μπογιάντισμα σημείου ή επιφάνειας με εμφανείς πινελιές, για την αποφυγή σκουριάσματος.

Σε άλλη περίπτωση παρατηρούμε μια πολυφωνία ανταλλακτικών στο όχημα: το ανταλλακτικό (πόρτα, καπό κ.α.) μπαίνει όπως έχει αγοραστεί, ανεξαρτήτως χρώματος, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα αυτοκινούμενο ουράνιο τόξο.

Επίσης, σε περιπτώσεις όπου το αυτοκίνητο είχε αγοραστεί για «καλό» ενώ τώρα έχει καταλήξει να κάνει όλη τη χαμαλοδουλειά, υπάρχουν απομεινάρια της παλιάς καλής του εποχής όπως διακοσμητικό σεμεδάκι στο ταμπλό, αυτοκόλλητες εικονίτσες της Παναγίας, καλύμματα καθισμάτων από ξύλινες χάντρες ενώ στον καθρέφτη μπορεί κανείς να βρει κρεμασμένα λούτρινα ζάρια, λαγοπόδαρα, cd κ.α..

Στις μέρες μας οι σύγχρονοι «αγρότες» έχουν μεταμορφωθεί σε μυώδη κτήνη τ. Ναβάρα 4x4 και θυμίζουν ελάχιστα τους παλιούς κλασικούς. Συνήθως στην καρότσα διαθέτουν αυτοσχέδιο σκυλόσπιτο με τρυπούλες για τον αέρα, αυτοκόλλητα με μπεκάτσα ή τσίχλα και στην χειρότερη να είναι λασπωμένα από την κορυφή ως τα λάστιχα με μόνο καθαρό σημείο την τροχιά των υαλοκαθαριστήρων.

Τα μοντέλα της BMW. Κλασικό όνομα για τους λάτρεις των χλιδάτων αμαξιών.