Ορισμοί με ετικέτες (165)
Εμφανίζονται 31-40 από 165

Προέλευση εκφράσεως:

Στον υδρόμυλο ή τον ανεμόμυλο παλιά, υπήρχε πρόβλημα με τη σειρά στο άλεσμα, καθώς ο μύλος δούλευε με χαμηλό ρυθμό και οι πελάτες κατέφθαναν εποχιακά και όλοι μαζί. Ο μύλος δούλευε ασταμάτητα όλο το 24ωρο και όταν ο καημένος ο μυλωνάς κοιμόταν, εξυπηρετούσε παντοιοτρόπως τους πελάτες η μυλωνού. Προφανώς, επειδή το παράκανε και λίγο στη «εξυπηρέτηση», στο τέλος πάθαινε σήκωση του πρωκτού, με αποτέλεσμα ο κώλος της να χάνει το σχήμα του και την καλή του φήμη.

Εναλλακτικά: καλλιγραφία στον κώλο της μαϊμούς.

Τουλάχιστον. Το «χαλαρά» και το «στάνταρ» έχουν ανάλογη σημασία (μεταξύ άλλων). Χρησιμοποιείται κυρίως σε εκτιμήσεις μεγεθών.

Του πουλιού το γάλα, αλλά με πιο χυδαίο τρόπο.

Την θέση του «σπέρμα» μπορεί να πάρει οποιαδήποτε ονομασία του σπέρματος (π.χ. χύσι, ψωλόχυμα, τσουτσουνόζουμο κ.τ.λ.).

Ηχομιμητικό του χτυπήματος των δοντιών επιφώνημα που δείχνει α) κρύο, β) μεταφορικώς κρύο σαχλό αστείο τ. σεφερλίτιδα, γ) δέος και φόβο για κάτι τρομακτικό και μακάβριο (κυριολεκτικά ή μεταφορικά ή ειρωνικά).

Ετυμολογικά σχετίζεται με το χάρχαλο.

Κατά τον Αντώνιο Ν. Βάλληνδα (Πάρεργα: Φιλολογικά πονημάτια 1887) σημαίνει «κώδων κακοήχως σημαίνων».

Επίσης, «το βελανίδι που μαζεύεται το φθινόπωρο» (όπως αναφέρει εδώ ο xalikoutis).

Σήμερα:

1. Όταν πρόκειται για γυναίκα,

• σημαίνει την άσχημη γεροντοκόρη, τη χοντρή και πλαδαρή γυναίκα.

• σήμερα χρησιμοποιείται σαν το πουτάνα και τα συναφή όπως λέει εδώ ο xalikoutis. Συνώνυμο το χαρχάλω (κατά μια έννοια).

  Όμως, αρχικά, σήμαινε τη χοντρή και πλαδαρή πουτάνα που ‘χε χρόνια στο κουρμπέτι (οπότε αφενός πεπειραμένη, αφετέρου γριά, για το λειτούργημα) στυλάκι: «κλάσε λιγάκι μωρή, να βρω το δρόμο» -ίσως εδώ(;!) να έγκειται κι η πιθανή συγγένεια με το «χαρχαλεύω».

2. Τρύπα (που εύκολα συσχετίζεται με το πουτάνα).

3. Όταν πρόκειται για κάποια μηχανή (συνήθως αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας, αλλά όχι μόνο) ουσιαστικά έχει την ίδια ακριβώς έννοια με το χάρχαλο, το χάρβαλο και (κατά μια έννοια) με το χαρχάλω με έμφαση στο ό,τι κάνει θόρυβο λόγω παλαιότητας και/ή υπερβολικής χρήσης, ενώ εννοείται πως είναι προς αντικατάσταση (που θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει αλλά αναβάλλεται για οικονομικούς λόγους) γιατί είναι ξεχαρβαλωμένη, σαραβαλιασμένη.

4. 'Οταν πρόκειται για χρήματα σημαίνει

• το εύκολο, μαύρο χρήμα που προέρχεται από διαπλοκή,

• τη μεγάλη μάσα, το φαγοπότι μεγάλων ποσών.

  5. Η έκφραση μ’ έφαγε η χαρχάλα κατά το Λαρ’σινό Λεξ’κό σημαίνει τον ήπια, τα ‘παιξα, τα ‘φτυσα, τα είδα όλα.

6. (Στην Κρήτη, κυριολεκτικά), η σφενδόνα. Προέρχεται απ’ τη διχάλα κι αυτή απ’ το αρχαίο χαλή (χηλή) - αφιερωμένο στον xalikoutis που το ‘χε απορία εδώ.

Παρεμπιπτόντως, απ’ εδώ προέρχονται:

• τα Κρητικά: το χαχάλι, η χαχαλόβεργα και τα Χιώτικα: το χάχαλο, ο χάλος, το χαλούνι, ο χαχάλης (το κλαδί ή το ξύλο ή σίδερο που καταλήγει σε διχάλα –το δικράνι - αλλά και το σχήμα V),
• η Κρητική χαχαλιά (η χούφτα - και σαν μονάδα μέτρησης μικροποσοτήτων).

Ο,τιδήποτε είναι κακής ποιότητος.

Επίσης γνωστή ως έκφραση και ως: «για τον πουτσάκο», «πουτσέ».

Οι χρήσεις αυτής της λέξης έχουν γενικά λεξικογραφηθεί.

Υπάρχουν δύο αδόκιμες εκφράσεις που την χρησιμοποιούν, παράγοντας ένα ιδιαίτερο νόημα. Και στις δύο, το «για» χρησιμεύει για να αποδώσει μια ιδιότητα στο αντικείμενο του ρήματος. Επίσης εννοείται ότι το αντικείμενο του ρήματος μπορεί να είναι οποιαδήποτε προσωπική αντωνυμία β' ή γ' προσώπου (σε, τον, την κλπ).

1. να/μην σε γαμήσω για + ιδιότητα και πιο ήπια να/μην σε βράσω για + ιδιότητα

   Αναγνωρίζουμε ότι το αντικείμενο του ρήματος έχει την συγκεκριμένη ιδιότητα αλλά ότι δεν ενεργεί σύμφωνα με αυτήν, ότι παρουσιάζει απρόσμενα διαφορετική συμπεριφορά, και μάλιστα σε βάρος μας. Συνήθως μιλάμε για ανευθυνότητα, ανικανότητα, σταρχιδισμό ή αντιεπαγγελματισμό.

   Το ρήμα πάντα σε υποτακτική αορίστου.

   Πηγα να κανω update se 4.1 και εγηνε μαλακια εκανε ρεστορ και τωρα δεν το δεχετε στο itunes λεει οτι δεν υποστηρηζει τον carrier κανεις Πειραια να βοηθησει μην το γαμησω για κινητο

   Από εδώ

   Η πιο συνηθισμένη της μορφή είναι «να σε γαμήσω για παιδί». Η διάθεση μπορεί να είναι από φιλικά πειραχτική μέχρι μετρίως επιθετική, όχι όμως παραπάνω. Η λέξη «παιδί» χρησιμοποιείται χάριν οικειότητας και ανεκτικότητας, περιορίζοντας την σκληρότητα όλης της φράσης.

   - ρε μαλάκα όντως δεν μπαίνει μη μελος στο ελ κλασικο;
   - ναι.
   - ε να σε γαμήσω για παιδί

   Από εδώ (Σ.ς. Ο ομιλών ηθελημένα καθ' υπερβολήν δέχεται ότι για τα άσχημα νέα ευθύνεται ο συνομιλητής του.)

   Να σε βρασω για παιδί Πεμπτη βρηκες δουλέυω αρε μπαγασα και ειδικα Υμηττό γουσταρα μεσα στον Αυγουστο αλλα με τις άδειες δεν ετυχε να μαζωκτουμε...

   Από εδώ

   - Στον Ναπολέοντα στους Καλαρρύτες πήγες ωρέ;
   - που; ποιος;;;;;; ηταν εκει και δεν μουπε να του κανω ενα πορτραιτο;;;;;;
   - Άααααααχ!!! Να σε βράσω για παιδί!!!!

   Από εδώ

2. σε πληρώνω για άνθρωπο

   Αποδίδει την ιδιότητα του ανθρώπου σε κάποιον ακριβώς για να την αμφισβητήσει δηκτικά. Εννοεί ότι θα πληρώσουμε (και κυριολεκτικά και ως τιμωρία) για βλάβη που επιφέραμε σε κάποιον ενώ φταίει αυτός ο κάποιος· και φταίει σε τέτοιο βαθμό που δεν είναι άνθρωπος, είναι ζώον (με την κλασική υβριστική σημασία).

   Όταν του είπα ότι καλώδιο το άλλαξα πριν μια εβδομάδα και έβαλα FTP καλώδιο μέχρι πάνω,και του προσθέτω ότι για ένα πρόβλημα που υπάρχει πάνω από 15 χρόνια φταίει ένα καλώδιο που υπάρχει 1 εβδομάδα ο θρασύς μου απάντησε δεν ξέρω.Το πως δεν τον πέρασα από την τζαμαρία της πολυκατοικίας να τον πληρώνω για άνθρωπο τον βρωμιάρη.

   Από εδώ

   Οι χρόνοι είναι σημαντικοί: σε ενεστώτα με σημασία μέλλοντα (Μην πεταχτεί πάλι καμιά γειτόνισσα μπροστά μας και μετά την πληρώνουμε για άνθρωπο), σε εξακολουθητικό μέλλοντα (Αν πάθει κάτι ενώ σου κάνει τις επισκευές θα τον πληρώνεις για άνθρωπο), σε υποτακτική ενεστώτα (Και πες ότι παθαίνεις καμιά πνευμονία στην σκοπιά, εγώ δηλαδή μετά [ενν. πρέπει] να σε πληρώνω για άνθρωπο;).

   Δευτερευόντως η φράση χρησιμοποιείται μόνο με την απαξιωτική της λειτουργία, χωρίς να ενυπάρχει ενδεχόμενο βλάβης του ανθρώπου-αντικειμένου του ρήματος.

   Δεν κάνουν τίποτα και μας στοιχίζουν κάθε χρόνο έναν σκασμό λεφτά! Και ρωτάω. Γιατί ρε σαρδανάπαλε να σε πληρώνω για άνθρωπο από την στιγμή που έρχομαι στο γραφείο της υπηρεσίας που δουλεύεις και μου συμπεριφέρεσαι σαν να είμαι μεταλλαγμένος με τσουτσούνι για μύτη και μεταδοτική ασθένεια;

   Από εδώ

Βλ. και το λήμμα α να σε γαμήσω...

Απευθείας μεταφορά του αγγλικού too much που σημαίνει υπερβολικό ή υπερβολικά (επίρ.), περισσότερο του δέοντος. Μια έκφραση που το πλησιάζει είναι το «πάει πολύ», αλλά η επιτυχία της βασίζεται στα συμφραζόμενα και την εκφορά.

Υπό αυτήν την έννοια το «του ματς» δεν έχει συγκεκριμένο πεδίο χρήσης. Ακούγεται όμως πολύ για ρούχα και στυλιστικές επιλογές και γενικά σε συμφραζόμενα με μια δόση θηλυπρέπειας. Όπως όμως φαίνεται και από τα παραδείγματα, έχει ήδη απολέσει μεγάλο μέρος από αυτόν τον χρωματισμό.

Μας έρχεται κατευθείαν από την γαλλικήν μέσω της φωτογραφίας και του κινηματογράφου (flou, με λατινική ρίζα απ’ την οποία προέρχονται πλείστες λέξεις πολλών ευρωπαϊκών γλωσσών σχετικές με ρευστότητα, ρευστά, υγρά).

Σημαίνει:

1. Κυριολεκτικά: ασαφής, αμυδρός, θαμπός, θολός, ρευστός.

2. Μεταφορικά: αβέβαιος, μη καλά καθορισμένος, χαλαρός.

3. Όταν πρόκειται για φωτογραφία ή ταινία: α) κακή εστίαση του φακού σε φωτογραφία (βλ. μήδι) ή κατά τη διάρκεια κινηματογραφικής προβολής, εξού και η περίφημη κραυγή του κοινού: «(Μάστορα, νετάρισε) είσαι φλου (ρε)!!» προς τον μηχανικό προβολής προκειμένου να ρεγουλάρει το φακό. Επίσης για ταινία, όταν λέμε πως ο ποιητής «άφησε το τέλος φλου» εννοούμε πως το τέλος: Ι. ήταν αόριστο, ανοιχτό σε διαφορετικές ερμηνείες, ή ΙΙ. πως μας την έσπασε η καλλιτεχνική δηθενιά.
   β) το εσκεμμένο εφετζίδικο θάμπωμα σε μια φωτογραφία, οπότε και η φωτογραφία είναι «φλουταρισμένη».

4. Όταν πρόκειται για ρούχα: τα ριχτά.

5. Όταν πρόκειται για κομμώσεις: τα φουσκωτά, τα κρεπαρισμένα, αλλά και τα φλιπαριστά μαλλιά.

6α. Όταν πρόκειται για καταστάσεις ή φάσεις χρησιμοποιούνται οι φράσεις:
«Η κατάσταση είναι (πολύ / λίγο) φλου»: δεν μπορούμε να πούμε με ακρίβεια τι παίζει / πού πάει το πράγμα. «…στο φλου»: στο γενικά κι αόριστα, στο έτσι κι έτσι.
«Το πήρε / άφησε στο φλου»: δεν το πολυσκέφτηκε / καρατσεκάρησε, το «πέρασε επάνω – επάνω», «δεν το έψαξε βαθιά», αψήφησε το ρίσκο, δεν έκανε σωστή εκτίμηση της κατάστασης. «Πετάω κάτι στο φλου»: «ρίχνω άδεια να πιάσω γεμάτα».

6β. Ειδικά για γκομενοκαταστάσεις, σημαίνει πως τα πράγματα είναι πολύ χλιαρά κι απ’ τις δυο πλευρές, «ούτε ζέστη, ούτε κρύο», μ' αποτέλεσμα το πράγμα να τραβάει σε μάκρος, χωρίς να ξεκαθαρίζει, μπερδεύοντας όχι μόνο τους γύρω αλλά και τους άμεσα εμπλεκόμενους που, όμως, δείχνουν βολεμένοι σ’ αυτή τη λούπα.

7α. Όταν πρόκειται για άτομα εννοούμε κάποιον που είναι χαλαρός, που παίρνει τα πράγματα όπως έρθουν, που δεν το πολυψάχνει, είναι «ό,τι βρέξει ας κατεβάσει», φιλοσοφημένος, αποστασιοποιημένος (ο περίφημος «Μπάμπης ο φλου» του Σιδηρόπουλου από τον δίσκο «Φλου»), που δεν μπορείς να τον κατηγοριοποιήσεις γιατί είναι sui generis και βέβαια παίζει εκτός συμβάσεων παντός είδους.

7β. Υπάρχει κι η όψη του «δήθεν φλου», αυτού που είναι «κι έτσι και γιουβέτσι», που δεν μπορείς να στηριχθείς επάνω του γιατί «ψαρεύει σε θολά νερά», «αγοράζει μα δεν πουλάει», στυλάκι «δε βαριέσαι» / «δε γαμείς;», προσπαθεί να είναι καλός με όλους κι όλα, αποφεύγει να πάρει θέση σε ο,τιδήποτε γύρω του. Δεν είναι δυσάρεστους για τους πολλούς αλλά στην ουσία είναι ντεκόρ. Πλείστες γκόμενες διατηρούν τέτοια στάση καραδοκώντας το κελεπούρι.

1. Η άχρηστη πληροφορία της ημέρας: φλου είναι το υποκοριστικό της Φλουμινένσε (Fluminense), Βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής ομάδας με έδρα το Γεναριάτικο Ποτάμι.

2. Για το φλου αρτιστίκ o ironick τα λέει σένια.

Ανακεφαλαιώνοντας και συμπληρώνοντας:

Προέρχεται απ’ την ιταλική ρίζα sfogli-. Στα ιταλικά sfogliare σημαίνει αφαιρώ φύλλα, μαδώ πέταλα, ξεφυλλίζω, ρίχνω μια ματιά. Εξού κι η σφολιάτα.

Σημαίνει:

1. τέχνασμα χαρτοκλέφτη (σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη),

2. απάτη, «μου βγήκε μούφα/ φόλα/φέσι/σκάρτο»,

3. για πρόσωπα: απατεώνας, λαμόγιο, κομπιναδόρος.

4. Υποτιμητικά δηλώνει κάποιον ή κάτι που δεν αξίζει την προσοχή, τη μισή μερίδα, την ασχημούλα γκομενίτσα.

5. για καταστάσεις, κυρίως στην έκφραση τρώω σφόλι σημαίνει: ταλαιπωρούμαι, χώνομαι τα μάλα, γειώνομαι απότομα, παθαίνω νίλα μεγάλο κάζο, πήγα για μαλλί και βγήκα κουρεμένος, μου ’ρθε ο ουρανός σφοντύλι, έσπασα/μου 'πεσαν τα μούτρα μου, βρίσκω το μάστορά μου, την έφαγα σα πούστης.

6. στις εκφράσεις: πετάω/ρίχνω ένα σφόλι/σφόλια, με πήρανε τα σφόλια, τον αρχίσανε στα σφόλια σημαίνει την προκλητική κουβέντα, το έμμεσο χοντρό πείραγμα, πετάω/ρίχνω σπόντες/μπηχτές, κουλαντρίζω, τσιγκλάω.

Εδώ όμως το πείραγμα έχει κοινό (συχνά «με λυμένο το ζωνάρι για καυγά») που δε στέκει θεατής αλλά (μπορεί και) νά ‘ναι συνένοχο και συνεργός, οπότε πέφτει σφολοχάλαζο / σφολοβρόχα, με σκοπό να «την ανοίξει» στο θύμα με το οποίο έχει προηγούμενα (αλλού στο σάη ο Hodjas το περιγράφει μια χαρά, αλλά το σφόλι έπρεπε χωρίς «» και χωρίς το «έμμεσο»).

Αν πάλι σε πάρουνε τα σφόλια, ο στόχος ήταν άλλος, αλλά εσύ «είχες τη μύγα και μυγιάστηκες» κι «άστραψε ο κώλος σου», οπότε πέφτει (επιπλέον) και το γέλιο της αρκούδας.