Ορισμοί από τον patsis (348)
Εμφανίζονται 31-40 από 348

Κλασική έκφραση που περιγράφει γλαφυρά και εμπνευσμένα (παρ' όλη την παλαιότητά της) το προχωρημένο σημείο στο οποίο έχει φτάσει το κουρέλιασμα της ψυχολογικής μας ισορροπίας. Λέξη κλειδί για να αντιληφθούμε ποια είναι τα άτυχα υποκείμενα αυτής, είναι το «ταξί». Και εννοώ ότι πρόκειται για μια πρόταση-κραυγή του αστικού πληθυσμού η οποία δεν θα μπορούσε να εκφράσει έναν αναχωρητή, έναν καλόγερο στο μοναστήρι του, έναν βοσκό. Η χρήση της συγκεκριμένης έκφρασης, παρά τις κάποιες επιμέρους αντιφάσεις, ακολουθεί το αλμπεργαμικό (έστω σαρτρικό) «Η κόλαση είναι οι άλλοι».

Δεν είναι δύσκολο να φτάσει κάποιος σε τέτοια απόγνωση στην κενωνία την άτιμη που ζούμε. Σκεφτείτε:

• Το θέμα ύπνος Λίγος, πάντα λιγότερος από αυτόν που θα θέλαμε. Με όλες τις δουλειές και τις σκοτούρες ακατάστατος. Σε κουτιά από τσιμέντο-τσιγαρόχαρτο που σου επιτρέπουν να ξυπνήσεις μέσα στο μαύρο το μεσάνυχτο από τις ομιλίες ή τίποτα δυνατές σκέψεις του γείτονα. Και αν καταφέρεις και ξανακοιμηθείς, θα ξυπνήσεις ακριβώς ένα λεπτό αργότερα για τη δουλειά ή, αν παρακοιμηθείς, θα σε σηκώσει το αφεντικό σου τηλεφωνικώς, με τρυφερά ουρλιαχτά για καλημέρα. Σ' αυτήν την περίπτωση πιθανώς να έχεις παράλληλα και ένα bad hair day. Εκτός κι αν τα μαλλιά σου έχουν αποφασίσει εδώ και καιρό να κοιμηθούν λίγο παραπάνω από εσένα, στο μαξιλάρι σου.

• Η πόλη Στην Ελλάδα όσο μεγαλύτερη τόσο χειρότερα. Θα συναντήσεις τραγική κίνηση, ρύπανση, έργα, πορείες, απειλές για βόμβες, μονοδρομήσεις-έκπληξη, απεργίες μεταφορικών μέσων και φυσικά χιλιάδες άλλους ανθρώπους που έχουν τα δικά τους, όπως εσύ. Στατιστικά, είναι αναμενόμενο να πετύχεις τουλάχιστον έναν ράντομ μαλάκα να σε φτιάξει παραπάνω. Άγγελοι και πριγκίπισσες το πρωί, με την τσίμπλα στο μάτι και χωρίς καφέ δεν υπάρχουν, και να υπήρχαν, δε θα τους δεις.

• Οι σπουδές Ακόμα κι αν διάλεξες τις σωστές, παλεύεις από τη μια με τα βιβλία (το οποίο είναι καλό) από την άλλη με τα κόμπλεξ του κυρίου καθηγητή, με τα βυσματούχα κομματόσκυλα, την αδιαφορία, τις ελλείψεις. Υπάρχουν και οι τυχεροί, δε λέω.

• Η δουλειά Άγχη, αφεντικά, ρουφιανιές, χαραμισμένο πτυχίο και όνειρα. Πολλοί εκεί έξω για εφτακόσια ευρώ και κάτι ψιλά. Δεν επεκτείνομαι.

• Τα λεφτά Θες δε θες, είναι παντού σαν ιδέα και πουθενά σαν ύπαρξη. Παρασυρόμαστε ο ένας από τον άλλο και κάνουμε λες και θα τα πάρουμε μαζί μας. Είναι η ύπουλη άποψη της μετρησιμότητας των αγαθών. Είναι η κλινική ενσάρκωση της δήθεν εξουσίας μας, του ενός επί του άλλου και τανάπαλιν.

• Οι σχέσεις Μέγα κεφάλαιο. Δύσκολα τα ανθρώπινα. Κάθε άνθρωπος είναι ένας ολόκληρος ξεχωριστός κόσμος και, αν το δεις έτσι, είναι πιο λογικό η αρμονία μεταξύ μας να είναι η εξαίρεση, παρά ο κανόνας, Ό,τι την μια μέρα σε ανεβάζει, την άλλη μπορεί να σε ρίξει βαθύτερα. Νταξ, αυτή είναι η μαγεία του πράγματος μεν, αλλά όταν μπερδεύεται η υπόθεση, το ποτήρι τείνει να φαίνεται μισοάδειο. Φίλοι, γνωστοί, συγγενείς, γκόμενες, γκόμενοι, όπου υπάρχουν κανόνες είναι καταπιεστικοί, όπου δεν υπάρχουν είσαι μάλλον μόνος σου, χωρίς χάρτη, στα χαμένα.

• Τα παιδιά Η ομορφιά και η ελπίδα του κόσμου. Ρισπέκτ. Αλλά πώς σκατά τα κατάφερναν οι γονείς μας, μπορείς να μου πεις;

• Οι αστάθμητοι παράγοντες Θρυαλλίδα των προαναφερομένων και όσων ο συντάξας δεν σκέφτηκε ή δεν άντεξε να καταγράψει. Είναι το προηγούμενο βήμα πριν την εκφορά της σλανγκοπεριγραφόμενης έκφρασης. Είναι το σύμπαν που πετάγεται από την γωνία και σου κάνει «Τζά! Τσίμπα ένα αρχίδι!». Κλήση για παρκάρισμα θα είναι, ακύρωση ραντεβού θα είναι, το πισί σου που γονάτισε και πήρε μαζί του δουλειά ημερών... Εκεί είναι που αρχίζεις να κάνεις τις συνδέσεις με όλα τα παραπάνω και αρχίζεις τα γαλλικά...

Ο εκστομίζων την έκφραση λοιπόν, πριν τα πράγματα ξεφύγουν από τον έλεγχο και αρχίσει να βγάζει αφρούς, βρίσκει λίγα δευτερόλεπτα να κάνει έναν αυτογνωστικό μίνι απολογισμό της κατάστασης, εντοπίζοντας τόσο το πρόβλημα, όσο και τη λύση που φαίνεται πιο ρεαλιστική: Το πρόβλημα δεν είναι το σύμπαν και ο κόσμος μας! Το πρόβλημα είναι πρόβλημα όταν μπορεί να λυθεί. Αλλιώς είναι φυσικό εμπόδιο, σαν τον διαιτητή που σου κόβει αθέλητα τη σουτάρα για γκολ και πρωτάθλημα. Θυμηθείτε: Τον ξένο και τον εχθρό, τον είδαμε στον καθρέφτη. Επομένως στις προκείμενες περιπτώσεις «φταίμε» εμείς, φταίνε τα νεύρα μας και, συνεπώς, πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό: να χαλαρώσουμε (τα χάπια προτείνω να τα εκλάβουμε μόνο μεταφορικά) και, αφού εκτιμούμε ότι τίποτα δεν θα βγει αν επιμείνουμε, να πάρουμε ένα ταξάκι για το σπίτι και να αφήσουμε το πρόβλημα για αύριο που θα έχουμε καθαρό μυαλό. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Ίσως και να ξεφυλλίσουμε λίγο slang.gr για να βρούμε νέους τρόπους να μιλήσουμε για πανάρχαια προβλήματα.

Δυνατή, τιραμισουρεαλιστικά αντρίκια και παλαιάς κοπής έκφραση που λέγεται σε δύο κυρίως κατηγορίες καταστάσεων:

1. Ολίγον κυριολεκτικά (λέμε τώρα...), για να εκφράσει την αφόρητη ζέστη που χτύπησε τον ομιλούντα και τον γονάτισε, ιδίως αν αυτός είναι ανυπεράσπιστος στα καιρικά φαινόμενα. Αν η ζέστη έφτασε στο πιο υγρό και φυλασσόμενο σημείο της γυναίκας και το έκαψε, στο διάβα του τα έχει προηγουμένως κάνει πουτάνα όλα.

2. Ανάλογης συλλογιστικής είναι και η πιο γεια σου χρήση: Σημαίνει καταστραφήκαμε, μας ήρθε κάτι από κει που δεν το περιμέναμε και μας ρήμαξε και τώρα τρέχουμε και δεν φτάνουμε.

Μετάφραση-μεταφορά της αμερικανιάς sandy vagina (βλ. εδώ). Χρησιμοποιείται για να δείξει την ευερέθιστη διάθεση κάποιου που λειτουργεί καταστροφικά για όλη την παρέα. Αυτή του η διάθεση δεν οφείλεται στο ότι είναι γκρινιάρης γενικά σαν άνθρωπος, αλλά μάλλον σε κάποιο άγνωστο σε εμάς και τρομερά ενοχλητικό πρόβλημα που τον ταλαιπωρεί, από το οποίο όμως δεν είναι εύκολο ούτε να ξεφύγει, ούτε να μοιραστεί για να μας δώσει κι εμάς να καταλάβουμε.

Φαντάζομαι πως κάπως έτσι νιώθουν τα κοριτσάκια αν, φευ, τους συμβεί κυριολεκτικά το κακό του λήμματος.

Εντάσσεται σε μια μικρή αλλά συνειδητοποιημένη υποκατηγορία της χρήσης του λήμματος μουνί που δεν αναφέρεται απαραίτητα στην γυναικεία φύση, ούτε στο σεξ αλλά και ούτε σε κάτι απαξιωτικό (βλ. έχει πήξει το μουνί μας, κάηκε το μουνί μας κλπ).

Έκφραση-απάντηση σε ενθουσιώδεις προτάσεις που μας βρίσκουν αδιάφορους. Κάνει χρήση της βρετανικής τεχνικής της συσσώρευσης (buildup) και της κατάρρευσης (collapse) των συναισθημάτων του ακροατή, ο οποίος από το πρώτο μισό προκαταλαμβάνεται για την ντεμέκ θετική μας στάση και στο δεύτερο μισό τσιμπάει το άκυρό του.

Σ.σ.: Ράντομ σάιενς, μην τα πάρετε τοις μετρητοίς...

Ηλεκτρολογικής προέλευσης σλανγκισμός που απλούστατα σημαίνει χάνω την ενέργεια και την κινητικότητά μου μετά από κρίση κούρασης ή υπνηλίας, σαν να κατεβάζω μία-μία τις ασφάλειες ενός πίνακα αφήνοντας σταδιακά το σπίτι στο σκοτάδι. Λογική συνέχεια είναι το πλήρες μπλακ άουτ και το τούφεν σλάφεν.

Μεταφορικώς, σε παρελθοντικούς χρόνους και ακολουθώντας δυσδιάκριτο σλανγκάζ με το λήμμα βλακ άουτ, η έκφραση δηλώνει και την έλλειψη σπιρτάδας και ανταπόκρισης στα ερεθίσματα του ελαφρώς βλακάκου.

Πρέπει να πιστέψουμε σε έναν κόσμο έξω από την δική μας αντίληψη. Πρέπει να πιστέψουμε ότι οι ανθρώπινες πράξεις διατηρούν το νόημά τους, ακόμα κι όταν δεν τις θυμόμαστε. Πρέπει να πιστέψουμε ότι ο κόσμος συνεχίζει να υπάρχει, ακόμα και όταν κλείνουμε τα μάτια.
.....................................................................................................................................

Όλα αυτά που υπάρχουν γύρω μας, η οθόνη του υπολογιστή, οι τοίχοι, οι δρόμοι, η γόπα που καίει ακόμα στην άσφαλτο, το κόκκινο μηχανάκι που σταμάτησε και άφησε τη συνοδηγό με αντάλλαγμα ένα φιλί, τα δέντρα που άνθισαν, όλα αυτά, με τις λεπτομέρειές τους, τα χρώματά τους, τους ήχους τους, τις διαπλοκές τους και μέσα σ’ αυτά κι εμείς, με τις χίλιες σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας, όλον μας τον κόσμο που αλλάζει κάθε στιγμή μέσα στον κόσμο που αλλάζει κάθε στιγμή, όλα αυτά θα πεθάνουν μόλις σκοτεινιάσει η μέρα ή μόλις σκοτεινιάσει η μνήμη μας γιατί θα χαθούν και θα είναι σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Κι εμείς μαζί μ’ αυτά, δεν γλιτώνουμε, εμείς, ο Γιώργος, ο Μανώλης, η Όλγα της 11ης Απριλίου και της οκτώ, οκτώ και κάτι το σούρουπο, κι ένας νέος εαυτός μας θα πάρει τη θέση μας σε μία ώρα, σε δυο λεπτά, τώρα και τώρα και τώρα ξανά. Και ποιος ξέρει αν όλοι αυτοί οι διαδοχικοί εαυτοί μας που στέκονται μπροστά στην οθόνη και γράφουν και διαβάζουν ο καθένας με τη σειρά του στον υπολογιστή, ποιος ξέρει αν όλοι αυτοί είναι το ίδιο πρόσωπο ή αυτό το ένα πρόσωπο δεν υπάρχει και δεν υπήρξε ποτέ.

Το σκοτάδι είναι ο πρωταρχικός μας φόβος: ο φόβος της ακατανόητης και αδυσώπητης απώλειας. Και η νύχτα, για το απαράλλαχτο πανάρχαιο κομμάτι της φύσης μας, είναι η κυριαρχία του σκότους.

Όσο όμως η απειλή της νύχτας πέφτει στις πόλεις και τους δρόμους μας, εμείς γραπωνόμαστε από τη ζωή με πείσμα. Κι εκεί βρίσκουμε και τους άλλους ανθρώπους. Και γελώντας θυμωμένα, πυρετικά ή γαλήνια στα μούτρα μιας νύχτας που μπορεί να μην ξημερώσει ποτέ, συναντιόμαστε γύρω από τραπέζια, πάνω από ποτηράκια κρασί, μέσα σε πλήθη ή σε μικρές παρέες, γνωριζόμαστε, ερωτευόμαστε, πονάμε και γιατρευόμαστε.

Μα η νύχτα δεν πιστεύει στην αυγή, και το σκοτάδι παίρνει από εμάς ομήρους, μας κλέβει μνήμες-κομμάτια του εαυτού μας και τα σκορπίζει στη λήθη. Εμείς της συντρίβουμε την κεφαλή και αυτή μας δαγκώνει την φτέρνα. Και τότε, όλα αυτά που ζήσαμε και χάσαμε τα παίρνει η νύχτα.

Υ.Γ. Κι όχι αυταπάτες προπαντός: Ακόμα και όταν διασώσουμε τις αναμνήσεις μας, δεν είναι καθόλου σίγουρο αν οι αναμνήσεις αυτές είναι κάτι που έχουμε ή κάτι που έχουμε πια χάσει. Η νύχτα κερδίζει διαφορετικά: κρατά την πραγματικότητα και μας αφήνει την αόριστη γοητεία της στη μνήμη μας.

Και σ' αυτήν την περίπτωση, το πήρε η νύχτα.
.....................................................................................................................................

© εν μέρει, σε ορισμό και παράδειγμα:

Christopher Nolan, Memento
Γιώργος Σεφέρης, Η Στέρνα
Αγία Γραφή, Γένεσις
Μανώλης Αναγνωστάκης, Επίλογος
Χρήστος Θηβαίος, Καλή σου νύχτα
Κ.Π. Καβάφης, Καισαρίων
Τάκης Σιμώτας, Νίκος Παπάζογλου, Κανείς εδώ δεν τραγουδά
Σωκράτης Μάλαμας, Τίποτα δε χάθηκε

Σύνθετη έκφραση που δηλώνει αγανάκτηση για την και καλά παρακμή του ανδρικού φύλου με την εμφάνιση διάφορων φαινομένων όπως οι στρέι, οι μετρό, η τριχοφοβία και τα παρόμοια.

Δευτερευόντως, περιγράφει την ανάμιξη ή και το νταλαβέρι προσώπων από πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα, ηθικές αξιολογήσεις και καταβολές ο καθένας, ανθρώπων των οποίων ο συγχρωτισμός και η συναναστροφή μας προξενεί έκπληξη μάλλον δυσάρεστη.

Ο σλανγκισμός δομείται αφενός από την προϋπάρχουσα εξαπανέκαθεν εκφρασούλα «μαλλιά-κουβάρια» που σημαίνει το μπλέξιμο και, αφεδύο, την προσθήκη του ζεύγους «πούστηδες και παλικάρια» που προκαλεί αυτήν την έντονη αντίθεση. Τώρα βέβαια, μετά την πολιτογράφηση και του «πονάν τα παλικάρια;» η αντίθεση μπορεί να στερείται κάποιας βάσης, ωστόσο, κατά την εποχή που σφυρηλατήθηκε το λήμμα, τα παλικάρια ήταν ακόμα άντρακλες με τη βούλα και οι πούστηδες ήταν πούστηδες, όμορφα, ωραία και νοικοκυρεμένα, λέμε τώρα...

Πιο συγκεκριμένα, οι χρήσεις της έκφρασης κυμαίνονται ως εξής:

1. Μόλις έχουμε πληροφορηθεί ότι κάποιος βαρβάτος, που τον είχαμε για αρσενικό λίρα εκατό, το σηκώνει το σακάκι. Αλλά και γενικότερα, για να μιλήσουμε απαξιωτικά για το κύμα εξόδου από την ντουλάπα που μας χαλάει ως Ελληναράδες.

2. Για να επικρίνουμε τον πολιτικό αμοραλισμό αυτών που είναι με άλλο κόμμα το πρωί και άλλο το βράδυ (άλλωστε οι αγγλοαμερικανοί λένε για την διαπλοκή πως όλοι στο ίδιο κρεβάτι καταλήγουν).

3. Όταν η αντιμετώπιση της κοινωνίας ή ενός μικρόκοσμου είναι ίδια και για τους άξιους και για τα λαμόγια.

4. Όταν στην παρέα μας ή σε έναν χώρο μαζευτεί ασύνδετο και ό,τι νά 'ναι πλήθος.

Σάιμπερπανκ επεξήγηση για την εντυπωσιακή ετοιμότητα της μνήμης μας.

Οι καλοί χρόνοι απόκρισης έχουν να κάνουν με αναμνήσεις για γεγονότα ή και περιγραφές που στους συνομιλητές μας φαίνονται χαμένα στις ομίχλες του χρόνου. Κι αυτό είτε επειδή συνέβησαν παλιά στο Τέξας, είτε διότι ξεφουρνίζουμε απίστευτες λεπτομέρειες την στιγμή που ο φουκαράς απέναντί μας δεν θυμάται καλά-καλά τι κρατάει στα χέρια του χωρίς να το δει.

Ετυμολογείται (προφ) από τις συντομεύσεις στην επιφάνεια εργασίας (desktop) του υπολογιστή, που σε γλιτώνουν από την εξοντωτική αναζήτηση ενός αρχείου ή ενός προγράμματος στα κατάβαθα των σκληρών σου δίσκων.

Έρχεται μια στιγμή στη ζωή κάθε μικρού αγοριού και κοριτσιού που, από τον πόλεμο των φύλων και την γενική αλληλοσιχαμάρα των δύο στρατοπέδων, τα πιτσιρίκια αυτά γίνονται ξαφνικά έφηβοι.

Τότε συνειδητοποιούν με αποστροφή ότι το αντίθετο φύλο, ενώ εξακολουθεί να τους εξοργίζει, ταυτόχρονα τους έλκει ακατανόητα. Και μάλιστα, καθώς το σώμα των κοριτσιών αλλάζει πρώτο, γεννιούνται μυστικά και ψέμματα, ένας ιερός κύκλος συνωμοσίας της γυναικείας φύσης (βλ. η περίοδος, το στήθος, οι πρώτες κουβέντες των μανάδων περί σεξ) για τον οποίο τα παλικαράκια είναι απολύτως αποκλεισμένα και ανίδεα, ωστόσο απελπιστικά διψασμένα να εισβάλουν και μάλιστα νιώθοντας ότι θα το κάνουν «δικαιωματικά».

Τότε, με το ένστικτο του αρσενικού(;), βολιδοσκοπούν το αντίπαλο δέος ζητώντας του εξηγήσεις, προσοχή αλλά τελικά απλά την εύνοιά του. Μην ξέροντας τι ακριβώς να κάνουν, πειραματίζονται (στην αρχή) με μερικά από τα υπάρχοντα παιδικά όπλα τους.

Ένα από αυτά περιγράφει η έκφραση: πετούν πετραδάκια στα κορίτσια. Όχι όμως πέτρες κανονικές με σκοπό να ξεκινήσουν έναν ωραίο, γερό πετροπόλεμο, όπως παλιά, αλλά μικρές πετρούλες ίσα-ίσα για να δηλώσουν την παρουσία τους και να εκβιάσουν μια αντίδραση, έστω αρνητική, έστω ένα καθωσπρέπει μπινελίκι, έτσι, για το παιχνιδάκι.

Γενικεύοντας λοιπόν, εκστομίζουμε την έκφραση για να αξιολογήσουμε την αμελητέα προσβολή της προσωπικότητάς μας που μας προκαλεί κάποιος με διαμετρικά αντίθετο σκοπό από αυτόν που φαίνεται σε πρώτη ανάγνωση. Δείχνοντας δηλαδή τάχα επιθετικός, επιδιώκει να μας κάνει να τον προσέξουμε και να ενδιαφερθούμε γι' αυτόν, ανταποδίδοντάς του τα τυχόν κρυφά αισθήματα που τρέφει αυτός για μας.

Η έκφραση χρησιμοποιείται, ακόμα πιο μεταφορικά, για να καταδείξει την σικέ αντιπαλότητα δύο παρατάξεων που σκοπό έχει στην πραγματικότητα να συσπειρώσει η κάθε μία τους οπαδούς της ή να διευρύνει την πελατειακή κλπ βάση τους.

Α, και κάτι άλλο: Καθόλου δεν αποκλείεται η ανωτέρω συμπεριφορά να γίνεται αντίστροφα, δηλαδή από τα κοριτσάκια στα αγοράκια.

[Μεγαλώνοντας κι άλλο, βέβαια, κλιμακώνουμε την ένταση. Πολλά είναι τα σχετικά καραγκιοζιλίκια και όλοι μας έχουμε κάνει κάποια ή τα πάντα από αυτά: αντριλίκια, τσαμπουκάδες, τσιγάρα, σούζες με ποδήλατα, μηχανάκια, κόντρες κλπ κλπ, βλ. αναλυτικά Φοίβος Δεληβοριάς, Εκείνη.]

Έχω ξαναζήσει τάλε κουάλε κατάσταση στο παρελθόν, έχω δει μπροστά μου να εξελίσσεται μια παρόμοια φάση και έχω πια την εμπειρία να την κατανοήσω από νωρίς και να προβλέψω που θα καταλήξει. Ακριβώς όπως αν είχα δει ήδη ένα κινηματογραφικό έργο και ξέρω την πλοκή του και τον ρόλο που θα διαδραματίσει ο κάθε χαρακτήρας, χωρίς να μπορεί τίποτα να μου φανεί απρόοπτο.

Η φράση υποδηλώνει μια κάποια αντίκρουση των προβλέψεων του συνομιλητή μας γι΄αυτήν την εξελισσόμενη κατάσταση.

Υπέροχα εμπνευσμένος και ο υπερθετικός βαθμός: Το έχω δει το έργο ασπρόμαυρο.