Θα υποστούμε δυσάρεστες συνέπειες που δεν προβλέψαμε. Όπως όταν το πέος βάφεται κόκκινο όταν η γυναίκα έχει περίοδο.
Είχαν σορτάρει Ελληνικά oμόλογα αλλά τώρα που τα σπρεντς πέφτουν την έβαψαν.
Θα υποστούμε δυσάρεστες συνέπειες που δεν προβλέψαμε. Όπως όταν το πέος βάφεται κόκκινο όταν η γυναίκα έχει περίοδο.
Είχαν σορτάρει Ελληνικά oμόλογα αλλά τώρα που τα σπρεντς πέφτουν την έβαψαν.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Το συντακτικό σχήμα (προσωπικές αντωνυμίες σε πλάγια πτώση) + (ρήμα), απ' όπου λείπει το αντικείμενο ή το υποκείμενο του ρήματος: με πάει αίμα, μου τη βίδωσε, την κάνω, την έχω ακούσει και λοιπά.
Οι αντωνυμίες πάντα προηγούνται του ρήματος, άρα εμφανίζονται με τον ασθενή τους τύπο (πιχί μου αντί για εμένα και το αντί για αυτό) –μιλάω για αστικά ελλαδίτικα, στα κυπριακά ή άλλα διαλεκτικά δεν το 'χω ψάξει. Είναι δύο όταν το ρήμα είναι δίπτωτο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μόνο μία.
Αν είναι ποτέ να καταλάβουμε τι εστί αργκό, φαίνεται ότι, ανάμεσα σε άλλα, ως βασικό της χαρακτηριστικό και ειδοποιό της διαφορά από την τυπική γλώσσα πρέπει να αναγνωρίσουμε και την αυξημένη ανοχή στην ασάφεια –κάτι που ήδη έχει πιάσει ο τζίζας στο μαρκούτσι.
Στην τυπική γλώσσα οφείλεις να είσαι σαφής, οφείλεις να βεβαιώνεσαι ότι οι αναφορές σου έχουν αντίκρυσμα και ότι παρέχεις στον αποδέκτη (ακροατή, και κυρίως αναγνώστη) όλη την πληροφορία που απαιτείται για να καταλαβαίνει για τι πράγμα μιλάς. Συγκεκριμένα, για παράδειγμα, στην τυπική γλώσσα αποφεύγεις να χρησιμοποιείς προσωπικές αντωνυμίες χωρίς να έχεις εξασφαλίσει ότι το αναφερόμενο πρόσωπο έχει προηγηθεί ονομαστικά, και μάλιστα ότι δεν μπορεί να γίνει σύγχυση με άλλο πρόσωπο –μας τα πρήζαν μ' αυτά τα πράματα από παλιά οι φιλόλογοι. Ποια μας πρήζαν; Έ, ξέρετε σεις...
Στην καθομιλουμένη, με γνωστούς, οικογένεια και φίλους, αλλά και στις διάφορες ζαργκόν, με συναδέλφους ή συγχομπίστες, τα πράματα δεν είναι τόσο αυστηρά, αν μη τι άλλο γιατί βασική προϋπόθεση της επικοινωνίας εκεί είναι ότι σε μεγάλο βαθμό γνωρίζεις ή προκαταλαμβάνεις το σε ποιον απευθύνεσαι και μπορείς έτσι να θεωρήσεις κάποια πράγματα γνωστά ή ευνόητα· θυμηθείτε εδώ το νέιμ ντρόπινγκ του Βράστα.
Στην αργκό η αυστηρότητα είναι ακόμη λιγότερη, εφόσον ένα επιπλέον βασικό της χαρακτηριστικό φαίνεται να είναι η εσκεμμένη εμμεσότητα (βλέπε και γειώσεις). Εδώ κάπου κολλάει και το εξής αξιόλογο, το ιδιόμορφο αργκοτικό τακτ που δεν μπορεί να διαθέτει η τυπική γλώσσα: στην αργκό, το να μιλάς και για τα πιο ευαίσθητα θέματα χωρίς να τα κατονομάζεις δεν είναι πλέον αποκλειστικά θέμα λεπτότητας ή χιούμορ, όπως στην καθομιλουμένη και πάνω, αλλά πολλές φορές κάτι που ανάγεται σε δομικό της χαρακτηριστικό και αποτυπώνεται στην ίδια τη γραμματική· χαρακτηριστικό και πασίγνωστο παράδειγμα, το σχήμα αδερφοσύνης του ατσεγκέ.
Το «τακτ» βέβαια να μην παραπλανά· η εμμεσότητα στην αργκό είναι εντέλει άμεση, αφού καταπολύ βασίζεται στο «ξές εσύ τι εννοώ, και μή πολυπαίζουμε τα καραγκιοζάκια γιατι άμα λάχει σ' το λέω και στα μούτρα». Εδώ θα άξιζε μία αντιπαραβολή με γλωσσικούς κώδικες του φλερτ, αλλά να μην ξεφεύγω.
Ένα από τα ευρύτερα γλωσσικά φαινόμενα όπου εκδηλώνονται τα παραπάνω είναι τα σχήματα γνωστού αγνώστου, που θα μπορούσαμε να τα πούμε και σχήματα ασάφειας ή σχήματα αποσιώπησης (και που ακόμη δεν έχω βρει αν υπάρχει εδραιωμένος φιλολογικός όρος γι' αυτά): η σύνταξη παγιωμένων ρηματικών φράσεων της αργκό και της καθομιλουμένης όπου το αντικείμενο ή και το υποκείμενο αποσιωπάται, και πολλές φορές δεν φέρει καν συγκεκριμένη σημασία.
Η εδραίωση αυτού του σχήματος φαίνεται καθαρά στο ότι, ακόμη κι' όταν το αντικείμενο ή υποκείμενο αναφέρονται στην πρόταση, οι ρηματικές φράσεις είτε συντάσσονται αποκλειστικά με τις αντίστοιχες αντωνυμίες, είτε μπορούν πάντα να συνταχθούν και μ' αυτές, με αποτέλεσμα να γίνεται διπλή αναφορά στο πρόσωπο: «με το που είδε τι έγινε, τού 'στριψε του Μίμη» αντί για «με το που είδε τι έγινε, * έστριψε του Μίμη».
Το αποσιωπημένο αντικείμενο ή υποκείμενο, γνωστό ή ξεχασμένο, μπορεί συχνά να συμπληρωθεί από τον ομιλητή με οτιδήποτε ασαφές: «δέν την παλεύω την κατάσταση στην καινούργια μονάδα», «ναί, αλλα εγώ τωρα θα την πληρώσω τη φάση» (αντί για τη νύφη), «πές, πές, πές δυο ώρες, το κούρασε το πράμα»· ή «μού 'κατσε έτσι η φάση και εκεί που ήταν να μείνω μόνο τρία χρόνια κοντεύω τώρα τη δεκαετία», «ξέρω κι' εγώ;... θές οι αγαμίες, θές τα οικονομικά, θές το σπυρί στον κώλο, μ' έχει πάρει απο κάτω το όλο».
Από την άλλη, υπάρχουν πολλές τέτοιες εκφράσεις όπου το παραλειπόμενο πρόσωπο είναι εξαρχής και γνήσια ασαφές. Αυτές προέρχονται από τυπικές συντάξεις του ρήματος με την ίδια σημασία: μου την κάρφωσε να κάνω κάτι < μου καρφώθηκε (η ιδέα) να κάνω κάτι, τό 'χω με τη μουσική < έχω κλίση/γνώσεις/εμπειρία στη μουσική, την πέφτω σε κάποιον < πέφτω (πάνω) σε κάποιον, τη γάμησα < γαμήθηκα. Σ' αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται μάλλον για καθαρά αργκοτική μετατροπή υπό την επίδραση του ήδη εδραιωμένου συντακτικού σχήματος, παρά υπάρχει κάτι που αποσιωπάται.
Σε κάθε πάντως περίπτωση, όλες αυτές οι φράσεις στέκουν από μόνες τους πια στη χρήση, αυτούσιες, χωρίς την ανάγκη να κατονομαστεί το αντικείμενο ή το υποκείμενο –το οποίο, ακόμη και αν είναι ή ήταν γνωστό, τείνει να συμπεριφέρεται ως γνωστό άγνωστο.
Φράσεις γνωστού αγνώστου αντικειμένου: όπου η αντωνυμία αντικαθιστά το αντικείμενο.
Πέρα από τη γνωστή έκφραση του δίνω και καταλαβαίνει και την εξίσου γνωστή προστακτική δίνε του, ακούω τελευταία και την έκφραση της δίνω, σε γενική, και δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλες (και με άλλο ρήμα)· στις συντριπτικά περισσότερες πάντως περιπτώσεις η πτώση εδώ είναι η αιτιατική.
Όταν η αντωνυμία είναι αρσενική, τον + (ρήμα), το αντικείμενο που παραλείπεται δεν είναι και τόσο άγνωστο, παρά πρόκειται σχεδόν πάντα για τον πούτσο. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί κάποιες φορές να διατυπωθεί η ίδια φράση με θηλυκό, από το πούτσα ή το ψωλή: «τον ήπια στις εξετάσεις», «την ήπια στις εξετάσεις».
Γνωστοί άγνωστοι
Γνωστές άγνωστες
Γνωστά άγνωστα
Φράσεις γνωστού αγνώστου υποκειμένου: όπου παραλείπεται το υποκείμενο, ενώ η αντωνυμία έχει θέση αντικειμένου.
Τα ρήματα εδώ συμπεριφέρονται ως απρόσωπα, αλλά παίρνουν κατηγόρημα (την αντωνυμία). Ως τέτοια πάντως, εμφανίζονται πάντα στο τρίτο πρόσωπο.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη περίπτωση, η γενική εδώ εμφανίζεται πολύ συχνότερα.
Αιτιατική
Γενική
Φράσεις γνωστών αγνώστων: όπου αποσιωπούνται καί το αντικείμενο καί το υποκείμενο.
(Τα παραδείγματα ας συμπληρώνονται με τον καιρό. Κάθε αναφορά, διόρθωση ή συμπλήρωση, ευπρόσδεκτη και πολύτιμη.)
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Όρoς που χρησιμοποιούν οι στρατιώτες μεταξύ τους για να εκφράσουν πλήρη και προκλητική αποχή κάποιου από κάποια υπηρεσία ή διαταγή. Η υπερβολικά μη προβλεπομένη εκτέλεση των στρατιωτικών καθηκόντων σε βαθμό που προκαλεί τον θαυμασμό.
Αυτοί οι ΚΨΜιτζήδες δεν βγαίνουνε πια ούτε για περίπολο... το έχουν λήξει τελείως από κώλο...
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Το κούρασες μεγάλεεεεε...
Η πιο συνηθισμένη εκφορά της συγκεκριμένης παρόλας.
Η έκφραση έχει τεράστιο πεδίο χρήσης αλλά πιο πολύ στους ακόλουθους τομείς:
Γραπτός λόγος: σεντόνια στο σλανγκ, που γενικά κουράζουν (υπάρχουν κι εξαιρέσεις).
Αυτό που εννοείται και παραλείπεται από τη φράση είναι το «πράμα»! Και για να μην το κουράσω το πράμα, σταματώ εδώ.
- Πάρε ένα μαλάκα που έκανε η μάνα του....
- Μιλάμε δεν τη δίνει από το αριστερό στο δεξί! Ρε εσύ!!!
- Το κούρασες μεγάλεεεεεεεεεε!
- Μόνο το κούρασε; Το γάμησε και ψόφησε!
- Ρε, μην το κουράζεις με το Λίλιαν.... Η κοπέλα σου φωνάζει έεελα πάρε με, κι εσύ της αναλύεις τον Βέλτσο και τα γεγονότα του Μάη του ΄68;
- Κάνεις λάθος. Κατά βάθος το Λίλιαν είναι ευαίσθητο κορίτσι...
- Άσε μας ρε καραγκιόζ...
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Κλάνω, πέρδομαι, την αμολάω, την απολάω. Με αυτή την έννοια συνήθως στον αόριστο: την άφησα. Η έκφραση προήλθε με παράλειψη του ευκόλως εννοουμένου αντικειμένου του ρήματος (που ή θα το ακούσεις ή θα το μυρίσεις ή και τα δύο, αλλά να μην το καταλάβεις μάλλον σπάνιο). Λογιότερος τύπος: την άμφησα (< Άμφισσα).
Γαμάω, συνουσιάζομαι, ρίχνω πούτσα, τον/την ακουμπάω, τραβάω μανίκι κ.τ.τ. Η έκφραση προήλθε ωσαύτως με παράλειψη του ευκόλως εννοουμένου αντικειμένου του ρήματος. Με αυτή την έννοια η αντωνυμία-αντικείμενο μπορεί να είναι και σε αρσενικό γένος: τον αφήνω, ενώ δέχεται συχνά και έμμεσο αντικείμενο (της/του/τους).
-Πω-πω μπόχ(λ)α!
-Κάποιος την άφησε, φαίνεται.
-'Ντάξ' με το μανούλι; Το γλέντησες;
-Ρε της τον άφησα κανονικά, τι μας πέρασες;
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία
Συνήθως κάθομαι σε μια καρέκλα, σε ένα πεζούλι, στον καναπέ. Μπορώ όμως να κάτσω και πάνω σε κάποιον. Στα γόνατά του, ας πούμε. Αν όμως προτιμήσω κάτι άλλο, λίγο πιο πέρα από τα γόνατά του, τότε λέμε «του κάθομαι». Δηλαδή παθαίνω αυτό που έπαθε με καρεκλοπόδαρο η Μαίρη Χρονοπούλου σε μια ταινία κι έχασε την παρθενιά της (διορθώστε με αν δίνω λάθος πληροφορίες). Μόνο που δεν χάνω απαραιτήτως την παρθενιά μου, ούτε πρόκειται για απλό καρεκλοπόδαρο, αλλά για το βασικό εργαλείο που διαθέτει αυτός που του κάθομαι.
Παραλλαγές: Πρώτον, δεν είναι ανάγκη να φανταζόμαστε κάποιον καθιστό και μια γκόμενα πάνω στο τέτοιο του. Όχι πως έχει πρόβλημα η στάση αυτή, αλλά μπορούμε να φανταστούμε και όποια άλλη στάση κλπ θέλουμε.
Έπειτα, η έκφραση ισχύει και για τις γυναίκες. Ωσεκτουτού είναι και μεταφορική.
Άλλο: κυριολεκτικά και μεταφορικά λέμε και «καθίζω σε κάποιον /-α κάτι», του την καθίζω δηλαδή. Μπορεί όμως να είναι οτιδήποτε σεξουαλικό αυτό το «κάτι», εννοείται.
Τέλος υπάρχει και μια άλλη σημασία: στην έκφραση «μού 'κατσε», σημαίνει είτε ήμουν τυχερός, μου έτυχε κελεπούρι, ή κάποιος μου είναι ανάντεχος, ανυπόφορος και δεν μπορώ να τον ξεφορτωθώ (κυριολεκτικά, άμα μου έχει κατσικωθεί, και μεταφορικά άμα δεν μπορώ να τον βγάλω από το μυαλό μου).
Τα παραδείγματα θα τα εξηγήσουν όλα.
Μαλάκα, μπαίνω στο δωμάτιο να πάρω το μπουφάν μου και βλέπω τη Σούλα να τού 'χει κάτσει του κυρ Μήτσου για τα καλά!
- Και;
- Χαμπάρι δεν πήραν! την έκανα με ελαφρά...
Τι νέα με την Αλίκη; Της έκατσε κανα καλό τελικά;
3.α. Πολύ μου κουνάει τον κώλο της η Δεσποινούλα, άμα της τον κάτσω θα σου πω εγώ...
3.β. - Για πες για πες, τι έγινε με τον Αντώνη;
- Ά τον αλήτη, εκεί που ήμασταν γλυκά-γλυκά μαζί, μου καθίζει ένα πουτσοσκάμπιλο, μου 'ρθε νταμπλάς!
- Σιγά μωρή παρθενοπιπίτσα...
Πώς κάνεις έτσι ρε φίλε, άμα δεν σου κάτσει αυτό που θες είσαι απάλευτος...
Τι νέα;
- Τι νέα ρε μαλάκα, που μού 'χει κάτσει δέκα μέρες τώρα στο σπίτι ο Παύλος και δε λέει να φύγει...
Κάτι δεν μου κάθεται καλά με αυτόν τον τύπο (ή Δεν μου κάθεται καλά αυτός ο τύπος)...
- Γιατί;
- Δεν ξέρω, αλλά δε μ' αρέσει η φάτσα του καθόλου. Το νού σου.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Πεθαίνω. Συνήθως λέμε «τα τίναξε τα πέταλα».
Το τίναγμα προέρχεται από την αποκοπή της σπονδυλικής στήλης. Καθώς σπάει ο νωτιαίος μυελός κατά το κρέμασμα, τα ποδιά τινάζονται σπασμωδικά.
Λέγεται επίσης (ως προς «τα πέταλα») επειδή όταν πεθαίνει το άλογο συμβαίνει το ίδιο και μπορεί να εκσφενδονιστεί κάνα πέταλο.
Στα αμερικλάνικα είναι he kicked the bucket, κλώτσησε τον κουβά.
Τα τίναξε τα πέταλα η καβατζόπουστα, άντε τώρα να καθαρίσουμε τα σκουπίδια του.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία
Το τράβηξα από τα μαλλιά μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο, τόσο που απέτυχε.
- Τι έγινε με τον Βασίλη; Πηδηχτήκατε;
- Μπα, δεν έκατσε η κατάσταση, το γαμήσαμε και ψόφησε.
- Μαλακία.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Δημοσιεύτηκε
Τελευταία επεξεργασία
Χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε προδικασμένες, σίγουρες αποτυχίες.
Εχω ξεμείνει απο βενζίνη, οι κουφάλες οι τελωνειακοί έχουν απεργία, και θέλω να πάω Θεσσαλονίκη αύριο, πώς θα τα καταφέρω; Το γαμήσαμε και ψόφησε , φίλε!
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!
Σημαίνει «το λήγουμε», «το σταματάμε εδώ», «το διαλύουμε», δηλαδή λήψη άμεσης απόφασης για τερματισμό, διακοπή, αποχωρισμό, αναφορικά με κάποια συνεύρεση, διαδικασία, συνάντηση, εργασία.
Προέρχεται από το τελευταίο σφύριγμα της σφυρίχτρας του διαιτητή στον αθλητικό αγώνα και χρησιμοποιείται κατά κόρον. Απορώ που δεν το ηύρα πουθενά, χέλια μου...
- Ρε μάστορα, έχω καεί... Αφού δεν φτουράει, δεν το σφυράμε για απόψε;
- Ναι ρε μπόυ, καφ' το. Θα τη μοντάρουμε αύριο.
Έχεις καλύτερο ορισμό; Πρόσθεσέ τον!