Ορισμοί με ετικέτες (1214)
Εμφανίζονται 51-60 από 1214

Ο λαθρέμπορος. Ο όρος αναφέρονταν κυρίως σ' αυτούς που έκαναν λαθρεμπόριο δια θαλάσσης. Ο αντίστοιχος όρος για την ξηρά ήταν κατσιρματζής ή κατιρματζής. Η ακμή των κοντραμπατζήδων είναι από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή, αν και κάποιοι συνέχισαν και αργότερα σε περιορισμένη κλίμακα. Οι κοντραμπατζήδες είχαν δικό τους "κώδικα τιμής" (π.χ. έκαναν αγαθοεργίες, απέδιδαν δικαιοσύνη υποστηρίζοντας τους αδυνάτους) και είχαν γίνει ένα είδος λαϊκών ηρώων.

Ο Ηλίας Βενέζης στην "Αιολική Γη"τους περιγράφει έτσι:

Συνώνυμο: κοντραμπαντιέρης

Ετυμολογία (από Μιτζνούρ): κοντραμπάντο < ιταλ. contrabbando < ιταλ. contrabando από contra- αντι- και bando απαγόρευση. bando < υστερολατιν. bannum < φράγκικο ban = απαγόρευση, < υστερογερμανικο *bannan δηλώνω, διατάζω, απαγορεύω < πρωτογερμ. bannen αποκλείω, απαγορεύω, πιθ. πρωτογενής σημασία μιλάω δημόσια, < πρωτο-ιαφεθιτικό μορφημα *bha- μιλάω. Κι εξ αυτού, φημί και φήμη, από εδώ.

Χαρακτηριστικό επίσης είναι και το τραγούδι "Κοντραμπατζήδες" του Κώστα Ρούκουνα, αγαπημένο τραγούδι του παππού μου, του καπτα-Μήτσου, που έκανε αυτή τη δουλειά στα νιάτα του.

Ο φέρων χλίδα, ο χλιδαίος, ο χλιδάμπουρας. Στις μέρες μας, κι ο χλιδάνεργος.

Από τότε που βγήκαν οι λάσπες, η χλιδάτοι παραπέμπουν σε λούσα, πολυτέλεια και τρυφηλότητα. Πέον να σημειωθεί ότι το αγγλικάνικο glitter ετυμολογείται εκ της χλίδας. Ωσεκτουτού, όταν οι χλιδάτοι συνευρίσκονται με τους glitterati μοιραίως διαπράττουν ετυμομιξία.

Εκ της χλιδής και του γαμοσλανγκοεπιθήματος -άτος (κατά τα γαμάτος, αρχιδάτος, γκλαμουράτος, κ.ταλ.).

επαναστατόσημα, αριστερόσημα, αναρχόσημα

Κλάσικ, τώρα πια, λέξη της αριστεράς και του αναρχικού χώρου, η οποία παραπέμπει στα φανταστικά (και φαντασιακά να τα πεις μέσα είσαι) ένσημα τα οποία κανείς "κολλάει" με την πορεία του στους εν λόγω χώρους.

Τα επαναστατόσημα είναι λέξη που στηλιτεύει και λοιδωρεί πολιτικές στάσεις και συμπεριφορές, και συγκεκριμένα την επαγγελματοποίηση της πολιτικής συμμετοχής και γενικά την ιδιοτελή εξαργύρωσή της (με θέσεις, διασυνδέσεις, προσβάσεις, καταξίωση, δηλαδή, εξουσία, μούρη, φράγκα, σεξ, και διάφορες μορφές ασυλίας). Επιπλέον, χρησιμοποιείται σε συμφραζόμενα με ειρωνική διάθεση για να καταγγείλει την επίκληση του προσωπικού αριστερού/αναρχικού παρελθόντος ως πρόσχημα ιδιώτευσης, "τιμητικής αποστρατείας" από την ενεργό πολιτική δράση, χωρίς, όμως, αποποίηση των ωφελημάτων (ηθικών και υλικών) που απορρέουν από την τελευταία - ή ακόμα και ως πρόσχημα προδοσίας και μεταπήδησης στο στρατόπεδο του αντιπάλου, από τον ρεφορμισμό μέχρι τη δεξιά. βλ. και το αξίωμα "αριστερό παρελθόν = δεξιό παρόν"). Τέλος, χρησιμοποιείται πολύ συχνά αυτοϋπονομευτικά, αυτοκριτικά όχι μόνο για την ιδιοτέλεια αλλά και την ηττοπάθεια (πας στην πορεία-μνημόσυνο για να κάμεις το "καθήκον σου", χωρίς να το πιστεύεις) που επικρατεί και τον κούφιο φορμαλισμό της πολιτικής συμμετοχής που φτάνει να μετριέται ως ποσότητα με τα επαναστατόσημα ως διαπιστευτήρια χωρίς περιεχόμενο.

Στην περίπτωση της αριστεράς τα επαναστατόσημα τα κολλάνε και τα εκμεταλλεύονται οι πουλημένες ή/και ψευτο- πρωτοπορίες της εργατικής τάξης, ενώ στο πλαίσιο της αναρχίας οι υψηλά ιστάμενοι στις άτυπες ιεραρχίες στους κόλπους της. Με άλλα λόγια, επαναστατόσημα κολλάνε και εξαργυρώνουν οι κάθε λογής -πατέρες και γουαναμπήδες αναρριχόμενοι γυμνοσάλιαγκες* του κάθε λογής επαναστατικού κινήματος... αλλά και ρεβιζιονιστικού, και γενικά κάθε κινήματος που "επαναστατίζει" (προσομοιώνει, δηλαδή, ραντικάλ ύφος και ενσωματώνει συστημικά επαναστατικές πρακτικές - γι' αυτό και, καταχρηστικά, επαναστατόσημα μπορεί να ειπωθεί ότι κολλάνε μέχρι και οι της "λαϊκής δεξιάς" συνδικαλησταράδες).

Τώρα, όπως φάνηκε κι από πάνω, υπάρχουν υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες κατ' εξοχήν επαναστατόσημων, τα οποία και κολλιούνται στα αντίστοιχα βιβλιάρια επαναστατοσύνης και συνυπολογίζονται για την πολιτική και άλλη κάλυψη του δικαιούχου: τα αριστερόσημα, και τα αναρχόσημα.

• Ως αριστερόσημα λογίζονται συνήθως: η μακρόχρονη και συνεπής συμμετοχή σε αγώνες, κομματικές και γενικά συλλογικές διαδικασίες (καταρχήν, δηλαδή, το να μην είσαι, πολιτικά πουθενάς), η ανάδειξη του προσώπου σου μέσα στους αγώνες ως μαχητικής ή ηγετικής ή διανοούμενης φυσιογνωμίας, και όσο προχωρούμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", η προσωπική έκθεση σε αγώνες που ενέχουν άμεσα προσωπικό κόστος επειδή θίγουν άμεσα συμφέροντα του αντιπάλου (π.χ. η σύγκρουση με την εργοδοσία στον ιδιωτικό τομέα). Ιδιότυπο αριστερόσημο, με το οποίο μπορεί κανείς να εξαγοράσει υπό συνθήκες προνομιακά πλασματικά έτη αγώνων είναι και η απλή συμμετοχή σε μυστήρια αριστερά γκρουπούσκουλα κατά την νεανική ηλικία. Ενδιαφέρον είναι ότι το να καταλάβεις θέσεις σε θεσμικά συλλογικά όργανα είναι και αριστερόσημο και εξαργύρωση αυτού.
• Ως αναρχόσημα από την άλλη, λογίζεται επίσης η πολύχρονη και συνεπής παρουσία, εν προκειμένω στον αναρχικό χώρο (ένσημα που τα παίρνεις εύκολα παλιώνοντας, καθώς επίσης εύκολα βλέπεις τον εαυτό σου να γερνάει και τους άλλους να μένουν νέοι), αλλά εδώ η προσωπική διακινδύνευση, η τόλμη και η θυσιαστική πλευρά της δράσης κυριαρχούν. Καλό, δηλαδή, το αφισοκόλλημα αλλά το να είσαι τίμιο κομματόσκυλο δε φτάνει συνήθως, ειδικά εκεί που δεν υπάρχουν, τυπικά τουλάχιστον, κόμματα: για να κολλήσεις αναρχόσημα πρέπει να έχεις κάνει και καραγκαγκάν πράγματα τα οποία συνήθως είναι και ματσίλες, όπως το να είσαι μάχιμος στα μπάχαλα ενάντια σε μπάτσους, γουρούνια, δολοφόνους και σίστες, το να έχεις για πλάκα την ρίψη καλιαμπού, και όσο προχωράμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", οι συλλήψεις, οι διώξεις, οι βασανισμοί, οι στοχευμένες εναντίον σου σωματικές επιθέσεις, η συμμετοχή σε απεργία πείνας, ενώ για κάποιους ούμπερ αναρχόσημο και ιερό δισκοπότηρο είναι η όποια σχέση με το "ένοπλο".

Αυτά για τα επαναστατόσημα, κάναμε το καθήκον μας, κολλήσαμε και το σλανγκόσημο.

(Για λόγους πληρότητας, τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ως αριστερόσημα και αναρχόσημα αναφέρονται στο διαδίκτυο συχνά και τα οπτικά σύμβολα της αριστεράς και της αναρχίας, χωρίς το λογοπαίγνιο με τα ένσημα).

*Ωστόσο, επειδή κάθετί έχει δυο πλευρές, η απαξίωση την οποία εκφράζει το ντισκούρ περί κακών επαναστατόσημων, σε ένα βαθμό παίρνει παραμάζωμα συλλήβδην κάθε σημασία και αξία σχετική με την ατομική πείρα, τη συνεπή παρουσία, την προσωπική έκθεση και ριψοκινδύνευση, την τόλμη, την αλληλοαναγνώριση και αλληλοεκτίμηση του αγωνιζόμενου ανθρώπου που έχει και παρελθόν, και από αυτό εφορμά προκειμένου να υπερβαίνει το παρόν και να προχωρά στο σοσιαλιστικό μας μέλλον (ουάου). Και σε ένα βαθμό θολώνει τα νερά σε σχέση γενικά με την έννοια και το όραμα της επανάστας.

Η πλήρης εγκεφαλική αδράνεια. Χτύπησε ο σκληρός. Την έκαψε τη φλάτζα.

Απίστευτη και όμως πραγματική κατάσταση κατά την οποία ο στόκος καταφέρνει να υψώσει την κόμπλα του στο τετράγωνο. Η αλληλουχία των συλλογισμών που πλέον πραγματοποιείται σε ταχύτητα γαϊδουριών. Προσεγγίζει επιεικώς τον μαλάκα που τον βλέπεις και ιδρώνεις.

Στα δόκιμα, η ακροβατική ή αθλητική κωλοτούμπα.

Στα λίγο πιο αδόκιμα, νεόκοπος επιτηδευμένος σλανγιωτατισμός για το πολιτικό κωλοτουμπίδι.

Ζάππειο=>Μνημονιακός=>σκίζω το μνημόνιο κάθε μέρα σελίδα-σελίδα

Τα τελευταία χρόνια η πολιτική κυβίστηση φοριέται ολοένα και συχνότερα:

Και προς αποφυγή κάθε παρανόησης:

λουμπινιά, λουμπινιάρης

Λουμπινιά αποκαλείται η υπούλη και άνανδρη πράξη.

Όπως μας πληροφορεί ο αδικοχαμένος από το σάη Αἴας τῶν Ἀθηνῶν, η λουμπινιά σχετίζεται με την λουμπίνα αλλά μεταφορικά, χωρίς σεχσουαλικά υπο-νοούμενα. Όπως η πουστιά, ένα πράμα:

Ωσεκτουτού, λουμπινιάρης αποκαλείται όστις πράττει λουμπινιές:

Συνώνυμα: μπιν(εδ)ιά, μπινεδιάρης.

Τραγουδάρα απ' τον δίσκο "ΑΝΤΕ ΓΡΑΜΜΗΣΟΥ".
Πέον αραξοκωλιάσει στο τοπτέν των απανταχού τρασοκαβλιάρηδων.

Ο Goldhill ισχυρίζεται πως η διασκέδαση (η 'χθαμαλή' διασκέδαση ας πούμε, και στις ταπεινές μορφές της -- η εκτόνωση, δηλαδή) είναι πολύ πιο σοβαρό θέμα από ό,τι θέλουμε να πιστεύουμε: αποκαλύπτει την κρυφή πολιτική (με την ευρεία έννοια) ζωή μιας κοινωνίας. Ενδεικτικά, στην αρχαία Ρώμη οι μονομάχοι αντιπροσώπευαν ένα ιδανικό ανδρείας και καρτερίας, αποτελούσαν πρότυπο αντοχής στον πόνο και υπόδειγμα αφοβίας απέναντι στον θάνατο -- αυτό διαφαίνεται και σε συγκεκριμένα σημεία του Κικέρωνα και του Πλίνιου· ο τελευταίος μάλιστα περισσότερο ενοχλούνταν από τα πλήθη και τα αγοραία ήθη του αμφιθεάτρου παρά από το πλούσιο σπλάτερ της αρένας. Αναρωτιέμαι λοιπόν κι εγώ: τι να αποκαλύπτουν τα κάτωθι για τη σεξουαλικά υπερσυντηρητική και πολιτικά ασ'-τα-να-πάνε Ελλάδα;

απ' εδώ

καυλερός, γκαβλερός

Είναι ο γαμάτος, ο καυλιάρης, με μια πρόσθετη αίσθηση ανθηρότητας, στιβαρότητας, θαλερότητας, γαμιστερότητας εν τέλει.

ντολτσεβιτισμός, ντολτσεβιτιστής/ -ίστρια

Το ηθικό κίνημα του να ζεις τρυφηλή ζωή, να σ' αρέσει η καλοπέραση. Ντολτσεβιτιστές καλούνται οι φιλήδονοι οπαδοί των απολαύσεων και ακόλουθοι του εν λόγω κινήματος.

Εκ του ιταλικού Dolce Vita (=γλυκιά ζωή) και της κατάληξης -ισμός. Η ομώνυμη ταινία-σταθμός (1960) του Φεντερίκο Φελίνι προκάλεσε στην εποχή της μεγάλο θόρυβο και πάθη αποτελώντας τεράστια εμπορική επιτυχία.

(...) απ' την ταινία καθιερώθηκαν δύο όροι: ο Παπαράτσο, ο φίλος του Μαρτσέλο έδωσε το όνομά του στους απανταχού ρεπόρτερ ή αλλιώς... παπαράτσι και ο τίτλος, "Dolce Vita" μέχρι σήμερα υποδηλώνει την ευχάριστη, γλυκιά, ανέμελη ζωή, ό,τι δηλαδή έκανε ο ήρωάς μας...

Πηγή εδώ

Μας στόλιζε έτσι η μάνα μας όταν με τον αδερφό μου αρχίσαμε να παρακούμε τις σπαρτιάτικες αρχές της. Εγώ ήμουν η ντολτσεβιτίστρια, ντολτσεβιτιστής εκείνος, χαμένα κορμιά κι οι δυο και πύρκαυλοι θιασώτες του ντολτσεβιτισμού. Μέχρι τώρα δεν είχα ακούσει να λέει κανείς άλλος αυτή τη λέξη, όμως ιδού η σοδειά που δείχνει τον μαμαδισμό της μανούλας, before it was cool:

Ξεκινάμε από τα προφανή. Το ρήμα προκύπτει (ή απ'αυτό το ουσιαστικό; η κότα και τ' αβγό...) από την εύκαμπτη, ελαστική, ισχυρά τεντωμένη δωρική κορδά που μας πήραν οι λατίνοι κι έτρεψαν σε chorda, επέστρεψε στα πάτρια κατά το μεσαίωνα ως κόρδα και πλέον την λέμε χορδή.

Ολόκληρο ταξίδι στο χωροχρόνο δηλαδή για να ανέβει μια συλλαβή ο τόνος σε μια λέξη που έμελλε στην σημερινή της μορφή (μετά και τις αλλαξοκωλιές των ουρανικολήκτων και την τροπή του α σε η) να ξαναρίξει τον τόνο και τελικά να θυμίζει αγενές αέριο. Κι όποιος το πιστέψει είναι έτοιμος για έδρα καθηγητού γλωσσολογίας.

Κορδώνω σημαίνει «τεντώνω στα όρια σπασίματος», «στρετσάρω».

Πάμε στα δικά μας γιαβάς-γιαβάς. «Τον». Ποιον; Εκεί εντοπίζεται όλο το παν. Ποιον μπορεί να κορδώνω; Ποιον επιτέλους, αν όχι «αυτόν» που μας χαρακτηρίζει ως φύλο.

Και τι μπορεί να σημαίνει η πλήρης έκφραση τον κορδώνω; Κατ' ελάχιστο σηματοδοτεί ακόμα ένα σουρεαλιστικό (βλ. πέος ως έγχορδο) και σκοπίμως βερσατίλ στη χρήση διαμάντι της πελοποννησιακής αργκό, από εκείνα που λατρεύουμε να απευθύνουμε και μισούμε να μας απευθύνουν.

Τον κορδώνω στη θετική του χροιά σημαίνει την ετοιμότητα προς διακόρευση, γενικώς προς δράση, συνεκδοχικά το πάθος, τον ενθουσιασμό για αυτό που επίκειται να γίνει.

Στην αποθετική -και συχνότερη, εννοείται- διάστασή του, σημαίνει την τεμπελιά και δη εκείνη την τεμπελιά που χαραμίζει τις μετρημένες στύσεις που δικαιούται ο ανήρ στη διάρκεια μιας ζωής (οι οποίες δεν θα είναι ποτέ αρκετές, όσες κι αν είναι). Το χείριστο είδος απραξίας δηλαδή, η αεργία, η αναβλητικότης.

Άβυσσος η ψυχή του Πελοποννησίου. Όσο αβυσσαλέα είναι η σχέση του με φτούνο το θαυμάσιο πράμα που χαρίζει ηδονές και σκορπίζει τιμωρίες. Εάν λοιπόν το χρησιμοποιείς σωστά, τον κορδώνεις και προχωράς. Εάν όχι, τότε κάθεσαι και τον κορδώνεις.

Αναλυτικά:

Η πελοποννησιακή εκδοχή του ανδρισμού, κατ' επέκταση της ωφέλιμης χρήσης του ανδρικού μορίου, εστιάζεται κι ευδοκιμεί στις δύο κυρίαρχες δραστηριότητες του είδους μας, τον πόλεμο και τον έρωτα*. Πρόκειται για μαθητεύουσα δια βίου κατάσταση που απαιτεί διαρκή εγρήγορση (κόρδωση, ετοιμότητα) κατά τη λήψη αποφάσεων που μπορούν εν δυνάμει να θέσουν εν αμφιβόλω** τον ανδρισμό τινός.

Συνάγεται δε πελοποννησιακώς ότι έχεις κατακτήσει το νόημα της ζωής του άρρενος αν αφενός εντρυφείς στις χαρές της (διαμέσου των απολαύσεων που γενναιόδωρα μοιράζει το εν κορδώσει πέος) κι αν αφετέρου γνωρίζεις τι θα ειπεί να είσαι άνδρας (ήτοι να διατηρείς τη στύση σου- το υψηλό ηθικό σου σε κάθε έκφανση των δραστηριοτήτων σου). Ω! Είναι λιτοί οι βίοι των Πελοποννησίων ανδρών, λιτοί κι απέριττοι.

Ως δε προς την αποθετική χρήση, άντρας βεβαίως δεν είναι όποιος τον έφαγε κτλ (είναι άλλωστε ανύπαρκτα τέτοιου τύπου διλήμματα κάτ' απ' τ' αυλάκι) αλλά ούτε είναι άντρας όποιος απόσχει, δεν συνεισφέρει στο νταραβέρι, δεν επιφέρει ποικίλες μεταβολές δια της βροντερής εν κορδώσει κοινωνικής του παρουσίας στον εκάστοτε χώρο. Οι εν οίκω κορδώσεις άνευ μαρτύρων είναι ωσαύτως άνευ ουσίας.

Αντώνυμο ο ακόρδωτος/ξεκόρδωτος/αξεκόρδωτος. Παράγωγο η μονοκορδωσιά, ήτοι η χωρίς χαλάρωση του πέους δισυνεχόμενος συνουσία, την οποία συχνάκις χρησιμοποιούν μεταφορικώς οι πελοποννήσιοι για να περιγράψουν εξουθενωτικές κι ανελεήτως αδιάλειπτες συνθήκες. Αξίζει δικό της λήμμα αλλά δε βαριέσαι.

Έτερες συγγενείς χρήσεις βλ. σχετ. τα κόρδωσα ήτοι «τα τίναξα», αλλά να μην συγχέουμε τα σώβρακα με τα πουκάμισα.

Ως προς τα του λήμματος, ξεκινώντας από το αποθετικό:

Το θετικώς διακείμενο:

* Όπως λακωνικά διευκρίνισε ο θρυλικός εκπαιδευτής Χάρτμαν των πεζοναυτών του Κιούμπρικ, αναπαύοντας επί δεξιού ώμου το M-14 και κραδαίνοντας με την αριστερή την τσουτσούνα του, «αυτό είναι το ντουφέκι κι αυτό ειν’ το πιστόλι, αυτό είναι για να μάχομαι και το άλλο για διασκέδαση». Όλο και κάποια ριζούλα από τα άγια χώματα θα συνυπήρχε μέσα του. Το δίδαγμα είναι προφανές: «οπλίζω» και «κορδώνω», ναι μεν φαίνονται συναφή, πλην αλλ' όμως πρέπει να διαχωρίζονται με σαφήνεια.

** Στις παρανοϊκές τους στιγμές οι Πελοποννήσιοι βλέπουν δαίμονες τέτοιας αμφισβήτησης ακόμα και στον τρόπο που κρατάνε το ποτήρι του κρασιού.