Ορισμοί από τον Khan (2067)
Εμφανίζονται 31-40 από 2067

Στα καλιαρντά είναι ο κακούργος, προφ από τον λήσταρχο Χρήστο Νάτσιο- Νταβέλη (1832-1856) με τη μυθιστορηματική ζωή που ενέπνευσε τη λαϊκή μούσα, γενόμενος ήρωας του Θεάτρου Σκιών, αλλά και πολλών θρύλων.

Μεταφορά στα ελληνικά του attention whoring. Σημαίνει το να επιζητεί κάποιος να είναι διαρκώς στο κέντρο της προσοχής με κάθε τίμημα, λόγω υπέρμετρου ναρκισσισμού. Χρησιμοποιείται κυρίως σε κοινωνικά μήντια για να περιγράψει συμπεριφορά χρηστών που θέλουν να αποσπάσουν την προσοχή με τρολιές, σέξι φωτογραφήσεις που αποτελούν την χαρά του τουκανιστή, προκλητικές απόψεις επιθετικά διατυπωμένες, καφρίλες, ντραμακουινισμούς και άλλα καμώματα. Μπορεί βέβαια να περιγράψει και ζητιάνες της πούτσας, εχμ, της προσοχής ήθελα να πω, όλων των φύλων, και στην κανονική ζωή, τ. κλαρινογαμπρός, κάγκουρας, κουμπαρομπεμπέκα κ.τ.λ.

Λεξιπλασία εκ του φαγητού φακές και του οικονομολόγου και Υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, η οποία παίζει και με το ότι μοιάζει με εις -ιά σχηματισμό (τ. τατιανιές, πουτινιές, βαρουφακιές κ.τ.ό.) και δηλώνει αναλόγως αν βλέπει κανείς το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο μια δυστοπία ή μια ευτοπία.

Δυστοπία αν θεωρήσουμε ότι σε ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον στο λαφαζανιστάν που θα έχει γίνει η Ελλάδα διοικούμενο από ποικίλους Δραχμαντινετζάντ, τα ραχιλιάρικα που θα τυπώνονται δεν θα επαρκούν για να αγοράζουμε εισαγόμενα τρόφιμα, οπότε θα μπορούμε να τρώμε μόνο φακές και πάλι φακές.

Ευτοπία αν θεωρήσουμε ότι οι βαρουφακές είναι ένα αυθεντικό ελληνικό προϊόν που εντάσσεται στο πρόταγμα του ελληνικού λιτού βίου που πρότεινε ο Υπ.Οικ. Γιάνης Βαρουφάκης. Οπότε με τις βαρουφακές εκουσίως απορρίπτουμε την έξωθεν επιβαλλόμενη λιτότητα για να την ανταλλάξουμε με έναν αυτοβούλως ανειλημμένο λιτό βίο, όπου η εκούσια βρώση βαρουφακών θα είναι μια ηρωική πράξη Ελληναραδισμού ανάλογη με το «Ουάου» που είπε ο Γιάνης στον Γέροντα Νταϊσεμπλούσιο ανακαλώντας το Μολών Λαβέ του Λεωνίδα και το Όχι.

Όσοι πάντως αντιμετωπίζουν τον Γιάνη Βαρουφάκη με κριτική αντί για κρητική διάθεση θυμίζουν το γνωμικό «Όχι Γιάννης, Γιανάκης», γράφοντας το δεύτερο με ένα νι στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Από την άλλη, υπάρχουν και δραχμολάγνοι πανηγυρίζοντες τον Βαρούφα που υποστηρίζουν ότι το «δραχμή, σουβλάκι και Γιάνη Βαρουφάκη» είναι το νέο (και δημοκρατικό αυτή τη φορά!) «ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά».

Πολιτικός χαρακτηρισμός για τον Ναιοέλληνα που θέλει να μείνουμε στην Ευρωζώνη ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάση θυσία, -θα πει (σύμφωνα πάντα με τους χρησιμοποιούντες την έκφραση) πάση ανθρωπο-θυσία ή πάση θυσία των άλλων-, για τον ευρωμαϊντανό.

Ο όρος εγκαινιάστηκε στα συλλαλητήρια του Ιουνίου και Ιουλίου 2015 υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, επέζησε όμως πέραν αυτών για να δηλώσει κάποιον που οι πολιτικές του θέσεις διαμορφώνονται υπό το βάρος της απόλυτης προτεραιότητας του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Ελλάδας, ακόμη και εις βάρος άλλων σημαντικών προτεραιοτήτων. Κατά κανόνα χρησιμοποιείται από ιδεολογικούς αντιπάλους ως ελαφρός μειωτικός χαρακτηρισμός. Οι μενουμευρώπηδες κατηγορούνται από τους χρησιμοποιούντες την έκφραση ως ανήκοντες σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανθρώπων: Είτε πρόκειται για ευρωπανηλίθιους που καίτη ευρωπαλαιστές λατρεύουν με φανατισμό ως ευρωταλιμπάν το [ευρωπέος]8 την ιδιότητα του να είσαι Ευρωπαίος. Είτε για λαμόγια που κρύβουν υπό τον μανδύα του φιλοευρωπαϊσμού τα ταξικά τους συμφέροντα. Οι μενουμευρώπηδες έχουν βέβαια διάφορες απαντήσεις, αλλά τέσπα εδώ μας ενδιαφέρουν τα γλωσσικά έως και ρητορικά στοιχεία της πολιτικής, μην επεκταθούμε.

Υποκοριστικό του πουτάνα, έχει όμως ορισμένες σημασιολογικές αποχρώσεις που δικαιολογούν κττμγ μια ξεχωριστή ανάρτηση.

1. Ως υποκοριστικό εἰναι πιο γουτσιστικό από το πουτάνα, βγάζει μια τρυφερότητα, μπορούμε να φανταστούμε να το λέει κάποιος λαγνοβοών γαμησιάτικα μπινελίκια, νταξ σεξιστικό και προσβλητικό μπορεί να είναι, αλλά είναι λιγότερο βαριά προσβόλα από το πουτάνα.

2. Παραπέμπει σε νεαρό ξέκωλο, ξεκωλάκι, ξεκωλίδι, τσουλάκι, τσιμπουκοϋβρίδιο, δηλαδή σε λολιτοειδές που ξεσηκώνει με την προκλητική του εμφάνιση, νάζια, καμώματα και λοιπή συμπεριφορά.

3. Επειδή εδώ μας ενδιαφέρει η γλώσσα, να σημειώσω ότι το καίριο είναι ότι συνοδεύεται συχνά από μια Γενική Κτητική. Κάποιος είναι το πουτανάκι κάποιου. Το οποίο σημαίνει μια σχέση απόλυτης υποταγής, διαθεσιμότητας, συχνά εξευτελισμού και διαθεσιμότητας στον εξευτελισμό, μια σχέση πάγια εντέλει που πολλές φορές μάλιστα πανηγυρίζεται από την πλευρά του πουτανακίου ως απόλυτη ερωτική αυτοπροσφορά. Άλλο τώρα ότι συχνά δημιουργούνται διαλεκτικές τύπου Εγελιανής διαλεκτικής κυρίου-δούλου ή διαλεκτικής μπότομ φρομ δε τοπ. Αυτός που έγινες πουτανάκι του είναι συχνά και αυτός που σε έκανε πουτανάκι εν γένει.

4. Η Γενική Κτητική μπορεί να αφορά και σε τόπο. Παραμοσχάρι το πουτανάκι του νησιού. Το πουτανάκι της Φιλοσοφικής. Σημαντικό ρόλο παίζουν εδώ και τα οριστικά άρθρα.

5. Ένα κλικ πιο μεταφορικά μπορεί να σημαίνει άνθρωπο εθελόδουλο που εκχωρεί το αυτεξούσιον, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του για να γλείφει τους ισχυρούς και τα συμφέροντα. Και πάλι έχει σημασία η Γενική Κτητική, ποιανού πουτανάκι έχεις γίνει. Και πάλι μπορεί να πανηγυριστεί ότι "ναι θέλω και γίνομαι το πουτανάκι τους αλλά για τον τάδε σκοπό".

6. Ταυτοχρόνως δεν παύει να έχει και τις διάφορες υβριστικές σημασίες του πουτάνα, λ.χ. αφερέγγυα, προδότρα, μπιτσάρα σε ένα πιο χαριτωμένο κλικ.

Σλανγκίζουσα ένταξη στο ελληνικό κλιτικό σύστημα του αγγλικού hooligan, που σημαίνει κάποιον που έχει μια σειρά από παράνομες συμπεριφορές βίας, όπως βανδαλισμό (κυρίως), bullying και μπαχαλακισμό (βλ. στον σύνδεσμο για πιθανές ετυμολογίες). Ο χουλιγκανισμός, όμως, συνδέεται συνήθως με θερμόαιμους οπαδούς αθλητικών ομάδων οι οποίοι είναι συχνά σε ομάδες και ενίοτε οργανωμένοι. Μεταφέρεται και απλώς ως χούλιγκαν ή ως χουλιγκάνος που κττμγ είναι ένα κλικ λιγότερο σλανγκ απ' το χουλιγκάνι.

Έχω την εντύπωση, κι ελπίζω να συζητηθεί, ότι ένας τρόπος εκσλανγκισμού λέξεων είναι η μετατροπή τους σε ουδέτερα με κατάληξη σε γιώτα και τονισμό στην παραλήγουσα. Εκτός από το χουλιγκάνι, έχω υπ' όψη μου τα: μουσλίμι (<μουσουλμάνος), μαχίμι (<μάχιμος), καταδρόμι (<καταδρομέας), αλλά νομίζω ότι υπάρχουν και άλλα.

Κάποιος που ντύνεται πολύ βαριά με επάλληλες στρώσεις ρούχων και δίνει την εντύπωση φουσκωμένου σαλαμιού.

Φρέσκο λολοπαίγνιο, σπαρταράει (όπως έλεγε κι ο Νταιζημαντρόσκυλος), είναι αυτός που ποζάρει ως στυλάτος και τρέντι, ή και προκαλεί στυλ στους σύνεγγύς του, βασικά επειδή έχει πολύ χρήμα, περιέργως αποκτηθέν, εξ ου και φιγουράρει στην λίστα Λαγκάρντ (άκα λήστα άκα λίστα Τραγκάρντ).

Γραμμή είναι εν προκειμένω η ιδεολογική γραμμή ως ένα καλούπι μέσα στο οποίο βάζουμε την εμπειρική πραγματικότητα για να την διαστρεβλώσουμε εξυπηρετώντας ένοχους προκρούστειους απριορισμούς μας.

Ο γραμμιτζής είναι αυτός που έχει κάνει την ιδεολογική γραμμή εργόχειρο, που την έχει πάρει εργολαβία. Περαιτέρω, υπάρχουν δύο είδη γραμμιτζή, ο μεν στα πολιτικά κόμματα, ο δεν στα μίντια, που τελικά όμως το ίδιο κάνουν.

1. Γραμμιτζής στα κόμματα είναι όποιος προβάλλει, επιβάλλει ή ακολουθεί μία κομματική γραμμή, κυρίως ως προς το πώς πρέπει να αντιδράσει ένα κόμμα σε μια δεδομένη ιστορικοπολιτική συγκυρία. Υπάρχουν γραμμιτζήδες εκ του Περισσού, οι οποίοι το μυρίζονται το διαλεκτικό προτσές, και ως κομματικό ιερατείο το διερμηνεύουν και στους καθοδηγούμενους. Πλην γραμμιτζήδες δεν υπάρχουν μόνο στο Κόμμα (την μάνα όλων των γραμμιτζήδων), αλλά και σε κάθε κώμα. Εντέλει, ως γραμμιτζής χαρακτηρίζεται το κάθε κομματόσκυλο, είτε είναι λαϊφσταλινάτο αριστερόσκυλο, είτε λαϊφστιλάτο δαπόσκυλο, που έχει ως τελική καταξίωση το μάντρωμά του στο κυνοβούλιο.

2. Ο γραμμιτζής μπορεί να είναι και ένας μεγαλόσχημος δημοσιοκάφρος, ο οποίος ορίζει την γενική γραμμή μιας εφημερίδας ή άλλου μηδίου και μετά οι μικρότεροι δημοσιοκάφροι το αναπτύσσουν με δική τους σάλτσα και τζιβιτζιλίκια. Λ.χ. πετάει την γραμμή «αγαπάμε Παπαδήμο» ή «πα μαλ ο Πικραμμένος» ή «φταίει ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.» και δώστου από κάτω τα τσιμπούκ-ογλάν παπαγαλάκια να δίνουνε ρέστα. Σε άρθρο στο protagon.gr (βλ. τρίτο παράδειγμα) δίνεται ως ελληνική απόδοση του αγγλικάνικου spin doctor, δηλαδή του καλοθελητή που δίνει μια ελαφρά τροπή στην πραγματικότητα προς μια «δημιουργική» κατανόησή της, έτσι ώστε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, ακόμη κι όταν είναι τελείως άδειο, ή μισοάδειο ακόμη κι όταν είναι τελείως γεμάτο. Ωστόσο, δεν έχω διασταυρώσει αυτήν την δεύτερη σημασία και η μόνη αδιαφιλονίκητη παραμένει η πρώτη.

Ένας πολιτικός όρος που αρχίζει να καθιερώνεται. Η κατάληξη -ατο δείχνει ότι το υπόδειγμα της λέξης είναι το προλεταριάτο, ενώ το α΄ συστατικό βγαίνει από το αγγλικό precarious που σημαίνει επισφαλής.

Στο πρεκαριάτο συμπεριλαμβάνονται: «Οι άνεργοι, οι φτωχοί και οι απασχολήσιμοι (όρος που καθιερώθηκε από τον Σημίτη), δηλαδή οι άνθρωποι που δουλεύουν με το μπλοκάκι, με καθεστώς stage -απόκτηση εμπειρίας- του ΟΑΕΔ για λιγότερο από 1 χρόνο και χωρίς ασφάλιση, οι μερικώς απασχολούμενοι και οι ενοικιαζόμενοι, με άλλα λόγια οι εργαζόμενοι με ελαστικές σχέσεις εργασίας». (Δες). Θα προσθέταμε και τους ένδοξους πιτσαράδες, πιτσαφέρνες ντελιβεράδες.

Το πρεκαριάτο συνδέεται συχνά με την γενιά των 700 Ευρώ και με θέματα διαγενεακής δικαιοσύνης, καθώς πρεκάριος είναι συχνά ο Έλληνας νέος που δεν μπορεί να βρει εργασία ανάλογη με τα πτωχία του, ενώ μεγαλώνει σε οικογενειακό καθεστώς τ. κυνόδοντα του (Λ)άνθιμου. Ένα φλέγον ερώτημα είναι αν το πρεκαριάτο μπορεί να αναδειχθεί σε επαναστατικό υποκείμενο, όπως το προλεταριάτο (Δες). Πάντως πρωταγωνιστεί τελευταίως σε κινητοποιήσεις, και έχει και δικό του άγιο προστάτη, τον άγιο Πρεκάριο. Συγγενές με το πρεκαριάτο σε παρόμοιες κοινωνικές εξεγέρσεις είναι και το λεγόμενο κογκνιταριάτο, δηλαδή τα παραμορφωμένα κοινωνικά στρώματα που είναι πρεκαριάτοι επειδή έπαθαν παραμόρφωση.