Ορισμοί με ετικέτες (149)
Εμφανίζονται 1-10 από 149

Λίαν εντυπωσιακός και extreme τύπος κόμμωσης, σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς.

Αμερικανιστί είναι γνωστό ως Mohawk, βρεττανιστί ως Μοhican, αλλά και (σπανιότερα) ως Mowie. To styling απλό: ξυρίζεις τελείως τις δύο πλάγιες όψεις του τριχωτού της κεφαλής, αφήνοντας στην κορυφή, στο μέσον ακριβώς, μια άθικτη λωρίδα μαλλιού να κυματίζει ανέμελη. Το αποτέλεσμα απλά βγάζει μάτια.

Ονομάστηκε έτσι από την ιθαγενή αμερικανική φυλή των Mohawk, για τους οποίους σώζονται μαρτυρίες πως όταν πήγαιναν στον πόλεμο, ξύριζαν το κεφάλι τους κατ’ αυτό τον τρόπο.

Η μοϊκάνα έγινε το απόλυτο σύμβολο της υποκουλτούρας των Punks, στις αρχές της δεκαετίας του '80. Αργότερα υιοθετήθηκε και από άλλα groups και άλλες υποκουλτούρες, όπως π.χ. αυτή του Goth (γκοθάδες), υφιστάμενη κάθε φορά ποικίλες μετατροπές και διαφοροποιήσεις. Η μοϊκάνα δεν θα αργήσει να χρωματιστεί και πολιτικά, με την θερμή υποδοχή που της επιφύλαξαν οι νέας κοπής αναρχικοί/αντιεξουσιαστές (που ασφαλώς ανήκαν στο πολύ ευρύτερο ρεύμα των punk rockers). H σημειολογία της είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Διαθέτοντας αρχαίες πολεμικές περγαμηνές, συμβολίζει την προσχώρηση / εμπλοκή του φέροντος αυτήν, στον ακήρυχτο κοινωνικό πόλεμο εναντίον κάθε είδους Αρχής, που συνήθως συγκεκριμενοποιείται (ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο;) στο Κράτος, την Κυβέρνηση, το Σύστημα Εξουσίας, τον Καπιταλισμό, τον Ιμπεριαλισμό και (πιο πρόσφατα) την Παγκοσμιοποίηση.

Αυτός ο συσχετισμός με τους Ινδιάνους και την όλη ερυθρόδερμη μυθολογία (αντίσταση κατά του Λευκού, αδούλωτο πνεύμα, νομαδικός τρόπος ζωής, μυστικιστικές συνάφειες με τη Μητέρα Φύση) εξηγεί κατά το μεγαλύτερο μέρος την απίστευτη δημοφιλία της. Όμως κάτι υπολείπεται από την εικόνα για να είναι πλήρης, κι αυτό είναι η Ψυχολογία. Το απομονωμένο περήφανο τσουλούφι στην κορυφή της κεφαλής, δημιουργεί ευθέως φαλλικούς συνειρμούς, είναι φαλλικό σύμβολο. Όπως οι οβελίσκοι, τα μενίρ, τα αγάλματα των νησιών του Πάσχα και τόσα άλλα μνημεία, η αρρενωπή μοϊκάνα διατρανώνει την αδάμαστη ενεργητικότητα του κατόχου της, την ατσάλινη θέλησή του για επικυριαρχία, επιβολή, επικράτηση. Ο φαλλικός συνειρμός καθίσταται ακόμη περισσότερο άμεσος στην περίπτωση που η μοϊκάνα συνδυαστεί με τα καρφιά (spikes), τα οποία μορφοποιούνται με τη βοήθεια ποικίλων κολλωδών ουσιών. Η μοϊκάνα είναι απλά μνημειώδης, τελεία και καύλα.

Διατήρηση. Στην περίπτωση της απλής μοϊκάνας (μακρύ τσουλούφι που πέφτει προς τα πίσω), το μόνο που έχεις για να νοιαστείς είναι το τακτικό ξύρισμα των πλαγίων όψεων, ώστε να οριοθετείται με σαφήνεια το τσουλούφι. Θέλει βέβαια λίγη εξάσκηση για να πετυχαίνεις την τέλεια διαγράμμιση, αλλά σε γενικές γραμμές τα πράματα είναι εύκολα. Σε άλλες παραλλαγές, όπως αυτήν όπου το τσουλούφι διαμορφώνεται σε τεράστια καρφιά, κατακόρυφα διατεταγμένα, ίσως υπάρξουν (στην αρχή τουλάχιστον) κάποια ζόρια, αναλόγως και την επιδιωκόμενη πολυπλοκότητα. Για τη συγκράτηση των καρφιών (που ενίοτε αναφέρονται ως Liberty spikes, εκ της ομοιότητάς τους με τα καρφιά της κόμης του αγάλματος της Ελευθερίας στη Ν.Υ.) επιστρατεύονται κάθε είδους κόλλες, ασπράδια αυγού, ζελατίνη, άμυλο καλαμποκιού, καθώς και ειδικά προϊόντα styling (σπρέι, τζελ, αφρός, κερί κλπ). Περιττό να αναφέρουμε ότι τα τελευταία θεωρούνται φλώρικα και απορρίπτονται μετά βδελυγμίας από τους ορίτζιναλ μοϊκανούς, που προτιμούν να ζέχνουν αυγουλίλα παρά να υποκύψουν στα θέλγητρα του καταναλωτισμού και να θεωρηθούν επαναστάτες γιαλαντζί και υποφρικιά. Αν πάλι γουστάρεις το λουκ περικεφαλαία, με έναν ορθωμένο συνεχή τοίχο μαλλιού να τέμνει δεσποτικά απ' άκρου εις άκρον το κεφάλι σε δύο ημισφαίρια, τότε θα πρέπει μάλλον να γίνεις μάστορας και στο πιστολάκι, προκειμένου η φούντα σου να αποκτήσει την πολυπόθητη ξηρή εμφάνιση.

Πολλές μοϊκάνες βασίζονται και στη χρήση έντονων χρωμάτων (ροζ, κίτρινα, κόκκινα, πορτοκαλιά, μοβ), τα οποία μπορεί και να τίθενται εναλλάξ, σχηματίζοντας ψυχεδελικά ουράνια τόξα. Τα εγχώρια φρικιά ποτέ δεν πολυσυνήθιζαν την εμπριμέ μοϊκάνα. Όντας πολύ πιο μπρουτάλ και θιασώτες της sancta simplicitas (άγια απλότης), δεν ένιωθαν άνετα με τέτοιου είδους βρετανικίλες, που πάντοτε ήταν πιο πολύ μόδα και λιγότερο εξεγερσιακή στράτευση. Τα ίδια πάνω κάτω ισχύουν και για δεκάδες άλλες παραλλαγές του βασικού Mohawk, όπως το bi-hawk (δύο λωρίδες), το tri-hawk (τρεις λωρίδες, αναγκαστικά μικρότερες, όσο αυξάνεται ο αριθμός τους τόσο μειώνεται το πλάτος τους), το duo-hawk (όταν η λωρίδα ξεκινά ενιαία για να χωριστεί κατόπιν σε δύο τμήματα), το dreadhawk (όταν η τούφα πλάθεται σε τζίβα), το Inverted Mohawk ή Reverse Mohawk ή No-hawk ή Anti-hawk (όταν ξυρίζεις μόνο μια λωρίδα στην κορφή, εκεί που θα ήταν κανονικά το Mohawk), το Roman Mohawk ή Sunhawk (όταν η λωρίδα διασχίζει το κεφάλι εγκαρσίως, από το ένα αυτί στο άλλο, και όχι κατά μήκος, από το κούτελο ως το σβέρκο).

Το Halfhawk ή Tophawk συνιστά μια μεσοβέζικη κατάσταση, όπου το τσουλούφι καλύπτει μόνο το επάνω τμήμα του κεφαλιού, και δεν κατεβαίνει προς τα πίσω, στο σβέρκο. Είναι οπωσδήποτε πιο φλώρικο από την αυθεντική μοϊκάνα, πλην όμως έπαιξε αρκετά εδώ στην Ελλάδα, από όσους ήθελαν να είναι μέσα στο πνεύμα της εποχής, απέφευγαν ωστόσο να ταυτιστούν με τα άκρα.

Σε γυναίκες κυρίως απευθυνόταν το λεγόμενο Garbo-hawk: στις πλάγιες πλευρές αντί για ξύρισμα πέφτει απλά ένα πολύ κοντό κούρεμα, ενώ μια μεγάλη φράντζα (το ίδιο το hawk) πέφτει μπροστά και καλύπτει το ήμισυ του προσώπου, όπως περίπου στα γιαπωνέζικα καρτούνια. Κάτι παρόμοιο, σε εντελώς fashion victim πνεύμα, είχε κάνει πριν κάτι χρόνια η Βίσση.

Υπάρχει τέλος και το ντιπ για ντιπ φλώρικο Fauxhawk, όπου απλά έχεις αφήσει ελάχιστα πιο μακριά τα μαλλιά στο κέντρο και τα σηκώνεις με τζελ, χωρίς βέβαια να έχεις ξυρίσει καθόλου τα πλάγια. Είναι ένα από τα πολλά hairstyles των σημερινών ερμαφρόδιτων πιτσιρικάδων, εκφυλισμένη μορφή και μακρινή ανάμνηση της ένδοξης μοϊκάνας των 80's (άντε και λίγο των 90's).

Και αφορμής δοθείσης εκ του Faux, λίγη κοινωνιολογία για το τέλος. Πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια ακόμη, τα μοϊκάνια, τα πανκιά, τα φρικιά, οι ανάρχες, ενέπνεαν το δέος και το σεβασμό. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν θέσει ενσυνείδητα εαυτόν παρά την κοινωνία την οποία μάχονταν. Δεν κρύβονταν πίσω από κουκούλες διότι δεν είχαν τίποτα να κρύψουν. Ήταν αυτό που ήταν. Δεν το 'χαν δίπορτο. Δεν είχαν διπλή ζωή, του στιλ σήμερα τα σπάω στην πορεία με τους μπάχαλους και αύριο πάω με το γκομενάκι μου σε χλιδάτη καφετέρια και πληρώνω 4 ευρώ το νεροζούμι. Ο χώρος του «περιθωρίου» ήταν πολύ περισσότερο περιχαρακωμένος, ήθελε αρχίδια για να περάσεις στην αντίπερα όχθη. Το περιθώριο θέλει ζόρι και κουπί και δεν μπορείς πάντα να κάνεις το παπί, τραγούδαγε ο Μπουλάς στο Ελλάς.

Σήμερα όλα παίζουν, οι κίνδυνοι είναι πολύ περισσότεροι, δεν ξέρεις από πού να φυλάγεσαι. Στη σαλαμοποίηση αυτή κυρίαρχο ρόλο έχουν παίξει τα νέα μέσα επικοινωνίας με την τερατώδη ανάπτυξή τους. Σήμερα όσο εξτρίμ κι αν είσαι, όσο σουρωτήρι κι αν έχεις γίνει απ' το piercing, όσο εφημερίδα κι αν είσαι απ' τα τατού, δύσκολα θα πάρεις μια δεύτερη ματιά στο δρόμο. Όλα πλέον είναι μόνο μόδα, καμιά ουσία δεν υπάρχει (αν ποτέ υπήρξε). Όλα είναι απλά σημεία, όπως έλεγε ο λατρεμένος Jean Baudrillard. Kι αν ακούγομαι κάπως νοσταλγικός, ανασυστήνοντας ένα εξιδανικευμένο πλασματικό παρελθόν, να με συγχωρείτε, διότι το παρόν έχει το χαρακτήρα ενός tribute, ενός φόρου τιμής, μιας εκδήλωσης μνήμης.

Άντρας ή γυναίκα με πρόσωπο όχι απαραιτήτως άσχημο, αλλά που μοιάζει με καρτούν, έχει δηλαδή κάτι το αστείο, ή που θυμίζει ζωάκι, ή που, απλά, είναι συνηθισμένο μέχρι αηδίας. Κυρίως όμως λέγεται για ασχημόπαπα.

Πρόκειται για γκέι φυλή που χαρακτηρίζεται από πληθωρική σωματική διάπλαση, πολλή τριχοφυΐα, μούσι και γκαρνταρόμπα που περιλαμβάνει απαραιτήτως πουκάμισο - τραπεζομάντηλο ξυλοκόπου.

Μπαμπαρκούδοι (daddy bears) αποκαλούνται οι μεγαλόσωμοι αρκούδοι οι οποίοι θέλγονται από αρκουδάκια (cubs). αρκούδους δηλαδή μικρότερης ηλικίας ή μεγέθους. Πουστρόλυκοι (gay wolves) δε αποκαλούνται οι πιο μυώδεις και εκδρομικοί αρκούδοι.

Η σεξουαλική ιαχή του αρκούδου προς άλλον αρκούδο είναι «woof!» ή «γκρρ!»

Η υποκουλτούρα των αρκούδων ξεκίνησε στο Σαν Φρανσίσκο (πού αλλού;) στις αρχές των '80s από γκέι που ένιωθαν άβολα με το πρότυπο της γυμνασμένης και τριχοφοβικής πλην ντυμένης στην τρίχα αδελφής-συλφίδας. Στην Ελλάδα, συνειδητοποιημένοι αρκούδοι έκαναν το ντεμπούτο τους στα τέλη των '90s.

Εκ του αγγλικού bear.

Ασίστ: The slangus formerly known as Hank.

Πρόκειται για αμερικάνικη και 100% σλανγκ προσφώνηση και μάλιστα πολύ παλαιότερη απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Λόγω της εκτεταμένης χρήσης της σε ταινίες και σειρές με χαρακτήρες από τη δυτική ακτή των ΗΠΑ (και ειδικά την Καλιφόρνια), η λέξη Dude έχει συνδεθεί με το λεγόμενο surf culture και γενικά το χαλαρό lifestyle. Η αντίληψη αυτή είναι εξελικτικά ορθή όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Η λέξη dude, αναφέρεται κυρίως σε κάποιον φίλο ή σύντροφο, κάτι αντίστοιχο του μαν. Παρόλο που αρχικά και γενικά παραπέμπει σε άντρα, η χρήση της λέξης περιλαμβάνει πλέον και τα δύο φύλα, αν και εναλλακτικά χρησιμοποιείται το Dudette για τις γυναίκες.

Η έκφραση έχει πλέον παγκοσμιοποιηθεί, αλλά σε αντίθεση με λέξεις νεότερης κοπής (μπρο, γιο), ανήκει στην κατηγορία ξένων εκφράσεων με σχετική ιστορικότητα ή/και με ρίζες σε πιο εκλεπτυσμένες κοινωνικές συνθήκες, όπως: cool, groovy, chill, funky.

Ενδεικτικά, παρατίθεται η ακόλουθη πρόταση από το βιβλίο του Mark Twain A Connecticut Yankee in King Arthur's Court (1889): «The remnant of it was restricted to the dudes and dudesses.» Ως εκ τούτου, το λήμμα δεν κατατάσσεται αυθωρεί στις αμερικλανιές.

Ιστορία
Η λέξη Dude θεωρείται Αμερικανισμός με ρίζες στον 19ο αιώνα (1876), χωρίς να υπάρχει σαφής προέλευση. Η αρχική χρήση έγινε από Γερμανούς αποίκους της παλιάς δύσης για να περιγράψει συνεσταλμένους και πλούσιους άνδρες, οι οποίοι μετείχαν στην προς δυσμάς επέκταση των ΗΠΑ. Από αυτή την βάση, προκύπτουν και οι άλλες χρήσεις / ορισμοί της λέξης εκείνη την εποχή:
- Άντρας από τις Ανατολικές ΗΠΑ που κάνει διακοπές σε ράντσο
- Αστός ανεξοικείωτος στην ζωή εκτός μεγάλης πόλης
- Καλοντυμένος / φροντισμένος άντρας

Για κάποιο διάστημα, η λέξη είχε προσβλητικό χαρακτήρα, καθώς αναφερόταν σε έναν άνδρα υπερβολικά εκλεκτικό και απαιτητικό στα ρούχα, τον λόγο και τη συμπεριφορά του –ένας υπερβολικός δανδής. Κορυφαίος όλων στην κατηγορία αυτή, ο Evander Berry Wall (1861-1940), στον οποίο το 1880, απονεμήθηκε ο τίτλος King of the Dudes από την εφημερίδα New York American.

Η λέξη «dude» πρωτοεμφανίστηκε στον γραπτό λόγο το 1876 (Putnam's Magazine).

Προφορά και Χρήση
Η λέξη χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό ή επιφώνημα. Στην πρώτη περίπτωση, η χρήση γίνεται αυτόνομα ή συνδυαστικά:
- He’s a strange dude
- Surfer dude
- What a funny dude

Ως επιφώνημα, ο τόνος και η διακύμανση που θα χρησιμοποιηθούν, μεταδίδουν και το νόημα του αντίστοιχου συναισθήματος όπως:
- Dude! (κοφτό για έκπληξη ή εκνευρισμό)
- Duude; (λίγο τραβηγμένο για απορία)
- Duuuude (μακρόσυρτο για θαυμασμό)

Τέλος, η λέξη μπορεί να προστεθεί σχεδόν σε οποιαδήποτε πρόταση και να μεταφέρει το ανάλογο συναίσθημα: We’ve gotta run dude!

Έχοντας ξεφύγει από την αρχική αρνητική της ετυμολογία, η χρήση της λέξης είναι πλέον ευρεία και σε πολλές περιπτώσεις έχει εξελιχθεί σε προσφώνηση σεβασμού καθώς εξισώνεται με το cool.

Διάσημοι Dudes και Dudettes
Όπως είναι λογικό, υπάρχουν αρκετοί διάσημοι Dudes, ωστόσο αυτοί με την μεγαλύτερη παγκόσμια απήχηση, είναι χαρακτήρες ταινιών. Το περίεργο στην περίπτωση των περισσότερων από αυτούς, είναι ότι εκτός του χαρακτήρα και ο ηθοποιός μπορεί να χαρακτηριστεί ως Dude (με κεφαλαίο!).

Jeffrey “The Dude” Lebowski – Jeff Bridges
Αδιαφιλονίκητος αυτοκράτορας των Dudes είναι φυσικά ο Jeff Bridges στην εκπληκτική ταινία των αδελφών Coen The Big Lebowski. Ο χαρακτήρας του, εκτός από το ίδιο του το όνομα (The Dude), αποτελεί την πεμπτουσία του λήμματος, τουλάχιστον όπως αυτή αναφέρεται στην εισαγωγική παράγραφο του ορισμού. Ο χαρακτήρας και το παρατσούκλι, βασίζονται σε ένα υπαρκτό πρόσωπο, τον Jeff Dowd, ο οποίος ενέπνευσε τους Coen. Ο Dowd ήταν μέλος των Seattle Seven, πίνει White Russians, και είναι γνωστός ως The Dude.

The Dude: “Look, let me explain something to you. I'm not Mr. Lebowski. You're Mr. Lebowski. I'm the Dude. So that's what you call me. That, or His Dudeness... Duder... or El Duderino, if, you know, you're not into the whole brevity thing.” (βλ. μήδι 1).

Hugo “Hurley” Reyes – Jorge Garcia
Ξεφεύγοντας από το σωματικό στερεότυπο, ο XL χαρακτήρας του Hurley στην επιτυχημένη σειρά Lost μπορεί να θεωρηθεί ως κλασσικός Dude. Μεγαλωμένος σε έναν από τους παραδείσους των surf dudes (Santa Monica), μέχρι το τελευταίο επεισόδιο του 5ου κύκλου, ο Hurley έχει χρησιμοποιήσει τη λέξη «dude» 268 φορές, δηλαδή με έναν μέσο όρο 3.0 DPE (Dudes per Episode!) - βλ. μήδια 2 και 3.

Ferris Bueller – Matthew Broderick
Στην κωμωδία Ferris Bueller's Day Off (1986) του (πρόσφατα χαμένου) John Hughes, ο ομώνυμος χαρακτήρας είναι ο κορυφαίος έφηβος dude της αστικής Αμερικής. Ο Matthew Broderick έχει επίσης πρωταγωνιστήσει στο Addicted to Love (1997) με την Meg Ryan, η οποία σε αυτή την ταινία αλλά και γενικώς, είναι χαλαρά από τις κορυφαίες Dudettes.

Grace: «Oh, he's very popular, Ed. The sportos, the motorheads, geeks, sluts, bloods, wasteoids, dweebies, dickheads — they all adore him. They all think he's a righteous dude.»

Thelma - Geena Davis & Louise – Susan Sarandon
Πώς γίνεται μια γκαρσόνα και μια νοικοκυρά να είναι dudes; Στο Thelma & Louise (1991) του Ridley Scott, οι δύο γυναίκες αποδεικνύουν πως όχι μόνο είναι dudes, αλλά πρωταγωνιστούν και σε ένα από τα καλύτερα road movies που έχουν γυριστεί ποτέ. Χωρίς αμφιβολία, Dudes και στην πραγματική τους ζωή.

Mia Wallace - Uma Thurman
Ίσως η πιο καλή και σίγουρα η πιο cool Dudette που έχει περάσει ποτέ από το σελιλόιντ. Χωρίς τη σκληρότητα της Kiddo (Kill Bill - 2003), και την παραξενιά της Sissy Hankshaw (Even cowgirls get the blues - 1994), η Mia του Pulp Fiction (1994), αλλά και η Uma Thurman γενικώς, ενσαρκώνει την απόλυτη Cool Dudette.

Tyler - Lori Petty
Σε ένα από τα καλύτερα σύγχρονα surf movies (Point Break – 1999), η Lori Petty στέκεται ισάξια πάνω στο σανίδι και ανάμεσα στους Αρχι-Dudes Patrick Swayze και (ολίγον χαζοβιόλη) Keanu Reeves.

Ο αγγλικός όρος butch χρησιμοποιείται και από Έλληνες στο πλαίσιο του ιδιώματος της γκέι και λεσβιακής κοινότητας ή των αναφερόμενων σε γκέι και λεσβιακά θέματα. Στον γραπτό διαδικτυακό λόγο γράφεται συχνά και με ελληνικούς χαρακτήρες (μπουτς).

Μπουτς είναι όχι μόνο η λεσβία- αντρούτσος, αλλά γενικότερα όποια λεσβία, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος, τραβεστί ή τρανσέξουαλ αναλάβει τα στερεοτυπικά ανδρικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με την παραδοσιακή πατριαρχική αντίληψη. Ενώ αντίστοιχα φαμ (femme) είναι όποιος/α αναλάβει τα γυναικεία χαρακτηριστικά.

Από εδώ αρχίζουν και τα προβλήματα και οι διερωτήσεις. Θεωρείται ενίοτε ότι το να προσπαθούμε να περιγράψουμε σχέσεις γκέι και λεσβιακές με όρους πατριαρχικού/ ετεροσεξουαλικού φις - πρίζα αποτελεί συντηρητικό και καταστροφικό αναγωγισμό που δεν αποδίδει δικαιοσύνη στην ιδιαιτερότητα αυτών των σχέσεων. Οπότε είναι προβληματικό να περιγράφεται ως μπουτς ένας πάγιος ρόλος που ένας γκέι ή λεσβία έχει δομικώς στην σχέση. Ωστόσο, μάλλον δεν υπάρχει πρόβλημα να χαρακτηριστεί ως μπουτς ένας περιστατικός ρόλος που αναλαμβάνει ένας γκέι ή λεσβία στο πλαίσιο παιγνίου ρόλων, και ο οποίος μπορεί να αλλάξει/ μετατοπιστεί/ αντιστραφεί ανά πάσα στιγμή.

Εξ ου και η αγγλική έκφραση «butch in the streets, femme in the sheets», (θα μπορούσε να υπάρξει και το αντίστροφο), που περιγράφει τις ανατροπές μεταξύ εξωτερικής συμπεριφοράς και κρεβατιού (θυμίζει αλλά και διαφέρει από τα φαλλογοκεντρικά «μικρός στο μάτι μεγάλος στο κρεββάτι», «κυρία στο σαλόνι, πουτάνα στο κρεβάτι» κ.τ.ό.). Βλέπε και τις διερωτήσεις στα παραδείγματα: Άλλοτε θίγεται ότι ένας στρέιτ περιμένει όλες οι λεσβιακές (ή και γκέι) σχέσεις να είναι μπουτς- φαμ, με αποτέλεσμα να βρίσκεται προ εκπλήξεως, όταν αυτό δεν συμβαίνει. Μπορεί, μάλιστα, και να ασκηθεί αυτοκριτική από μια λεσβία λ.χ. γιατί της αρέσουν οι μπουτς τύποι και δεν μπορεί να ξεκολλήσει (μήπως πρόκειται για συντηρητική καύλα με την εξουσία, όπως συμβαίνει με στρέιτ γυναίκες και φροντίζουν να αναπαράγουν στρέιτ άνδρες- γουρούνια;). Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, οι μπουτς και οι φαμ (είτε ως ρόλοι, είτε ακόμη και ως πάγιες ταυτότητες) θεωρούνται ότι ανήκουν ισότιμα στην γκέι και λεσβιακή κοινότητα, και δίνουν από κοινού τις μάχες τους για έναν πιο προχώ κόσμο, χωρίς να τους αποπαίρνει ή κατηγορεί κανείς.

Υπάρχει βέβαια και μια άλλη διερώτηση, στην οποία αναφέρεται η Βικούλα εδώ ότι μπορεί να υπάρξουν και γκέι και λεσβιακά ζευγάρια, όπου να είναι και οι δύο του ζευγαριού μπουτς, ή και οι δυο φαμ, ή να εναλλάσσονται, ή να είναι εν γένει αχαρτογράφητοι. Τα ζευγάρια αυτά σε ένα ενδιάμεσο στάδιο συντηρητισμού κατά τις προηγούμενες δεκαετίες δέχονταν μεγαλύτερες διακρίσεις από ό,τι τα μπουτς- φαμ ζευγάρια, καθώς ενέπιπταν λιγότερο στις νόρμες. Μια τέτοια νοοτροπία μπορεί να υπάρχει και σήμερα, όπου κάποιοι θα ήταν πρόθυμοι να αποδεχτούν γκέι και λεσβιακά ζευγάρια, αρκεί να είναι ευκόλως χαρτογραφήσιμα ως μπουτς- φαμ, οπότε οι μη μπουτς- φαμ ενδέχεται να στιγματίζονται περισσότερο. Το οποίο, βεβαίως, δεν αναιρεί την εσωτερική αλληλεγγύη μεταξύ μπουτς-φαμ και μη μπουτς-φαμ.

Η παρακμή, αλλά και ο παρακμιακός, -ή, -ό. Από την γαλλική λέξη décadence που σημαίνει παρακμή και προφέρεται «ντεκαντάνς» (παρεμπιπτόντως: οι dead can dance παίζουν με την προφορά της λέξης αυτής). Το χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ανθρώπους, καταστάσεις, χώρους, μουσική.

Μεταφορά στο ελληνικό κλιτικό σύστημα του αγγλικάνικου όρου hipster. Οι χίπστερζ είναι ένα μεταμοντέρνο φαινόμενο που άρχισε στις Η.Π.Α. στα νάιντιζ και κορυφώνεται παγκοσμίως στα νόουτιζ και τενζ, και έχει κυρίως εμφανισιακά, αλλά και γενικότερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Αρχικά τα χιπστέρια ξεκινούν ως indies (<independent) δηλαδή ως αλτέρνια που συνδέονται με ψαγμένα ακούσματα, καθώς η Indie rock. Επρόκειτο δηλαδή για μια anti-mainstream φάση. Στην πορεία, όμως, όχι μόνο δεν έχουν ασχημindie, αλλά αντιθέτως έχουν ομορφindie χάρη στην εκπληκτική επιμονή τους στους αισθητικούς εμφανισιακούς συνδυασμούς, με αποτέλεσμα να μπορούμε γενικά να πούμε ότι ο χιπστεράς είναι ένας εκπεπτωκώς indie προς την κατεύθυνση του mainstream, ή, αλλιώς μία ακομοντέισο, μια προσαρμογή (accomodation που λέμε και στο χωριό μου) του ίντυ, όπου αμβλύνεται η εξεγερσιακή δυναμική.

Για μια πολιτική κριτική βλ. τον ορισμό χιπστεράς της Ironick (before it was cool). Από πολλούς θεωρείται ότι τα χιπστέρια είναι ένα μη-κίνημα προσιδιάζον στη μετανεωτερικότητα, καθώς «εξ ορισμού» δεν μπορούν να οριστούν. Είναι ίσως το μοναδικό κίνημα, που δεν έχει ως στόχο έναν αυθεντικό χίπστερ, έκφραση που αποτελεί contradictionem in adjecto, τ. Ελβετός ναύαρχος κ.τ.ό., όπως άλλωστε οξύμωρο είναι και το τρέντι αλτέρνατιβ που επιδιώκουν. Όπως μου υπέδειξε και ο πασαδόρος του λήμματος Mr Cadmus, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση πιο χίπστερ πεθαίνεις, καθότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο σαν μια χιπστεροσύνη ως κανονιστική ιδέα ορίζοντος. Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι «πιο χίπστερ γίνεσαι mainstream».

Με άλλα λόγια, η χιπστεροποίηση δεν είναι μια κίνηση προς την κατεύθυνση του ριζοσπαστισμού, αλλά αντιστρόφως προς μια μεγαλύτερη προσαρμογή του ριζοσπαστικού στο κυρίαρχο ρεύμα, η οποία προκειμένου να υπάρχει έχει ανάγκη μια ορισμένη ένταση με το μαίηνστρημ, πλην όσο περισσότερο εντείνεται, τόσο περισσότερο αμβλύνεται η όποια αντιδραστικότητά της. Με άλλα λόγια χίπστερ δεν γεννιέσαι, ούτε γίνεσαι, χίπστερ καταντάς, όταν αμβλωθεί η αλτέρνατιβ δυναμική σου. Συναφώς, δεν μπορεί να γίνει ορισμός του χίπστερ, παρά μόνο να εντοπιστούν επιμέρους χιπστερότροπα στοιχεία και τύποι, καθώς οι χίπστερζ εντάσσονται σε μια αξίωση μεταμοντέρνου αχαρτογράφητου: Πρόκειται για μια αέναη αναβολή του αλτέρνατιβ και διαμονή σε μία no man's land μεταξύ εναλλακτικού και κυρίαρχου τρέντι, τα όρια της οποίας είναι εξαιρετικά πορώδη. Χίπστερ μπορείς να γίνεις και στην προσπάθειά σου να γίνεις εναλλακτικός, αλλά και στην έκπτωσή σου από το εναλλακτικό, πάλι πίσω προς το κυρίαρχο.

Κατά συνέπεια, κάποιος που προσπαθεί επί τούτου να γίνει χίπστερ μέσα από οδηγούς χιπστεροσύνης, δεν αποτελεί αυθεντικό χίπστερ (ὃ μὴ γένοιτο), αλλά χιπστερικό, πάσχοντα δηλαδή από χιπστερία, την πάθηση του να θέλεις ντε και καλά με υστερικό τρόπο να γίνεις χίπστερ, ενώ η ψαγμενιά είναι ακριβώς να μην το επιζητείς, αλλά να σου βγαίνει.

Μπορούμε ωστόσο να κάνουμε μια ιστορική ανασκολόπηση του όρου με την βοήθεια της Βικούλας. Ήδη στην δεκαετία του 1940, ο όρος hipster σήμαινε τον μυημένο, τον aficionado, κάτι σαν το τζιναβωτός στα καλιαρντά. Πιθανόν να προέρχεται από το hop που ήταν σλανγκιά για το όπιο, ή από το δυτικοαφρικανικό hipi, που σημαίνει να «ανοίγεις τα μάτια σου». Η σημασία του hip ως μυημένου μαρτυρείται ήδη από το 1902, και την ίδια εποχή και το unhip δηλώνει τον ατζινάβωτο στα χιπστερικά, ενώ η προσθήκη του β' συστατικού -ster έχει καταγραφεί ήδη στα 1944. Οι πρώτοι χίπτσερζ των φόρτιζ είναι κάτι σαν μπήτνικς, ή σαν Αμερικλάνους υπαρξυστές ένα πράμα, αλλά φαίνεται ότι ο χαρακτήρας του δηθενιστή υπήρχε ήδη τότε καθώς επρόκειτο περισσότερο για λευκούς που τους άρεσε η τζαζ και προσπαθούσαν να μιμηθούν το λαϊφστάιλ των μαύρων καλλιτεχνών.

Ωστόσο, η καθιέρωση του όρου με την σύγχρονη σημασία αρχίζει στα νάιντιζ στις Η.Π.Α. και δη τη Νέα Υόρκη, και στα νόουτιζ μιλάμε πλέον για ένα παγκόσμιο φαινόμενο με ανησυχητικές διαστάσεις καθώς ευρωπαϊκές μητροπόλεις, όπως το Βερολίνο και το Λονδίνο, μετατρέπονται αίφνης σε χιπστερουπόλεις. Στα δέκαζ κατακλύζονται από χιπστέρια και οι χιπστερόδρομοι της Αθήνας, όπως η θρυλική Αβραμιώτου, ήτοι το στενό δρομάκι του μπαρ 6 Dogs, η πλατεία Αγίας Ειρήνης, η πλατεία Καρύτση, η Κολοκοτρώνη, και κάποιες άλλες χιπστεροτοπίες στο Γκάζι και το Μοναστηράκι. Σε ένα περιβάλλον κρίσης, το να είσαι απλώς τρέντι δεν είναι πια τρέντι, οπότε πολλοί από όσους δεν ριζοσπαστικοποιήθηκαν, μεταλλάχθηκαν σε χιπστέρια. Καθώς ένας ορισμός του χιπστεριού εξ ορισμού αντενδείκνυται, θα επισημάνουμε απλώς αφενός επιμέρους στοιχεία και αξεσουάρ, και αφεδύο τύπους χιπστεριών, προσπαθώντας αν είναι δυνατόν να αναδείξουμε και προσιδιάζοντα στην Ελλάδα χαρακτηριστικά χιπστεροτροπίας. Σημειωτέον ότι τα χιπστέρια έχουν οικειωθεί επιμέρους χαρακτηριστικά από διάφορες εναλλακτικές κουλτούρες, κυρίως από τα emoφρίκουλα και λιγότερο από τους πάνκηδες.

Στοιχεία

• Το δίπολο ironic/sincere (ειρωνικό/ειλικρινές):
  Χαρακτηριστικό των χίπστερζ είναι η μεταμοντερνιάρικη οικείωση του εξόφθαλμα πασέ, του κιτς, του γκροτέσκου και του γελοίου, με μια διάθεση αυτοσαρκασμού. Ωστόσο, αυτό για να είναι χίπστερ πρέπει να γίνεται με μια λεπτότητα και αρμονία και να ακεραιώνεται σε ένα χιπστεροσύνολο. Τότε λέμε ότι είναι «ειρωνικό» (ironic αμερικανιστί), πρόκειται δηλαδή για ένα «κλείσιμο ματιού» του χιπστερά στον θεατή του. Λ.χ. ενώ το μούσι μπορεί να θυμίζει παπά, άστεγο, ερημίτη, ή πασόκο των 80ζ, όταν το φέρει ο χιπστεράς γίνεται ειρωνική ψαγμενιά. Παρομοίως το T-shirt μπορεί να είναι χαρακτηριστικό τρεντυφατσουλακίου, εκτός αν φορεθεί ειρωνικώς. Άλλοτε πάλι ένα στοιχείο που έχεις ούτως ή άλλως, όπως το να είσαι φάλαινα ή τόφαλος μπορεί να επενδυθεί α πουστεριόρι ειρωνικά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου ο φέρων ένα χαρακτηριστικό, λ.χ. το μούσι, δεν έχει καθόλου ειρωνική διάθεση, αλλά όντως ταλιμπανίζει. Σε αυτήν την περίπτωση αναγνωρίζεις ότι το μούσι λ.χ. είναι ειλικρινές και αποτίεις το ρισπέκτ που αναλογεί.

• Η βιντατζιά: Τα χιπστέρια έχουν μανία με τα παλαιά ενδύματα και άλλα αντικείμενα. Όταν δεν έχουν την τύχη να τα σουφρώσουν από τη ντουλάπα της γιαγιάς («η γιαγιά, η γιαγιά, γνωρίζει πιο καλά, όλα τα τερτίπια τα χιπστερικά», για να παραφράσουμε τα Ημισκούμπρια), ή να τα κληρονομήσουν από κάποιο μακαρίτη/ισσα, τα προμηθεύονται από ειδικά βιντατζάδικα. Στις Η.Π.Α. λ.χ. είναι κουλ το στυλ τουέντιζ άλα Great Gatsby, και γενικά στοιχεία σιξτίλας και σεβεντίλας. Τα εν Ελλάδι χιπστέρια συχνά ταξιδεύουν στο Λονδίνο για να προμηθευθούν βιντατζιές. Σχετικό σύνθημα: «Old is the new new».

• Το before it was cool: Η μαγκιά για το χιπστέρι είναι να έχει κάνει κάτι που τώρα είναι κουλ πριν να είναι κουλ. Εδώ δεν πρόκειται απλώς για ένα κυνήγι του παρόντος και του μέλλοντος και για μια καταξίωση αυτού που το έχει επιτυχώς προφητεύσει. Υπάρχει και αυτό το στοιχείο, αλλά υπάρχει και η χαρακτηριστικά μεταμοντέρνα αγάπη για τα ρηβάιβαλς, τις αναβιώσεις, όπου κάτι που παλιότερα αποδοκιμάστηκε και παρέπεσε ως ηττημένη τάση, θεωρείται τώρα ότι πρέπει να του δοθεί προσοχή εις βάρος της Ιστορίας που γράφουν οι νικητές. Επίσης, γίνονται ριζικές αναθεωρήσεις ως προς το τι είναι κουλ, προκειμένου να μην συμπίπτει το χιπστέρι με το κοινό τρέντουλο. Με την έννοια αυτή φτάνει να θεωρείται κουλ ακόμη και το να είναι κανείς λ.χ. τόφαλος, ή έστω chubby, ή φύτουκλας. Ο πραγματικός χιπστερόμαγκας όμως είναι αυτός που είχε μια τέτοια ιδιότητα πριν να γίνει κουλ και είχε φάει όλη την λοιδορία, ίσως και άδικα από ό,τι αποδείχθηκε. Ο χίπστερ επομένως δεν κυνηγάει μόνο το μέλλον, το next best thing, αλλά και το παρελθόν, προσπαθεί να εμπνευστεί από παλιά τρεντζ, και κυρίως να οσμιστεί όχι το μέλλον του παρελθόντος, αλλά το παρελθόν του μέλλοντος, ήτοι πιο παρελθόν θα είναι τρέντι στο μέλλον, ώστε να το εφαρμόσει στο παρόν πριν να είναι κουλ, πράγμα που είναι και η μαγκιά στην τελική.

• Ο μετροσεξουαλισμός: Πολλά χιπστέρια προάγουν τη μεταμοντέρνα εικόνα μιας αχαρτογράφητης σεξουαλικότητας, ούτε έκδηλα γκέι, αλλά και στρέιτ δεν τη λες. Χαρακτηριστικό λ.χ. είναι μία μόνο λεπτομέρεια γυναικείου outfit σε ένα κατά τα άλλα αρρενωπό λουκ. Επίσης, το δίπολο ανορεξία- αφράτη jouissance, που συναντάται σε χιπστεράδες παραπέμπει σε θηλυκά πρότυπα του παρελθόντος, όπου θηλυκό θεωρείτο αφενός το ανορεξικό μοντελέ σώμα, ή αφετέρου η ζουμπουρλού σεξουάλα. Αντιστρόφως, οι γυναίκες μπορεί να μπουτσοφέρνουν, ή ακόμη και στην περίπτωση που παραμένουν πολύ «θηλυκές» με την συμβατική έννοια, να χαλάνε την ομορφιά τους με κάποια εξτραβαγκάντσα, λ.χ. ένα παράξενο γυαλί. Γενικά καταξιώνεται και το chubby λουκ αφράτης αγγλιδούλας, και το faux πουτανέ υφάκι (slutty που λέμε και στο χωριό μου).

• Ο νομαδισμός: Μόλις μια περιοχή με χίπστερ στέκια γίνει γνωστή, οι χίπστερζ θα προσπαθήσουν να πάνε αλλού, στο next best thing, με αποτέλεσμα έναν συνεχή νομαδισμό, που θυμίζει την απεδαφικοποίηση (που λέει κι ο Gilles o Deleuze) του ύστερου καπιταλισμού. Συναφώς εννοείται ότι το χιπστέρι δεν θα παραδεχτεί ποτέ ότι είναι χιπστέρι.

Αξεσουάρ - εμφανισιακές λεπτομέρειες

• Τα χιπστερόγυαλα: Πρόκειται συχνά για γυαλιά με κάτι σαν βαρύ κοκκάλινο σκελετό που έχουν ξαναέρθει στη μόδα. Συνήθως εμπνέονται από τα σέβεντηζ, αλλά είναι πιο ντιζαϊνάτα από τις τότε γυαλαμπούκες. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να πανηγυριστούν και γυαλιά που φέρνουν οριακά σε χουντόγυαλα. Ως χιπστερόγυαλα πάντως μπορούν να χαρακτηρισθούν και διάφορα τρεντόγυαλα, όπως τα χιπστερέιμπαν. Χαρακτηριστικό χιπστερόγυαλο είναι επίσης τα Rayban αλά Bob Dylan.
• ρούχα από βιντατζάδικα
• παπιγιόν
• ironic μούσι: Ορισμένα ειρωνικά μούσια θυμίζουν ερημίτη, καθώς έχουν μάκρος, ωστόσο είναι περιποιημένα στα πλάγια και συνήθως μυτερά.
• ironic σκούφος
• ironic περίεργο καπέλο, με παράξενα χρώματα
• καρό πουκάμισο
• ειρωνικό T-shirt: Η ειρωνική υπερβολή είναι που διαχωρίζει το χιπστέρι από το απλό τρεντυφατσουλάκι.
• στενά τζηνς
• τρύπες τύπου plug στα αυτιά
• γυναικείο αξεσουάρ για τους άντρες
• αξεσουάρ από μαμά/ γιαγιά για τις γυναίκες
• μποτοσπορτέξ εϊτίλα
• τα μη-σταράκια: πατούμενα που μοιάζουν με σταράκια, χωρίς να είναι ακριβώς σταράκια, ώστε να μην συμπέσει το χιπστέρι με αλτέρνι
• φουλάρι, κασκόλ
• ειρωνική βοϊδογλειψιά
• ειρωνικό μαλλί αλά Beatles
• εξυπνόφωνο, μάκης, ipod, ipad
• λατρεία του Instagram και του Twitter

(Περισσότερο σε χιπστέρια εξ Αμερικής):

• γούνινο καπέλο/ καπέλο lumberjack.
• κύπελο ή κούπα από Starpax.

Τύποι (μικρή μη εξαντλητική λίστα):

• Ο ανορεξικός: Ο πολύ αδύνατος και εύθραυστος χιπστεράς με στοιχεία μετρό ή, για τους πιο κακοπροαίρετους, πουστρίγκου.

• Ο ironic τόφαλος: Πολλοί πανηγυρίζουν τα πάχη τους προβάλλοντας μια χίπστερ ζουισάνς ή ζουζουνισάνς.

• Το μετα-φυτό: Χιπστέρι που διεκδικεί ότι ήταν φυτό before it was cool, συνδυάζει στοιχεία φύτουκλα, όπως οι γυαλούμπες με καλαίσθητα στυλιστικά στοιχεία, εξ ου και μετα-φυτό. Πολλές κοπέλες ακολουθούν στυλ Μαρίας Άσχημης, δηλαδή ενώ μπορεί να είναι πολύ όμορφες και γλυκές ακολουθούν μια ειρωνική προσέγγιση φορώντας παράξενα διανοουμενέ γυαλιά κ.τ.ό.

• Ο χιπστεράστεγος: Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες θεωρίες συνωμοσίας, ο χιπστερισμός προωθήθηκε άνωθεν σε χώρες όπως οι Η.Π.Α. και η Ελλάδα προκειμένου να καμουφλάρεται ο αυξανόμενος αριθμός αστέγων λόγω της κρίσης. Πράγματι στις Η.Π.Α. ένα είδος χίπστερ που φοράει καπέλο με γούνινη επένδυση, cardigan, σκισμένα τζηνς, μπότες κι έχει μούσι θυμίζει εντυπωσιακά άστεγο. Παρομοίως και σε αθηναϊκούς χιπστεροδρόμους μπορεί να καταστεί δύσκολο να ξεχωρίσεις έναν ειλικρινή άστεγο από ένα ειρωνικό χιπστέρι που αστεγοφέρνει. Παραμένει, ωστόσο, η σημαντική ειδοποιός διαφορά του χιπστεριού ότι θα έχει πάντα ένα αλάνθαστο γούστο για τους σωστούς χρωματικούς συνδυασμούς, και δευτερευόντως εξυπνόφωνο και κάποια τρεντουριά. Σε δεύτερο χρόνο, θα μπορούσε και κάποιος από τους νεοάστεγους, που κατά τα άλλα είναι μορφωμένος και στυλάτος, να καμουφλαριστεί ως χιπστεράστεγος ώστε να αποφύγει το ρεζιλίκι και να περάσει ως άποψη.

• Το τζημεροχίπστερο: Πρόκειται για χιπστέρια που λόγω εμφάνισης στην αρχή τα παρεξηγείς για αριστερόστροφα αλτέρνια, αλλά μόλις αρχίζεις να μιλάς μαζί τους εκπλήσσεσαι με την ξετσίπρωτη έως φασίζουσα σκληρότητά τους σε κοινωνικά θέματα.

• Ο Αθενσβοϊσάς: Ο χιπστερικός που ενημερώνεται από την Athens Voice.

Ειρωνικό μούσι, μελαγχολικό αγόρι (από Khan, 19/11/13)

Ορκ, το.

• Το άτομο με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας. Είναι συχνή η συν-νοσηρότητα με τοξικομανία και αλκοολισμό.

• Ο κακοποιός, ο κωλάνθρωπος, η σκατόφατσα. Κάποιος που σε τρομοκρατεί και μόνο με το παρουσιαστικό του, αλλά και που η συμπεριφορά του επιβεβαιώνει τους φόβους σου.

  Κάποιος που δεν θες να συναντήσεις την νύχτα σε έρημο δρόμο ή, αν το καλοσκεφτείς, ούτε την ημέρα, ούτε ποτέ σου τέλος πάντων.

Το ζόμπι είναι ένα απ' τα πιο θεμελιακά «πλάσματα της φαντασίας» που τυποποιήθηκαν και διαδόθηκαν στην αμερικανική λαϊκή κουλτούρα μέσω κυρίως του κινηματογράφου (horror movies) και που με την «αμερικανοποίηση» της κουλτούρας διαδόθηκαν παγκόσμια –να που γράψαμε λοιπόν την εναρκτήρια πρόταση αυτού του ορισμού αποφεύγοντας το «...που στοίχειωσε τη φαντασία», να ληφθεί υπόψη.

Το ζόμπι είναι «ο νεκρός που περπατάει», το έμψυχο ή «επανεμψυχωμένο» («reanimated») πτώμα, που παρά τη σήψη και την απουσία των βασικών φυσιολογικών προϋποθέσεων της ζωής εμφανίζει αισθητηριοκινητικές λειτουργίες, στοιχειώδη «στοχοκατευθυνόμενη» συμπεριφορά και λόγο (κυρίως επιδιώκει το να σκοτώσει και να τραφεί με σάρκες ή μυαλά –«brrraaains!»). Χαρακτηριστικό γνώρισμα των ζόμπι όταν πια έχουν περάσει στη δράση, είναι το ασταθές κούτσαυλο περπάτημα με τα χέρια προτεταμένα.

Τώρα, από την πληθώρα των ταινιών κυρίως για ζόμπι, απ' την εποχή του White Zombie με τον ανύπαρκτο Μπέλα Λουγκόζι μέχρι τις ταινίες του Ρομέρο και το σήμερα έχει αναπτυχθεί μια εκτεταμένη φαινομενολογία των ζόμπι, σ' ό,τι αφορά τη συμπεριφορά και τις ιδιότητές τους, το πώς γίνεται κανείς ζόμπι, το πώς μπορείς να σκοτώσεις ζόμπι, το τι θέλουν τελικά τα ζόμπι από μας (αν και συνήθως μπορείς να είσαι σίγουρος ότι ένα ζόμπι σε ποθεί για το μυαλό σου και μόνο) κλπ. Δεν θα επεκταθούμε εδώ παρά μόνο αν αυτό είναι απαραίτητο σε σχέση με τις σλανγκικές σημασίες που ακολουθούν.

[i]Το «ζόμπι» ως όρος της αγγλόφωνης αργκό...[/i]

...έχει πραγματικά ένα κάρο σημασίες που εκτείνονται από το κουρασμένος, χλωμός και πτώμα στην κούραση, μέχρι το άβουλος, μονοδιάστατος και άλλα, περιλαμβάνουν και πιο ψαγμενιές όπως το ζόμπι = ο Χριστός, ή το «χύνω κουβάδες στο πρόσωπο της παρτενέρ - και αυτή περιλουσμένη με αυτό το γλοιώδες πράμα ψάχνει στα γκαβά πετσέτα στο δωμάτιο» = to give someone the zombie). Μια λεξικογραφημένη αργκοτική ένννοια του ζόμπι είναι ένα κοκτέιλ από διάφορα είδη ρούμι (ή ρουμιού) λόγω του γκρίζου του χρώματος –σαν τη λιωμένη σάρκα του ζόμπι– ή έτσι τουλάχιστον γράφει η φίλη μου η Μίριαμ. Για περισσότερα το λήμμα στο urban dictionary είναι εδώ. Και οι ελληνικές αργκοτικές χρήσεις του όρου πάντως που ακολουθούν, εν πολλοίς προέρχονται από ή ταυτίζονται με τις αγγλόφωνες.

[i]Ζόμπι της ελληνικής αργκό[/i]

Η λέξη ζόμπι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως περιγραφή μόνιμης κατάστασης ατόμου όσο και παροδικής, και κατά κανόνα αφορά σε συνδυασμό άσχημης εξωτερικής εμφάνισης, βλακείας και αλλόκοτης συμπεριφοράς. Κάποιος, λοιπόν, επισύρει τον χαρακτηρισμό όταν συντρέχουν πολλά από τα παρακάτω, και η διάκριση σε επιμέρους σημασίες και χρήσεις είναι εν πολλοίς σχηματική.

1. Χρήσεις που αποσκοπούν στην περιγραφή κυρίως εξωτερικής εμφάνισης:

• ο κάτωχρος, ο ψόφιος, ο ταλαιπωρημένος, με ή χωρίς κόκκινα μάτια. Ο είμαι γάμησέ τα από την κούραση και μου φαίνεται,
• ο άσχημος, αλλόκοτος και αλλόκοσμος, αυτός που έχει τον ανθρωποδιώκτη λόγω εξωτερικής εμφάνισης, το φρικιό, le freak,
• το μπάζο,
• δευτερευόντως μπορεί να αποκληθεί ζόμπι o γκοθάς που έχει παστωθεί με διάφορα βλ.εδώ, αν και το desired effect είναι συνήθως το βαμπίρ.

2. Χρήσεις που αποσκοπούν κυρίως στην περιγραφή μειωμένης/στοιχειώδους νοητικής λειτουργίας

• ο που έχει μόλις ξυπνήσει, o μειωμένης αντίληψης που έχει το ακαφελόγιστο. Ενδεχομένως και αυτός που δεν έχει κοιμηθεί καλά και αντιμετωπίζει απαλεψές, ο σερίφης,
• ο αποβλακωμένος λόγω προηγούμενης εντατικής νοητικής εργασίας,
• ο (παροδικά) αποβλακωμένος λόγω προηγούμενης έκθεσης σε τηλεοπτικά ή video game σκουπίδα,
• o χαζοβιόλης ή ο χαζοχαρούμενος, που λέει πεθαμένα αστεία.
• o μπετόβλακας, η πανηλίθια.

3. Χρήσεις με φιλοφοσικές / κοινωνιολογικές / ανθρωπολογικές / ψυχολογικές κλπ διαστάσεις

Τα ζόμπι εκδηλώνουν συμπεριφορά, στερούνται όμως έλλογης αγωγής και αυτοβουλίας («agency»): αυτή τους η παραδοξότητα τα έχει καταστήσει χρήσιμα σε «πειράματα σκέψης» της –αναλυτικής– philosophy of mind, στη συζήτηση περί σολιψισμού και αναγωγισμού της συνείδησης (philosophical zombie) κλπ. Κοντινή είναι κάπως από εντελώς άλλη σκοπιά, όμως, και η –γαμιστερή– συζήτηση του Λακάν για το «αυτόματο» –του Αρίστου.

Κυρίως όμως και στις παρυφές της slang τα ζόμπι έχουν χρησιμέψει σε κοινωνιο-κριτικές αλληγορίες καταγγελίας αρχικά της βουλησιοκτόνας μαζικής εργασίας στην τεϋλορική εργοστασιακή αλυσίδα παραγωγής κι έπειτα της μαζικής κατανάλωσης και της αποχαύνωσης από τα ΜΜΕ –μονοδιάστατος άνθρωπος, homo consumens, «λιώνουν τα μάτια μου στο φως της τηλεόρασης» κλπ. Σε ένα θολό αλλά κάργα γοητευτικό συμβολικό πλαίσιο επανοικειοποίησης αυτής της μεταβολής μας σε ζόμπι, γίνονται ανά τον κόσμο zombie parades.

Σχετικές χρήσεις:

• o άβουλος καταναλωτής, ψηφοφόρος, τηλεθεατής, εργαζόμενος, μαθητής κλπ,
• ο μονοδιάστατος άνθρωπος, το ανθρωπάκι,

• ο κομφορμιστής, ο πατάω επί πτωμάτων.

  4. Άλλες χρήσεις

• ρατσιστικά, ο διανοητικά καθυστερημένος και σωματικά δύσμορφος, το φρικιό, όπως δηλώσαμε και παραπάνω, ειδικά στον πληθυντικό, όταν οι άνθρωποι αυτοί βρεθούν ομαδικά σε δημόσιο χώρο,

• ο μεγάλης ηλικίας που εξακολουθεί να έχει παρουσία σε επαγγελματικούς και γενικά δημόσιους χώρους εις βάρος των τελευταίων, κατά το δεινόσαυρος, βρικόλακας κλπ,
• Είδος ιού υπολογιστών.

[i]Ετυμολογία και προέλευση του όρου[/i]

Ο όρος έλκει την καταγωγή της από τις δοξασίες Voodoo της Αϊτής και λέξεις αφρικανικής καταγωγής που σήμαιναν «φάντασμα».

Η δοξασία περί ζόμπι περιελάμβανε το ότι μπορεί ο μάγος με ξόρκια να «ξυπνήσει» νεκρό και να τον έχει υπό τον έλεγχό του.

Έρευνες που έγιναν πολλές δεκαετίες μετά τις πρώτες αναφορές σε ζόμπι, με ανθρώπους –ζωντανούς– σε κατάσταση «ζόμπι» –δηλαδή, μειωμένης αυτοσυνείδησης και ακραίας υποβολιμότητας– έδειξαν στην κατεύθυνση διάφορων ισχυρών ναρκωτικών, όπως λ.χ. του γνωστού και μη εξαιρετέου ντάτουρα.

Υπάρχουν δυο ιδιότητες που κεντρίζουν την ανδρική γενετήσια ορμή: αφενός η απόλυτη και αφοπλιστική αθωότητα και αφεδύο η ερωτική επιδεξιότητα που μόνο η πολυετής εμπειρία μπορεί να φέρει στο κρεβάτι (ή στο τραπέζι).

Δεδομένου ότι οι ιδιότητες αυτές είναι συνήθως αμοιβαία ασύμβατες, κάθε εχέφρων άνδρας λιμπίζεται διακαώς τόσο τα αθώα και πιπινώδη παστάκια («αχ είναι τόσο χαριτωμένο! Να του βάλω μια ροζ κορδέλα; Αν το τραβήξω έτσι κάνει γκελ;») όσο και τα μιλφέιγ, τις ώριμες δηλαδή και μεστές μαμάδες τους (τις σαραντάρες που ισούνται με δύο εικοσάρες, πράγμα που προκύπτει και μαθηματικά).

Το λήμμα παραπέμπει μεν στην βασίλισσα της πάστας, το γαλλικό mille-feuille, αποτελεί όμως Ελληνική απόδοση του M.I.L.F. (εκ του «Mother I’d Like to Fuck»), ήτοι της «ώριμης και μεστής μαμάκας της οποίας τα μάτια, δοθείσης της ευκαιρίας, θα πετούσαμε έξω σε ένα νανοδευτερόλεπτο».

Βλ. επίσης μιλφού.